Cuộc Sống Ở Bắc Tống

Lâm Y nói. “Đại ca tưởng chàng định thu Thanh Miêu làm thông phòng, bởi vậy mới thuê thêm gian nữa cho Thanh Miêu có chỗ ngủ”.

Trương Trọng Vi trợn to mắt, suy nghĩ trong chốc lát, nói. “Chẳng lẽ ca ca thuê thêm một gian là để dàn xếp nha hoàn thông phòng, tiện đường ca ca qua đêm?”.

Lâm Y nheo mắt liếc chàng một cái. “Chàng tưởng là Đại ca cũng thành thật như chàng hay sao, ca ca ma mãnh hơn nhiều”.

Trương Trọng Vi đầu tiên là nghiêm mặt. “Sao em lại nói Đại ca như vậy”. Rồi cao hứng trở lại, tìm tay Lâm Y trong chăn, nắm chặt, nói. “Thì ra trong lòng em, ta vẫn rất thành thật, vậy em còn mãi nghi ngờ ta làm chi”.

Lâm Y cười. “Thường thường cảnh tỉnh chàng chút thôi”.

Hai người mặt đối mặt nằm trong ổ chăn, trán chạm vào nhau, tay nắm, nói nói cười cười, cảm giác không vui vì chuyện kĩ quán lúc tối đã tan thành mây khói.

Buổi sáng ngày hôm sau, Trương Trọng Vi rời giường rửa mặt chải đầu xong, thay quần áo ra ngoài, dựa theo lời dặn của Trương Đống hôm trước, đi nha môn báo án.

Lâm Y thầm nghĩ, dù sao ở nhà cũng không có việc gì, cùng Thanh Miêu đi mua thức ăn, thuận tiện nắm bắt giá cả củi gạo dầu muối. Thanh Miêu phải đi mua gạo trước, Lâm Y nói. “Một bao gạo to rất nặng, chẳng lẽ muốn khiêng nó đi dạo chợ mua đồ ăn sao, không bằng mua xong hết mọi thứ rồi hãy đi mua gạo”.

Thanh Miêu liên tục gật đầu. “Vẫn là Nhị thiếu phu nhân nghĩ chu toàn”.

Vì Lâm Y định buổi tối mời cả nhà Lí Thư ăn bữa cơm, liền đi mua thịt trước, đến sạp bán thịt hỏi giá. Người bán thịt thấy Lâm Y ăn mặc trang phục dù không phải cao sang nhưng cũng không có một mụn vá, còn mang theo nha hoàn, nghĩ rằng là kẻ có tiền, liền đề cử thịt loại ngon nhất cho nàng. “Phu nhân mua cái này nếm thử, một trăm hai mươi văn một cân”.

Lâm Y giật mình hoảng sợ, nói. “Thực biết cắt cổ người ta, hôm qua ta vừa hỏi giá xong, giá thịt chỉ năm mươi văn”.

Người bán thịt lập tức lộ vẻ khinh miệt, lôi đống đồ bỏ trong góc sạp ra, đổ lên trước mặt Lâm Y, nói. “Cầm đi, năm mươi văn”.

Thì ra năm mươi văn chỉ có thể mua được nội tạng và chút thịt vụn, Lâm Y lo lắng chủ sạp bắt nạt ma mới, không dám mua ở đó, kéo Thanh Miêu đang thở phì phì đi, đến nơi khác lại hỏi thăm mấy nhà, không ngờ giá thịt heo ở kinh thành đúng là như thế, rẻ hơn một chút cũng đã trăm văn một cân, thịt đùi đúng một trăm hai mươi văn.

Lâm Y cảm thán. “Chúng ta coi như có chút của cải, nhưng ngay cả thịt cũng không ăn nổi, vậy những người càng nghèo hơn, làm sao sống qua ngày?”.

Thanh Miêu than thở. “Còn không bằng ở nông thôn, mặc dù không náo nhiệt bằng trong thành, nhưng muốn ăn heo là ăn heo, muốn ăn gà là ăn gà”.

Lâm Y cười. “Chỉ có nhà chúng ta như vậy mà thôi, em xem hàng xóm lúc trước thử, nhà Lí Tam và nhà Trương Lục, còn không phải quanh năm không thấy nổi một vụn thịt”.

