Trở Về Năm 1981

Mùa đông ở miền Bắc thường đến trong lặng lẽ. Sáng hôm nay vừa thức dậy, lập tức cả

m nhận được không khí xung quanh dường như có chút khác thường, cảm giác lạnh giá truyền lên từ gót chân, rồi lan đến tận sống lưng. Khi tôi mở cửa ra, sao lại lạnh thế chứ, chỉ sau một đêm mà nhiệt độ đã giảm hẳn rồi.

Thời tiết thay đổi đột ngột, trẻ con thường rất dễ sinh bệnh. Thân thể của Tiểu Minh Viễn vốn đã không được khỏe, lỡ như có điều sơ xảy gì, để bị mắc phong hàn hay là cảm cúm, vậy thì sẽ phiền phức. Cho nên tôi vội vã lục tìm trong rương những bộ quần áo thật dày, rồi trùm lên người thằng bé. Cuối cùng, Tiểu Minh Viễn rốt cuộc đã không nhịn nổi nữa mà lên tiếng: “Cô ơi, cháu không đi được nữa rồi đây này."

Tôi cúi đầu nhìn, hình như thằng bé đã biến thành hình tròn rồi, ngay đến khuỷu tay cũng không co lại được. Thế là tôi vội vã cởít một chiếc áo len bên trong ra, rồi mặc lại áo khoác ngoài vào cho thằng bé.

Tôi chưa từng trải qua mùa đông ở vùng Đông Bắc bao giờ, chỉ mới xem qua giới thiệu trên tivi và sách báo. Nghe nói ở vùng này nếu ra ngoài mà không đeo bịt tai, sơ xảy một chút thôi là hai tai sẽ đông cứng lại, rồi nứt toác ra, rơi đánh bộp một cái xuống đất, nghe mà rợn cả người.

Nhưng may mà tôi đã sớm chuẩn bị, liền đưa cho Tiểu Minh Viễn một cái bịt tai hình con gấu nhỏ màu hồng xen lẫn xanh lam, rồi chọn cho mình một cái hình con vịt màu vàng nhạt. Cô cháu tôi vừa mới đeo nó lên tai, người trong thôn đều đã đến để xem chuyện lạ. Người lớn thì chỉ cười hà hà chỉ trỏ, còn lũ trẻ con đứa nào đứa nấy đều nhìn chăm chăm vào cái bịt tai của Tiểu Minh Viễn, tròng mắt như muốn rớt cả ra.

Lần này thì Tiểu Minh Viễn rốt cuộc đã thể hiện ra thiên tính của trẻ con, ngực ưỡn lên rõ cao, thỉnh thoảng còn đi đi lại lại trước mặt lũ nhóc với vẻ oai vệ vô cùng. Tuy nó đã cố gắng hết sức để nhịn cười, nhưng sự đắc chí kia thì lại truyền ra từ trong xương cốt, khiến tôi nhìn mà cảm thấy tức cười vô cùng.

Lần này thì lũ trẻ con không còn nghịch ngợm chút nào nữa, mà đi theo Tiểu Minh Viễn như là đi theo vật lạ. Ốc Sên mấy lần lén đưa tay ra định sờ thử, nhưng đều bị Đại Hà đánh vào lòng bàn tay, còn cất tiếng mắng lớn: “Nhìn cái tay toàn bùn của mày kìa, đừng có làm bẩn thứ bảo bối này như vậy chứ!" Sau đó lại cười hì hì quay sang nói với Tiểu Minh Viễn: “Nhóc Ngưu này, anh có thể sờ một chút không?"

Tiểu Minh Viễn tỏ ra rất rộng rãi, gỡ cái bịt tai ra đưa cho Đại Hà, rồi khẽ gật đầu một cái. Đại Hà không khỏi ngẩn ra, không hiểu là nó có ý gì.

Tiểu Minh Viễn nói: “Anh Đại Hà đeo thử đi!"

Đại Hà lập tức trở nên kích động, bàn tay run rẩy đưa ra nhưng lại vội vàng rụt về, chùi mạnh mấy cái lên vạt áo, sau đó mới hết sức cẩn thẩn đón lấy cái bịt tai, rồi lại hết sức cẩn thận đeo lên tai mình. Rồi nó quay sang nhìn lũ nhóc xung quanh mà lắc lư cái đầu v̉ đầy đắc chí, khiến những đứa nhóc còn lại đều thèm thuồng vô cùng.

