Trở Về Năm 1981

Với sự hiếu khách của mình, chú Ba, thím Ba tất nhiên sẽ không để Đội trưởng Lưu uống chén trà xong rồi đi ngay, nhất quyết giữ anh ta lại ăn cơm tối.

Ăn tối xong, bên ngoài trời đã tối mịt, thím Ba liền giữ anh ta ở lại qua đêm. Tôi nhớ lúc ăn tối anh ta có uống ít rượu, trời tối thế này mò về quả thực là không an toàn, nên cũng đứng bên cạnh phụ họa theo, thế là anh ta liền ở lại.

Buổi tối, Đội trưởng Lưu và chú Ba ngủ cùng một giường, thím Ba, tôi và Tiểu Minh Viễn ngủ trên chiếc giường còn lại. Nhưng vừa mới nằm xuống, tôi lại chợt nhớ đến thịt lợn trong bao tải, vội gọi thím Ba dậy cùng đi lấy thịt ra.

“Úi chà, cái cô bé ngốc này, cháu mua nhiều thịt như thế làm gì chứ?” Thím Ba vừa nhìn thấy hai cái bao tải lớn đó, lập tức kinh ngạc kêu lên.

Tôi cười hì hì mấy tiếng, nói: “Không phải là ngày mai còn cần nhờ người ta giúp đỡ sao, việc ăn uống không thể xuề xòa được, nếu không mọi người đâu có sức mà làm việc chứ.”

“Dù là vậy thì cũng không cần nhiều đến thế này! Đi lên xã mua độ hai cân thịt là đủ rồi, xem cháu này, nhiều thịt như vậy, phải mất bao nhiêu tiền mới mua được chứ.” Miệng thím Ba không ngừng càm ràm trách cứ, nhưng động tác trên tay thì không hề dừng lại chút nào, chẳng mấy chốc thịt trong hai chiếc bao tải lớn đã được bỏ hết ra, để lộ ra bộ lòng lợn ở phía dưới cùng.

Thím Ba lập tức mừng rỡ kêu lên: “Úi chà chà, được cho hai bộ lòng ngon nữa này. Ngày mai kiếm lấy mấy củ gừng già và ít hồi hương rồi cho vào hầm cả thể, đám bảo sẽ ngon lắm đấy, còn tiết kiệm được thịt.”

Tôi có thể cảm nhận được một cách rõ ràng, thím Ba quả thực là rất biết cách sống. Nhưng… tôi mua nhiều thịt lợn về như vậy, chẳng lẽ là để ăn đến tết hay sao?

Mất bao công khuyên giải và thuyết phục, cuối cùng thím Ba đã chịu đồng ý với tôi, rằng sau khi căn nhà được sửa chữa xong xuôi sẽ mời mọi người một bữa bánh chẻo nhân thịt lợn và cải trắng. Chỉ vì việc này mà tôi đã mệt đến mức phải uống hai bát nước lớn, có điều trong lòng lại cảm thấy rất dễ chịu. Bất kể thế nào, thím Ba cũng là muốn tốt cho tôi. Người thời buổi này đúng là thuần phác quá chừng…

Vì có Đội trưởng Lưu ở đây, nên tôi cũng không sắp xếp lại những thứ khác trong bao tải nữa, định đợi sáng này mai sau khi anh ta đi mới mở bao ra, như vậy sẽ tránh được việc khi tôi lén lấy đồ từ trong nhẫn không gian ra bị anh ta phát giác.

Bởi vì sáng hôm sau còn phải đi làm, nên khi trời còn chưa sáng Đội trưởng Lưu đã đi rồi.

Đến khi tôi ngủ dậy, những người tới giúp sửa nhà đều đã có mặt đầy đủ. Dẫn họ tới là Trưởng thôn Trần, có sáu người tất cả, trong đó có bốn người trẻ tuổi và hai ông lão tuổi tác hơi lớn một chút. Tôi vội vàng ra ngoài chào hỏi mọi người, Trưởng thôn Trần liền giới thiệu cho tôi mấy người kia.