Thanh Miêu nghe xong, lại vui vẻ trở lại, nói. “Nhị thiếu phu nhân nói đúng, người không thể làm việc, ở chỗ nào cũng không ăn nổi thịt, nhưng người có năng lực như chủ tử, ở trong thành vẫn kiếm được tiền”.

Lâm Y cười vỗ cô một cái, nói. “Em thật là biết nịnh bợ ta”.

Hai người vừa nói vừa đi, mắt thấy đã sắp dạo hết các sạp bán thịt, Thanh Miêu nói. “Mặc dù thịt heo đắt, nhưng chúng ta phải mời khách ăn cơm, tốt xấu vẫn phải mua một khối chứ”.

Lâm Y gật đầu, dừng lại ở sạp kế tiếp, kêu ông chủ cắt thịt đùi, một cân hai lạng, ở Bắc Tống một cân bằng mười sáu lạng, tổng cộng một trăm ba mươi lăm văn.

Lâm Y đưa tiền, Thanh Miêu nhận thịt, cầm trong tay, hai người tiếp tục đi về phía trước. Từ chợ rẽ ra một ngõ khác có rất nhiều thôn dân ngoại thành mang theo rau củ nhà trồng bán, Lâm Y dừng chân lựa. Rau xanh so với thịt heo thì rẻ hơn nhiều lần, nàng tốn chưa tới hai mươi văn, mua hai trái bí, một cây cải trắng, hai cây ngưu bàng, bốn củ cải to, cộng thêm một túi nấm, đến chỗ bán đậu hũ bỏ ra tám văn mua thêm khối đậu phụ khô, dự định xào chung với thịt.

Nguyên liệu mua nhiều, mắt thấy không thể xách hết bằng tay, cũng may người Đông Kinh rất biết buôn bán, trong chợ cũng có bán đồ tre nứa đan, Lâm Y bỏ mười văn mua một cái giỏ trúc, bỏ hết rau xanh thịt thà vào, để Thanh Miêu cầm.

Thanh Miêu nhìn mọi thứ trong rổ, nói. “Nhị thiếu phu nhân, chỉ có một món chỉ sợ khó đãi khách”.

Lâm Y sầu nói. “Đúng là vậy, nhưng thịt heo đã đắt như thế, thịt khác chỉ sợ càng mua không nổi”.

Quả nhiêu, bọn họ đến sạp bán thịt dê hỏi, một cân thịt dê tương đối tốt đã tới hai trăm văn. Chủ sạp còn cười nhạo. “Thịt dê vốn không phải thứ cho nhà nghèo ăn, phu nhân không nên tới hỏi”.

Thanh Miêu đã tức một hồi, bây giờ định cãi lại, bị Lâm Y kéo đi, nàng nói. “Ở chỗ nào cũng có hạng tiểu nhân như thế, em tức cũng như không, nếu còn dư sức không bằng cân nhắc làm sao kiếm nhiều tiền để ăn thịt”.

Thanh Miêu bị khơi dậy ý chí chiến đấu, nắm tay thành đấm giơ lên. “Nhị thiếu phu nhân, chúng ta đi mua gia vị, trở về em làm củ cải muối cay, buổi tối ra chợ đêm bán”.

Lâm Y thầm nghĩ, chỉ dựa vào việc bán củ cải muối cay sợ rằng không kiếm đủ tiền mua thịt, nhưng nàng không đành lòng dập tắt nhiệt tình của Thanh Miêu, liền im lặng không nói. Hai người tìm cửa hàng bán gia vị, bỏ ra hai văn mua ít tỏi, tiêu, hành lá, gừng, vân vân.

Lâm Y thấy trong cửa hàng có bán muối, xì dầu, dấm chua, liền hỏi giá, sổ ra bảy mươi lăm văn mua một cân muối, một bình xì dầu và một bình dấm.

Lâm Y suy nghĩ, một mâm cơm toàn thịt thật sự không kham nổi, dẫn theo Thanh Miêu đi tìm, rốt cuộc tìm được một nhà bán cá nhỏ Trường Giang, mua nửa cân hết bốn mươi văn.

Thanh Miêu nhìn đồ ăn, nói. “Nhị thiếu phu nhân, cũng đủ rồi, lại mua thêm bao gạo, ít dầu ăn, chúng ta có thể về nhà”.

