Trí Tuệ Đại Tống
Quyển 3 - Chương 18: Thư viện Cẩm Giang (1)
Sáng hôm sau đám Lục Khinh Doanh trở về nhà thì phát hiện ra trong nhà vô cùng yên tĩnh, Lão Liêu cầm bát sơn đang sơn lại cửa, còn đám Thương Nhĩ thì đổ nước cọ mặt đất, một đống trúc chất ở chân tường, yên ắng tới phát sợ.
Vân Đại đứng một mình giữa sân, Lục Khinh Doanh bất chấp còn có người khác, chạy tới ôm chầm lấy y, Vân Tranh vỗ vỗ lưng nàng an ủi.
Tới cùng Lục Khinh Doanh còn có Lục Tịch, Bành Lễ tiên sinh, Lỗ Thanh Nguyên, mùi máu tanh còn thoang thoảng trong sân làm ông cụ nhíu mày.
Vân Tranh đi tới bái kiến mấy vị trưởng bối, lấy từ trong lòng ra một đĩnh bạc, đưa cho Lục Tịch, chủ động giải thích, giọng tỏ ra thoải mái: - Con bị người ta hãm hại, nửa đêm ném một bọc vào trong nhà, trong đó toàn bạc thuộc về quốc khố nước Thục trước kia, thứ này vốn khi đại quân triều ta công phá Thành Đô đã chuyển hết về kinh thành, xuất hiện trong nhà nhất định là phiền toái, cho nên tiểu tế bảo Khinh Doanh về nhà tránh, mình ở lại xem rốt cuộc chuyện gì.
- Kết quả có đại quân triều đình tới lục soát, con phải nói mãi mới rửa sạch được hiềm nghi, quan quân đã lấy đi nửa sổ bạc rồi, để lại một nửa. Đều là bạc đúc năm Quảng Chính thứ mười tám, giờ không nhiều đâu, khi đó Mạnh Sưởng đang đắc ý, quốc lực cường thịnh, còn công chiếm cả Trường An, nhạc trượng xem, hoa văn trên đó vô cùng tinh xảo, chứng tỏ làm từ tay danh gia, nhìn màu sắc là bạc đủ mười phần, tiểu tế biết nhạc trượng thích sưu tầm cổ vật, giữ một ít cho người chơi.
Lục Tịch là con mọt sách tiêu chuẩn, nghe Vân Tranh giải thích như vậy thì tin ngay, thở phào, không có chuyện gì là được, tốn chút tiền không sao, thứ Lục gia không thiếu nhất là tiền bạc, ông ta rất thích sưu tầm đồ cổ, say mê nhìn đĩnh bạc: - Chỉ là thứ này nguy hiểm như vậy, ta sợ giữ không nhà không tốt.
Lục Khinh Doanh lấy một cái hộp gấm cất hai đĩnh bạc vào, nói: - Cha, phu quân con đã đem thứ này tặng người, tức là không còn nguy hiểm nữa rồi.
Đêm qua Vân Tranh không được ngủ ngon, Lục Tịch thấy nữ tế hai mắt lờ đờ thì cũng biết ý không ở lại làm phiền, ở lại ăn sáng xong rồi về, Bành Lễ tiên sinh và Lỗ Thanh Nguyên ở lại, bọn họ không phải là người dễ qua mặt như thế.
Trong phòng chỉ còn lại ba người, sau khi nghe Vân Tranh kể vắn tắt lại chuyện gì đã thực sự xảy ra, Bành Lễ tiên sinh đập bàn: - Lấy gậy lại đây.
Vân Tranh ngoan ngoãn đi lấy một cái gậy trúc đặt lên trên bàn, cúi đầu đợi phạt.
- Đã biết sai ở đâu chưa? Bành Lễ tiên sinh không hỏi lai lịch của Vân Tranh, ông chưa bao giờ hỏi, Ngũ Câu nói với ông, Vân Tranh là người Đậu Sa trại, với ông thế là đủ, lão tiên sinh là người hữu giáo vô loài:
Vân Tranh ngẩng đầu nhìn trời, bầu trời trong xanh ngăn ngắt, gió đưa thơm hoa sen luồn qua cánh mũi, hai tháng nữa thôi hoa sen sẽ nở rộ khắp nơi, Thành Đô sẽ thành biển hoa vô cùng mỹ lệ, đây là vùng đất tựa chốn thần tiên, nhưng lòng y tràn ngập lo âu, Vân Tranh phát hiện ra mình sai ở đâu rồi, đó là thuốc nổ.
