Kiều Hạ Xuân Ba Lục
Chương 3-1: Thượng
Editor: Ngốc Aki
Đêm đã khuya, Đãng Tuyết tiểu trúc ánh nến dần tắt, cũng yên tĩnh trở lại, chỉ có nơi ở của Vân Chiếu Ảnh, Tễ Nguyệt Trai còn có ánh nến chiếu rõ.
Bên ngoài trúc ảnh che phủ, ánh trăng đan xen. Bên trong cửa sổ, ngọn đèn nho nhỏ chiếu sáng không tới ba thước xung quanh, làm căn phòng càng thêm vẻ thê u. (thê lương, u ám.). Gạch xanh trơn bóng rải trên nền, trên tường trắng như tuyết treo một thanh kiếm, một bức họa sơn thủy. Trang trí trong phòng lấy chỉnh chu là cốt cách, giản dị, nhưng lại lộ ra vẻ cô lãnh kiêu ngạo, giống như vị chủ nhân tố y bình thường cao ngạo.
Vân Chiếu Ảnh đứng cạnh cửa sổ, nhìn ngoài kia trúc ảnh theo gió, nhu vẫn, mềm mại. Rừng phía đông gió lành lạnh, đầu mùa xuân mà vẫn đem theo cảm giác mát, quất trên mặt ẩn ẩn đau nhức. Ánh nến leo lắt, có thể tắt bất cứ lúc nào, ánh sáng vàng ảm đạm hắt lên khuôn mặt y, lại không hề vương chút lo lắng, lạnh lùng như tuyết, tịch mịch như tuyết.
Tiếng gõ cửa đợi lâu sốt ruột vang lên lần nữa, Vân Chiếu Ảnh đang trầm tư như bừng tỉnh: “Cửa không cài then."
Thiếu niên đẩy cửa mặc y phục màu thiên thanh, thân hình mặc dù chưa đủ cao lớn, đã có thể thấy được tương lai kiên nhẫn.
“Hy nhi."
“Đại ca, huynh không thể cứ gọi đệ là Hy nhi." Thiếu niên đối mặt với thân huynh trưởng duy nhất, khẽ nở nụ cười. “Không lâu nữa, đệ sẽ được phong hào Bảo Thân vương."
Một câu nói long trời lở đất, Vân Chiếu Ảnh luôn luôn bình tĩnh, cũng không nhịn được nhìn tiểu đệ đệ vài lần.
“Thân thể phụ vương nếu không tĩnh dưỡng, sớm hay muộn sẽ ho ra máu lần nữa. Hiện tại trong triều quân yếu thần cường. (vua yếu, quần thần mạnh, ý chỉ bọn quan lại không coi vua ra gì.) bên người hoàng thượng cần có một nhóm tâm huyết trợ giúp. Cho nên, hai tháng sau, đại khái chiếu thư sẽ chính thức được ban xuống." Thiếu niên miêu tả cảnh tượng tương lai, vô hỉ vô bi. (không vui không buồn)
(thế nên Hiên Viên Dật mới thành hồ ly hoàng đế….)
“Nhưng…" Vân Chiếu Ảnh nhìn đệ đệ, mới mười bốn mười lăm tuổi, trên vai đã phải gánh tránh nhiệm nặng nề, không khỏi cảm thấy áy náy. “Chuyện này vốn lên là ta…"
“Đại ca, chuyện huynh không muốn làm, đệ sẽ làm thay huynh. Việc này đệ cũng không thấy có gì quá khó, hoặc là đệ trời sinh đã thích hợp với chốn quan trường." Thiếu niên cúi đầu. “Chúng ta như thế là đã đâu vào đấy. Huynh làm phú quý tán nhân của huynh, đệ có quyền sinh sát của đệ."
