TM Cả Nhà Ngươi Đều Là Thụ
Chương 3
Không sai, Tô Bắc Bắc không quên mang áo, không quên mang quần, không quên rửa mặt bằng sữa rửa mặt, càng không quên mang nước rửa mặt, nhưng thứ duy nhất hắn đã quên đó là thứ quan trọng nhất:
Bức tranh!
Nếu ánh mắt có thể biến thành dao găm thì Tô Bắc Bắc có thể đã bị Vương Thạch lăng trì.
Vương Thạch dùng ánh mắt tối tăm gắt gao nhìn chằm chằm Tô Bắc Bắc, khiến Tô Bắc Bắc từng có suy nghĩ “Quỳ phục xuống, sau đó ôm đùi Vương Thạch hô to:"Hoàng Thượng tha mạng a, Hoàng Thượng nô tài sai rồi, ngài tha cho nô tài đi!? " sau đó, Hoàng Thượng hẳn sẽ đưa chân đá hắn một cước văng ra, coi như không đáng để ý tới, tiếp tục lớn tiếng nói: “Lính đâu a, đưa hắn tha ra ngoài, giam vào đại lao, canh ba ngày mai chém đầu trước công chúng. Kế tiếp, tất cả đại thần đô hội sẽ vì hắn quỳ xuống cầu tình: “Hoàng Thượng thỉnh suy nghĩ lại a!" Nhưng Hoàng Thượng vẫn khư khư cố chấp, sau đó...... Sau đó... ( @@~ em tưởng tượng khá phong phú).
Tô Bắc Bắc cứ như vậy không coi ai ra gì đứng YY tiểu kịch trường, đem Vương Thạch quăng một bên.
Người nào đó đứng ở bên cạnh hắn, rốt cục nhìn không được, đứa nhỏ này thật sự ngốc hay đang giả ngây giả dại a.
“Tô Bắc Bắc!" Vương Thạch nghiến răng nghiến lợi nói ra ba chữ: “Ngươi còn không nhanh trở về lấy!"
Tô Bắc Bắc bị Vương Thạch rống, trong lòng nhất thời sáng tỏ thông suốt, cư nhiên còn cao hứng phấn chấn quay đầu lại đối Vương Thạch đáp câu: “Yes, sir!" Rồi vội vàng vội vội chạy tới ven đường đón xe.
Để lại Vương Thạch một người ở ven đường đầu đầy hắc tuyến.
Ở trung tâm khu phố muốn bắt xe không phải chuyện dễ dàng, Tô Bắc Bắc đối chiếc taxi trên nóc có ghi chữ “Đón khách" vẫy vẫy tay, kỳ thật hắn dường như quên một chuyện, tiền trong bao đã sớm không có tiền = =.
Đứng ở đường quốc lộ, kỳ thật rất dễ dàng có thể hiểu được tình cảnh khóc không ra nước mắt như thế nào, nhưng Tô Bắc Bắc vẫn không quên một việc ——— rửa mặt. ( em hơi bị ngây thơ đấy ==).
Hắn đột nhiên nhớ tới hồi tiểu học, lão sư kêu bọn hắn viết “Lần đầu tiên", hắn một người ngồi ở chỗ ngồi suy nghĩ nửa ngày về cái gì mà lần đầu tiên hôn môi, lần đầu tiên bắt tay, lần đầu tiên ôm, toàn những cái đầu tiên, nghĩ ra lại không dám viết ra, đến cuối cùng viết một bài gọi là"Lần đầu tiên viết một bài văn tên gọi là"Lần đầu tiên" viết văn" ( @@), còn được lão sư khen ngợi nửa ngày, nói cái gì mà đồng học Tô Bắc Bắc hành văn ưu mĩ, ngôn ngữ sinh động, khắc họa ra được một tiểu hài tử khờ dại hoạt bát đáng yêu không tả được văn!.
Vương Thạch coi như có lương tâm không tiết tháo, Tô Bắc Bắc vừa rửa mặt xong, y đã mang theo một chiếc xe máy đi phía bắc Tô Bắc đang đứng.
“Ai, bạn thân ngươi đã trở lại." Tô Bắc Bắc nhìn Vương Thạch đến cùng xe máy, kích động một phen, đương nhiên, phần lớn là vì xe máy.