Từ Đậu Sa trại, thảo nguyên, rồi Nguyên Sơn, mọi chuyện y đều xử lý êm đẹp, có thể nói là hô phong hoán vũ, bề ngoài không có gì khác, nhưng trong lòng không tránh khỏi đắc ý, kiêu ngạo, vì thế mới khoe khoang mình làm được thuốc nổ ngay trước mặt Tiếu Lâm, dẫn tới chuyện hôm nay.
- Học sinh đã quá đắc ý, xin tiên sinh trách phạt.
Thực ra thiếu niên có thành tựu đều khó tránh khỏi kiêu ngạo, thấy Vân Tranh không bao biện, mặt Bành Lễ tiên sinh dãn ra đôi chút, nói: - Ngươi đã nhận ra thì còn chưa hết thuốc chữa, mấy roi hôm nay cho nợ, lần sau còn sai phạm sẽ phạt gấp đôi. Mai tới thư viện học, không chần chừ nữa.
Lỗ Thanh Nguyên gật đầu tán đồng ý kiến này: - Nếu ta đoán không lầm thì tên đạo sĩ đó là mật thám của Mật Điệp ti, ngươi lọt vào mắt bọn chúng là rất phiền toái lớn rồi, vì thế nghe lời tiên sinh ngươi, vào thư viện tránh xa rắc rối, chăm chỉ học tập rồi mau mau xướng tên ở Đông Hoa môn đi, chỉ có quần thể sĩ đại phu mới có thể bảo vệ nổi ngươi.
Hai vị tiên sinh dạy bảo xong rồi về ngay.
Vân Tranh không chịu nổi mệt nhọc nữa, lúc này y không muốn nghĩ gì cả, chỉ muốn ngủ một giấc rồi tính.
Lục Khinh Doanh ngồi bên giường nhìn Vân Tranh ngủ say mà lo âu, cứ thế này thì không được, trong nhà không yên thì làm sao mà sống đây? Lòng nghĩ, miệng bất giác lẩm bẩm: - Chẳng lẽ mình là người bất tường, nên đem tới phiền toái cho phu quân.
Điều này nàng sẽ không nói ra, nói ra sẽ bị phu quân mắng ngay, phu quân vô cùng yêu thương nàng, Lục Khinh Doanh thở dài, cúi đầu xuống hôn lên trán Vân Tranh rồi đứng dậy.
Bành Lễ tiên sinh lệnh mai Vân Tranh phải vào thư viện đi học, ở đó thì một tháng chỉ được về ba ngày, như thế còn phải chuẩn bị rất nhiều thứ, còn phải đi đón tiểu thúc đang ở Lục gia về.
… …
- Thường xuyên thăm hỏi cha mẹ, mùng một ngày rằm cúng bái thánh hiền, cử chỉ nghiêm túc, ăn mặc cần kiệm, đứng ngồi theo hàng lối, bạn xấu phải cự tuyệt...
Vân Tranh đứng trước bia giáo huấn của thư viện Cẩm Giang, nghe Trương Sĩ tiên sinh giảng giải học quy, ông là một trong hai vị tiên sinh uy vọng nhất thư viện, sánh ngang với Bành Lễ tiên sinh, vì thế y làm ra vẻ mặt nghiêm nghị, thái độ cung kính, không làm thế không được, có một tên béo cùng vào thư viện với y đã bị đánh ba thước rồi, tay sưng lên như móng heo, dù tay hắn vốn đã giống móng heo từ trước.
- Học sinh nhất tuân thủ quy định, ngày ngày phấn đấu, không dám lơ là. Vân Tranh nghe tiên sinh giảng xong là lập tức lớn tiếng hô vang khẩu hiệu như trong quân đội, còn tên béo phản ứng chậm chạp lại bị đánh ba cái nữa.
