Đông Chu Liệt Quốc
Chương 49: Công tử bão phóng tiền mua nước tề ý công tham sắc hại thân
Sĩ Hồi cùng Thọ Dư qua sông Hoàng Hà, đi về phía đông. Đi chưa được nữa dặm, thấy một viên tướng trẻ tuổi đem môt toán quân đến đón.Viên tướng ấy ngồi trên xe, cúi đầu chào Sĩ Hội.Sĩ Hội lại gần nhìn xem ai thì tức là Triệu Sóc (con Triệu Thuẫn).Sĩ Hội hỏi Triệu Sóc rằng:
- Nhà ngươi đem quân tới đây là có ý gì?
Triệu Sóc nói:
- Tôi phụng mệnh cha tôi, tới đây để đón ngài về triều, mặt sau sắp có đại binh kéo đến.
Nói chưa dứt lời thì bỗng nghe có tiếng pháo nổ, quân Tấn kéo đến đông như nước chảy, đem Sĩ Hội và Thọ Dư về triều.Thám tử nước Tần về báo, Tần Khang công nổi giận, toan đem quân qua sông để đánh Tấn.Lại nghe báo bên kia sông có Tuân Lâm Phủ và Khước Khuyết đem đại binh nước Tấn kéo đến, Tây Khất Thuật bèn nói với Tần Khang công rằng:
- Đại binh nước Tấn đã đến tiếp ứng như thế, tất không để cho quân ta sang sông, chi bằng ta hãy rút về.
Nói xong, liền rút quân về.Bọn Tuân Lâm Phủ thấy quân Tần rút về, cũng đem quân trở về nước Tấn.Sĩ Hội trốn sang nước Tần đã ba năm trời, ngày nay lại về nước Tấn, ngẫm nghĩ trong lòng, xiết bao cảm khái, vào yết kiến Tấn Linh công, sụp lạy tạ tội.Tấn Linh công nói:
- Nhà ngươi có tội gì đâu !
Tấn Linh công cho Sĩ Hội làm quan đại phụTriệu Thuẫn tâu với Linh công thưởng cho Thọ Dư mười cổ xe, để đền công khổ nhọc đi triệu được Sĩ Hội.Tần Khang công sai người đua vợ con Sĩ Hội về trả nước Tấn và bảo Sĩ Hội rằng:
- Ta không lỡ trái lời thề ở sông Hoàng Hà đâu !
Sĩ Hội cảm cái ân nghĩa của Tần Khang công, cũng viết thư cảm tạ, và khuyên Tần Khang công nên nghĩ việc binh, để nuôi sức dân, mà giữ yên bốn cõi.Tần Khang công nghe lời, từ bấy giờ Tần Tấn hai nước không gây việc chiến tranh, được đến vài ba mươi năm.
Chu Khoảnh vương lên ngôi được sáu năm thì băng hà.Thái tử Ban lên nối ngôi, tức là Chu Khuôn vương.Sở Mục vương mất.Thế tử Lữ lên nối ngôi, tức là Sở Trang vương.Triệu Thuẫn thấy nước Sở mới có tang, muốn nhân cơ hội ấy khôi phục lại sự nghiệp bá chủ của nước Tấn trước, liền đại hội chư hầu ở đất Tân Thành.Tống Chiêu công, Lỗ Thành công, Trần Linh công, Vệ Thành công, Trịnh Mục công và Hứa Chiêu công đều đến dự hội.Tống Chiêu công, Trần Linh công và Trịnh Mục công đều bày tỏ sự tình ngày trước, nói phải theo Sở chỉ là việc bất đắc dĩ.
Triệu Thuẫn cũng lấy lời ngọt ngào mà phủ dụ.Chư hầu lại thần phục nước Tấn cả, chỉ có nước Sái vẫn theo Sở như cũ, không đến dự hội.Triệu Thuẫn sai Khước Khuyết đem quân đi đánh nước Sái.Nước Sái xin giảng hoà.Khước Khuyết mới thu quân về nước.Tề Chiêu công vẫn định đến dự hội, nhưng phát bệnh nặng chưa kịp đến đã mất, con là thế tử Xá lên nối ngôi.Mẹ thế tử Xá là con gái nước Lỗ, tên gọi Thúc Cơ, tức là nàng Chiêu CợNàng Chiêu Cơ dẫu là Tề Chiêu công phu nhân, nhưng không được yêu chuộng mà con là Thế tử Xá, thì tài học lại tầm thường, cũng không được người trong nước kính trọng.Công tử Thương Nhân là con nàng Mật Cơ (thiếp của Tề Hoàn công) vốn có chí cướp ngôi, chỉ vì được Chiêu công hậu đãi, nên không nỡ làm vội, vẫn định chờ Chiêu công mất rồi mới khởi sự.Mấy năm sau, Chiêu công triệu công tử Nguyên ở nước Vệ về, giao quốc chính chọCông tử Thương Nhân thấy công tử Nguyên là người giỏi, vẫn có lòng ghen ghét, lại muốn mua chuộc lòng dân, mới đem hết gia tài, cấp phát cho những kẻ nghèo khổ, bởi vậy dân trong nước ai cũng phục. Đến lúc thế tử Xá được lên nối ngôi, bỗng gặp có sao chổi xuất hiện, công tử Thương Nhân mới sai người bói xem tốt xấu thế nào.Người thầy bói nói:
- Đó là cái triệu nước Tống nước Tề và nước Tấn có loạn, mà vua ba nước đều bị giết cả.
Công tử Thương Nhân nói:
- Nếu vậy thì làm loạn ở Tề, chắc là tay ta!
Nói xong, liền sai kẻ tử sĩ vào đâm chết thế tử Xá.Công tử Thương Nhân thấy công tử Nguyên hơn tuổi mình, mới nói dối công tử Nguyên rằng:
- Thế tử Xá không đáng làm vua, tôi làm việc nầy là vì anh đó !
Công tử Nguyên giật mình kinh sợ và nói rằng:
- Ta vẫn biết nhà ngươi muốn làm vua đã lâu, sao bây giờ lại trút cho tạTa thờ nhà ngươi thi được, chớ nhà ngươi không thể thờ ta được, ta chỉ mong nhà ngươi làm vua bao dung cho ta được trọn đời làm một kẻ thường dân ở nước Tề nầy, thế là mãn nguyện !
Công tử Thương nhân lên nối ngôi, tức là Tề Ý công.Công tử Nguyên ghét Tề Ý công làm những việc tàn nhẫn, mới cáo ốm về nhà, đóng cửa không đi đến đâu cả, cũng không vào triều nữa.Chiêu Cơ thương con chết oan, ngày đêm kêu khóc.Tề Ý công thấy vậy bắt giam vào một nơi, lại cho ăn uống rất kham khổ.Chiêu Cơ đút tiền cho các cung nhân để đưa tin sang cho Lỗ Văn công biết.Lỗ Văn công sợ thế nước Tề mạnh, sai người sang nói với Chu Khuông vương, muốn nhờ uy Chu Khuông vương, xin Tề ý công tha cho Chiêu Cơ, Chu Khuông vương sai Đan Bá sang nước Tề, bảo Tề Ý công rằng:
- Đã giết con thì thôi, còn giam mẹ làm gì ! Sao không tha cho người ta về nước Lỗ, để tỏ lòng quảng đại của nước Tề?
Tề Ý công vẫn muốn giấu việc giết thế tử Xá, bấy giờ nghe lời Đan Bá , mặt đỏ bừng lên, không nói gì cả. Đan Bá về nhà công quán.Tề Ý công truyền đem Chiêu Cơ sang cung khác, rồi sai người nói lừa Đan Bá rằng:
- Chúa công toi đối với quốc mẫu (tức là Chiêu Cơ ), chưa hề dám khinh, huống chi lại có lệnh thei- n tử, kẻ nào mà không tuân theo?Sao cương sứ không vào yết kiến quốc mẫu, để tỏ tấm lòng quyền cố của thiên tử.
Đan Bá tưởng thực, vội vàng vào cung yết kiến Chiêu CợChiêu Cơ ứa nước mắt, kể những nông nổ oan khổ. Đan Bá chưa kịp trả lời bỗng Tề Ý công ở đâu sực đến, quát to lên rằng:
- Đan Bá sao dám tự tiện vào cung tư thông với quốc mẫu, định làm việc bậy bạ hay sao? Ta quyết đem việc nầy tâu với thiên tử.