Vương Thạch chỉ chỉ đường quốc lộ đang bị kẹt đường, đưa một chiếc chìa khóa cho Tô Bắc Bắc nói"Xem bạn thân ngươi đủ nghĩa khí đi, lần tới nhớ rõ phải cảm tạ ta a!"
“Đó là đương nhiên." Tô Bắc Bắc vội vàng tiếp nhận chìa khóa, tâm tình nháy mắt chuyển biến.
Ở phía đối diện, Vương Thạch ý vị thâm trường nhìn hắn một cái, còn nói thêm câu: “Huynh đệ, tạm biệt a!" Điều này làm Tô Bắc Bắc có chút buồn bực, cũng lười suy nghĩ, đại sự phía sau quan trọng hơn là trở về lấy bức tranh, hữu sự để nói sau cũng kịp.
Vì thế trong lòng hắn đứng ngồi không yên, khởi động xe máy.
Có phương tiện giao thông, Tô Bắc Bắc dự kiến tốc độ sẽ nhanh hơn rất nhiều, không đến 10 phút sẽ thấy xuất hiện trước mặt Vương Thạch.
“Yêu, không tồi, rất nhanh a." Vương Thạch lấy bức tranh từ tay Tô Bắc Bắc.
“Đúng vậy, có bạn thân của ta giúp sức, ta không nhanh cũng thực xin lỗi ngươi." Tô Bắc Bắc vỗ vỗ vai Vương Thạch, thuận thế nhìn xuống.
Cũng tại lúc này, hắn đột nhiên mới hiểu được câu “Tạm biệt" kia của Vương Thạch lại mang đến một đường bất an, chỉ thấy chiếc xe máy kia có viết bốn chữ to"Xe này đã hỏng".
“Vương Thạch!!!" Ngữ khí của Tô Bắc Bắc trong nháy mắt trở nên âm trầm vô cùng, “Ha hả ha hả ha hả a"
“A? Xem kìa, UFO" Vương Thạch ngượng ngùng cười, một ngón tay trái chỉ lên bầu trời, tay phải nhanh nhẹn ngay dưới mí mắt Tô Bắc Bắc đoạt lại chìa khóa, vội vàng khởi động xe máy, bóng người lập tức biến mất. Để lại Tô Bắc Bắc một người ở tại chỗ nhìn trời, trong lòng còn muốn chụp được UFO để đăng lên weibo, sau đó nhìn lại mọi nơi xung quanh.
Vương Thạch đâu?
Vương Thạch ngươi là hỗn đản!
Hắn đột nhiên có loại xúc động muốn đem Vương Thạch bóp chết, nhưng là Tô Bắc Bắc của chúng ta trời sinh ngốc manh ngạo kiều sao có thể giết người đây, hắn nổi giận đùng đùng về tới nhà, ngay lập tức mở máy tính gõ trang chủ KFC đặt 6 thùng cho gia đình, địa chỉ điền là nhà Vương Thạch, vì Tô Bắc Bắc trả thù đã xong, tâm lý lập tức thỏa mãn, chậm rì rì đến tại trù phòng mở tủ lạnh lấy coca cola, bắt đầu hát đủ loại lời hát có thể nghĩ ra.
Nguyên một buổi chiều, Tô Bắc Bắc đều dành thời gian ở trên mạng xem truyện tranh cự nhân tiến công đang lưu hành, hắn cảm thấy cự nhân tiến công thật không thực tế, thấy buồn cười.
Sáng sớm hôm sau, Tô Bắc Bắc như cũ lại bị tiếng chuông điện thoại đánh thức, không ngoài sở liệu là Vương Thạch gọi tới, lúc Tô Bắc Bắc tiếp điện, điện thoại đầu kia không truyền đến tiếng rít gào như trong tưởng tượng của Tô Bắc Bắc. Vương Thạch nói cho biết Tô Bắc Bắc ngày hôm qua y dẫn bạn gái cùng một đống bằng hữu tới nhà y mở party, vốn muốn gọi cho Tô Bắc Bắc, nhưng điện thoại lại tắt nguồn, đột nhiên ngoài cửa có người gõ cửa vừa nhìn đã viết là nhân viên giao hàng KFC. Nhân viên đưa cho y biên lai thu tiền, nói là đã có người thanh toán, bước đi. Hắn ngẫm lại, phỏng chừng là Tô Bắc Bắc, cũng không nói gì, hôm nay đặc biệt đến cảm tạ.