Lâm Y gật đầu, mang theo cô đi mua dầu. Ở Bắc Tống cũng thật đa dạng chủng loại dầu, mỡ heo, mỡ dê, mỡ bò, thậm chí cả mỡ chó cũng có; còn có dầu thực vật thời đại trước chưa hề xuất hiện, dầu cây gai phía Đông, dầu hạnh nhân Thiểm Tây, dầu hoa hồng lam, dầu hạt cải, dầu quả thương nhĩ vùng Sơn Đông, còn có dầu bàng, dầu bạch đàn, nghe nói vùng duyên hải còn có dầu cá.

Có thể mua được dầu đều là người có tiền, bởi vậy ông chủ tiệm bán dầu rất cởi mở, đon đả mở bình lấy thìa cho Lâm Y nếm thử, lại nói. “Phu nhân, dầu tốt nhất là dầu lanh đây, chạm chảo liền tỏa mùi thơm ngào ngạt, phu nhân mua một bình về nếm thử chút?”.

Lâm Y hỏi. “Giá thế nào?”.

Ông chủ chỉ chỉ bình trên giá, nói. “Bình lớn ba mươi lăm văn, bình nhỏ hai mươi lăm văn”. Ông ta đại khái cảm thấy giá này đã thực rẻ, tự đắc mười phần, nhưng Lâm Y cầm bình dầu trong tay ướm ướm thử, trừ cân nặng cái bình, chỉ sợ dầu bên trong bình lớn cũng chưa tới một cân.

Đắt thì đắt, nhưng không thể không ăn, người nghèo ở Bắc Tống có thể chịu được ăn cơm không cần dầu mỡ, nhưng Lâm Y đến từ ngàn năm sau lại không chịu nổi, vì thế khẽ cắn môi, mua bình dầu lớn xem ra càng có lợi.

Hai người tiếp tục đi mua gạo, chủ tiệm gạo bảo rằng năm nay mùa màng không tồi, giá gạo không cao, gạo tẻ thượng đẳng sáu mươi văn một đấu, gạo tẻ trung đẳng bốn mươi lăm văn một đấu, gạo tẻ hạ đẳng ba mươi văn một đấu. Lâm Y đến trước bao gạo mẫu, theo thứ tự nắm trong tay cảm nhận, cẩn thận nhìn nhìn, cuối cùng quyết định mua ba đấu gạo trung đẳng. Nàng nghĩ Dương thị là người Đông Kinh, khó khăn mới hồi hương, đại khái muốn nếm lại mì sợi, liền hỏi giá bột mì. Chủ tiệm nói. “Lúa mạch ba mươi văn một đấu, bột mì đắt hơn chút, bốn mươi văn”.

Lâm Y không có cối đá, chỉ có thể mua bột xay sẵn, sổ tiếp bốn mươi văn mua một đấu. Nàng đưa cho chủ tiệm một trăm bảy mươi văn tiền đồng, hỏi. “Chúng tôi đã mua nhiều đồ ăn lắm rồi, không thể khiêng thêm ba đấu gạo này, có thể nhờ tiểu nhị trong tiệm mang về giúp được không?”.

Chủ tiệm hỏi chỗ ở của bọn họ, nói. “Không xa, cho thêm hai văn lộ phí, sai người đưa đến cho các người”.

Lâm Y cảm thấy hai văn tiền phí vất vả cũng hợp lý, liền sổ hai văn đưa cho tiểu nhị, không ngờ lại bị chủ tiệm chặn trước, đoạt đi.

Lâm Y đi phía trước, tiểu nhị khiêng gạo đi ở giữa, Thanh Miêu đi cuối cùng, một hàng ba người quay về nhà, tới đầu ngõ, Lâm Y dừng lại, tiện đường mua nồi niêu xoong chảo, ông chủ tốt bụng thấy nàng mang không hết, chủ động kêu con trai mình đưa đến, không thu tiền công.

Giao hết mọi thứ về nhà, Lâm Y định thưởng, lại bất đắc dĩ bản thân nàng hiện tại ốc không mang nổi mình ốc, đành sai Thanh Miêu rót nước cho hai người kia uống.