Nói xong, truyền đem Đan Bá và nàng Chiêu Cơ mỗi người giam vào một nơi;lại căm tức Lỗ Văn công dám mượn uy lệnh thiên tử mà áp chế nước mình, mới đem quân đi đánh Lỗ.Lỗ Văn công sai quan thượng khanh là Qúy Tôn Hàng Phủ (con công tử Hữu)sang cáo cấp với nước Tấn.Triệu Thuẫn vâng lệnh Tấn Linh công hội các nước Tống, Vệ, Sái, Trần, Trịnh, Tào;và Hứa ở đất Hỗ, để bàn việc đánh Tề.Tề Ý công bèn sai người sang lễ nước Tấn, tha Đan Bá về nhà Chu, lại cho nàng Chiêu Cơ về Lỗ.Các nước đều rút quân về cả.Lỗ Văn công nghe tin nước Tấn không sang đánh Tề, cũng sai công tử Toại sang nước Tề để xin giảng hoà.
Lại nói chuyện Tống Tương công phu nhân là Vương Cơ, tức là chị của Chu Tương vương, thân mẫu của Tống Thành công (Vương Thần )và tổ mẫu của Tống Chiêu công (Chử Cữu ).Tống Chiêu công tử khi còn làm thế tử, vẫn cùng với công tử An, công tử Khổng Thúc và công tôn Chung Ly đi săn bắn, đến khi lên ngôi làm vua, việc gì cũng nghe lời ba người ấy, bỏ hết cả chính sự, chỉ hằng ngày rủ nhau đi săn bắn để mua vui.Quan tư mã Lạc biết cơ nước Tống tất loạn, mới nhường quan chức cho công tử An.Quan tư thành là công tôn Thọ cũng sợ tai vạ, xin cáo lão về hưu.Tống Chiêu công lại dùng người con công tôn Thọ là Đăng Y Chư làm quan tư thành?Tống Tương công phu nhân là Vương Cơ đã già mà còn đa dâm.Tống Chiêu công có người con thứ đệ tên gọi công tử Bão uống rượu thật say, rồi ép công tử Bão thông dâm với mình và hứa sẽ lập làm vuạTừ đó Vương Cơ muốn bỏ Tống Chiêu công mà lập công tử Bắc.Tống Chiêu công sợ các chi họ về Mục công và Tương công mạnh thế lắm, mới bàn mưu với công tử Ngang để đuổi những người ở trong hai chi ấy ra nước ngoài.
Vương Cơ biết mưu, tức khắc mật báo cho hai chi ấy biết.Hai chi ấy nổi loạn, vay bắt công tử Ngang và công tử Chung Ly ở chỗ triều môn mà giết địQuan tư thành là Đăng Y Chư sợ hãi trốn sang nước Lỗ.Công tử Bão vốn được lòng các quan lục khanh, bấy giờ liên kết với bọn ấy và hai chi hộ, không hỏi đến tội giết chết công tửNgang và công tôn Chung Ly, lại sai người sang nước Lỗ triệu Đăng Y Chư về mà phục chức chọCông tử Bão nghe nói công tử Thương Nhân (tức là Tề Ý công ) ở nước Tề, phóng tiền tài để mua lòng người, mà cướp được ngôi vua, thì cũng bắt chước đem hết gia tài chu cấp cho những kẻ nghèo khổ.Năm thứ bảy đời Tống Chiêu công, nước Tống mất mùa, công tử Bão đem thóc gạo phát cho dân đói, lại kính kẻ già, tôn người hiền, phàm những người nào từ bảy mươi tuổi trở lên, cứ mỗi tháng lại sai người biếu thóc lụa và các thứ thực phẩm, mà cấp lương cho, các quan công, khanh, đại phu thì tháng nào công tử Bão cũng có đồ biếu, trong họ tôn thất, bất cứ thân sơ, hễ hơi có việc gì, cũng đem tiền bạc đến tư giúp. Đến năm thứ tám đời Tống Chiêu công, nước Tống lại mất mùa to, côn tử Bão hết cả tiền của.Vương Cơ lại đem của riêng ở trong cung ra mà đưa cho công tử Bão.Bở i vậy cả nước ai cũng khen ngợi công tử Bão là người nhân đức, mà muốn cho công tử Bão lên làm vuạCông tử Bão biết là người trong nước ai cũng bằng lòng với mình mới bàn mưu với Vương Cơ để định giết Tống Chiêu công.Vương Cơ nói:
- Nghe nói Chữ Cữu (tên Tống Chieu công ) sắp đi săn ở đất Mạnh ChựHôm ấy ta dặn công tử (em cùng mẹ với công tử Bão ) đóng cửa thành lại, rồi nhà ngươi đem người đi giết Chữ Cữu thì chắc phải xong việc.Công tử Bão theo lời.Quan tư thành là Đăng Y Chư vốn là người hiền, xưa nay công tử Bão vẫn kính trọng, bấy giờ nghe biết mưu của công tử Bão, liền nói với Tống Chiêu công rằng:
- Chúa công chớ nên đi săn, nếu đi thì tất không trở về được.
Tống Chiêu công nói:
- Nếu có kẻ nào định nổi loạn thì dẫu ta ở nhà, cũng chẳng tránh được nào !
Nói xong, liền sai quan hữu sự là Hoa Nguyên và quan tả sư là công tôn Hữu ở nhà để giữ nước, còn mình thì chuyên chở các thứ bảo ngọc trong kho, thẳng đường tiến ra Mạnh ChựTống Chiêu công mới ra khỏi cửa thành thì Vương Cơ sai người triệu Hoa Nguyên và công tôn Hữu vào mà giữ ở trong cung, rồi sai công tử Tu đóng chặt cửa thành lại.Công tử Bão bảo quan tư mã Hoa Ngẫu tuyên cáo với quân sĩ rằng:
- Ta phụng mệnh Vương Cơ tôn lập công tử Bão lên làm vua, trừ bỏ hôn quân vô đạo đi, các người nghĩ thế nào?
Quân sĩ đều reo ầm lên
- Xinn vâng mệnh !
Người nước Tống nghe nói, ai cũng thuận cả.Hoa Ngẫu đem quân đi đuổi theo Chiêu công.Tống Chiêu công đi đến nữa đường, nghe tin có biến, Đăng Y Chư khuyên Chiêu công chạy sang nước khác.Tống Chiêu công nói:
- Tr- en từ tổ mẫu (trỏ Vương Cơ )dưới đến người trong nước, ai cũng là cừu địch với ta, huống chi là các nước láng giềng ai còn chịu giúp ta nữa.Ta chết ở nước khác, chẳng thà chết ở nước nhà còn hơn !
Nói xong, truyền đóng quân lại, rồi nấu cơm ăn, để cho các người theo hắn đều được ăn no cả. Ăn xong, Chiêu công bảo các người theo hầu rằng :
- Việc nầy là lỗi tại ta, chứ các người có dự gì đến ! các người theo hầu ta trong mấy năm, ta chưa có gì đền công, nay có các đồ bảo ngọc ở đây, ta chia tặng cho các người.Các người nên trốn đi, kẻo mà chết oan !
Các người theo hầu đều khóc mà nói rằng:
- Xin chúa công cứ đi, nếu có quan đuổi theo, chúng tôi sẽ hết sức cố đánh.
Chiêu công nói:
- Chỉ chết uổng mà thôi, không được ích gì.Các người chớ quyến luyến ta nữa !
Được một lúc quân Hoa Ngẫu kéo đến, vây kín Tống Chiêu công, rồi tuyên cáo với quân sĩ rằng:
- Ta phụng mệnh Vương Cơ, chỉ giết một mình đứa hôn quân vô đạo mà thôi, không hại gì đến các người cả.Chiêu công vội vàng xua đuổi những người theo hầu địCác người theo hầu tan chạy đến quá nữa, chỉ còn Đăng Y Chư vẫn chống gươm đứng bên cạnh Chiêu công.Hoa Ngẫu lại tuyên bố mệnh lệnh của Vương Cơ triệu Đăng Y Chư về. Đăng Y Chư thở dài mà rằng:
- Làm bề tôi mà lúc hoạn nạn lại bỏ vua thì sống làm gì cho nhục, chẳng thà chết đi còn hơn !