Tô Bắc Bắc đột nhiên nhớ tới ngày hôm qua hình như đã dùng bao ngân thanh toán tiền, hắn hình như thật sự đã trả tiền rồi......
Tô Bắc Bắc cảm giác bản thân đã bị hóa đá, đơn giản đối với đầu bên kia rít gào: “Vương Thạch, ngươi ngày mai đem tiền đưa ta!!! Ta ghi nợ, về sau chậm rãi tính!"
Đây giống như trong truyền thuyết, không ăn trộm gà được còn mất nắm gạo, tiền mất tật mang, họa vô đơn chí, họa hề phúc sở ỷ, phúc hề họa sở phục(1), chồn cho gà chúc tết —— bất an hảo tâm, hành lá trộn đậu hủ —— rõ ràng đi ~~~
Đầu óc Tô Bắc Bắc bắt đầu lộn xộn ....
Trong nháy mắt, chuông điện thoại lại vang, là Tần Vân. Tần Vân coi như khuê mật của Tô Bắc Bắc, Tô Bắc Bắc đã dùng một phen nước mũi một phen nước mắt đem mọi chuyện phát sinh mấy ngày nay kể rõ: phát hiện bản thân là gay, bị ngoại bán nam cường hôn, hỏng mô-tơ, chỉnh người không thành, dù sao là người bình thường khẳng định không hơn kì ba mà nói hết ra. Tần Vân nghe xong rối như sương mù, cuối cùng rốt cục sửa soạn ra một tin tức hữu dụng: Tô Bắc Bắc là gay!
Họa hề phúc sở ỷ, phúc hề họa sở phục(1):
祸 兮 福 之 所 倚, 福 兮 祸 之 所 伏
Họa hề phúc chi sở ỷ; phúc hề, họa chi sở phục.
DỊCH:
Họa là chỗ dựa của phúc, phúc là nơi ẩn náu của mối họa đang rình dập.
Bình
Câu này Diệp Châu (tác giả Lão tử đích trí tuệ) bỏ vế quan trọng ở cuối nên không lý giải được hết cái sâu xa của triết lý phúc họa theo quan điểm nhất nguyên. Vế cuối như sau: “Thục tri kỳ cực kỳ vô chính tà" ( 孰 知 其 極 ，其 無 正 耶) nghĩa là: ai mà biết đạo lý phúc họa tới cực điểm thì biết chính danh của phúc họa. Nó không có chính tà (tức họa phúc, phúc họa), không phải là mặt nọ mặt kia của đồng tiền (nhị nguyên) mà là hai nửa của một hòn bi (khối) lăn tròn vì phúc tận là họa, họa tận là phúc (nhất nguyên).
Theo quy luật tự nhiên, thì phúc họa có tính ngẫu nhiên và quân đều, nửa này nửa kia vận động (quay) như quả đất quay. Ta chỉ biết sáng tối nhưng không biết đầu ngược xuôi vì ta đã dính chặt vào sức hút của quả đất. Trong phúc có tiềm ẩn họa, trong họa lại có cái nhân của sự tốt lành. Ta tạm gọi tính nhân quả theo triết lý Phật vậy. Xác suất là 50 / 50. Dân gian ta có câu: ai giàu ba họ, ai khó ba đời là vậy.
Đây là quan điểm, quy luật tối cao của sự bình đẳng của thị-phi, thiện-ác, tốt-xấu, sống-chết… mà con người phải luôn nhớ, không thể giành lấy phần hơn về mình. Bởi vì khi ta thấy rằng nó tốt thì nó đã xấu rồi (thiên hạ giai tri mỹ vi mỹ tư ố hĩ). Đây là cách nhìn biện chứng. Trang tử đã dành hẳn một chương tức là chương Tề vật luận để diễn giải cái nguyên lý không thay đổi này của vạn vật, nguyên tắc tùy thuộc, lợi dụng tự nhiên, phát triển bền vững… để cân bằng phúc họa.
Trở về với triết lý thực tiễn cuộc sống là nay ta phải thụ hưởng ít đi, biết tiết kiệm là để tránh bớt những tai họa cho con cháu, cho xã hội, cho nhân loại mai sau. Ví dụ về vấn đề năng lượng. Dầu mỏ, than đá là những thứ thiên nhiên không thể tái tạo ngay được mà phải mất hàng triệu năm. Con người hiện đại dùng nó để chạy máy, để phát động phương tiện đi lại, để sưởi ấm, để làm mát, nghĩa là xài một cách xả láng. Thử hỏi đến đời sau con cháu chúng ta dùng cái gì?