Lời này nếu một người ba bốn mươi tuổi nói ra, mới là ra dáng, hiện giờ lại từ một thiếu niên mười bốn, mười lăm tuổi. Vân Chiếu Ảnh đột nhiên cảm thấy, mình tránh đi cái hắc ám, đẩy sang toàn bộ cho đệ đệ nhận lấy. Rốt cuộc là đã tôi luyện như thế nào, mới làm cho nó nói ra như vậy.
“Hy nhi, lễ sắc phong của đệ… muốn ta tặng gì?" Cặp môi hồng mỏng thốt ra hứa hẹn.
“Ta không cần lễ vật gì. Đại ca, chỉ cần lúc đó huynh xuất hiện là được rồi." Như là lỡ lời thốt lên, ánh mắt rũ xuống, có chút ảm đạm. “Hai tháng sau, rất nhanh sẽ đến… Khi đó, đại ca tuyệt không được gọi ta là Hy nhi."
“Chỉ như vậy?"
Thiếu niên quật cường mím môi không nói.
Vân Chiếu Ảnh thở dài.
“Được, huynh đáp ứng đệ, cho tới khi đệ được sắc phong, hai tháng này huynh sẽ tới vương phủ cùng đệ."
Gió ngoài cửa sổ gào thét thổi qua.
Một câu nói, một thời điểm thay đổi, sự luân chuyển của vận mệnh chính thức lệch khỏi quỹ đạo.
Chỉ là lúc này, không ai biết.
Rất nhiều năm về sau, Vân Chiếu Ảnh hồi tưởng lại chuyện cũ, cũng từng nghĩ, nếu ngày đó không đáp ứng tiểu đệ đệ quay lại vương phủ hai tháng, mọi chuyện liệu sẽ khác hay không.
Vận mệnh không có nếu. Hết thảy đều là vọng tưởng.
“Thật sao?" Mắt thiếu niên sáng ngời, giống như muốn cười lại cố nhịn xuống, dùng sức cúi đầu. “Đại ca, đã nói là không được đổi ý! Huynh nghỉ ngơi tốt vào, đệ cũng đi ngủ đây." Nói xong, như sợ Vân Chiếu Ảnh có cơ hội đổi ý, vội vàng lui ra ngoài.
Vân Chiếu Ảnh im lặng nhìn cánh cửa được đóng lại dưới ngọn lửa nhỏ không ngừng lại động, đưa tay dập tắt.
“Tuy biết là khổ nhục kế của đệ, nhưng ta vốn đâu phải người tâm sắt đá."
───────────────
“Thấy khổ nhục kế của ta hiệu quả không?" Hoàng y thiếu niên còn chưa ngủ, nhìn thấy đồng bọn trở về liên lăn lông lốc từ chăn ra, cũng không thua xa việc quét đường phố. “Ta luôn luôn hành động trăm phát trăm trúng, nếu không thành công, đó là tại kỹ thuật ngươi không tốt."
Thiếu niên trừng mắt nhìn hắn liếc mắt một cái, cười lạnh. “Thì ra là thế, xem ra lần sau mặc kệ ngươi lải nhải thương tâm thế nào, ta cũng không thể tin."
“Uy uy, đây đâu phải cùng một chuyện!" Bất ngờ rước họa vào thân, hoàng y thiếu niên cười gượng, chuyển đề tài. “Vân huynh đồng ý không?"
“Đồng ý rồi." Thiếu niên cởi áo, lên một cái giường khác, nhắm mắt lại. “Tuy rằng luôn cảm thấy hình như đã bị huynh ấy nhìn thấu…"
“Đây không phải rất tốt sao?" Hoàng y thiếu niên cũng chui vào chăn mình, cười tủm tỉm nói: “Khổ nhục kế cũng phải do nguyện mắc câu mà thành. Huynh ấy nếu không có ý đó, ngươi giả bộ đến khổ cũng vô dụng."