Hai ông lão kia đều họ Trần, so vai vế trong họ còn lớn hơn chú Ba một bậc, nhưng nhìn vẫn còn rất nhanh nhẹn. Một người được gọi là ông Bảy, thường ngày chủ yếu là đi trông các ao cá trong thôn, người còn lại được mọi người gọi là Xa Lão Bả Thức, chính là chủ nhân của chiếc xe ngựa duy nhất ở Trần Gia Trang này. Tôi vội vàng chào hai người họ một tiếng, lại móc từ trong túi ra bao thuốc lá vừa mua hôm qua và đưa ra mời. Hai ông lão chỉ nhìn thoáng qua một chút, đều không chịu nhận, nói là không có mùi thuốc.

Mất người trẻ tuổi còn lại cũng đều là con cháu họ Trần, cái tên đều mang theo nét đặc sắc của vùng nông thôn, lần lượt là Cẩu Thặng, Nhị Trụ Tử, Thiết Thuận và Tam Ngưu. Tôi lại lần lượt đưa thuốc cho họ, lần này thì họ không từ chối, còn cười khì nói: “Bọn cháu không phải người cổ hủ như ông Bảy đâu nhé, loại thuốc có đầu lọc thế này không dễ gì mà được hút đâu.”

Mọi người tán gẫu với nhau vài câu, sau khi tôi nói sơ lược một chút về yêu cầu của mình, họ liền bắt đầu đi làm việc. Tới lúc này tôi mới vào nhà định gọi Tiểu Minh Viễn dậy mặc quần áo, nhưng vừa bước vào liền phát hiện thằng bé đã mặc đồ xong xuôi cả rồi, nhìn lên chiếc giường lò, ngay đến chăn gối cũng được gấp gọn gàng… Trời ạ, thằng bé hiểu chuyện thế này, có còn là trẻ con ba tuổi không đây?

Có điều tôi vẫn nhất quyết bế nó đi rửa mặt đánh răng, thể hiện trách nhiệm của một người làm cô với nó.

Bởi vì người đến hôm nay nhiều hơn dự đoán, cho nên lúc này thím Ba đã bắt đầu bận rộn chuẩn bị cho bữa trưa rồi, thấy tôi vẫn còn đang ngồi đó hì hì hà hà nói chuyện với Tiểu Minh Viễn, thím liền bước tới bảo: “Này cháu, mau vào trong nhà mà xem xét tình hình một chút đi, thấy có chỗ nào cần sửa chữa thì cứ nói với họ một tiếng!”

Được thím Ba nhắc nhở, tôi lập tức nhớ đến chuyện nhà vệ sinh, liền giật mình nhảy bật dậy, chạy thẳng vào trong nhà. Một lát sau, tôi đã bưng theo một chiếc bồn cầu ra ngoài.

“Ồ, cái chậu này to như vậy, đợi đến Tết, chắc phải đựng được nguyên cả một nồi mì ấy chứ.” Thím Ba cảm thấy rất nghi hoặc về cái thứ to uỳnh trắng lóa này, không kìm được cất tiếng hỏi: “Nhưng sao tự nhiên dưới đáy lại có cái lỗ thế cháu?”

Tôi cảm thấy dở khóc dở cười, sau khi suy nghĩ một chút, liền giảng giải tỉ mỉ về công dụng của chiếc bồn cầu này cho thím Ba nghe. Nghe tôi nói xong, được biết cái thứ này hóa ra lại là bồn cầu, thím Ba cười đến nỗi không khép miệng lại được, còn giậm chân bình bịch nói: “Người thành phố bọn cháu hay thật đấy, có đi nhà xí thôi mà cũng phải dùng đến cái thứ trắng lóa thế này. Trông nó rõ là sạch sẽ, đến lúc ngồi lên rồi, làm sao mà rặn ra được.”

Tôi không nói gì thêm, chỉ cười hềnh hệch, cố gắng bê cái thứ nặng nề này đi. Chắc thím Ba nhìn không quen bộ dạng vất vả đó của tôi, vội vàng chạy tới giúp đỡ, không ngừng hỏi tôi xem cái thứ này mua ở đâu, lắp đặt thế nà

Tôi làm sao dám nói là mình mang theo từ trước, chỉ đành đùn đẩy hết lên người Đội trưởng Lưu, còn về việc lắp đặt thì căn bản không thể làm khó tôi được.