- Quá to béo cũng là lỗi lầm, quân tử phải cần cù, từ sáng mai trở đi, mỗi ngày mai trở đi ngươi phải gánh đầy một chum nước. Trương Sĩ tiên sinh nghiêm giọng nói:
Tên béo đờ người, Vân Tranh len lén đưa mắt nhìn cái chum to lớn đặt trước lầu trúc mà thấy bi ai thay tên béo, vì y thấy mình nhảy vào chum tắm vẫn rộng rãi thoải mái.
Trương Sĩ tiên sinh vì sao lại thu năm miếng thịt khô, thấy ông ta đưa thịt khô Vân gia lên mũi ngửi lộ vẻ hài lòng, Vân Tranh rất kiêu ngạo. Tài nghệ Vân gia không phải nhà bình thường có thể so sánh, nha đầu Tịch Nhục thích ăn nhất là thịt sấy khô, đến y nhìn thịt khô treo lủng lẳng ở bếp còn bất giác nuốt nước bọt nữa là.
Vân Tranh và tên béo được phân vào cùng một phòng, phòng chỉ có một cửa sổ, hai người dùng chung cái bàn học đặt trước cửa sổ, nguồn gốc đồng song từ đó mà ra, thi ca miêu tả thì hay lắm, nhưng cái bàn không lớn, một mình tên béo đã chiếm ba phần tư, để lại cho Vân Tranh chút không gian tí tẹo, đó là vì tên béo còn biết xấu hổ nhường chỗ cho vị đồng song này.
- Tiên sinh, chẳng lẽ không có phòng đơn ạ? Vân Tranh ngửi mùi mồ hôi kinh dị trên người tên béo, liều mạng hỏi:
- Khi cầu học không có phòng đơn, phải có đồng song khích lệ nhau mới có thể tiến bộ, vừa rồi mới nghe học quy mà chớp mắt ngươi đã quên rồi sao, ăn mặc cần kiệm, tất nhiên bao gồm cả chỗ ở nữa, ngày mai cùng Thôi Đạt dậy gánh nước mười ngày coi như trừng phạt, nếu thời gian đó sinh chuyện, phạt gấp đôi.
Vân Tranh lầm bảm chửi trong lòng, cái thư viện khốn kiếp, nghiêm ngặt thế làm gì, có phải là trường quân đội đâu, hỏi một câu cũng bị phạt, từ Cẩm Giang ở dưới kia gánh nước lên phải tốn một tuần hương, muốn đổ đầy chum không mất nửa ngày không được, mình tới đây đi học chứ có phải làm khổ sai đâu.
Xách nước thì xách nước, mình ở Đậu Sa trại cũng xách nước ra đồng làm việc, ngán gì, nhưng tên béo thì đã nằm ra giường khóc thút thít rồi, cũng phải, tên này lết xác từ dưới núi lên đây đã giỏi lắm rồi.
Lúc này Bành Lễ tiên sinh chắp tay sau lưng từ thư viện đi ra, ngẩng đầu nhìn thấy tấm biển trừng phạt ở cửa, gật gù nói với Trương Nguyên: - Ta đang lo huynh quá lơi lỏng với nó nên tới xem, bị phạt là tốt rồi, tính cách Vân Tranh quá buông thả, rèn luyện mới có thể thành bậc quân tử. Nhìn liếc qua cái phòng tồi tàn, ông hài lòng gật đầu: - Còn nữa, ngươi tới đây không phải chỉ để học, còn dạy toán học cho các đồng song khác, hai ngày lên lớp một lần chuẩn bị đi.
Biết lão tiên sinh cố tình làm thế để không có thời gian làm việc gì khác, có thể đoán được cuộc sống trong thư viện của mình sẽ là ngày tháng khổ ải, nhưng Vân Tranh chẳng bận tâm, y cũng cảm thấy toàn thân mệt mỏi, muốn tránh ở thư viện một thời gian, nếu lúc này còn chuyện gì khiến khi hứng thú thì đó là đấm thẳng vào cái mặt của Tiếu Lâm.