Tiểu Minh Viễn không kìm được mím môi cười. Mấy đứa nhóc còn lại thấy nó dường như có vẻ dễ nói chuyện, bèn chạy ào tới, ríu ra ríu rít muốn đeo thử cái bịt tai. Tiểu Minh Viễn cũng không nhỏ mọn, lần lượt đồng ý. Chẳng bao lâu sau, nó đã hòa thành một khối với lũ nhóc lớn hơn mình mấy tuổi kia.

Bây giờ ngoài đồng cũng chẳng còn việc gì cần làm cả, chính là thời điểm thanh nhàn nhất trong năm. Các chị, các thím trong thôn thường ngồi tụm lại một chỗ, cùng làm mấy việc nhẹ nhàng như khâu đế giày hoặc là đan áo len.

Tôi ở trong thôn đã được một thời gian rồi, cũng dần quen thân với mọi người, trước đây mọi người vẫn còn khách sáo, bây giờ đều đã gọi thẳng tên tôi. Như vậy cũng tốt, mỗi lần nghe, trái tim tôi đều cảm thấy ấm áp vô cùng.

Tiểu Minh Viễn ngồi ngay bên cạnh tôi, đôi mắt to tròn sáng long lanh không biết đang suy nghĩ điều gì. Tôi bảo nó ra ngoài chơi với đám bạn nhưng nó không chịu, tôi chỉ nghĩ là nó lại muốn bám lấy tôi, nên cũng chẳng để ý lắm. Nhưng một lát sau, tôi mới phát hiện ra điều gì khác thường, hôm nay thằng bé đột nhiên trở nên hết sức chăm chỉ, lúc thì giúp tôi cái này, lúc thì giúp tôi cái kia, ân cần vồn vã đến lạ.

Rất nhanh sau đó tôi hiểu ra vấn đề, đợi nó vào bếp lấy thêm một đĩa hạt dưa mới ra giúp tôi, tôi liền khen nó với vẻ hết sức chân thành: “Tiểu Minh Viễn hôm nay ngoan quá!"

Lần này thì thằng bé rốt cuộc đã tỏ ra hài lòng, ngồi xuống bên cạnh tôi một lát nữa, sau khi bị đám nhóc bên ngoài réo gọi rất nhiều lần mới chạy ra ngoài chơi. Lúc ấy trong lòng tôi hạnh phúc đến lạ.

Tôi ăn trưa xong, chú trưởng thôn và chú Ba lên thị trấn bán hồng đã quay về. Vốn chú trưởng thôn bàn nhau nhờ chú Xa Lão Bả Thức đánh xe ngựa chở hồng lên thị trấn, nhưng là chú ấy đã có hẹn với nhà khác rồi, nên cuối cùng đành nhờ chú Ba dùng xe bò chở hồng đi. May mà thị trấn cách đây không xa lắm, nên chưa đến nửa ngày hai chú đã quay về rồi.

Nhìn thấy chú trưởng thôn và chú Ba đều mặt mày rạng rỡ, tôi biết ngay là công việc hôm nay rất thuận lợi. Nhưng khi tôi vừa định hỏi họ xem hôm nay thu hoạch thế nào, chợt thấy phía bên ngoài có hai người đi tới. Đi phía trước dẫn đường là Đội trưởng Lưu, phía sau là một cậu trai chừng hai mươi tuổi mà tôi chưa từng gặp.

Nếu không nhờ có Đội trưởng Lưu giúp đỡ, chuyến hàng lần này chắc chắn không thể bán ra dễ dàng như vậy, trong lòng tôi vẫn còn cảm kích anh ta rất nhiều. Vừa nhìn thấy anh ta, tôi lập tức đứng dậy, đi ra ngoài đón. Tiểu Minh Viễn cũng lon ton đứng dậy đi ra cùng với tôi, nhìn thấy Đội trưởng Lưu, không cần tôi phải nhắc, nó đã ngoan ngoãn cất tiếng chào: “Cháu chào chú Lưu."

Đội trưởng Lưu hơi ngẩn ra một chút, sau đó ngạc nhiên nói: “Đây là thằng bé nhà cô sao, mới có mấy ngày không gặp, mặt nó đã tròn hơn rồi đấy, ừ, đúng là béo hơn rồi."

Nghe vậy, tôi lập tức mừng ra mặt: “Vậy sao, tôi cũng cảm thấy nó mập hơn rồi. Anh nhìn thử xem, nó có cao hơn chút nào không?"

Đội trưởng Lưu lập tức tỏ ra khó xử, đưa tay gãi đầu một chút, rồi mới cẩn thận nói: “Mới có hơn mười ngày không gặp, nếu nó có cao hơn, thì đúng là chuyện lạ rồi."