Hồi đầu những năm chín mươi, gia đình chúng tôi vẫn còn ở trong một căn nhà có cả sân vườn, khi đó tôi đã từng nhìn thấy cha tôi lắp bồn cầu rồi. Chỉ cần đào một cái hố bên ngoài, rồi dùng một tấm pro xi măng lớn đậy lên trên, lắp thêm cái ống dẫn nối với bên ngoài là được. Cũng không cần có vòi nước máy, chỉ cần xách một thùng nước để sẵn ở đó, mỗi lần đi xong dội vào là được. Nếu tôi không có kinh nghiệm, làm sao dám mang theo cái thứ này bên người chứ.

Tiểu Minh Viễn đúng là một con sâu theo đuôi, tôi đi đến đâu, nó liền theo đến đó. Thằng nhóc còn đưa tay ra giúp đỡ như thật, khuôn mặt đỏ bừng cả lên, trông bộ dạng rõ ràng là đã dùng hết sức.

Căn nhà của tôi cách nhà thím Ba cũng không xa, chỉ đi một lát là tới. Thái độ của mọi người đối với cái bồn cầu quả nhiên cũng giống hệt thím Ba vừa nãy, sau đó lại còn cười tôi. Nhưng thấy tôi kiên quyết muốn làm, mọi người vẫn nghe theo tôi mà lắp nó trong sân sau, còn dựng thêm một cái nhà xí nhỏ nữa.

Khi lắp bồn cầu bỗng xảy ra một vấn đề nhỏ, đó là tôi chỉ nhớ mang theo ống nước đồng bộ, nhưng quên xi măng, và càng không ngờ được là ở nơi này ngay đến xi măng cũng không bán. Cuối cùng Trưởng thôn Trần lấy nửa bao xi măng tích trữ trong nhà ra cho tôi dùng tạm. Có điều ông bảo tôi đừng nói với người khác chuyện này.

Mọi người làm việc cật lực, chẳng bao lâu sau nóc nhà đã được thay xong, còn có một cây xà nhà được thay mới.

Buổi trưa thím Ba nấu một nồi lòng lợn thật lớn, mọi người đều ăn vui vẻ vô cùng. Tiểu Minh Viễn sợ tôi không gắp được, còn ra sức gắp thức ăn giúp tôi. Dáng vẻ chăm chú của nó khiến mọi người đều bật cười, còn nói vừa nhìn đã biết hai người chúng tôi là họ hàng thân thích.

Chú Xa Lão Bả Thức ra sức khen bữa cơm này của tôi rất ngon, khiến tôi thầm cảm thấy xấu hổ, vội nói: “Đợi ngày mai sửa nhà xong, cháu sẽ mời mọi người ăn bánh chẻo nhân thịt lợn với cải trắng. Mọi người cứ gọi hết người nhà đến đây, chúng ta cùng ăn cho vui.”

Mọi người nghe thấy thế đều vỗ tay khen hay, Trưởng thôn Trần thì gật đầu lia lịa nói: “Cháu Chung đây đúng là người rộng rãi!”

Chỉ có thím Ba ở bên cạnh cười gượng gạo.

Buổi chiều, tôi sắp xếp lại những thứ đồ đã mua hôm qua một chút. Ngoại trừ vải và đường trắng mà thím Ba nhờ tôi mua, tôi còn mua thêm một đống đồ dùng hàng ngày khác, đương nhiên tôi còn lấy thêm rất nhiều thứ từ nhẫn không gian ra. Nhìn thấy những thứ đó, đôi mắt thím Ba liền trở nên sáng rực, đặc biệt là phích nước nóng, thím thậm chí còn không dời được ánh mắt đi. Tôi không nhiều lời tặng ngay cho thím một cái. Thứ này ở thời hiện đại cũng chỉ có giá hai mươi đồng mà thôi, chỉ riêng việc tôi ăn cơm ở đây mấy ngày nay cũng tốn kém hơn số tiền đó rồi, đó là còn chưa tính phần của Tiểu Minh Viễn.