***
Hữu giáo vô loài: thời xưa kiến thức chỉ dạy cho quý tộc, nhưng Khổng Tử có chủ trương cực kỳ tiến bộ là chỉ cần ai muốn học là ông sẽ dạy, không phân biệt giàu nghèo sang hèn, còn nói “ mang tới cho ta mười miếng thịt làm học phí là được", nên học sinh thời sau đi cầu học thường mang theo thịt.
Vân Đại đứng một mình giữa sân, Lục Khinh Doanh bất chấp còn có người khác, chạy tới ôm chầm lấy y, Vân Tranh vỗ vỗ lưng nàng an ủi.
Tới cùng Lục Khinh Doanh còn có Lục Tịch, Bành Lễ tiên sinh, Lỗ Thanh Nguyên, mùi máu tanh còn thoang thoảng trong sân làm ông cụ nhíu mày.
Vân Tranh đi tới bái kiến mấy vị trưởng bối, lấy từ trong lòng ra một đĩnh bạc, đưa cho Lục Tịch, chủ động giải thích, giọng tỏ ra thoải mái: - Con bị người ta hãm hại, nửa đêm ném một bọc vào trong nhà, trong đó toàn bạc thuộc về quốc khố nước Thục trước kia, thứ này vốn khi đại quân triều ta công phá Thành Đô đã chuyển hết về kinh thành, xuất hiện trong nhà nhất định là phiền toái, cho nên tiểu tế bảo Khinh Doanh về nhà tránh, mình ở lại xem rốt cuộc chuyện gì.
- Kết quả có đại quân triều đình tới lục soát, con phải nói mãi mới rửa sạch được hiềm nghi, quan quân đã lấy đi nửa sổ bạc rồi, để lại một nửa. Đều là bạc đúc năm Quảng Chính thứ mười tám, giờ không nhiều đâu, khi đó Mạnh Sưởng đang đắc ý, quốc lực cường thịnh, còn công chiếm cả Trường An, nhạc trượng xem, hoa văn trên đó vô cùng tinh xảo, chứng tỏ làm từ tay danh gia, nhìn màu sắc là bạc đủ mười phần, tiểu tế biết nhạc trượng thích sưu tầm cổ vật, giữ một ít cho người chơi.
Lục Tịch là con mọt sách tiêu chuẩn, nghe Vân Tranh giải thích như vậy thì tin ngay, thở phào, không có chuyện gì là được, tốn chút tiền không sao, thứ Lục gia không thiếu nhất là tiền bạc, ông ta rất thích sưu tầm đồ cổ, say mê nhìn đĩnh bạc: - Chỉ là thứ này nguy hiểm như vậy, ta sợ giữ không nhà không tốt.
Lục Khinh Doanh lấy một cái hộp gấm cất hai đĩnh bạc vào, nói: - Cha, phu quân con đã đem thứ này tặng người, tức là không còn nguy hiểm nữa rồi.
Đêm qua Vân Tranh không được ngủ ngon, Lục Tịch thấy nữ tế hai mắt lờ đờ thì cũng biết ý không ở lại làm phiền, ở lại ăn sáng xong rồi về, Bành Lễ tiên sinh và Lỗ Thanh Nguyên ở lại, bọn họ không phải là người dễ qua mặt như thế.
Trong phòng chỉ còn lại ba người, sau khi nghe Vân Tranh kể vắn tắt lại chuyện gì đã thực sự xảy ra, Bành Lễ tiên sinh đập bàn: - Lấy gậy lại đây.
Vân Tranh ngoan ngoãn đi lấy một cái gậy trúc đặt lên trên bàn, cúi đầu đợi phạt.
- Đã biết sai ở đâu chưa? Bành Lễ tiên sinh không hỏi lai lịch của Vân Tranh, ông chưa bao giờ hỏi, Ngũ Câu nói với ông, Vân Tranh là người Đậu Sa trại, với ông thế là đủ, lão tiên sinh là người hữu giáo vô loài:
Vân Tranh ngẩng đầu nhìn trời, bầu trời trong xanh ngăn ngắt, gió đưa thơm hoa sen luồn qua cánh mũi, hai tháng nữa thôi hoa sen sẽ nở rộ khắp nơi, Thành Đô sẽ thành biển hoa vô cùng mỹ lệ, đây là vùng đất tựa chốn thần tiên, nhưng lòng y tràn ngập lo âu, Vân Tranh phát hiện ra mình sai ở đâu rồi, đó là thuốc nổ.