Tục ngữ ta có câu “đời cha ăn mặn, đời con khát nước" chuyện đó không phải là phúc họa từng nhà mà là cả nước, cả thế giới. Bởi vì những thứ hiện có trên hành tinh này đều do thiên nhiên ban tặng cho cả muôn loài (con người, muông thú, cây cối, côn trùng…). Con người không có quyền độc chiếm. Ngày nay những nước ở đầu nguồn ra sức ngăn sông, đắp đập để sản xuất điện, tưới tiêu… bỏ mặc cho các nước cuối nguồn khan nước, bị nhiễm mặn, hóa chất… Trước mắt, có thể nói đó là ta giành lấy phúc đẩy họa sang cho người. Như vậy có ngày ta sẽ phải trả giá. Tới lúc thiên nhiên gây địa chấn, làm vỡ đập thì sao? Nó sẽ nhấn chìm, đào thành biển ngay dưới chân ta. Lúc đó lại là: ta chết, người thoát. Ấy chính là nguyên lý cân bằng phúc họa vậy.
Mất cân bằng ở nước ta rõ nhất là hình thể sông biển và núi rừng, miền xuôi và miền ngược, điều kiện sống giữa thành thị và nông thôn, chênh lệch quá lớn giữa giàu và nghèo… Ai không thấy phúc họa tiềm ẩn ở đó là thiếu tri thức. Thấy mà làm ngơ là vô trách nhiệm, ích kỷ.
Ta không thể so sánh một căn nhà lầu ở phố gắn hàng chục cái máy lạnh với một căn nhà tranh tre nứa lá ven suối! Con người ta sống với đất, biển, rừng, chết lại về với biển, rừng, sông với núi. Đó là lẽ tự nhiên. Nhưng ta không thể cam chịu với những tai họa do chính ta tạo ra mà dân nghèo phải gánh chịu trước tiên. Không được phép dửng dưng trước thảm trạng hàng năm các vụ lở đất, chìm tàu do bão lũ gây ra ngày càng nhiều lên do công nghiệp hóa. Cam chịu tình trạng phúc quan hưởng họa dân chịu như thời phong kiến được.
( Trích từ Trí tuệ Lão Tử NXB LĐ-XH của Đỗ Anh Thơ)
Bức tranh!
Nếu ánh mắt có thể biến thành dao găm thì Tô Bắc Bắc có thể đã bị Vương Thạch lăng trì.
Vương Thạch dùng ánh mắt tối tăm gắt gao nhìn chằm chằm Tô Bắc Bắc, khiến Tô Bắc Bắc từng có suy nghĩ “Quỳ phục xuống, sau đó ôm đùi Vương Thạch hô to:"Hoàng Thượng tha mạng a, Hoàng Thượng nô tài sai rồi, ngài tha cho nô tài đi!? " sau đó, Hoàng Thượng hẳn sẽ đưa chân đá hắn một cước văng ra, coi như không đáng để ý tới, tiếp tục lớn tiếng nói: “Lính đâu a, đưa hắn tha ra ngoài, giam vào đại lao, canh ba ngày mai chém đầu trước công chúng. Kế tiếp, tất cả đại thần đô hội sẽ vì hắn quỳ xuống cầu tình: “Hoàng Thượng thỉnh suy nghĩ lại a!" Nhưng Hoàng Thượng vẫn khư khư cố chấp, sau đó...... Sau đó... ( @@~ em tưởng tượng khá phong phú).
Tô Bắc Bắc cứ như vậy không coi ai ra gì đứng YY tiểu kịch trường, đem Vương Thạch quăng một bên.
Người nào đó đứng ở bên cạnh hắn, rốt cục nhìn không được, đứa nhỏ này thật sự ngốc hay đang giả ngây giả dại a.
“Tô Bắc Bắc!" Vương Thạch nghiến răng nghiến lợi nói ra ba chữ: “Ngươi còn không nhanh trở về lấy!"
Tô Bắc Bắc bị Vương Thạch rống, trong lòng nhất thời sáng tỏ thông suốt, cư nhiên còn cao hứng phấn chấn quay đầu lại đối Vương Thạch đáp câu: “Yes, sir!" Rồi vội vàng vội vội chạy tới ven đường đón xe.
Để lại Vương Thạch một người ở ven đường đầu đầy hắc tuyến.