________
“Lưu ly chung, hổ phách nùng,
Tiểu tao tửu tích chân châu hồng
Phanh long, bào phượng ngọc chi khấp
La vi tú mạc vi xuân phong
Xuy long địch, kích đà cổ
Hạo xỉ ca, tế yêu vũ
Huống thị thanh xuân nhật tương mộ
Đào hoa loạn lạc như hồng vũ
Khuyến quân chung nhật mính đính túy
Tửu bất đáo Lưu Linh phần thượng thổ." (*)
Mưa rơi lạnh tay áo, gió thảm mưa sầu, ca từ ấm áp, cảnh xuân vui vẻ, trong Vũ Nguyệt Lưu Tạ, (tạ có nghĩa là nhà sàn, hoặc đài.) nhất thủy tương cách, ca vũ chính hoan, bên trong tiểu các, ngồi mấy người, một người ngồi giữa ngắm ca múa, miệng cười lớn, vỗ tay vang xa.
“Trường Cát đúng là thiên tài, một yến hội bình thường phàm phàm này, cũng có thể được hắn miêu tả thành hoa lệ muôn màu, hết sức đẹp đẽ. Hơn nữa, lại có mỹ nhân của Vũ Nguyệt Lưu Tạ như thế, tại hạ cảm thấy được, giờ phút này như ở bên trong Dao Trì."
“Hàn thiếu hiệp quá khen, không nghĩ huynh cũng thích thứ này — đào hoa chi nguyên (nguồn gốc hoa đào?), ha ha! Thật là, nếu tiểu đệ sớm biết, tiểu đệ đã sớm chủ động mời Hàn huynh dạo chơi. Hàn thiếu hiệp vừa mới về đến nhà, ghế còn chưa ấm chỗ liền đến chỗ tiểu đệ, tệ xá tiểu đệ chỉ như mui thuyền vách tường, sao dám so với Dao Trì." Ngồi ở đối diện Hàn Kinh Hồng, nước miếng tung bay, nói không hề ngừng – chính là “tiểu đệ" ba mươi tuổi, chủ nhân của Vũ Nguyệt Lưu Tạ, Dương Liễu Chi. Sắc mặt của hắn lúc vàng lúc xanh, vẻ mặt bệnh lao vô cùng, vẫn cứ cho mình là phong lưu, ăn mặc trang điểm lộng lẫy, rét sắp chết còn phe phẩy cái quạt ở tay, nhất thời cười rộ lên, liền thở không ra hơi.
“Dương Liễu huynh, huynh quá khiêm tốn rồi." Ngửa đầu uống cạn chén rượu lớn, Hàn Kinh Hồng tiếp tục cười to. “Vũ Nguyệt Lưu Tạ của huynh lừng danh, sao cần tại hạ tăng vinh quang? Đến đến đến, uống thêm một chén."
Dương Liễu Chi cùng uống một ly, lau đi rượu trên môi, nháy nháy đôi mắt bị thịt chen tới nỗi rất nhỏ. “Nghe nói trong sơn trang có vị khách quý, không biết Hàn huynh đã gặp chưa?"
“Khách quý?" Hàn Kinh Hồng hơi hơi ngả về phía sau, không giấu giếm việc mình tránh bị nước miếng phun lên áo. “Huynh đang nói…"
“Đương nhiên là Nguyệt Hoa quận chúa Oánh Vô Trần." Dương Liễu Chi được thế lấn tới. “Nếu nói tiếp, trừ bỏ hoàng cung đại nội, danh hoa trên thiên hạ tiểu đệ cũng có chút ít kiến thức. Luận về dung mạo khuynh quôc, vị trí đầu tiên tất nhiên thuộc về Liễu đại tiểu thư Liễu Y Y của Võ Thánh Trang, tính tình của nàng, mặc dù nóng nảy đến kinh người, nhưng dung mạo của nàng thì đúng là quốc sắc vô song! Đáng tiếc nàng quá cứng rắn, chỉ có quan sát từ xa, ai cũng không dám lại gần thưởng thức. Lại nói, Nguyệt Hoa quận chúa mặc dù không danh tiếng lan xa như Y Y cô nương, nàng là giai nhân hậu duệ hoàng thất, dưỡng ở khuê phòng, không dễ dàng xuất đầu lộ diện. Nhưng về vẻ đẹp của nàng, kinh sư cũng có không ít đồn đại. Nghe nói nàng vốn không phải họ Oánh, nhưng Hoàng Thượng gặp nàng, khen nàng thanh nguyệt oánh Vô Trần (thanh cao như ánh trăng.), vì thế nàng mới đổi danh Oánh Vô Trần, phong hào Nguyệt Hoa quận chúa."