Trên thị trấn không bán gạo, cho dù trong nhẫn của tôi có thì cũng không thể lấy ra, đành nói với thím Ba rằng tôi đã gọi điện cho người bạn ở Bắc Kinh, nhờ anh ta mua hộ mấy trăm cân gạo và một ít dầu ăn, chừng mười ngày nữa là sẽ đưa về thị trấn, đến lúc đó tôi sẽ lên thị trấn mang về.

Thím Ba nghe xong, không ngừng khen tôi bản lĩnh lớn, sau đó lại nhắc đến Đội trưởng Lưu, khuôn mặt đầy vẻ kiêu hãnh nói: “Cháu là người đầu tiên trong thôn chúng ta được ngồi xe hơi quay về đấy, thím biết ngay cháu không phải là người bình thường mà.”

Tôi cảm thấy rất xấu hổ.

Mọi người làm việc mãi đến khi trời tối mới nghỉ tay, sau đó thắp đèn dầu ăn cơm. Buổi tối, tôi nhất quyết không để thím Ba nấu lòng lợn nữa, mà cắt mấy cân thịt ba chỉ ra kho tàu, bỏ thêm một ít khoai tây, đến khi mở vung nồi ra, đôi mắt mọi người đều sáng rực. Ngay đến tôi cũng không kìm được phải nuốt một ngụm nước bọt, đã mấy ngày nay tôi không được ăn bữa cơm nào có thịt rồi.

Tuy chú Ba, thím Ba đều lên tiếng quở trách hành vi lãng phí của tôi, nhưng khi động đũa thì cũng không hề khách sáo chút nào. Trưởng thôn Trần còn gọi thêm cả hai đứa cháu nội đang tuổi choai choai trong nhà đến, hai đứa nhóc đều ăn uống hăng say. Lúc sắp đi còn nói với tôi: “Dì Chung ơi, ngày mai bọn cháu còn đến ăn bánh chéo nữa đấy nhé.”

Thím Ba nghe thế liền quát lớn một tiếng, khiến hai đứa nhóc sợ hãi chạy biến đi.

Buổi tối, tôi nằm trên giường lò kể chuyện cho Tiểu Minh Viễn nghe, những cuốn sách xem tranh học chữ mà tôi mang tới từ thời hiện đại đều xanh xanh đỏ đỏ, khiến Tiểu Minh Viễn rất thích thú, cứ cầm quyển sách mà lật hết lượt này đến lượt kia. Tôi dỗ dành nó, dạy nó cách đọc bính âm[6]. Thằng bé ngoan ngoãn gật đầu, giọng nói non nớt đọc theo tôi từng âm một, dáng vẻ hết sức nghiêm túc.

Sáng hôm sau, nó đã thuộc nằm lòng hai mươi sáu chữ cái bính âm rồi.

Đến buổi trưa, tôi còn nghe thấy nó kể câu chuyện Sói đến rồi cho đứa cháu lớn năm tuổi của Trưởng thôn Trần nghe.

Thằng bé này thông minh quá, khiến tôi cũng cảm thấy có áp lực rồi đây.

Buổi trưa, mọi người cùng ăn một bữa bánh chẻo hết sức vui vẻ, tính cả trẻ con và người lớn, tổng cộng phải có tới hai mươi người.

Đến chiều, tôi vào trong nhà dọn dẹp sơ qua một chút, sau đó chuyển đồ đạc vào. Đồ đạc thực ra cũng chỉ có rương hòm và phích nước là hơi to một chút, còn lại đều là mấy thứ như khăn mặt, chậu rửa mặt, bàn chải đánh răng. Mấy chị, mấy thím trong thôn đều rất hứng thú với bánh xà phòng thơm của tôi, đưa lên mũi ngửi suốt một hồi, rồi gật đầu lia lịa.

Tôi vốn định tặng họ mỗi người một bánh, nhưng nghĩ kỹ lại thì quyết định không nên làm như vậy. Tuy mọi người ở đây đều thật thà, nhưng tôi cũng không cần phải tỏ ra là mình có tiền có của, lỡ lần sau người ta lại đến xin tôi nữa thì sao? Tôi không thể lo cho người ta cả đời được.