Ở trung tâm khu phố muốn bắt xe không phải chuyện dễ dàng, Tô Bắc Bắc đối chiếc taxi trên nóc có ghi chữ “Đón khách" vẫy vẫy tay, kỳ thật hắn dường như quên một chuyện, tiền trong bao đã sớm không có tiền = =.
Đứng ở đường quốc lộ, kỳ thật rất dễ dàng có thể hiểu được tình cảnh khóc không ra nước mắt như thế nào, nhưng Tô Bắc Bắc vẫn không quên một việc ——— rửa mặt. ( em hơi bị ngây thơ đấy ==).
Hắn đột nhiên nhớ tới hồi tiểu học, lão sư kêu bọn hắn viết “Lần đầu tiên", hắn một người ngồi ở chỗ ngồi suy nghĩ nửa ngày về cái gì mà lần đầu tiên hôn môi, lần đầu tiên bắt tay, lần đầu tiên ôm, toàn những cái đầu tiên, nghĩ ra lại không dám viết ra, đến cuối cùng viết một bài gọi là"Lần đầu tiên viết một bài văn tên gọi là"Lần đầu tiên" viết văn" ( @@), còn được lão sư khen ngợi nửa ngày, nói cái gì mà đồng học Tô Bắc Bắc hành văn ưu mĩ, ngôn ngữ sinh động, khắc họa ra được một tiểu hài tử khờ dại hoạt bát đáng yêu không tả được văn!.
Vương Thạch coi như có lương tâm không tiết tháo, Tô Bắc Bắc vừa rửa mặt xong, y đã mang theo một chiếc xe máy đi phía bắc Tô Bắc đang đứng.
“Ai, bạn thân ngươi đã trở lại." Tô Bắc Bắc nhìn Vương Thạch đến cùng xe máy, kích động một phen, đương nhiên, phần lớn là vì xe máy.
Vương Thạch chỉ chỉ đường quốc lộ đang bị kẹt đường, đưa một chiếc chìa khóa cho Tô Bắc Bắc nói"Xem bạn thân ngươi đủ nghĩa khí đi, lần tới nhớ rõ phải cảm tạ ta a!"
“Đó là đương nhiên." Tô Bắc Bắc vội vàng tiếp nhận chìa khóa, tâm tình nháy mắt chuyển biến.
Ở phía đối diện, Vương Thạch ý vị thâm trường nhìn hắn một cái, còn nói thêm câu: “Huynh đệ, tạm biệt a!" Điều này làm Tô Bắc Bắc có chút buồn bực, cũng lười suy nghĩ, đại sự phía sau quan trọng hơn là trở về lấy bức tranh, hữu sự để nói sau cũng kịp.
Vì thế trong lòng hắn đứng ngồi không yên, khởi động xe máy.
Có phương tiện giao thông, Tô Bắc Bắc dự kiến tốc độ sẽ nhanh hơn rất nhiều, không đến 10 phút sẽ thấy xuất hiện trước mặt Vương Thạch.
“Yêu, không tồi, rất nhanh a." Vương Thạch lấy bức tranh từ tay Tô Bắc Bắc.
“Đúng vậy, có bạn thân của ta giúp sức, ta không nhanh cũng thực xin lỗi ngươi." Tô Bắc Bắc vỗ vỗ vai Vương Thạch, thuận thế nhìn xuống.
Cũng tại lúc này, hắn đột nhiên mới hiểu được câu “Tạm biệt" kia của Vương Thạch lại mang đến một đường bất an, chỉ thấy chiếc xe máy kia có viết bốn chữ to"Xe này đã hỏng".
“Vương Thạch!!!" Ngữ khí của Tô Bắc Bắc trong nháy mắt trở nên âm trầm vô cùng, “Ha hả ha hả ha hả a"
“A? Xem kìa, UFO" Vương Thạch ngượng ngùng cười, một ngón tay trái chỉ lên bầu trời, tay phải nhanh nhẹn ngay dưới mí mắt Tô Bắc Bắc đoạt lại chìa khóa, vội vàng khởi động xe máy, bóng người lập tức biến mất. Để lại Tô Bắc Bắc một người ở tại chỗ nhìn trời, trong lòng còn muốn chụp được UFO để đăng lên weibo, sau đó nhìn lại mọi nơi xung quanh.
Vương Thạch đâu?
Vương Thạch ngươi là hỗn đản!