Hàn Kinh Hồng không tập trung nghe Dương Liễu Chi thao thao bất tuyệt, chợt nghĩ nếu là trước kia, có người không thức thời cỡ này, chẳng cần tới hắn đuổi, chỉ cần Vân đảo mắt qua liếc một cái, tuyệt đối có thể khiến người nọ đông cứng tới nỗi đưa vào lò lửa còn nung không được. Hiện giờ hắn chỉ có một mình, chỉ là không để ý đến vậy, nên lười động thủ. Chén rượu trong tay hắn cứ uống từng ly từng ly, đôi mắt hổ phách càng ngày càng sáng, sáng đến nỗi dấy lên nghiệp hỏa ngút trời.
Lời nói của sư phụ vang vọng bên tai, rượu trong chén càng khó uống.
Phô trương tin tức nửa ngày, thấy Hàn Kinh Hồng thờ ơ, Dương Liễu Chi đành phải ngậm miệng. Sau một lát, lại cười nói: “Kỳ thật còn một chuyện rất thú vị. Nghe nói quý trang sau khi nghênh đón quận chúa Vô Trần, vài vị huynh đệ của Hàn thiếu hiệp liền đều bị thương, cũng không biết là như thế nào. Đương nhiên, đây là lời nói bên ngoài, chứ đều ngầm truyền, mấy vị huynh đệ Hàn gia, vì tranh một cái nhìn của mỹ nhân, ngầm ra tay với bao thủ đoạn không cần nói đến, lại đổ tội cho nhau vạch rõ ngọn ngành, mới nháo thành như vậy… Hắc hắc, tâm hồn mỹ nhân không có được, lại còn bị xem thường. Oánh quận chúa tức giận muốn về kinh, lại bị Hàn trang chủ cực lực giữ lại, đại khái là muốn đợi Ngũ thiếu gia ngài trở về."
“Sao?" Nghe được đề tài hứng thú, Hàn Kinh Hồng rốt cuộc khôi phục thần thái, nhận ra mình đã uống nhiều rượu, không khỏi day day trán. “Lời đồn hơn phân nửa đều không đáng tin, huynh đệ kia của ta đều là những nam nhân tốt, trung hiếu nhân nghĩa đều đủ. Chỉ có ta mới là kẻ ngoại tộc duy nhất của nhà này…"
“Ngũ thiếu gia ngài nói gì vậy, người nào không biết trong Thùy Hồng sơn trang, thanh danh vang dội nhất chính là Ngũ thiếu gia ngươi." Dương Liễu Chi một câu Ngũ thiếu gia, lập tức đem quan hệ hai người gần lại không ít. Hướng tới Hàn Kinh Hồng bật ngón cái. “Văn võ song toàn, hiệp nghĩa can đảm, trừ gian diệt ác, danh chấn thiên hạ. Hàn trang chủ trông đợi ngài thì đợi ai?"
Hàn Kinh Hồng nghe vậy, lại cười lớn, cười đến gập cả thắt lưng, thở cũng không thở nổi, hơn nửa ngày mới đứng thẳng dậy. Thế nhân quả nhiên chỉ có thế này, quan sát sự tình, vĩnh viễn chỉ thấy bề ngoài. “Được lắm, được lắm, không nói nữa, nói thêm nữa, tại hạ sẽ bò lên trời không tìm được thang xuống."