Thanh Miêu tiễn bước tiểu nhị xong, lại mang rau củ và thịt về phòng chuẩn bị, Lâm Y vào nhà, lấy sổ sách ghi chú. Hôm nay tổng cộng chi năm trăm ba mươi bảy văn, trong đó có tiền đồ ăn hai trăm bốn mươi hai văn, còn lại hai trăm chín mươi lăm văn là đặt mua củi gạo dầu muối, có thể dùng trong mấy ngày. Nàng tính sổ xong, đến phòng Dương thị hầu hạ, ý nói : con dâu vừa đi chợ mua thức ăn, hỏi giá rõ ràng, chúng ta nếu thỉnh thoảng ăn thịt, thêm rau xanh, ngày cũng không khó qua.

Dương thị nắm phật châu trong tay, nói. “Chúng ta không phải người ưa ăn thịt, cơm rau xanh cũng tốt rồi”. Bà là người ăn chay niệm phật, đương nhiên không sợ ăn chay, Trương Đống lại thích ăn thịt, nghe vậy có chút mất hứng, nhưng ông ta tuyệt không phải người vì chuyện cơm canh mà mở miệng nói con dâu, vì thế nói câu “Nhị lang sao còn chưa quay về” rồi phất tay áo đi ra ngoài.

Dương thị nói với Lâm Y. “Đừng để ý phụ thân các con, trong thành không thể so với nông thôn, muốn ăn thịt nuôi heo, muốn ăn trứng nuôi gà, nơi này một cây kim cũng phải tốn tiền”.

Lời này tuy ảm đạm, nhưng Lâm Y nghe xong cảm động vô cùng, nói. “Con dâu mua một đấu bột mì, sai Thanh Miêu trưa nay làm mì sợi, mẫu thân đừng chê tay nghề không tốt”.

Dương thị đã lâu chưa nếm lại mì sợi, nghe vậy vui vẻ lắm, vội bảo. “Kêu Lưu Hà đi hỗ trợ, cô nàng làm mì rất khá”. Lưu Hà không đợi gọi, bản thân nghe thấy nhắc tới đã tự giác đi. Dương thị cười nói. “Nha đầu này cũng là người Đông Kinh, hẳn là cũng thèm mì sợi”.

Lâm Y xin ý kiến. “Mẫu thân, chúng ta an tâm ở đây không cần sợ kẻ trộm dòm ngó toàn bộ dựa vào Đại thiếu phu nhân sai gia đinh tuần tra ban đêm, bởi vậy buổi tối con dâu định mời Nhị phòng ăn cơm, mẫu thân thấy thế nào?”.

Trương Đống vẫn chưa đi xa, nghe thấy câu này, vội tiến vào. “Con dâu, chủ ý hay, ta cũng đang có ý này”.

Lâm Y vâng theo, đang định sang cách vách mời Nhị phòng, Trương Trọng Vi đã về. Trương Đống và Trương Trọng Vi nhỏ giọng thì thầm vài câu, Trương Đống liền gấp gáp bảo Lâm Y. “Con dâu, vừa rồi không phải đã nói sẽ mời Nhị phòng ăn cơm sao, đừng chờ đến bữa tối, giữa trưa làm luôn đi, hiện tại hãy đi chuẩn bị”.

Lâm Y không biết xảy ra chuyện gì, đoán đại khái rằng Trương Trọng Vi đi báo án không mấy thuận lợi, nàng cũng vội vàng sang cách vách mời Nhị phòng, rồi tới phòng bếp lâm thời hỗ trợ Thanh Miêu và Lưu Hà.

Thanh Miêu ngạc nhiên nói. “Cho dù giữa trưa bọn họ đến, chúng ta chuẩn bị nguyên liệu là xong, bây giờ nấu cơm có phải quá sớm không?”.

Lâm Y đoán Trương Đống có việc muốn nói với Trương Bá Lâm nên vội vã bày tiệc, nhưng lời này nàng không tiện nói với Thanh Miêu, liền nói dối. “Chắc là bọn họ chưa ăn điểm tâm sáng, bị đói, em đến tiểu điếm đối diện mua một cân rượu lâu năm, lại mua ít đậu phộng”.

Thanh Miêu tâm tư đơn thuần, tin ngay, lập tức đi, Lưu Hà đến cách vách mượn bồn, bắt đầu nhào bột làm mì. Gạo ở Đông Kinh không khác ở nông thôn, vẫn cần phải giã, Lâm Y nghĩ bọn họ không ở Đông Kinh lâu nên không muốn đi mua, về phòng thượng đẳng đi gõ cửa nhà hàng xóm.