Hoa Ngẫu cầm giáo, xông vào giết Tống Chiêu công. Đăng Y Chư lấy mình che cho Chiêu công, rồi cầm gươm đánh nhau với Hoa Ngẫu.Quân Hoa Ngẫu xúm lại, giết Đăng Y Chư trước, giết Tống Chiêu công sau.Các người theo hầu Tống Chiêu công, ai không trốn đi cũng bị giết cả.Hoa Ngẫu đem quân về báo với Vương CợBọn Hoa Nguyên và Công Tôn Hữu cùng với các quan trong triều đều tán tụng công tử Bão là người nhân đức , nên lập làm vuạVương Cơ truyền lập công tử Bão lên nối ngôi, tức là Tống Văn công.Hoa Ngẫu vừa triệu hạ xong, về nhà đau bụng chết ngay lập tức.Tống Văn công khen Đăng Y Chư là người trung thần, mới dùng người em là Đăng Huỷ làm quan tư mã, để thay cho Hoa Ngẫu.Tống Văn công lại cho người em cng mẹ là công tử Tu làm quan tư thành, để thay cho Đăng Y ChựTriệu Thuẫn nghe tin giết Tống có loạn giết vua, liền sai Tuân Lâm Phủ làm đại tướng, hội quân nước Vệ, nước Trần và nước Trịnh để sang đánh Tống.Quan Hữu sư nước Tống là Hoa Nguyên đến nói với quân Tấn, kể hết những sự tình người trong nước muốn lập công tử Bão, lại đưa mấy xe vàng lụa làm lễ khao quân, va xin giảng hoà với Tấn.Tuân Lam Phủ toan nhận.Trịnh Mục công nói:
- Chúng tôi dựng cờ dóng trống để theo tướng quân sang đánh Tống là muốn trừ những đứa loạn lạc, tướng quân lại cho nước Tống giảng hòa thì những đứa loạn tặc cìn sợ gì nữa!
Tuân Lâm Phủ nói:
- Tề và Tống có khác gì nhau, ta đã khoan dung cho Tề, có lẽ nào lại nghiêm khắc với Tống ! Và người nước Tống đều muốn như vậy, ta nhân đó mà an định nước Tống chẳng là hay lắm sao ?
Nói xong, liền cho nước Tống được giảng hoà.Trịnh Mục công lui ra mà nói rằng:
- Nước Tấn không nghĩ gì đến công nghĩa, chỉ tham lễ vật mà thôi thì làm bá chủ thế nào được ! Nay vua Sở mới lập, chẳng bao lâu tất cũng gây việc chiến tranh, chi bằng ta bỏ Tấn theo Sở, để giữ yên lấy nước nhà là hơn.
Trịnh Mục công liền sai sứ sang giao hảo với nước Sở.Nước Tấn biết vậy mà không làm gì được.Tề Ý công (Thương Nhân)là người ngang ngược, từ khi cha là Tề hoàn công hãy còn, đã có một lần cùng với quan đại phu là Bính Nguyên tranh nhau ruộng đất.Tề Hoàn công giao cho Quản Di Ngô xử đoán việc ấy.Quản Di Ngô mới xử cho Bính Nguyên được nhận ruộng đất ấy.Công tử Thương Nhân tức lắm, đến lúc giết thế tử Xá mà lên làm vua, liền chiếm lấy những ruộng đất của Bính Nguyên, cũng tước bỏ phong ấp của họ Quản, họ Quản sợ tội, trốn sang nước Sở, con cháu làm quan ở nước Sở.Tề Ý công vẫn còn căm tức Bính Nguyên, bấy giờ Bính Nguyên đã cgết rồi, Tề Ý công khi đi săn qua mộ Bính Nguyên, sai quân sĩ khai quật lên mà chặt bỏ chân đi.
Con Bính Nguyên là Bính Súc lúc ấy đang đi theo hầu ở bên cạnh Tề Ý CÔNG.Tề Ý công bèn hỏi Bính Súc rằng:
- Cứ như tôi thân phụ nhà ngươi thì phỏng có đáng chặt chân không?Chắc nhà ngươi oán ta lắm hẳn?
Bính Súc đáp rằng:
- Cha tôi lúc sống được khỏi tội chết, đã là may lắm rồi, huống chi bây giờ chỉ còn một nắm xương không, có đâu tôi dám oán giận.
Tề Ý công bằng lòng mà khen rằng:
- Thế mới thật con chữa được lổi cho cha !
Tề Ý công lại đem những ruộng đất chiếm lấy khi trước trả lại cho Bính Súc.Bính Súc xin chôn lại hài cốt của cha mình.Tề Ý công thuận chọTề Ý công lại mua gái đẹp trong nước, ngày nào cũng dâm đãng vui chơi.Lại nghe nóiquan đại phu là Diêm Chức có người vợ rất đẹp, nhân dịp tết nguyên đán Tề Ý công mới ra lệnh cho các vợ quan đại phu đều phải vào triều ở trong nội cung.Vợ Diêm Chức cũng vâng lệnh vào triều.Tề Ý công trông thấy bằng lòng, liền giữ lại không cho về, rồi sai người ến bảo Diêm Chức rằng:
- Phu nhân ở trong nội cung muốn kết bạn với vợ ngươi, vậy ngươi nên tìm vợ khác.
Diêm Chức tức giận lắm không nói ra.
Phía cửa tây nước Tề có cái ao, tên gọi Thân Trì, nước ao trong sạch, có thể tắm được.Bên ao có nhiều khóm trúc rườm rà.Bấy giờ đang tháng năm mùa hạ, Tề ý công ịnh ra Thân Trì để nghĩ mát, mới cho Bính TRúc và Diêm Chức đi hầu.Quan hữu sư là Hoa Nguyên nói riêng với Tề Ý công rằng:
- Chúa công chặt chân cha Bính Súc và cướp vợ Diêm Chức, hai người ấy biết đâu không căm giận chúa công.Các quan nước Tề thiếu gì người, sao chúa công lại hay thân cận hai người ấy?
Tề công nói:
- Hai người ấy chưa hề oán giận ta bao giờ, nhà ngươi chớ nghi ngại !
Nói xong, liền ngự xe ra chơi Thân Trì, uống rượu rất vui.Tề Ý công rượu say, thấy nóng bức quá, mới sai lấy một cái giường gấm kê ở trong bụi trúc để nằm cho mát.Bính Súc và Diêm Chức cùng tắm ở dưới ao.Bính Súc oán giận Tề Ý công lắm, vẫn muốn giết đi để báo thù cho cha, nhưng chưa được ai đồng lòng với mình.Thấy Diêm Chức cũng có cái thù mất vợ, muốn cùng bàn với Diêm Chức nhưng thấy khó nói quá, nhưng khi cùng tắm ở dưới ao, bèn nghĩ ngay một kế, cầm cái dóng trúc đánh vào đầu Diêm Chức.Diêm Chức nổi giận mà mắng rằng:
- Sao nhà ngươi dám khinh ta như vậy?
Bính Súc tủm tỉm cười mà bảo rằng:
- Người ta cườp vợ nhà ngươi mà nhà ngươi còn khp- ng giận, ta đánh một cái đã hề gì !
Diêm Chức nói:
- Mất vợ dẫu là một điều xấu hổ cho ta, nhưng so với việc cha phải chặt chân thì đằng nào nhục hơn? Nhà ngươi chẳng thiết gì đến cha, mà lại trách ta không biết nghĩ đến vợ, sao ngu tối thế?
Bính Súc nói:
- Ta có mấy lời tâm phúc, vẫn muốn bàn với nhà ngươi mà không dám nói, chỉ sợ nhà ngươi quên mất thù xưathì dẫu ta có nói , cũng không ích gì.
Diêm Chức nói:
- Bụng người ta ai cũng vậy, bao giờ quên được, chỉ vì sức không làm nổi.
Bính Súc nói:
- Nay kẻ thù đang say rượu, nằm ngủ ở trong bụi trúc, mà theo hầu đây thì chỉ có hai ta mà thôi, ấy là trời cho ta cái dịp để báo thù, ta chớ nên bỏ hoài.
Diêm Chức nói:
- Nhà ngươi dám làm đại sự, ta xin giúp một tay.
Hai người cùng lau mình mặc áo, rủ nhau vào trong bụi trúc, trông thấy Tề ý công đang nằm ngủ say, tiếng ngáy như sấm, lại có mấy tên nội thị đứng bên cạnh.
Bính Súc bảo các nội thị rằng:
- Lúc chúa công tỉnh rượu, tất thế nào cũng khát nước, các ngươi nên phải sắp sẳn mới được.
Các nội thị đều đi sửa soạn nước uống.Diêm Chức bèn nắm lấy tay Tề Ý công, Bính Sức thì bóp cổ, rồi rút gươm cắt lấy đầu.Hai người khiêng thi thể Tề Ý công giấu vào trong bụi trúc, rồi đem đầu ném xuống dưới ao.Khi nội thị đem nước uống đến, Bính Súc bảo rằng:
- Thương Nhân giết vua mà cướp ngôi, nay ta trừ bỏ đi rồi, có công tử Nguyên là người hiền, nên lập làm vua.