(anh Hàn miêu tả cái chết vì cười thật hoa mỹ…)
Dương Liễu Chi không biết mình nói gì khiến Hàn Kinh Hồng cười như vậy, nghe thế cũng vui vẻ dời sang chuyện khác. “Sao Hàn thiếu hiệp không đi gặp Oánh quận chúa?"
“Đừng đùa." Hàn không biết có phải do cười nhiều quá không, rượu mạnh xông lên não, lắc đầu nói: “Thiên kim tiểu thư kiểu này, chỉ có thiên kim đại thiếu gia mới tiếp nhận nổi, ta cũng không có hơi sức đi lấy lòng thiên kim tiểu thư tùy hứng điêu ngoa đến không thể nói lý."
“Có thể như vậy sao?" Dương Liễu Chi sờ sờ đầu.
Khóe môi Hàn Kinh Hồng động đậy, đột nhiên đập bàn mà xướng.
“Kinh hoa du hiệp quật,
Sơn lâm ẩn độn thê,
Chu môn hà túc vinh,
Vị nhược thác Bồng lai,
Lâm nguyên ấp thanh ba,
Lăng cương xuyết đan di,
Linh khê khả tiền bàn,
An sự đng vân thê.
Tât viên hữu ngạo lại.
Lai thị hữu dật thê,
Tiến tắc bảo long hiện,
Thoái tắc xúc phiên đê.
Cao đạo phong trần ngoại,
Trường A áp tạ Di,Tề." (**)
Tiếng ca của Hàn Kinh Hồng trầm thấp, khàn khàn, khúc bất thành khúc, mặc dù không thể nói khó nghe, nhưng phường luôn luôn thông thạo âm luật như Dương Liễu Chi nghe thì không đành lòng. Hắn đang muốn cắt ngang, lại nghe có người nhẹ giọng bảo: “Hay."
Hay?! Dương Liễu Chi không nhịn được trừng mắt về cái người lỗ tai có vấn đề kia. Nhưng cái trừng mắt này, tròng mắt cũng không quay xong.
Hàn Kinh Hồng cũng nghe tiếng khen hay kia. Trình độ tự xướng của mình như thế nào thì trong lòng hiểu rõ, cười ha ha quay đầu lại xem vị 『 Bá Nhạc 』 kia. (***)
Người nọ đứng ở một nơi bí mật gần đó, hắn lại uống nhiều rượu quá, tuy là cố gắng chớp mắt, nhưng thấy không rõ, chỉ thấy được một thân tố bạch la y (áo thêu trắng thuần.) Màu sắc này làm hắn nhớ tới một người, không khỏi lại cười rộ lên. “Hay? Hay ở chỗ nào?"
“Có khí tiết, như là danh sĩ tự phong lưu. Có lẽ các hạ nghèo túng, khí không thay đổi, cho nên, chí không thảy đổi." Âm thanh trả lời mềm mỏng, nhỏ nhẹ mà thanh thúy. Thân dưới của Hàn Kinh Hồng khẽ động, có chút đứng không vững mà ho:
“Ngươi là nữ tử?"
“Thì làm sao?"
“Hảo kiến thức, đáng tiếc đọa lạc (sa đọa, lưu lạc) phong trần.
Âm thanh kia hơi dừng lại chút. Sau một lát, lại mang theo ý cười. “Cám ơn khen ngợi." Nói xong, chậm rãi đi ra.