Sau khi căn nhà mới được dọn dẹp xong thì hết sức sáng sủa, tường trong, tường ngoài đều được trát bùn mới, cỏ dại trong sân không còn lại cọng nào. Cái ao nhỏ phía sau cũng đã được dọn sơ qua, chỉ là nước không được sạch lắm, nhưng dùng để dội nước trong nhà vệ sinh thì không có vấn đề gì.

Trên chiếc giường lò được trải chiếu trúc, thím Ba ôm theo hai chiếc chăn bông và một chiếc bàn nhỏ đã gãy một chân đến cho tôi. Anh Thiết Thuận ở sát vách tặng tôi ít củi, còn Trưởng thôn Trần và ông Bảy cũng cho tôi hai túi lương thực, chú Xa Lão Bả Thứ mang đến nồi và bát đũa, mấy nhà còn lại ai cũng tặng một ít đồ dùng thường ngày. Chắp vá tất cả những thứ ấy lại, cuộc sống độc lập của tôi coi như có thể bắt đầu được rồi.

Lúc này trời buổi đêm còn chưa lạnh lắm, trong nhà không cần đốt giường lò, nên ngay tối hôm ấy tôi đã cùng Tiểu Minh Viễn dọn qua nhà mới. Để chúc mừng tôi, mọi người còn đốt một dây pháo tép ngắn, khiến bọn trẻ con trong thôn đều thích thú vô cùng. Đợi sau khi đốt pháo tép xong, có mấy đứa nhóc còn chạy tới tìm những quả pháo chết, rồi lại chạy vào trong căn bếp nào đó gắp ra một miếng than củi đang cháy dở, sau đó đốt pháo từ xa, và vung tay ném xuống nước, phát ra một tiếng “ầm” thật lớn.

Nhìn đám nhóc ấy chơi đùa, đôi mắt Tiểu Minh Viễn sáng rực lên, khuôn mặt tràn đầy vẻ khao khát. Nhưng cuối cùng nó vẫn bê một chiếc ghế nhỏ tới ngồi cạnh tôi, bàn tay nhỏ nhắn đưa lên chống cằm, lúc thì quay sang nhìn tôi nói chuyện, lúc lại đưa mắt nhìn đám nhóc đang chơi đùa ngoài sân.

Tôi sợ nó lại sinh ra cái tính con gái, vì thế bèn kêu nó ra ngoài chơi với đám trẻ con kia. Tiểu Minh Viễn suy nghĩ một chút, nhưng không động đậy, mà dùng giọng kiên định nói: “Cháu ở lại với cô.” Nói xong hình như còn sợ tôi đuổi nó đi, vội vàng bổ sung thêm một câu: “Đốt pháo nhỡ nổ vào tay thì đau lắm.”

Trong lòng tôi thầm sợ hãi, ng nói thế, nếu không phải nó đã từng bị thương, sao lại có tiềm thức như vậy được? Tôi vội vàng cầm bàn tay nhỏ nhắn của nó lên xem kỹ càng, vẫn còn may, chỉ hơi gầy và đen một chút, không có vết thương nào. Nhưng nói thật ra thì thời buổi này mọi người còn chưa giải quyết được vấn đề no ấm, muốn tìm một đứa bé béo tròn ở nông thôn quả thực chẳng phải chuyện dễ dàng gì.

Trái tim của Tiểu Minh Viễn cứ như được làm bằng pha lê vậy, vừa thấy hành động này của tôi liền đoán được ngay là tôi đang nghĩ gì, bèn nói: “Phân Lừa nhà cậu rất ham chơi, đốt pháo tép, chảy nhiều máu lắm.”

Tôi suy nghĩ một chút, rồi cũng cảm thấy trò chơi nguy hiểm này không nên để Tiểu Minh Viễn chơi là tốt nhất.

Nhưng cũng không thể sợ bóng sợ gió như thế được. Hơn nữa, con trai mà không hợp với đám bạn đồng lứa thì sẽ dễ hình thành tính cách lầm lì, suy nghĩ không thông những vấn đề nhỏ nhặt, mà như vậy sẽ rất dễ xảy ra vấn đề. Cho nên, cuối cùng tôi vẫn đẩy nó ra ngoài, còn dặn nó cứ chơi đùa cho thoải mái.