Từ Đậu Sa trại, thảo nguyên, rồi Nguyên Sơn, mọi chuyện y đều xử lý êm đẹp, có thể nói là hô phong hoán vũ, bề ngoài không có gì khác, nhưng trong lòng không tránh khỏi đắc ý, kiêu ngạo, vì thế mới khoe khoang mình làm được thuốc nổ ngay trước mặt Tiếu Lâm, dẫn tới chuyện hôm nay.
- Học sinh đã quá đắc ý, xin tiên sinh trách phạt.
Thực ra thiếu niên có thành tựu đều khó tránh khỏi kiêu ngạo, thấy Vân Tranh không bao biện, mặt Bành Lễ tiên sinh dãn ra đôi chút, nói: - Ngươi đã nhận ra thì còn chưa hết thuốc chữa, mấy roi hôm nay cho nợ, lần sau còn sai phạm sẽ phạt gấp đôi. Mai tới thư viện học, không chần chừ nữa.
Lỗ Thanh Nguyên gật đầu tán đồng ý kiến này: - Nếu ta đoán không lầm thì tên đạo sĩ đó là mật thám của Mật Điệp ti, ngươi lọt vào mắt bọn chúng là rất phiền toái lớn rồi, vì thế nghe lời tiên sinh ngươi, vào thư viện tránh xa rắc rối, chăm chỉ học tập rồi mau mau xướng tên ở Đông Hoa môn đi, chỉ có quần thể sĩ đại phu mới có thể bảo vệ nổi ngươi.
Hai vị tiên sinh dạy bảo xong rồi về ngay.
Vân Tranh không chịu nổi mệt nhọc nữa, lúc này y không muốn nghĩ gì cả, chỉ muốn ngủ một giấc rồi tính.
Lục Khinh Doanh ngồi bên giường nhìn Vân Tranh ngủ say mà lo âu, cứ thế này thì không được, trong nhà không yên thì làm sao mà sống đây? Lòng nghĩ, miệng bất giác lẩm bẩm: - Chẳng lẽ mình là người bất tường, nên đem tới phiền toái cho phu quân.
Điều này nàng sẽ không nói ra, nói ra sẽ bị phu quân mắng ngay, phu quân vô cùng yêu thương nàng, Lục Khinh Doanh thở dài, cúi đầu xuống hôn lên trán Vân Tranh rồi đứng dậy.
Bành Lễ tiên sinh lệnh mai Vân Tranh phải vào thư viện đi học, ở đó thì một tháng chỉ được về ba ngày, như thế còn phải chuẩn bị rất nhiều thứ, còn phải đi đón tiểu thúc đang ở Lục gia về.
… …
- Thường xuyên thăm hỏi cha mẹ, mùng một ngày rằm cúng bái thánh hiền, cử chỉ nghiêm túc, ăn mặc cần kiệm, đứng ngồi theo hàng lối, bạn xấu phải cự tuyệt...
Vân Tranh đứng trước bia giáo huấn của thư viện Cẩm Giang, nghe Trương Sĩ tiên sinh giảng giải học quy, ông là một trong hai vị tiên sinh uy vọng nhất thư viện, sánh ngang với Bành Lễ tiên sinh, vì thế y làm ra vẻ mặt nghiêm nghị, thái độ cung kính, không làm thế không được, có một tên béo cùng vào thư viện với y đã bị đánh ba thước rồi, tay sưng lên như móng heo, dù tay hắn vốn đã giống móng heo từ trước.
- Học sinh nhất tuân thủ quy định, ngày ngày phấn đấu, không dám lơ là. Vân Tranh nghe tiên sinh giảng xong là lập tức lớn tiếng hô vang khẩu hiệu như trong quân đội, còn tên béo phản ứng chậm chạp lại bị đánh ba cái nữa.
- Quá to béo cũng là lỗi lầm, quân tử phải cần cù, từ sáng mai trở đi, mỗi ngày mai trở đi ngươi phải gánh đầy một chum nước. Trương Sĩ tiên sinh nghiêm giọng nói:
Tên béo đờ người, Vân Tranh len lén đưa mắt nhìn cái chum to lớn đặt trước lầu trúc mà thấy bi ai thay tên béo, vì y thấy mình nhảy vào chum tắm vẫn rộng rãi thoải mái.