Chúng lý tầm tha thiên bách độ,
Mạch nhiên hồi thủ,
Na nhân khước tại,
Đăng hoả lan san xứ. (****)
Giá hiên chi tâm, Hàn Kinh Hồng đột nhiên có thể hiểu được. Đây là nhất kiến chung tình sao? Hắn không biết, đã luôn đạm tình như vậy, lúc này lại càng không thể động tâm; chỉ là, lần đầu tiên gặp mặt này, hắn lại say mê, chìm đắm trong ánh mắt trong trẻo nhưng lạnh lùng trầm tĩnh của nàng, trong con ngươi không gợn sóng. Chìm đắm trong sự cô phương tự thưởng (mèo khen mèo dài đuôi.), di thế độc lập, trong cái cao thượng không có nửa điểm trần tục.
(ok, hiểu rồi, Vô Trần là người đẹp!!!!)
——————————————————————-
Chú thích:
(*) Tương Tiến Tửu – Lý Hạ
將進酒 – 李賀
琉璃鐘，琥珀濃，
小槽酒滴真珠紅。
烹龍炮鳳玉脂泣，
羅幃繡幕圍香風。
吹龍笛，擊鼉鼓，
皓齒歌，細腰舞。
況是青春日將暮，
桃花亂落如紅雨。
勸君終日酩酊醉，
酒不到劉伶墳上土。
Tương tiến tửu – Lý Hạ
Lưu ly chung, hổ phách nùng,
Tiểu tao tửu tích chân châu hồng
Phanh long, bào phượng ngọc chi khấp
La vi tú mạc vi xuân phong
Xuy long địch, kích đà cổ
Hạo xỉ ca, tế yêu vũ
Huống thị thanh xuân nhật tương mộ
Đào hoa loạn lạc như hồng vũ
Khuyến quân chung nhật mính đính túy
Tửu bất đáo Lưu Linh phần thượng thổ.
Dịch nghĩa:
Chén rượu bằng lưu ly làm rượu màu hổ phách thêm đậm đà
Chút rượu còn lại, rơi từng giọt, có màu hồng như ngọc châu
Hãy xẻ thịt rồng, nướng thịt chim phụng cho mỡ trắng như ngọc trong nồi phải khóc than
Màn lụa, rèm thẹu vây quanh ngọn gió xuân
Hãy thổi ống địch làm bằng xương loài rồng, hãy vỗ tiếng trống làm bằng da cá sấu
Hãy nhìn những hàm răng đang ca hát, hãy nhìn những chiếc eo thon đang nhảy múa
Huống gì giữa ngày xuân, bóng chiều đang phủ xuống
Hoa đào rơi lả tả như một cơn mưa màu hồng
Khuyên ngài suốt ngày cứ say tuý lý
Bởi vì rượu đâu có đến được trên nấm mộ của Lưu Linh.
Mời rượu (Nguyễn Tôn Nhan dịch)
Chén lưu ly, rượu ngon nồng
Thùng rượu tuôn giọt trân châu hồng
Giết rồng nướng phụng mỡ khóc nấc
Màn là trướng vũ vây xuân phong
Thổi sáo rồng, vỗ trống lụa
Cùng hát lên, eo thon múa
Huống hồ tuổi xuân đang tàn úa
Hoa đào rơi loạn mưa tua tủa
Mời anh suốt ngày say mệt mê
Đừng mong rượu tưới Lưu Linh mộ.
(**) Quách Phác là một nhà thơ nổi tiếng,người Hà Đông, là người uyên bác. Từ phú của ông được liệt vào hàng đầu thời Trung Hưng,niên hiệu vua Hoàng đế Nam Tề. Dưới đây là một trong 14 bài Du Tiên thi
Kinh hoa du hiệp quật,
Sơn lâm ẩn độn thê,
Chu môn hà túc vinh,
Vị nhược thác Bồng lai,
Lâm nguyên ấp thanh ba,
Lăng cương xuyết đan di,
Linh khê khả tiền bàn,
An sự đng vân thê.
Tât viên hữu ngạo lại.
Lai thị hữu dật thê,
Tiến tắc bảo long hiện,
Thoái tắc xúc phiên đê.
Cao đạo phopng trần ngoại,
Trường Aáp tạ Di,Tề.