Các nội thị vâng dạ, không ai dám nói câu gì.Bính Súc cùng với Diêm Chức tiến vào trong thành, lại bày tiệc uống rượunmừng rỡ với nhau.Có người báo với hai quan thượng klà Cao Khuynh (con Cao Hổ )và Quốc Quy Phủ (con Quốc Ý Trọng ).Cao Khuynh nói:
- Bọn Bính Súc làm càn như vậy, ta nên kể tội mà bắt giết đi, để làm gương cho kẻ khác.
Quốc Quy Phủ nói:
- Một đứa giết vua, ta đã không trừ nổi, mà người ta trừ được thì sao gọi là tội.
Bính Súc cùng Diêm Chức uống rượu xong, sai lấy một cổ xe lớn, xếp của cải lên, rồi đem vợ con ra cửa nam.Người nhà khuyên Bính Súc nên đi mau.Bính Súc nói:
- Thương Nhân vô đạo, người trong nước nghe tin chết, ai cũng lấy làm may, ta còn sợ gì nữa !
Nói xong cứ việc thủng thỉnh mà đi sang nước Sở.Cao Khuynh và Quốc Duy Phủ hợp các quan trong triều lại để thương nghị, rồi lập cô, g tử Nguyên lên làm vua, tức là Tề Huệ công.
Lại nói chuyện Lỗ Văn công, tên là Hưng, là con nàng Thanh Khương (con gái Tề Hoà công).Lỗ Văn công lấy con gái Tề Chiêu công là Khương thị làm phu nhân, sinh đươc( hai con là Ác và Thị, lại lấy con gái nước Tần là Kinh Doanh làm thiếp, cũng sinh dược hai con là:Tiếp và Thúc Miện.Trong bốn người con ấy Tiếp là lớn tuổi hơn cả, mà Ác lại là con bà đích phu nhân, bởi vậy mới lập Ác làm thế tử.Bấy giờ quyền chính nước Lỗ, đều ở tay Tam Hoàn cả.
1.Mạnh Tôn thị là công tôn Ngao, sinh con là Cốc và Nạn.
2.Thúc Tôn thị là công tôn Tư, sinh con là Thúc Trọng Bành Sinh và Thúc Tôn Đắc Thần.Lỗ Văn công dùng Thúc Trọng Bành Sinh làm chức thái phó để dạy thế tử Ác.
3.Qúy Tôn thị là Qúy Vô dật(con Qúy Hữu), sinh con là Qúy Tôn Hàn Phủ, tức là Qúy Văn Tử.
Lỗ Trang công có ngươi con thứ là công tử Toại, tức là Trọng Toại, nhân vì công tôn Ngao đắc tội với Trọng Toại chết ở nước ngoài, bởi vậy Mạnh Tôn thị (tức là công tôn Ngao)mất quyền hành nước Lỗ đều về tay Trọng Thị (tức là Trọng Toại ), cùng với Thúc Tôn thị và Qúy Tôn thị.
Lại nói chuyện công tôn Ngao vì cớ gì mà đắc tội?Nguyên công tôn Ngao lấy con gái nước Cử là Đái Kỷ (sinh con là Cốc )và Thanh Kỷ (sinh con là Nạn ). Đến lúc Đái Kỷ chết, công tôn Ngao lại muốn lấy con gái nước Cử là Dĩ Thị, người nước Cử từ chối rằng:
- Còn nàng Thanh Kỷ đó, nên cho làm kế thất.
Công tôn Ngao nói:
- Em tôi là Trọng Toại, chưa có vợ, xin cưới Dĩ Thị cho em tôi.
Người nước Cử bằng lòng chọ Đến năm thứ bảy đời Lỗ Văn công, công tôn Ngao phụng mệnh sang sứ nước Cử nhân tiện xin đón Dĩ thị về cho Trọng Toại.Khi Dĩ thị về đến đất Yên Lăng(đất nước Cử ), công tôn Ngao đứng trên mặt th&énh, trông thấy Dĩ thị có nhan sắc, đêm hôm ấy cùng Dĩ thị ép duyên, rồi đưa về nhà.Trọng Toại thấy công tôn Ngao chiếm mất vợ mình, căm tức vô cùng, mới vào nói với Lỗ Văn công, xin đem quân đến đánh.Thúc Trọng Bành Sinh can rằng:
- Không nên, nếu vậy thì sinh biến loạn mất!
Lỗ Văn công cho triệu công tôn Ngao đến, bắt phải đem Dĩ thị trả lại cho nước Cử, để cho Trọng Toại khỏi giận.Công tôn Ngao và Trọng Toại lại hoà nhau như cũ.Công tôn Ngao vẫn có lòng nhớ Dĩ thị, năm sau phụng mệnh sang viếng tang Chu Tương vương, nhưng không sang nhà Chu mà đem tiền của trốn sang nước Cử, cùng với Dĩ thị đoàn tụ.Lỗ Văn công cũng không hỏi đếnviệc ấy nữa, cho con côn gtôn Ngao là Cốc nối dòng Mạnh Tôn thị.Sau công tôn Ngao nhớ nước Lỗ muốn về, sai người nói với con là Mạnh Tôn Cốc.Mạnh Tôn Cốc liền xin với chú là Trọng Toại.
Trọng Toại bảo Mạnh Tôn Cốc rằng:
- Nếu cha mày muốn về thì phải theo ta ba điều;không được vào triều, không được dự quốc chính, không được đem Dĩ thị về.
Mạnh Tôn Cốc sai người sang nói với công tôn Ngao.Công tôn Ngao muốn về lắm, đành phải theo lời.Công tôn Ngao về Lỗ trong tám năm, quả nhiên chỉ đóng cửa, không đi đến đâu cả bỗng một hôm lại đem hết tiền của trốn sang nước Cử.Mạnh Tôn Cốc nghĩ ngợi nhớ cha, được hơn một năm thì chết.Con là Trọng Tôn Miệt(tức là Mạnh Hiến Tử)hãy còn nhỏ, Lỗ Văn công liền cho Mạnh Tô Nạn nối làm quan khanh.Chưa được bao lâu, Dĩ thị chết, công tôn Ngao lại muốn về nước Lỗ, mới đem hết gia tài lễ đút, Lễ Văn công và Trọng Toại, mà sai con là Mạnh Tôn Nạn đứng xin lỗi cho chạLỗ Văn công thuận cho.
Khi công tôn Ngao trở về đến nước Tề thì ốm không đi được nữa, rồi chết ở đất Đường Phụ.Mạnh Tôn Nạn xin đem thi thể công tôn Ngao về chôn ở nước Lỗ.Mạnh Tôn Nạn là con người có tội, không được dự quyền chính.Qúy Tôn Hàng Phủ giữ mực kính nhường đối với Trọng Toại, Bành Sinh và Đắc Thần cả ba đều thuộc về hàng chú, việc gì cũng phải đến hỏi.Bành Sinh tính nết hiền hậu, làm chức thái phó mà đắc Yhần thì chuyên giữ binh quyền, thế là chỉ có Trọng Toại và Đắc Thần giữ quyền chính nước Lỗ.Nàng Kinh Doanh cậy thế Lỗ Văn công yêu, giận rằng con mình không được làm thế tử, mới đem tiền của lễ đút Trọng Toại nhờ binh vực cho con là công tử OạTrọng Toại nghĩ thầm:
- Thúc Trọng Bàng Sinh là quan thái phó của thế tử Ác, thì tất không chịu đồng mưu với mình, mà Thúc Tôn Đắc Thần, tính tham ăn lễ, có thể lấy lợi mà dụ được.
Liền đem lễ vật của Kinh Doanh cho, chia biếu Thúc Tôn Đắc Thần mà bảo rằng:
- Đây là những lễ vật của Kinh Doanh nhờ ta đưa biếu nhà ngươi.
Trọng Toại lại bảo công tử Tiếp thỉnh thoảng đến thăm Thúc Tôn Đắc Thần để tỏ lòng kính mến, bởi vậy Thúc Tôn Đắc Thần cũng có lòng yêu . Đến năm Lỗ Văn công mất, thế tử Ác làm chủ tang, lên nối ngôi, các nước đều sai sứ đến thăm viếng.Bấy giờ Tề Huệ công(tức công tử Nguyên)mới lên nối ngôi, muốn biến cải những chính lệnh bạo ngược của Tề Ý công (tức là công tử Thương Nhân)khi trước, cũng sai sứ đến viếng tang Lỗ Văn công.Trọng Toại bảo Đắc Thần rằng:
- Tề Lỗ thuở xưa vẫn giao hiếu với nhau, chỉ vì Tề HIếu công gây nên thù oán, kéo dài cho đến Tề Ý công nay công tử Nguyên mới lên nối ngôi, ta chưa sai người sang mừng, mà đã đến viếng tang nước ta, là có ý muốn thân thiện với ta, ta nên sai sứ sang tạ, và nhân cơ hội này giao kết với Tề để làm vây cánh cho công tử Oa.