Mọi người nghe thế đều không kìm được cười ầm cả lên, tôi cũng cảm thấy rất xấu hổ.

Vì Đội trưởng Lưu cũng đang ở đây, nên chú trưởng thôn không nói đến chuyện bán hồng với tôi nữa. Nhớ lại lần trước, khi Đội trưởng Lưu đến đây, chúng tôi còn phải ăn cơm bên nhà thím Ba, lần này bất kể thế nào tôi cũng phải mời anh ta một bữa mới được. Thế là tôi bèn lên tiếng mờim, Đội trưởng Lưu cũng không từ chối, chú trưởng thôn ở bên cạnh thì cười bảo: “Trong thôn này, cơm nhà Tuệ Tuệ là ngon nhất đấy, Đội trưởng Lưu, hôm nay các cậu có lộc ăn rồi."

Đội trưởng Lưu cũng cười nói: “Vậy hôm nay cháu phải nếm thử tài nghệ của Tuệ Tuệ xem sao." Nói xong, anh ta xoay người lại gọi một tiếng, kéo cậu trai trẻ tuổi phía sau ra trước mặt tôi, rồi giới thiệu: “Đây là em họ của tôi, Lưu Giang."

Tôi chợt nhớ lại chuyện ở nhà Đội trưởng Lưu mấy hôm trước, không kìm được đưa mắt quan sát kỹ người trẻ tuổi này. Cậu ta vẫn còn khá trẻ, vừa tốt nghiệp đại học xong chắc cũng mới hai mươi mốt, hai mươi hai tuổi mà thôi. Mái tóc cắt kiểu húi cua, trên người mặc chiếc áo lông vừa vặn, chân đi một đôi giày da, trông rất sạch sẽ. Tướng mạo thì khác khá nhiều với Đội trưởng Lưu, trông trắng trẻo thanh tú hơn nhiều, vừa nhìn đã biết là người thành phố, hơn nữa còn là con cháu của một gia đình có điều kiện kinh tế khá giả.

Lưu Giang hờ hững chào hỏi tôi một tiếng, nhưng nụ cười trên mặt thì có vẻ gượng gạo vô cùng. Đội trưởng Lưu thấy thế, lập tức nghiêm mặt lại, hiển nhiên là rất không hài lòng về thái độ của cậu ta. Tôi chẳng cảm thấy khó chịu chút nào, nếu đổi lại là tôi, bị người nhà kéo đến một nơi hoang vu hẻo lánh thế này, chắc chắn cũng sẽ cảm thấy không thoải mái, sắc mặt có khi còn tệ hơn cậu ta bây giờ.

Mấy chị, mấy thím vốn đang ngồi trong nhà tôi nói chuyện phiếm thấy tôi có khách thì lần lượt đứng dậy từ biệt ra về, trong nhà rất nhanh đã chỉ còn lại mấy người chúng tôi, cùng vô số hạt vỏ dưa rơi vãi đầy trên mặt đất.

Tiểu Minh Viễn rất hiểu chuyện, lập tức lấy chổi ra quét nhà, còn tôi thì vội vàng vào bếp để chuẩn bị bữa tối.

Thịt lợn trong nhà vẫn còn nhiều, hôm qua thím Ba và chị Thiết Thuận lại mang sang cho tôi một ít cải trắng và đậu phụ khô. Tôi suy nghĩ một chút, cuối cùng quyết định làm món sườn xào, đậu phụ khô kho thịt, cải trắng xào, làm thêm một bát canh trứng gà, mỗi món đều nấu nhiều một chút, chắc cũng đủ cho bốn người ăn

Bởi vì thời gian hãy còn khá sớm, nên sau khi chuẩn bị sơ qua một chút, tôi liền đi lên nhà tiếp đãi khách khứa. Khi vào nhà, vừa khéo nghe thấy Tiểu Minh Viễn đang nói chuyện với Lưu Giang.

Tôi khẽ cốc đầu Tiểu Minh Viễn một cái, tỏ ý bảo nó đừng có nói bừa. Thằng bé lén thè lưỡi với tôi, nhưng vừa xoay người lại quay về phía Lưu Giang, khuôn mặt lập tức trầm hẳn xuống, nhưng cũng nghe lời không nói năng gì thêm.