Có người dịch:
Người trọng nghĩa lánh xa đô hội,
Tìm về nơi rừng rú ẩn tài,
Đem thân gửi chốn Bồng lai vui nhàn.
XuôÁng nguồn nước,giỡn làn sóng biếd,’
Hái lộc non ta vượt qua dsồi,
Linh khê lánh khỏi cuộc đời,
Thang mây nào có thảnh thơi vui vầy.
Nơi Tất viên,có thấy Trqng Tử,
Vợ Lão Lai,vui thú cánh rường,
Tìm tiên,giữ được mạng rồng,
Vào đời như chú dê trong giậu rào.
Đời gió bụi,ta mau rảo bước,
Ta lạy dài,bắt chước Di,Tề.
(***) “Thế hữu Bá Nhạc, nhiên hậu hữu thiên lý mã. Thiên lý mã thường hữu, nhi Bá Nhạc bất thường hữu". Đây là câu nói nổi tiếng của Hàn Dũ đời Đường. Ý tứ của câu này là ở trên đời này có Bá Nhạc là người có tài năng phân biệt được ngựa tốt xấu, thì sau đó mới phát hiện ra được ngựa hay ngàn dặm. Ngựa thiên lý vốn vẫn tồn tại như thế, như Bá Nhạc thì không phải lúc nào cũng có. Điều này nói rõ một chân lý hiển nhiên: Khi đã có người tài nhận biết được tài, thì sẽ phát hiện ra được vô số nhân tài. Về sau để chỉ người có khả năng nhận biết nhân tài, càng hiếm hoi hơn nhân tài và rất đáng quý. Ở đây chắc anh Hàn dùng với nghĩa mỉa mai, ờ nhưng mà…
(****) Trích từ Thanh ngọc án – Tân Khí Tật
Đông phong dạ phóng hoa thiên thụ,
Cánh xuy lạc, tinh như vũ.
Bảo mã điêu xa hương mãn lộ.
Phụng tiêu thanh động,
Ngọc hồ quang chuyển,
Nhất dạ ngư long vũ.
Nga nhi tuyết liễu hoàng kim lũ,
Tiếu ngữ doanh doanh ám hương khứ.
Chúng lý tầm tha thiên bách độ,
Mạch nhiên hồi thủ,
Na nhân khước tại,
Đăng hoả lan san xứ.
Dịch thơ
Đêm xuân gió thổi ngàn hoa nở,
Rụng như mưa, sao rực rỡ.
Ngựa quý, hương đưa, xe trạm trổ.
Phụng tiêu uyển chuyển,
Ánh trăng lay động,
Suốt đêm rồng cá rộn.
Ngài tằm, liễu tuyết, tơ vàng rủ,
Phảng phất hương bay, cười nói rộ.
Giữa đám tìm người trăm ngàn độ,
Bỗng quay đầu lại,
Người ngay trước mắt,
Dưới lửa tàn đứng đó.
Bài thơ này được viết về đêm Nguyên Tiêu, giữa Hàng Châu phồn hoa thời Nam Tống, pháo hoa được phóng lên giữa không trung, rực rỡ như ngàn hoa giữa đêm, trong nháy mắt lại tan biến như ánh sao rơi. Trên đường phố, đàn nhạc rộn rã, đèn màu tranh nhau khoe sắc, du khách vui vẻ nhộn nhịp, cả ánh trăng cũng như đang say mê cảnh đêm hoa lệ này. Các tiểu thư khuê các, tiểu gia bích ngọc ngày thường khuê môn bất xuất cũng cùng nhau đi xem náo nhiệt, y phục lộng lẫy, oanh thanh yến ngữ, nhưng người mà thi nhân muốn tìm lại mãi không thấy, bất chợt quay đầu lại, người đang đứng tại một góc vắng lặng dưới ánh lửa tàn.
