Phế Đô

Chị Lưu dắt bò đi về, mới hối hận không nên ngồi chơi ở đó quá lâu như thế, lại còn ăn cơm của người ta. Một là bò sữa chưa được ăn, hai là đứa con nhỏ đẻ thêm ở nhà, tuy có bà trông coi, nhưng vú chị tức sữa khó chịu quá. Áo ở trước ngực đã ướt sũng một mảng, mà chung quanh đây không có chỗ nào kín đáo, chị liền đi vào nhà xí công cộng vắt bớt sữa ra. Con bò đủng đỉnh bước theo chủ, lúc đầu nó còn lắc đầu vẫy đuôi sau đó cứ cắm cổ lùi lũi đi, trong đầu suy nghĩ vẩn vơ nhiều chuyện. Vừa rồi chủ nhân chơi bài ăn cơm ở trong nhà ấy, còn nó cứ nằm trơ một mình dưới bóng cây ngoài cổng. Người xem nhạc trống đã ra về từ chỗ lầu chuông, dòng người và xe cộ đi qua, nhìn rõ từng đôi giày các cỡ các kiểu trên chân họ, nhưng nó không hiểu, đôi chân để người ta đi lại, song tại sao cứ đóng những đôi giày cao gót và mũi ngoé để làm gì? Cao gót và mũi ngoé đẹp ở chỗ nào không biết? Chân của loài bò mới đẹp, chân của họ gấu mới đẹp, chân của giống hạc mới đẹp. Con người thường hâm mộ và ca tụng vẻ đẹp hùng tráng của chân gấu và vẻ đẹp khỏe khoắn của chân hạc, nhưng con người đâu có biết những vẻ đẹp đó đâu phải chỉ đẹp để mà đẹp, mà là do nhu cầu để sinh tồn! Nó nghĩ như vậy, liền tỏ ra buồn thương bởi tiêu chuẩn vẻ đẹp của con người thực tế là dẫn đến một sự thoái hoá. Họ đâu có để chân trần mà đi và chạy trên đất cát, hoặc trong gai góc, nhưng có đến tám chín phần mười trong số họ bị rỗ chân và lên bánh hến, phải chăng đến một ngày nào đó, họ sẽ phải vịn tường mà lết đi hay sao? Càng đáng ghét hơn là xe cộ và thang điện lên gác. Thứ gì cũng hiện đại hoá, nào ăn nào mặc nào đeo, nhưng chỉ một con muỗi cắn, cũng làm cho con người cả đêm không ngủ được, ăn một bát mì chưa chín tới, liền đau bụng.

Trong cửa hàng bình dân trên đường phố, bát đũa khử trùng đi khử trùng lại. trời mưa có ô che, gió thổi có khăn the quàng cổ che mặt, mùa hè dùng máy điều hoà nhiệt độ, mùa đông đốt lò sưởi. con người không sống dẻo dai bằng cây cỏ đâu mà! Buổi sáng buổi tối đánh răng, đánh tới mức răng không ăn được chua, không ăn được ngọt, không ăn được lạnh, lại còn dùng tăm xỉa răng làm gì? Đáng cười hơn là còn có hàng loạt nghệ sĩ hiện đại đã tạc tượng, làm bích hoạ ở đầu phố, thứ đó đáng kể gì? Đại tự nhiên đã thể hiện tất cả rồi, vậy thì những áng mây trong mỗi ngày, liệu hoạ sĩ có thể bỏ ra bao nhiêu màu mực vẽ cho đủ? Vậy thì màu sắc trên mặt tường bị xối nước mưa, ngay đến màu sắc trong hố phân của nhà xí và những hình tượng do những màu sắc ấy tạo ra, liệu có mấy nhà nghệ sĩ thể hiện được hết sự lạ lùng kỳ dị của nó? Học võ thuật trên ven sông thành phố, thì coi là trò gì cơ chứ? Võ thuật là tên gọi đẹp biết bao nhiêu, song đã để con người diễn thành một thứ giá hoa! Tối nào con người cũng xem tivi, nào là thế vận hội Olympic, con người ở đó là tinh anh vận động của loài người chứ gì, chạy thì một trăm mét liệu có thể thắng nổi một con linh dương bình thường không? Tộc người Bán Pha ở Tây Kinh đó là tổ tiên xa xưa của con người, mới là con người thật sự. Có lẽ họ không chạy nhanh như những vận động viên, nhưng liệu vận động viên có khả năng vật lộn như người Bán Pha không? Con người đã thoái hoa toàn bộ, cái dáng không còn cao như cái dáng tượng lính Tần, cái lưng cũng không to bằng cái lưng tượng lính Tần. Nhưng bây giờ còn mảnh khảnh hơn, trên đường phố vẫn còn bán những chiếc quần bó eo, những chiếc dây da bó lưng, lại có cả nào là dầu giảm béo, nào là trà giảm béo. Cuối cùng con bò đã vỡ lẽ, xét cho cùng thì thành thị là gì, là nơi con người đã thoái hóa không còn thích ứng với thiên nhiên vũ trụ nữa, sợ nắng sợ gió sợ nóng sợ lạnh mà tập hợp lại. Nếu để một con người trên đồng cỏ mênh mông, hay đặt ở rừng rậm núi cao, thì con người đó không bằng một con thỏ, thậm chí một con bọ hung bảy đốm! Nghĩ tới đây, buồn bã cúi gục đầu xuống, nó liền nghe thấy người đi bên cạnh đang nói:

- Nhìn con bò già này, cái dáng của nó mới đần làm sao!

Nó không tức giận, chỉ thở ra đàng mũi phì phì. Con bò đang cười lại con người, hừ, bọn họ đâu có hiểu, bậc có trí tuệ lớn thường làm ra vẻ ngốc nghếch không biết gì đâu mà! Người đi đường thấy bò không nóng tiết liền đi đến gần, cầm cành cây chọc vào mông, thậm chí bạt vào tai nó bảo:

- Nó không dám động đậy gì đâu!

Nó liền trợn mắt, đứng yên. Động tác này khiến kẻ trêu chọc nó sợ sệt tránh sang một bên, nói:

- Này chị kia, chị hãy giữ cẩn thận con bò của chị.