Tôi rót cho hai anh em họ mỗi người một chén trà, vốn còn định pha cho Tiểu Minh Viễn một cốc sữa bò nữa, nhưng nghĩ kỹ thì lại thôi. Thời buổi ngày nay đến hộp sữa mạch nha cũng khó mà mua được, nếu tôi ngang nhiên lôi hộp sữa bò ra, người ta không nghi ngờ gì mới là chuyện lạ.

Đội trưởng Lưu tán gẫu với tôi vài câu rồi nói thẳng vào chuyện chính, đại ý là Lưu Giang vừa tốt nghiệp đại học, còn chưa chính thức đi làm, mọi người trong nhà muốn cho cậu ta về nông thôn học tập kiến thức thực tiễn một thời gian. Nghe xong tôi không khỏi bật cười, chắc là ông cụ nhà họ Lưu đã thật sự nổi trận lôi đình, bèn đuổi thằng cháu này đến đây để chịu tội.

Tôi mỉm cười nhìn hai anh em họ, vui vẻ nói: “Không có gì đâu, chẳng phải chỉ là thêm bát thêm đũa thôi sao, chuyện nhỏ ấy mà." Dù sao thì sau này cũng còn rất nhiều chuyện cần nhờ đến Đội trưởng Lưu, tôi tất nhiên phải cố gắng giúp đỡ anh ta rồi.

Suốt cả buổi chiều, Đội trưởng Lưu không ngừng dặn dò Lưu Giang đủ thứ chuyện lặt vặt. Lưu Giang tuy có chút tức tối, nhưng rốt cuộc vẫn nhẫn nhịn không cãi lại. Cho đến lúc Đội trưởng Lưu ăn tối xong và rời đi, cậu ta mới thở phào một hơi nhẹ nhõm, ngoảnh đầu hỏi tôi: “Sao chị lại quen biết anh họ của tôi thế?"

Tôi cười đáp: “Đều do duyên phận cả thôi, nếu không sao cậu có thể đến thôn chúng tôi được chứ?"

Lưu Giang hậm hực lườm tôi một cái, nói: “Tôi đâu có muốn đến đây, nếu không phải vì…" Mới nói được một nửa cậu ta đã dừng lại, tôi thầm đoán chắc cậu ta bị ông nội đuổi đến đây, trong lòng cũng xấu hổ vô cùng.

Thực ra tôi cũng có lòng muốn hợp tác với cậu ta, vì ở một nơi nhỏ bé như Trần Gia Trang này tuy tốt, nhưng tôi cũng cần suy tính cho tương lai. Vấn đề lương thực thì tất nhiên không phải lo gì cả, vì tôi đã chuẩn bị đủ cho mấy chục năm sau, nhưng con người sống trên đời đâu phải chỉ có ăn uống. Mấy năm nữa, khi tiêu hết tiền mặt trong tay, tôi và Tiểu Minh Viễn chắc sẽ phải lâm vào cảnh túng quẫn.

Bây giờ ông trời đã đưa Lưu Giang đến tay tôi như vậy, không biết tận dụng thì thật là có lỗi với bản thân. Thời buổi này người vừa có kiến thức vừa có chí tiến thủ như cậu ta đâu có nhiều, quan trọng nhất là cậu ta không có tiền vốn. Tôi đoán khi cậu ta bị ông nội đưa đến vùng nông thôn này, tiền nong có lẽ đã bị lột sạch, chắc đến sổ hộ khẩu cũng bị giấu đi mất. Mà thời buổi này nếu thiếu mất hai thứ đó, làm chuyện gì cũng sẽ hết sức khó khăn.

Có điều chuyện này thì tôi cũng không vội, một là nghe ý của Đội trưởng Lưu, chắc Lưu Giang ít nhất cũng phải ở đây đến Tết rồi mới về, hai là cậu ta rốt cuộc có bản lĩnh thật sự hay không, tôi còn phải kiểm tra mới biết được. Lỡ như cậu ta chỉ biết ba hoa khoác lác, chẳng phải tôi lỗ nặng hay sao.

Lưu Giang ăn cơm xong liền đi đến nhà Trưởng thôn Trần, tôi ngồi dạy Tiểu Minh Viễn đọc sách và kể chuyện cho nó nghe.

Sau mấy ngày dần thích ứng, về cơ bản tôi đã không còn điếng người vì những câu nói mang tầm vóc lớn của Tiểu Minh Viễn nữa. Trẻ con mà, lại đang trong giai đoạn tìm tòi học hỏi, nảy sinh một số suy nghĩ kỳ quái cũng là chuyện rất bình thường. Tôi thầm an ủi bản thân như vậy.