Hai người bên cùng sang sứ nước Tề.
- Nhà ngươi đem quân tới đây là có ý gì?
Triệu Sóc nói:
- Tôi phụng mệnh cha tôi, tới đây để đón ngài về triều, mặt sau sắp có đại binh kéo đến.
Nói chưa dứt lời thì bỗng nghe có tiếng pháo nổ, quân Tấn kéo đến đông như nước chảy, đem Sĩ Hội và Thọ Dư về triều.Thám tử nước Tần về báo, Tần Khang công nổi giận, toan đem quân qua sông để đánh Tấn.Lại nghe báo bên kia sông có Tuân Lâm Phủ và Khước Khuyết đem đại binh nước Tấn kéo đến, Tây Khất Thuật bèn nói với Tần Khang công rằng:
- Đại binh nước Tấn đã đến tiếp ứng như thế, tất không để cho quân ta sang sông, chi bằng ta hãy rút về.
Nói xong, liền rút quân về.Bọn Tuân Lâm Phủ thấy quân Tần rút về, cũng đem quân trở về nước Tấn.Sĩ Hội trốn sang nước Tần đã ba năm trời, ngày nay lại về nước Tấn, ngẫm nghĩ trong lòng, xiết bao cảm khái, vào yết kiến Tấn Linh công, sụp lạy tạ tội.Tấn Linh công nói:
- Nhà ngươi có tội gì đâu !
Tấn Linh công cho Sĩ Hội làm quan đại phụTriệu Thuẫn tâu với Linh công thưởng cho Thọ Dư mười cổ xe, để đền công khổ nhọc đi triệu được Sĩ Hội.Tần Khang công sai người đua vợ con Sĩ Hội về trả nước Tấn và bảo Sĩ Hội rằng:
- Ta không lỡ trái lời thề ở sông Hoàng Hà đâu !
Sĩ Hội cảm cái ân nghĩa của Tần Khang công, cũng viết thư cảm tạ, và khuyên Tần Khang công nên nghĩ việc binh, để nuôi sức dân, mà giữ yên bốn cõi.Tần Khang công nghe lời, từ bấy giờ Tần Tấn hai nước không gây việc chiến tranh, được đến vài ba mươi năm.
Chu Khoảnh vương lên ngôi được sáu năm thì băng hà.Thái tử Ban lên nối ngôi, tức là Chu Khuôn vương.Sở Mục vương mất.Thế tử Lữ lên nối ngôi, tức là Sở Trang vương.Triệu Thuẫn thấy nước Sở mới có tang, muốn nhân cơ hội ấy khôi phục lại sự nghiệp bá chủ của nước Tấn trước, liền đại hội chư hầu ở đất Tân Thành.Tống Chiêu công, Lỗ Thành công, Trần Linh công, Vệ Thành công, Trịnh Mục công và Hứa Chiêu công đều đến dự hội.Tống Chiêu công, Trần Linh công và Trịnh Mục công đều bày tỏ sự tình ngày trước, nói phải theo Sở chỉ là việc bất đắc dĩ.
Triệu Thuẫn cũng lấy lời ngọt ngào mà phủ dụ.Chư hầu lại thần phục nước Tấn cả, chỉ có nước Sái vẫn theo Sở như cũ, không đến dự hội.Triệu Thuẫn sai Khước Khuyết đem quân đi đánh nước Sái.Nước Sái xin giảng hoà.Khước Khuyết mới thu quân về nước.Tề Chiêu công vẫn định đến dự hội, nhưng phát bệnh nặng chưa kịp đến đã mất, con là thế tử Xá lên nối ngôi.Mẹ thế tử Xá là con gái nước Lỗ, tên gọi Thúc Cơ, tức là nàng Chiêu CợNàng Chiêu Cơ dẫu là Tề Chiêu công phu nhân, nhưng không được yêu chuộng mà con là Thế tử Xá, thì tài học lại tầm thường, cũng không được người trong nước kính trọng.Công tử Thương Nhân là con nàng Mật Cơ (thiếp của Tề Hoàn công) vốn có chí cướp ngôi, chỉ vì được Chiêu công hậu đãi, nên không nỡ làm vội, vẫn định chờ Chiêu công mất rồi mới khởi sự.Mấy năm sau, Chiêu công triệu công tử Nguyên ở nước Vệ về, giao quốc chính chọCông tử Thương Nhân thấy công tử Nguyên là người giỏi, vẫn có lòng ghen ghét, lại muốn mua chuộc lòng dân, mới đem hết gia tài, cấp phát cho những kẻ nghèo khổ, bởi vậy dân trong nước ai cũng phục. Đến lúc thế tử Xá được lên nối ngôi, bỗng gặp có sao chổi xuất hiện, công tử Thương Nhân mới sai người bói xem tốt xấu thế nào.Người thầy bói nói:
- Đó là cái triệu nước Tống nước Tề và nước Tấn có loạn, mà vua ba nước đều bị giết cả.
Công tử Thương Nhân nói:
- Nếu vậy thì làm loạn ở Tề, chắc là tay ta!
Nói xong, liền sai kẻ tử sĩ vào đâm chết thế tử Xá.Công tử Thương Nhân thấy công tử Nguyên hơn tuổi mình, mới nói dối công tử Nguyên rằng:
- Thế tử Xá không đáng làm vua, tôi làm việc nầy là vì anh đó !
Công tử Nguyên giật mình kinh sợ và nói rằng:
- Ta vẫn biết nhà ngươi muốn làm vua đã lâu, sao bây giờ lại trút cho tạTa thờ nhà ngươi thi được, chớ nhà ngươi không thể thờ ta được, ta chỉ mong nhà ngươi làm vua bao dung cho ta được trọn đời làm một kẻ thường dân ở nước Tề nầy, thế là mãn nguyện !
Công tử Thương nhân lên nối ngôi, tức là Tề Ý công.Công tử Nguyên ghét Tề Ý công làm những việc tàn nhẫn, mới cáo ốm về nhà, đóng cửa không đi đến đâu cả, cũng không vào triều nữa.Chiêu Cơ thương con chết oan, ngày đêm kêu khóc.Tề Ý công thấy vậy bắt giam vào một nơi, lại cho ăn uống rất kham khổ.Chiêu Cơ đút tiền cho các cung nhân để đưa tin sang cho Lỗ Văn công biết.Lỗ Văn công sợ thế nước Tề mạnh, sai người sang nói với Chu Khuông vương, muốn nhờ uy Chu Khuông vương, xin Tề ý công tha cho Chiêu Cơ, Chu Khuông vương sai Đan Bá sang nước Tề, bảo Tề Ý công rằng:
- Đã giết con thì thôi, còn giam mẹ làm gì ! Sao không tha cho người ta về nước Lỗ, để tỏ lòng quảng đại của nước Tề?
Tề Ý công vẫn muốn giấu việc giết thế tử Xá, bấy giờ nghe lời Đan Bá , mặt đỏ bừng lên, không nói gì cả. Đan Bá về nhà công quán.Tề Ý công truyền đem Chiêu Cơ sang cung khác, rồi sai người nói lừa Đan Bá rằng:
- Chúa công toi đối với quốc mẫu (tức là Chiêu Cơ ), chưa hề dám khinh, huống chi lại có lệnh thei- n tử, kẻ nào mà không tuân theo?Sao cương sứ không vào yết kiến quốc mẫu, để tỏ tấm lòng quyền cố của thiên tử.
Đan Bá tưởng thực, vội vàng vào cung yết kiến Chiêu CợChiêu Cơ ứa nước mắt, kể những nông nổ oan khổ. Đan Bá chưa kịp trả lời bỗng Tề Ý công ở đâu sực đến, quát to lên rằng:
- Đan Bá sao dám tự tiện vào cung tư thông với quốc mẫu, định làm việc bậy bạ hay sao? Ta quyết đem việc nầy tâu với thiên tử.
Nói xong, truyền đem Đan Bá và nàng Chiêu Cơ mỗi người giam vào một nơi;lại căm tức Lỗ Văn công dám mượn uy lệnh thiên tử mà áp chế nước mình, mới đem quân đi đánh Lỗ.Lỗ Văn công sai quan thượng khanh là Qúy Tôn Hàng Phủ (con công tử Hữu)sang cáo cấp với nước Tấn.Triệu Thuẫn vâng lệnh Tấn Linh công hội các nước Tống, Vệ, Sái, Trần, Trịnh, Tào;và Hứa ở đất Hỗ, để bàn việc đánh Tề.Tề Ý công bèn sai người sang lễ nước Tấn, tha Đan Bá về nhà Chu, lại cho nàng Chiêu Cơ về Lỗ.Các nước đều rút quân về cả.Lỗ Văn công nghe tin nước Tấn không sang đánh Tề, cũng sai công tử Toại sang nước Tề để xin giảng hoà.