Cửa rất nhanh đã mở, một cô gái khoảng mười lăm mười sáu, ăn vận phục sức nha hoàn hỏi Lâm Y. “Phu nhân tìm ai?”.

Lâm Y cười nói. “Ta là hàng xóm nhà các người, họ Lâm, không biết chủ nhà xưng hô thế nào?”.

Nha đầu cười đáp lời. “Thật khéo, phu nhân nhà chúng tôi và phu nhân cùng gốc, cũng họ Lâm, lão gia nhà chúng tôi họ Cổ”.

Phòng trong có người nghe được động tĩnh, cao giọng hỏi. “Xuân Ny, ai gõ cửa?”.

Nha đầu được gọi Xuân Ny bẩm lại. “Phu nhân, là Lâm phu nhân hàng xóm”.

Vị Lâm phu nhân kia đại khái cũng không ngờ nhà hàng xóm cũng có thêm một Lâm phu nhân, dừng một chút mới hỏi. “Có việc gì?”.

Xuân Ny nhìn Lâm Y, Lâm Y nhanh hỏi. “Ta tới mượn Lâm phu nhân cối giã gạo”.

Lâm phu nhân vẫn chưa lộ diện, hẳn là đang thương lượng với người khác, qua một lúc, gọi Xuân Ny vào. Lúc Xuân Ny quay ra, trên mặt tỏ vẻ có lỗi, nói. “Lâm phu nhân, phu nhân nhà tôi nói cối giã gạo rất quý, chỉ có thể cho phu nhân mượn chày mà thôi, nếu phu nhân muốn thì tôi đi lấy”.

Lâm Y cười khổ, hai thứ này không đi đôi với nhau không thể dùng được, mượn một trong hai cái thì ích gì. Nàng đành trả lời. “Không cần, cảm ơn phu nhân nhà các người thay ta”.

Nàng không mượn được, không cam lòng, lại đi gõ cửa hai nhà khác, không ngờ chẳng có ai ở nhà, lại thất vọng quay về, sai Thanh Miêu. “Không mượn được cối và chày mấy nhà chung quanh, em ra đầu ngõ mua một bộ đi”.

Lưu Hà nói. “Khoan đã, nô tỳ đến nhà mượn bồn hỏi thử”. Lâm Y liền để cô ta đi, hộ kia quả thật cho mượn, nhưng bọn họ nghèo lắm, nhiều nhà dùng chung một bộ, chỉ mình anh ta không làm chủ được, chi bằng đi hỏi hết thảy. Lưu Hà ngại phiền, về nói với Lâm Y. “Mười mấy hộ gia đình, đến hỏi từng nhà chỉ sợ quá giờ cơm chưa xong”.

Lâm Y liền dẫn Thanh Miêu về phòng lấy tiền, sai cô tốc hành đi mua. Thanh Miêu chạy đi chạy về trong chốc lát, hai tay vẫn trống trơn, nói. “Cối chừng ba quan, chày bốn trăm văn”.

Lâm Y kinh ngạc, khó trách vị Lâm phu nhân kia không cho mượn, thì ra là thật sự quý. Nàng khó xử, mua lỡ đâu rời khỏi Đông Kinh không dùng nữa chẳng phải là lãng phí hay sao, nhưng không mua không giã trấu bong ra khỏi gạo được.

Lưu Hà nói. “Nhị thiếu phu nhân sao không đến hỏi Đại thiếu phu nhân, bọn họ cũng đắp bếp nấu cơm, khẳng định là sẽ mua cối giã gạo”.

Lâm Y vỗ trán. “Xem ta hồ đồ chưa”. Vì vật quý trọng, nàng đích thân đến tìm Lí Thư mượn. Lí Thư xuất thân nhà quan lại, mặc dù ở nông thôn vài năm, nhưng mười ngón tay chưa từng chạm nước, nghe cối và chày căn bản không biết là cái gì. Thím Chân đứng cạnh giải thích. “Là để giã gạo đó”.

Lí Thư kinh ngạc nói. “Gạo cần phải giã sao?”.