Tôi ngồi trong nhà nói chuyện với mấy chị, mấy thím trong thôn một lát, lại lấy thêm một ít nước và hạt dưa, rồi không kìm được liếc mắt nhìn ra phía ngoài. Nhưng vừa nhìn tôi liền cảm thấy đau đầu ngay, Tiểu Minh Viễn một mình đứng ở đằng xa nhìn, những đứa bé khác không hề để ý đến nó. Tôi suy nghĩ một lát, cảm thấy chỉ có hai khả năng, một là lũ trẻ con không thích người lạ, hai là bọn nó thấy Tiểu Minh Viễn còn nhỏ quá nên không muốn chơi cùng. Dù sao thì Tiểu Minh Viễn cũng mới có ba tuổi, mà đứa nhỏ nhất trong đám kia cũng phải cao hơn nó tới nửa cái đầu. Hồi còn nhỏ, tôi cũng không thích chơi với những đứa nhỏ tuổi hơn, chê bọn nó non nớt…

Tôi bèn lén lấy từ trong nhẫn không gian ra một nắm kẹo, khẽ gọi Tiểu Minh Viễn một tiếng. Tai thằng bé rất thính, lập tức chạy ngay tới chỗ tôi. Tôi đưa kẹo cho nó, lại nhỏ giọng dặn dò mấy câu. Không biết là nó có hiểu không, đôi mắt chớp chớp, rồi gật đầu mấy cái và quay trở lại chỗ vừa rồi.

Trong lòng tôi luôn canh cánh chuyện này, chưa được bao lâu đã lại muốn chạy ra ngoài xem xét. Chị Thiết Thuận thấy bộ dạng đó của tôi thì cười nói: “Mọi người xem em Chung này, quan tâm tới Tiểu Minh Viễn còn hơn là con ruột ấy chứ. Trong thôn chúng ta có ai nuôi con như vậy đâu, cho ăn no rồi vứt ra ngoài là được, nghịch ngợm thì đánh cho một trận là xong. Lũ quỷ con này cứ ăn đòn là sẽ ngoan ngoãn ngay thôi.”

Tôi chỉ cười không nói gì, nếu đổi lại là đứa trẻ khác, dù có đánh cho mấy roi chắc cũng không sao, nhưng thằng bé này vừa nhạy cảm vừa yếu đuối, đánh xong rồi nhỡ xảy ra chuyện gì thì phải làm thế nào? Hơn nữa, nó mới có ba tuổi, lại còn gầy gò đen nhẻm, tôi cưng nựng còn chẳng đủ, làm sao nỡ đánh chứ.

Đang lúc nói chuyện, chị Tam Ngưu đột nhiên kinh ngạc kêu lớn: “Bên ngoài sao rồi vậy, sao lại đánh nhau như thế chứ?”

Mọi người vội vàng chạy ra ngoài xem, chỉ thấy một đám nhóc con đang đánh nhau loạn xạ, còn kêu gào ầm ĩ. Tôi sợ Tiểu Minh Viễn bị đánh, vội vàng lấy hết sức chen vào bên trong, nhưng vừa mới chen vào, tôi không khỏi ngây người ra đó. Thằng nhóc đang thảnh thơi đứng một bên nhìn, vừa nhìn vừa chóp chép nhai kẹo, mấy đứa nhóc khác vẫn còn đang ra sức cấu véo nhau, không biết rốt cuộc là vì chuyện gì.

Cũng chẳng biết tại sao, tôi luôn cảm thấy chuyện này nhất định có liên quan tới Tiểu Minh Viễn, liền vội vàng bế nó chen ra ngoài. Đợi sau khi vào nhà đóng cửa lại, tôi liền nghiêm túc hỏi nó: “Nói cho cô, tại sao mấy đứa nhóc đó lại đánh nhau vậy?”

Tiểu Minh Viễn tỏ ra vô tội nhìn tôi: “Nhị Lưu Tử muốn cướp kẹo của cháu, cháu liền đưa kẹo cho Đại Hà và Ốc Sên. Sau đó, bọn họ đánh nhau.”

Ôi, ông cụ non của tôi ơi…