Lại nói chuyện Tống Tương công phu nhân là Vương Cơ, tức là chị của Chu Tương vương, thân mẫu của Tống Thành công (Vương Thần )và tổ mẫu của Tống Chiêu công (Chử Cữu ).Tống Chiêu công tử khi còn làm thế tử, vẫn cùng với công tử An, công tử Khổng Thúc và công tôn Chung Ly đi săn bắn, đến khi lên ngôi làm vua, việc gì cũng nghe lời ba người ấy, bỏ hết cả chính sự, chỉ hằng ngày rủ nhau đi săn bắn để mua vui.Quan tư mã Lạc biết cơ nước Tống tất loạn, mới nhường quan chức cho công tử An.Quan tư thành là công tôn Thọ cũng sợ tai vạ, xin cáo lão về hưu.Tống Chiêu công lại dùng người con công tôn Thọ là Đăng Y Chư làm quan tư thành?Tống Tương công phu nhân là Vương Cơ đã già mà còn đa dâm.Tống Chiêu công có người con thứ đệ tên gọi công tử Bão uống rượu thật say, rồi ép công tử Bão thông dâm với mình và hứa sẽ lập làm vuạTừ đó Vương Cơ muốn bỏ Tống Chiêu công mà lập công tử Bắc.Tống Chiêu công sợ các chi họ về Mục công và Tương công mạnh thế lắm, mới bàn mưu với công tử Ngang để đuổi những người ở trong hai chi ấy ra nước ngoài.
Vương Cơ biết mưu, tức khắc mật báo cho hai chi ấy biết.Hai chi ấy nổi loạn, vay bắt công tử Ngang và công tử Chung Ly ở chỗ triều môn mà giết địQuan tư thành là Đăng Y Chư sợ hãi trốn sang nước Lỗ.Công tử Bão vốn được lòng các quan lục khanh, bấy giờ liên kết với bọn ấy và hai chi hộ, không hỏi đến tội giết chết công tửNgang và công tôn Chung Ly, lại sai người sang nước Lỗ triệu Đăng Y Chư về mà phục chức chọCông tử Bão nghe nói công tử Thương Nhân (tức là Tề Ý công ) ở nước Tề, phóng tiền tài để mua lòng người, mà cướp được ngôi vua, thì cũng bắt chước đem hết gia tài chu cấp cho những kẻ nghèo khổ.Năm thứ bảy đời Tống Chiêu công, nước Tống mất mùa, công tử Bão đem thóc gạo phát cho dân đói, lại kính kẻ già, tôn người hiền, phàm những người nào từ bảy mươi tuổi trở lên, cứ mỗi tháng lại sai người biếu thóc lụa và các thứ thực phẩm, mà cấp lương cho, các quan công, khanh, đại phu thì tháng nào công tử Bão cũng có đồ biếu, trong họ tôn thất, bất cứ thân sơ, hễ hơi có việc gì, cũng đem tiền bạc đến tư giúp. Đến năm thứ tám đời Tống Chiêu công, nước Tống lại mất mùa to, côn tử Bão hết cả tiền của.Vương Cơ lại đem của riêng ở trong cung ra mà đưa cho công tử Bão.Bở i vậy cả nước ai cũng khen ngợi công tử Bão là người nhân đức, mà muốn cho công tử Bão lên làm vuạCông tử Bão biết là người trong nước ai cũng bằng lòng với mình mới bàn mưu với Vương Cơ để định giết Tống Chiêu công.Vương Cơ nói:
- Nghe nói Chữ Cữu (tên Tống Chieu công ) sắp đi săn ở đất Mạnh ChựHôm ấy ta dặn công tử (em cùng mẹ với công tử Bão ) đóng cửa thành lại, rồi nhà ngươi đem người đi giết Chữ Cữu thì chắc phải xong việc.Công tử Bão theo lời.Quan tư thành là Đăng Y Chư vốn là người hiền, xưa nay công tử Bão vẫn kính trọng, bấy giờ nghe biết mưu của công tử Bão, liền nói với Tống Chiêu công rằng:
- Chúa công chớ nên đi săn, nếu đi thì tất không trở về được.
Tống Chiêu công nói:
- Nếu có kẻ nào định nổi loạn thì dẫu ta ở nhà, cũng chẳng tránh được nào !
Nói xong, liền sai quan hữu sự là Hoa Nguyên và quan tả sư là công tôn Hữu ở nhà để giữ nước, còn mình thì chuyên chở các thứ bảo ngọc trong kho, thẳng đường tiến ra Mạnh ChựTống Chiêu công mới ra khỏi cửa thành thì Vương Cơ sai người triệu Hoa Nguyên và công tôn Hữu vào mà giữ ở trong cung, rồi sai công tử Tu đóng chặt cửa thành lại.Công tử Bão bảo quan tư mã Hoa Ngẫu tuyên cáo với quân sĩ rằng:
- Ta phụng mệnh Vương Cơ tôn lập công tử Bão lên làm vua, trừ bỏ hôn quân vô đạo đi, các người nghĩ thế nào?
Quân sĩ đều reo ầm lên
- Xinn vâng mệnh !
Người nước Tống nghe nói, ai cũng thuận cả.Hoa Ngẫu đem quân đi đuổi theo Chiêu công.Tống Chiêu công đi đến nữa đường, nghe tin có biến, Đăng Y Chư khuyên Chiêu công chạy sang nước khác.Tống Chiêu công nói:
- Tr- en từ tổ mẫu (trỏ Vương Cơ )dưới đến người trong nước, ai cũng là cừu địch với ta, huống chi là các nước láng giềng ai còn chịu giúp ta nữa.Ta chết ở nước khác, chẳng thà chết ở nước nhà còn hơn !
Nói xong, truyền đóng quân lại, rồi nấu cơm ăn, để cho các người theo hắn đều được ăn no cả. Ăn xong, Chiêu công bảo các người theo hầu rằng :
- Việc nầy là lỗi tại ta, chứ các người có dự gì đến ! các người theo hầu ta trong mấy năm, ta chưa có gì đền công, nay có các đồ bảo ngọc ở đây, ta chia tặng cho các người.Các người nên trốn đi, kẻo mà chết oan !
Các người theo hầu đều khóc mà nói rằng:
- Xin chúa công cứ đi, nếu có quan đuổi theo, chúng tôi sẽ hết sức cố đánh.
Chiêu công nói:
- Chỉ chết uổng mà thôi, không được ích gì.Các người chớ quyến luyến ta nữa !
Được một lúc quân Hoa Ngẫu kéo đến, vây kín Tống Chiêu công, rồi tuyên cáo với quân sĩ rằng:
- Ta phụng mệnh Vương Cơ, chỉ giết một mình đứa hôn quân vô đạo mà thôi, không hại gì đến các người cả.Chiêu công vội vàng xua đuổi những người theo hầu địCác người theo hầu tan chạy đến quá nữa, chỉ còn Đăng Y Chư vẫn chống gươm đứng bên cạnh Chiêu công.Hoa Ngẫu lại tuyên bố mệnh lệnh của Vương Cơ triệu Đăng Y Chư về. Đăng Y Chư thở dài mà rằng:
- Làm bề tôi mà lúc hoạn nạn lại bỏ vua thì sống làm gì cho nhục, chẳng thà chết đi còn hơn !
Hoa Ngẫu cầm giáo, xông vào giết Tống Chiêu công. Đăng Y Chư lấy mình che cho Chiêu công, rồi cầm gươm đánh nhau với Hoa Ngẫu.Quân Hoa Ngẫu xúm lại, giết Đăng Y Chư trước, giết Tống Chiêu công sau.Các người theo hầu Tống Chiêu công, ai không trốn đi cũng bị giết cả.Hoa Ngẫu đem quân về báo với Vương CợBọn Hoa Nguyên và Công Tôn Hữu cùng với các quan trong triều đều tán tụng công tử Bão là người nhân đức , nên lập làm vuạVương Cơ truyền lập công tử Bão lên nối ngôi, tức là Tống Văn công.Hoa Ngẫu vừa triệu hạ xong, về nhà đau bụng chết ngay lập tức.Tống Văn công khen Đăng Y Chư là người trung thần, mới dùng người em là Đăng Huỷ làm quan tư mã, để thay cho Hoa Ngẫu.Tống Văn công lại cho người em cng mẹ là công tử Tu làm quan tư thành, để thay cho Đăng Y ChựTriệu Thuẫn nghe tin giết Tống có loạn giết vua, liền sai Tuân Lâm Phủ làm đại tướng, hội quân nước Vệ, nước Trần và nước Trịnh để sang đánh Tống.Quan Hữu sư nước Tống là Hoa Nguyên đến nói với quân Tấn, kể hết những sự tình người trong nước muốn lập công tử Bão, lại đưa mấy xe vàng lụa làm lễ khao quân, va xin giảng hoà với Tấn.Tuân Lam Phủ toan nhận.Trịnh Mục công nói:
- Chúng tôi dựng cờ dóng trống để theo tướng quân sang đánh Tống là muốn trừ những đứa loạn lạc, tướng quân lại cho nước Tống giảng hòa thì những đứa loạn tặc cìn sợ gì nữa!