Hắn đột nhiên có loại xúc động muốn đem Vương Thạch bóp chết, nhưng là Tô Bắc Bắc của chúng ta trời sinh ngốc manh ngạo kiều sao có thể giết người đây, hắn nổi giận đùng đùng về tới nhà, ngay lập tức mở máy tính gõ trang chủ KFC đặt 6 thùng cho gia đình, địa chỉ điền là nhà Vương Thạch, vì Tô Bắc Bắc trả thù đã xong, tâm lý lập tức thỏa mãn, chậm rì rì đến tại trù phòng mở tủ lạnh lấy coca cola, bắt đầu hát đủ loại lời hát có thể nghĩ ra.
Nguyên một buổi chiều, Tô Bắc Bắc đều dành thời gian ở trên mạng xem truyện tranh cự nhân tiến công đang lưu hành, hắn cảm thấy cự nhân tiến công thật không thực tế, thấy buồn cười.
Sáng sớm hôm sau, Tô Bắc Bắc như cũ lại bị tiếng chuông điện thoại đánh thức, không ngoài sở liệu là Vương Thạch gọi tới, lúc Tô Bắc Bắc tiếp điện, điện thoại đầu kia không truyền đến tiếng rít gào như trong tưởng tượng của Tô Bắc Bắc. Vương Thạch nói cho biết Tô Bắc Bắc ngày hôm qua y dẫn bạn gái cùng một đống bằng hữu tới nhà y mở party, vốn muốn gọi cho Tô Bắc Bắc, nhưng điện thoại lại tắt nguồn, đột nhiên ngoài cửa có người gõ cửa vừa nhìn đã viết là nhân viên giao hàng KFC. Nhân viên đưa cho y biên lai thu tiền, nói là đã có người thanh toán, bước đi. Hắn ngẫm lại, phỏng chừng là Tô Bắc Bắc, cũng không nói gì, hôm nay đặc biệt đến cảm tạ.
Tô Bắc Bắc đột nhiên nhớ tới ngày hôm qua hình như đã dùng bao ngân thanh toán tiền, hắn hình như thật sự đã trả tiền rồi......
Tô Bắc Bắc cảm giác bản thân đã bị hóa đá, đơn giản đối với đầu bên kia rít gào: “Vương Thạch, ngươi ngày mai đem tiền đưa ta!!! Ta ghi nợ, về sau chậm rãi tính!"
Đây giống như trong truyền thuyết, không ăn trộm gà được còn mất nắm gạo, tiền mất tật mang, họa vô đơn chí, họa hề phúc sở ỷ, phúc hề họa sở phục(1), chồn cho gà chúc tết —— bất an hảo tâm, hành lá trộn đậu hủ —— rõ ràng đi ~~~
Đầu óc Tô Bắc Bắc bắt đầu lộn xộn ....
Trong nháy mắt, chuông điện thoại lại vang, là Tần Vân. Tần Vân coi như khuê mật của Tô Bắc Bắc, Tô Bắc Bắc đã dùng một phen nước mũi một phen nước mắt đem mọi chuyện phát sinh mấy ngày nay kể rõ: phát hiện bản thân là gay, bị ngoại bán nam cường hôn, hỏng mô-tơ, chỉnh người không thành, dù sao là người bình thường khẳng định không hơn kì ba mà nói hết ra. Tần Vân nghe xong rối như sương mù, cuối cùng rốt cục sửa soạn ra một tin tức hữu dụng: Tô Bắc Bắc là gay!
Họa hề phúc sở ỷ, phúc hề họa sở phục(1):
祸 兮 福 之 所 倚, 福 兮 祸 之 所 伏
Họa hề phúc chi sở ỷ; phúc hề, họa chi sở phục.
DỊCH:
Họa là chỗ dựa của phúc, phúc là nơi ẩn náu của mối họa đang rình dập.
Bình
Câu này Diệp Châu (tác giả Lão tử đích trí tuệ) bỏ vế quan trọng ở cuối nên không lý giải được hết cái sâu xa của triết lý phúc họa theo quan điểm nhất nguyên. Vế cuối như sau: “Thục tri kỳ cực kỳ vô chính tà" ( 孰 知 其 極 ，其 無 正 耶) nghĩa là: ai mà biết đạo lý phúc họa tới cực điểm thì biết chính danh của phúc họa. Nó không có chính tà (tức họa phúc, phúc họa), không phải là mặt nọ mặt kia của đồng tiền (nhị nguyên) mà là hai nửa của một hòn bi (khối) lăn tròn vì phúc tận là họa, họa tận là phúc (nhất nguyên).