Trương Sĩ tiên sinh vì sao lại thu năm miếng thịt khô, thấy ông ta đưa thịt khô Vân gia lên mũi ngửi lộ vẻ hài lòng, Vân Tranh rất kiêu ngạo. Tài nghệ Vân gia không phải nhà bình thường có thể so sánh, nha đầu Tịch Nhục thích ăn nhất là thịt sấy khô, đến y nhìn thịt khô treo lủng lẳng ở bếp còn bất giác nuốt nước bọt nữa là.
Vân Tranh và tên béo được phân vào cùng một phòng, phòng chỉ có một cửa sổ, hai người dùng chung cái bàn học đặt trước cửa sổ, nguồn gốc đồng song từ đó mà ra, thi ca miêu tả thì hay lắm, nhưng cái bàn không lớn, một mình tên béo đã chiếm ba phần tư, để lại cho Vân Tranh chút không gian tí tẹo, đó là vì tên béo còn biết xấu hổ nhường chỗ cho vị đồng song này.
- Tiên sinh, chẳng lẽ không có phòng đơn ạ? Vân Tranh ngửi mùi mồ hôi kinh dị trên người tên béo, liều mạng hỏi:
- Khi cầu học không có phòng đơn, phải có đồng song khích lệ nhau mới có thể tiến bộ, vừa rồi mới nghe học quy mà chớp mắt ngươi đã quên rồi sao, ăn mặc cần kiệm, tất nhiên bao gồm cả chỗ ở nữa, ngày mai cùng Thôi Đạt dậy gánh nước mười ngày coi như trừng phạt, nếu thời gian đó sinh chuyện, phạt gấp đôi.
Vân Tranh lầm bảm chửi trong lòng, cái thư viện khốn kiếp, nghiêm ngặt thế làm gì, có phải là trường quân đội đâu, hỏi một câu cũng bị phạt, từ Cẩm Giang ở dưới kia gánh nước lên phải tốn một tuần hương, muốn đổ đầy chum không mất nửa ngày không được, mình tới đây đi học chứ có phải làm khổ sai đâu.
Xách nước thì xách nước, mình ở Đậu Sa trại cũng xách nước ra đồng làm việc, ngán gì, nhưng tên béo thì đã nằm ra giường khóc thút thít rồi, cũng phải, tên này lết xác từ dưới núi lên đây đã giỏi lắm rồi.
Lúc này Bành Lễ tiên sinh chắp tay sau lưng từ thư viện đi ra, ngẩng đầu nhìn thấy tấm biển trừng phạt ở cửa, gật gù nói với Trương Nguyên: - Ta đang lo huynh quá lơi lỏng với nó nên tới xem, bị phạt là tốt rồi, tính cách Vân Tranh quá buông thả, rèn luyện mới có thể thành bậc quân tử. Nhìn liếc qua cái phòng tồi tàn, ông hài lòng gật đầu: - Còn nữa, ngươi tới đây không phải chỉ để học, còn dạy toán học cho các đồng song khác, hai ngày lên lớp một lần chuẩn bị đi.
Biết lão tiên sinh cố tình làm thế để không có thời gian làm việc gì khác, có thể đoán được cuộc sống trong thư viện của mình sẽ là ngày tháng khổ ải, nhưng Vân Tranh chẳng bận tâm, y cũng cảm thấy toàn thân mệt mỏi, muốn tránh ở thư viện một thời gian, nếu lúc này còn chuyện gì khiến khi hứng thú thì đó là đấm thẳng vào cái mặt của Tiếu Lâm.
***
Hữu giáo vô loài: thời xưa kiến thức chỉ dạy cho quý tộc, nhưng Khổng Tử có chủ trương cực kỳ tiến bộ là chỉ cần ai muốn học là ông sẽ dạy, không phân biệt giàu nghèo sang hèn, còn nói “ mang tới cho ta mười miếng thịt làm học phí là được", nên học sinh thời sau đi cầu học thường mang theo thịt.
Tác giả :
Kiết Dữ 2