Lâm Y nhìn Lí Thư hết biết sao, thím Chân cười. “Đại thiếu phu nhân làm sao biết mấy thứ này, buổi sáng chúng tôi vừa mua cối chày mới tinh, tôi đi lấy cho Nhị thiếu phu nhân”.

Lâm Y theo thím Chân ra sau nhà lấy, lại theo lễ tiết, quay về cảm tạ Lí Thư mới về phòng bếp nhà mình.

Thanh Miêu nhận cối chày, bắt đầu giã gạo. Lâm Y động tay thái thịt. Bọn họ cũng không mua nhiều đồ ăn, phút chốc đã chuẩn bị sẵn sàng, Lâm Y là người từng nếm trải khổ cực, hiểu được phải phân bố thịt rau như thế nào, nàng phân thịt ra làm hai, một phần nấu chung với đậu phụ khô, một phần nấu chung với cây ngưu bàng, là hai món. Cá nhỏ cũng chia làm hai phần, một phần cho chút rượu, gừng, tỏi, rắc ít muối lên; một phần nàng định chiên, nhưng sợ phí dầu, liền cho vào thố thêm nước, bỏ chao mang từ Mi Châu theo, chưng lên, làm cá chưng chao. Thanh Miêu thấy nàng phân món, nhất thời ngứa nghề, đứng cạnh ồn ào, Lâm Y cười. “Người thích cướp việc mà làm chắc chỉ có mình em”.

Thanh Miêu thè lưỡi, đoạt lấy nồi, trước hầm canh bí, Lâm Y nhíu mày hỏi. “Sao không xào mà ăn?”.

Thanh Miêu đáp. “Tiết kiệm dầu”.

Lâm Y bật cười. “Em càng tiết kiệm hơn ta, nhưng hôm nay đãi khách, tốt xấu vẫn nên dùng ít dầu”.

Thanh Miêu nghe xong, liền quyết định xào nấm và cải trắng còn lại. Lâm Y thấy đồ ăn đã hoàn tất, kêu Lưu Hà bưng lên, bản thân qua Nhị phòng mời bọn họ vào bàn.

Thanh Miêu còn muốn khoe nghề, bào vỏ củ cải, xắt cọng, thêm gừng ớt, cô đang bận việc, Lâm Y đã mời khách xong quay về, hỏi. “Em đang làm củ cải muối cay?”.

Thanh Miêu gật đầu. “Thêm một món lên bàn”.

Lâm Y chỉ chỉ chảo, nói. “Em bỏ ít dầu vào tao lên, nhất định ngon hơn ở chợ đêm bán nữa”.

Thanh Miêu là muốn mang ra chợ đêm bán kiếm tiền, do dự nói. “Nhị thiếu phu nhân nói chén củ cải muối cay thực lớn hôm qua chợ đêm chỉ bán có ba văn, nếu em thêm dầu vào, phí tổn tăng cao, chỉ sợ bán ba văn lỗ vốn”.

Lúc cô đang nói, Lâm Y đã bỏ thêm vào chảo một lớp dầu mỏng, nói. “Ba văn lỗ vốn thì bán bốn văn, năm văn, ta thấy Đông Kinh tuy người nghèo nhiều, nhưng kẻ có tiền cũng không ít, chỉ cần em làm ngon, không sợ không có người mua”.

Thanh Miêu được cổ vũ, liền tiếp nhận chảo, bỏ củ cải vào tao sơ, thêm ớt, gừng vào, tiếp theo bỏ một chén nước. Lâm Y đứng cạnh nhìn, nói. “Nếu có nước dùng, hương vị sẽ tốt nữa”.

Thanh Miêu hỏi. “Nước dùng… là cái gì?”.

Lâm Y giải thích. “Lấy xương ống xương đầu xương gà bỏ vào nồi hầm, vớt váng mỡ, còn lại chính là nước dùng, lúc xào rau bỏ vào sẽ đậm đà hơn dùng nước trong”.

Thanh Miêu chậc lưỡi. “Tiền vốn nhiều như vậy, không đậm đà mới lạ”.

Lâm Y cười. “Không tồi, còn chưa biến thành thương gia đã biết tính toán phí tổn, ta thấy tương lai em nhất định sẽ phát tài”.

Thanh Miêu bị nàng nói, ngượng ngùng, vội lấy cớ trong bếp khói dầu bám mùi, đẩy nàng ra chỗ khác.