Theo quy luật tự nhiên, thì phúc họa có tính ngẫu nhiên và quân đều, nửa này nửa kia vận động (quay) như quả đất quay. Ta chỉ biết sáng tối nhưng không biết đầu ngược xuôi vì ta đã dính chặt vào sức hút của quả đất. Trong phúc có tiềm ẩn họa, trong họa lại có cái nhân của sự tốt lành. Ta tạm gọi tính nhân quả theo triết lý Phật vậy. Xác suất là 50 / 50. Dân gian ta có câu: ai giàu ba họ, ai khó ba đời là vậy.
Đây là quan điểm, quy luật tối cao của sự bình đẳng của thị-phi, thiện-ác, tốt-xấu, sống-chết… mà con người phải luôn nhớ, không thể giành lấy phần hơn về mình. Bởi vì khi ta thấy rằng nó tốt thì nó đã xấu rồi (thiên hạ giai tri mỹ vi mỹ tư ố hĩ). Đây là cách nhìn biện chứng. Trang tử đã dành hẳn một chương tức là chương Tề vật luận để diễn giải cái nguyên lý không thay đổi này của vạn vật, nguyên tắc tùy thuộc, lợi dụng tự nhiên, phát triển bền vững… để cân bằng phúc họa.
Trở về với triết lý thực tiễn cuộc sống là nay ta phải thụ hưởng ít đi, biết tiết kiệm là để tránh bớt những tai họa cho con cháu, cho xã hội, cho nhân loại mai sau. Ví dụ về vấn đề năng lượng. Dầu mỏ, than đá là những thứ thiên nhiên không thể tái tạo ngay được mà phải mất hàng triệu năm. Con người hiện đại dùng nó để chạy máy, để phát động phương tiện đi lại, để sưởi ấm, để làm mát, nghĩa là xài một cách xả láng. Thử hỏi đến đời sau con cháu chúng ta dùng cái gì?
Tục ngữ ta có câu “đời cha ăn mặn, đời con khát nước" chuyện đó không phải là phúc họa từng nhà mà là cả nước, cả thế giới. Bởi vì những thứ hiện có trên hành tinh này đều do thiên nhiên ban tặng cho cả muôn loài (con người, muông thú, cây cối, côn trùng…). Con người không có quyền độc chiếm. Ngày nay những nước ở đầu nguồn ra sức ngăn sông, đắp đập để sản xuất điện, tưới tiêu… bỏ mặc cho các nước cuối nguồn khan nước, bị nhiễm mặn, hóa chất… Trước mắt, có thể nói đó là ta giành lấy phúc đẩy họa sang cho người. Như vậy có ngày ta sẽ phải trả giá. Tới lúc thiên nhiên gây địa chấn, làm vỡ đập thì sao? Nó sẽ nhấn chìm, đào thành biển ngay dưới chân ta. Lúc đó lại là: ta chết, người thoát. Ấy chính là nguyên lý cân bằng phúc họa vậy.
Mất cân bằng ở nước ta rõ nhất là hình thể sông biển và núi rừng, miền xuôi và miền ngược, điều kiện sống giữa thành thị và nông thôn, chênh lệch quá lớn giữa giàu và nghèo… Ai không thấy phúc họa tiềm ẩn ở đó là thiếu tri thức. Thấy mà làm ngơ là vô trách nhiệm, ích kỷ.
Ta không thể so sánh một căn nhà lầu ở phố gắn hàng chục cái máy lạnh với một căn nhà tranh tre nứa lá ven suối! Con người ta sống với đất, biển, rừng, chết lại về với biển, rừng, sông với núi. Đó là lẽ tự nhiên. Nhưng ta không thể cam chịu với những tai họa do chính ta tạo ra mà dân nghèo phải gánh chịu trước tiên. Không được phép dửng dưng trước thảm trạng hàng năm các vụ lở đất, chìm tàu do bão lũ gây ra ngày càng nhiều lên do công nghiệp hóa. Cam chịu tình trạng phúc quan hưởng họa dân chịu như thời phong kiến được.
( Trích từ Trí tuệ Lão Tử NXB LĐ-XH của Đỗ Anh Thơ)
Tác giả :
Vũ Ngư Hoán Trần