Tuân Lâm Phủ nói:
- Tề và Tống có khác gì nhau, ta đã khoan dung cho Tề, có lẽ nào lại nghiêm khắc với Tống ! Và người nước Tống đều muốn như vậy, ta nhân đó mà an định nước Tống chẳng là hay lắm sao ?
Nói xong, liền cho nước Tống được giảng hoà.Trịnh Mục công lui ra mà nói rằng:
- Nước Tấn không nghĩ gì đến công nghĩa, chỉ tham lễ vật mà thôi thì làm bá chủ thế nào được ! Nay vua Sở mới lập, chẳng bao lâu tất cũng gây việc chiến tranh, chi bằng ta bỏ Tấn theo Sở, để giữ yên lấy nước nhà là hơn.
Trịnh Mục công liền sai sứ sang giao hảo với nước Sở.Nước Tấn biết vậy mà không làm gì được.Tề Ý công (Thương Nhân)là người ngang ngược, từ khi cha là Tề hoàn công hãy còn, đã có một lần cùng với quan đại phu là Bính Nguyên tranh nhau ruộng đất.Tề Hoàn công giao cho Quản Di Ngô xử đoán việc ấy.Quản Di Ngô mới xử cho Bính Nguyên được nhận ruộng đất ấy.Công tử Thương Nhân tức lắm, đến lúc giết thế tử Xá mà lên làm vua, liền chiếm lấy những ruộng đất của Bính Nguyên, cũng tước bỏ phong ấp của họ Quản, họ Quản sợ tội, trốn sang nước Sở, con cháu làm quan ở nước Sở.Tề Ý công vẫn còn căm tức Bính Nguyên, bấy giờ Bính Nguyên đã cgết rồi, Tề Ý công khi đi săn qua mộ Bính Nguyên, sai quân sĩ khai quật lên mà chặt bỏ chân đi.
Con Bính Nguyên là Bính Súc lúc ấy đang đi theo hầu ở bên cạnh Tề Ý CÔNG.Tề Ý công bèn hỏi Bính Súc rằng:
- Cứ như tôi thân phụ nhà ngươi thì phỏng có đáng chặt chân không?Chắc nhà ngươi oán ta lắm hẳn?
Bính Súc đáp rằng:
- Cha tôi lúc sống được khỏi tội chết, đã là may lắm rồi, huống chi bây giờ chỉ còn một nắm xương không, có đâu tôi dám oán giận.
Tề Ý công bằng lòng mà khen rằng:
- Thế mới thật con chữa được lổi cho cha !
Tề Ý công lại đem những ruộng đất chiếm lấy khi trước trả lại cho Bính Súc.Bính Súc xin chôn lại hài cốt của cha mình.Tề Ý công thuận chọTề Ý công lại mua gái đẹp trong nước, ngày nào cũng dâm đãng vui chơi.Lại nghe nóiquan đại phu là Diêm Chức có người vợ rất đẹp, nhân dịp tết nguyên đán Tề Ý công mới ra lệnh cho các vợ quan đại phu đều phải vào triều ở trong nội cung.Vợ Diêm Chức cũng vâng lệnh vào triều.Tề Ý công trông thấy bằng lòng, liền giữ lại không cho về, rồi sai người ến bảo Diêm Chức rằng:
- Phu nhân ở trong nội cung muốn kết bạn với vợ ngươi, vậy ngươi nên tìm vợ khác.
Diêm Chức tức giận lắm không nói ra.
Phía cửa tây nước Tề có cái ao, tên gọi Thân Trì, nước ao trong sạch, có thể tắm được.Bên ao có nhiều khóm trúc rườm rà.Bấy giờ đang tháng năm mùa hạ, Tề ý công ịnh ra Thân Trì để nghĩ mát, mới cho Bính TRúc và Diêm Chức đi hầu.Quan hữu sư là Hoa Nguyên nói riêng với Tề Ý công rằng:
- Chúa công chặt chân cha Bính Súc và cướp vợ Diêm Chức, hai người ấy biết đâu không căm giận chúa công.Các quan nước Tề thiếu gì người, sao chúa công lại hay thân cận hai người ấy?
Tề công nói:
- Hai người ấy chưa hề oán giận ta bao giờ, nhà ngươi chớ nghi ngại !
Nói xong, liền ngự xe ra chơi Thân Trì, uống rượu rất vui.Tề Ý công rượu say, thấy nóng bức quá, mới sai lấy một cái giường gấm kê ở trong bụi trúc để nằm cho mát.Bính Súc và Diêm Chức cùng tắm ở dưới ao.Bính Súc oán giận Tề Ý công lắm, vẫn muốn giết đi để báo thù cho cha, nhưng chưa được ai đồng lòng với mình.Thấy Diêm Chức cũng có cái thù mất vợ, muốn cùng bàn với Diêm Chức nhưng thấy khó nói quá, nhưng khi cùng tắm ở dưới ao, bèn nghĩ ngay một kế, cầm cái dóng trúc đánh vào đầu Diêm Chức.Diêm Chức nổi giận mà mắng rằng:
- Sao nhà ngươi dám khinh ta như vậy?
Bính Súc tủm tỉm cười mà bảo rằng:
- Người ta cườp vợ nhà ngươi mà nhà ngươi còn khp- ng giận, ta đánh một cái đã hề gì !
Diêm Chức nói:
- Mất vợ dẫu là một điều xấu hổ cho ta, nhưng so với việc cha phải chặt chân thì đằng nào nhục hơn? Nhà ngươi chẳng thiết gì đến cha, mà lại trách ta không biết nghĩ đến vợ, sao ngu tối thế?
Bính Súc nói:
- Ta có mấy lời tâm phúc, vẫn muốn bàn với nhà ngươi mà không dám nói, chỉ sợ nhà ngươi quên mất thù xưathì dẫu ta có nói , cũng không ích gì.
Diêm Chức nói:
- Bụng người ta ai cũng vậy, bao giờ quên được, chỉ vì sức không làm nổi.
Bính Súc nói:
- Nay kẻ thù đang say rượu, nằm ngủ ở trong bụi trúc, mà theo hầu đây thì chỉ có hai ta mà thôi, ấy là trời cho ta cái dịp để báo thù, ta chớ nên bỏ hoài.
Diêm Chức nói:
- Nhà ngươi dám làm đại sự, ta xin giúp một tay.
Hai người cùng lau mình mặc áo, rủ nhau vào trong bụi trúc, trông thấy Tề ý công đang nằm ngủ say, tiếng ngáy như sấm, lại có mấy tên nội thị đứng bên cạnh.
Bính Súc bảo các nội thị rằng:
- Lúc chúa công tỉnh rượu, tất thế nào cũng khát nước, các ngươi nên phải sắp sẳn mới được.
Các nội thị đều đi sửa soạn nước uống.Diêm Chức bèn nắm lấy tay Tề Ý công, Bính Sức thì bóp cổ, rồi rút gươm cắt lấy đầu.Hai người khiêng thi thể Tề Ý công giấu vào trong bụi trúc, rồi đem đầu ném xuống dưới ao.Khi nội thị đem nước uống đến, Bính Súc bảo rằng:
- Thương Nhân giết vua mà cướp ngôi, nay ta trừ bỏ đi rồi, có công tử Nguyên là người hiền, nên lập làm vua.
Các nội thị vâng dạ, không ai dám nói câu gì.Bính Súc cùng với Diêm Chức tiến vào trong thành, lại bày tiệc uống rượunmừng rỡ với nhau.Có người báo với hai quan thượng klà Cao Khuynh (con Cao Hổ )và Quốc Quy Phủ (con Quốc Ý Trọng ).Cao Khuynh nói:
- Bọn Bính Súc làm càn như vậy, ta nên kể tội mà bắt giết đi, để làm gương cho kẻ khác.
Quốc Quy Phủ nói:
- Một đứa giết vua, ta đã không trừ nổi, mà người ta trừ được thì sao gọi là tội.
Bính Súc cùng Diêm Chức uống rượu xong, sai lấy một cổ xe lớn, xếp của cải lên, rồi đem vợ con ra cửa nam.Người nhà khuyên Bính Súc nên đi mau.Bính Súc nói:
- Thương Nhân vô đạo, người trong nước nghe tin chết, ai cũng lấy làm may, ta còn sợ gì nữa !
Nói xong cứ việc thủng thỉnh mà đi sang nước Sở.Cao Khuynh và Quốc Duy Phủ hợp các quan trong triều lại để thương nghị, rồi lập cô, g tử Nguyên lên làm vua, tức là Tề Huệ công.
Lại nói chuyện Lỗ Văn công, tên là Hưng, là con nàng Thanh Khương (con gái Tề Hoà công).Lỗ Văn công lấy con gái Tề Chiêu công là Khương thị làm phu nhân, sinh đươc( hai con là Ác và Thị, lại lấy con gái nước Tần là Kinh Doanh làm thiếp, cũng sinh dược hai con là:Tiếp và Thúc Miện.Trong bốn người con ấy Tiếp là lớn tuổi hơn cả, mà Ác lại là con bà đích phu nhân, bởi vậy mới lập Ác làm thế tử.Bấy giờ quyền chính nước Lỗ, đều ở tay Tam Hoàn cả.
1.Mạnh Tôn thị là công tôn Ngao, sinh con là Cốc và Nạn.
2.Thúc Tôn thị là công tôn Tư, sinh con là Thúc Trọng Bành Sinh và Thúc Tôn Đắc Thần.Lỗ Văn công dùng Thúc Trọng Bành Sinh làm chức thái phó để dạy thế tử Ác.
3.Qúy Tôn thị là Qúy Vô dật(con Qúy Hữu), sinh con là Qúy Tôn Hàn Phủ, tức là Qúy Văn Tử.
Lỗ Trang công có ngươi con thứ là công tử Toại, tức là Trọng Toại, nhân vì công tôn Ngao đắc tội với Trọng Toại chết ở nước ngoài, bởi vậy Mạnh Tôn thị (tức là công tôn Ngao)mất quyền hành nước Lỗ đều về tay Trọng Thị (tức là Trọng Toại ), cùng với Thúc Tôn thị và Qúy Tôn thị.
Lại nói chuyện công tôn Ngao vì cớ gì mà đắc tội?Nguyên công tôn Ngao lấy con gái nước Cử là Đái Kỷ (sinh con là Cốc )và Thanh Kỷ (sinh con là Nạn ). Đến lúc Đái Kỷ chết, công tôn Ngao lại muốn lấy con gái nước Cử là Dĩ Thị, người nước Cử từ chối rằng:
- Còn nàng Thanh Kỷ đó, nên cho làm kế thất.
Công tôn Ngao nói:
- Em tôi là Trọng Toại, chưa có vợ, xin cưới Dĩ Thị cho em tôi.
Người nước Cử bằng lòng chọ Đến năm thứ bảy đời Lỗ Văn công, công tôn Ngao phụng mệnh sang sứ nước Cử nhân tiện xin đón Dĩ thị về cho Trọng Toại.Khi Dĩ thị về đến đất Yên Lăng(đất nước Cử ), công tôn Ngao đứng trên mặt th&énh, trông thấy Dĩ thị có nhan sắc, đêm hôm ấy cùng Dĩ thị ép duyên, rồi đưa về nhà.Trọng Toại thấy công tôn Ngao chiếm mất vợ mình, căm tức vô cùng, mới vào nói với Lỗ Văn công, xin đem quân đến đánh.Thúc Trọng Bành Sinh can rằng:
- Không nên, nếu vậy thì sinh biến loạn mất!
Lỗ Văn công cho triệu công tôn Ngao đến, bắt phải đem Dĩ thị trả lại cho nước Cử, để cho Trọng Toại khỏi giận.Công tôn Ngao và Trọng Toại lại hoà nhau như cũ.Công tôn Ngao vẫn có lòng nhớ Dĩ thị, năm sau phụng mệnh sang viếng tang Chu Tương vương, nhưng không sang nhà Chu mà đem tiền của trốn sang nước Cử, cùng với Dĩ thị đoàn tụ.Lỗ Văn công cũng không hỏi đếnviệc ấy nữa, cho con côn gtôn Ngao là Cốc nối dòng Mạnh Tôn thị.Sau công tôn Ngao nhớ nước Lỗ muốn về, sai người nói với con là Mạnh Tôn Cốc.Mạnh Tôn Cốc liền xin với chú là Trọng Toại.
Trọng Toại bảo Mạnh Tôn Cốc rằng:
- Nếu cha mày muốn về thì phải theo ta ba điều;không được vào triều, không được dự quốc chính, không được đem Dĩ thị về.
Mạnh Tôn Cốc sai người sang nói với công tôn Ngao.Công tôn Ngao muốn về lắm, đành phải theo lời.Công tôn Ngao về Lỗ trong tám năm, quả nhiên chỉ đóng cửa, không đi đến đâu cả bỗng một hôm lại đem hết tiền của trốn sang nước Cử.Mạnh Tôn Cốc nghĩ ngợi nhớ cha, được hơn một năm thì chết.Con là Trọng Tôn Miệt(tức là Mạnh Hiến Tử)hãy còn nhỏ, Lỗ Văn công liền cho Mạnh Tô Nạn nối làm quan khanh.Chưa được bao lâu, Dĩ thị chết, công tôn Ngao lại muốn về nước Lỗ, mới đem hết gia tài lễ đút, Lễ Văn công và Trọng Toại, mà sai con là Mạnh Tôn Nạn đứng xin lỗi cho chạLỗ Văn công thuận cho.
Khi công tôn Ngao trở về đến nước Tề thì ốm không đi được nữa, rồi chết ở đất Đường Phụ.Mạnh Tôn Nạn xin đem thi thể công tôn Ngao về chôn ở nước Lỗ.Mạnh Tôn Nạn là con người có tội, không được dự quyền chính.Qúy Tôn Hàng Phủ giữ mực kính nhường đối với Trọng Toại, Bành Sinh và Đắc Thần cả ba đều thuộc về hàng chú, việc gì cũng phải đến hỏi.Bành Sinh tính nết hiền hậu, làm chức thái phó mà đắc Yhần thì chuyên giữ binh quyền, thế là chỉ có Trọng Toại và Đắc Thần giữ quyền chính nước Lỗ.Nàng Kinh Doanh cậy thế Lỗ Văn công yêu, giận rằng con mình không được làm thế tử, mới đem tiền của lễ đút Trọng Toại nhờ binh vực cho con là công tử OạTrọng Toại nghĩ thầm:
- Thúc Trọng Bàng Sinh là quan thái phó của thế tử Ác, thì tất không chịu đồng mưu với mình, mà Thúc Tôn Đắc Thần, tính tham ăn lễ, có thể lấy lợi mà dụ được.
Liền đem lễ vật của Kinh Doanh cho, chia biếu Thúc Tôn Đắc Thần mà bảo rằng:
- Đây là những lễ vật của Kinh Doanh nhờ ta đưa biếu nhà ngươi.
Trọng Toại lại bảo công tử Tiếp thỉnh thoảng đến thăm Thúc Tôn Đắc Thần để tỏ lòng kính mến, bởi vậy Thúc Tôn Đắc Thần cũng có lòng yêu . Đến năm Lỗ Văn công mất, thế tử Ác làm chủ tang, lên nối ngôi, các nước đều sai sứ đến thăm viếng.Bấy giờ Tề Huệ công(tức công tử Nguyên)mới lên nối ngôi, muốn biến cải những chính lệnh bạo ngược của Tề Ý công (tức là công tử Thương Nhân)khi trước, cũng sai sứ đến viếng tang Lỗ Văn công.Trọng Toại bảo Đắc Thần rằng:
- Tề Lỗ thuở xưa vẫn giao hiếu với nhau, chỉ vì Tề HIếu công gây nên thù oán, kéo dài cho đến Tề Ý công nay công tử Nguyên mới lên nối ngôi, ta chưa sai người sang mừng, mà đã đến viếng tang nước ta, là có ý muốn thân thiện với ta, ta nên sai sứ sang tạ, và nhân cơ hội này giao kết với Tề để làm vây cánh cho công tử Oa.
Hai người bên cùng sang sứ nước Tề.
Tác giả :
Phùng Mộng Long