Bài thơ này ai cũng thích, được ca tụng nhiều nhất là ba câu cuối cùng. Ba câu này cũng chỉ như một câu nói bình thường không trau chuốt cầu kì, ý nghĩa cũng chỉ là một trải nghiệm mà dường như mọi người đều từng có, nhưng lại cũng ý nhị vô cùng, khiến cho rất nhiều nhà phê bình phải trăn trở. Lời trong thơ dường như chỉ nói về một bóng dáng nhã nhặn thanh tao không thích nơi phồn hoa ồn ã, nhưng nhiều người cho rằng đây là lời tác giả mượn để thể hiện sự lạnh nhạt của mình với chốn quan trường. Cũng có học giả cho rằng đây là một triết lý nhân sinh; con người phải trải qua sự phồn hoa náo nhiệt, mới cảm nhận được giá trị của sự yên ả êm đềm. Mặt khác còn có một tầng ý nghĩa là: khi theo đuổi một việc gì đó người ta luôn phải trải qua trăm cay nghìn đắng, nhưng kết quả cuối cùng lại có vẻ rất bình thường. Nhưng chỉ có trải qua gian khổ, mới có thể biết được cái gì là “hạnh phúc". Không có loại hạnh phúc nào tự nhiên mà đến, không trải qua quá trình “Y đái tiệm khoan chung bất hối, vi y tiêu đắc nhân tiều tụy", làm sao hiểu sự sự vui mừng khi “Chúng lý tầm tha thiên bách độ, mạch nhiên hồi thủ, na nhân khước tại đăng hỏa lan san xứ."?
Y đái tiệm khoan chung bất hối, vi y tiêu đắc nhân tiều tụy: đai áo lỏng cài không hối hận, tương tư héo úa cả thân gầy, đây là 2 câu cuối trong vịnh “Điệp luyến hoa"( 蝶恋花) của thi nhân đời Bắc Tống. Nguyên từ là biểu hiện tác giả đối với gian khổ của tình yêu là không hối hận.
Đêm đã khuya, Đãng Tuyết tiểu trúc ánh nến dần tắt, cũng yên tĩnh trở lại, chỉ có nơi ở của Vân Chiếu Ảnh, Tễ Nguyệt Trai còn có ánh nến chiếu rõ.
Bên ngoài trúc ảnh che phủ, ánh trăng đan xen. Bên trong cửa sổ, ngọn đèn nho nhỏ chiếu sáng không tới ba thước xung quanh, làm căn phòng càng thêm vẻ thê u. (thê lương, u ám.). Gạch xanh trơn bóng rải trên nền, trên tường trắng như tuyết treo một thanh kiếm, một bức họa sơn thủy. Trang trí trong phòng lấy chỉnh chu là cốt cách, giản dị, nhưng lại lộ ra vẻ cô lãnh kiêu ngạo, giống như vị chủ nhân tố y bình thường cao ngạo.
Vân Chiếu Ảnh đứng cạnh cửa sổ, nhìn ngoài kia trúc ảnh theo gió, nhu vẫn, mềm mại. Rừng phía đông gió lành lạnh, đầu mùa xuân mà vẫn đem theo cảm giác mát, quất trên mặt ẩn ẩn đau nhức. Ánh nến leo lắt, có thể tắt bất cứ lúc nào, ánh sáng vàng ảm đạm hắt lên khuôn mặt y, lại không hề vương chút lo lắng, lạnh lùng như tuyết, tịch mịch như tuyết.
Tiếng gõ cửa đợi lâu sốt ruột vang lên lần nữa, Vân Chiếu Ảnh đang trầm tư như bừng tỉnh: “Cửa không cài then."
Thiếu niên đẩy cửa mặc y phục màu thiên thanh, thân hình mặc dù chưa đủ cao lớn, đã có thể thấy được tương lai kiên nhẫn.
“Hy nhi."
“Đại ca, huynh không thể cứ gọi đệ là Hy nhi." Thiếu niên đối mặt với thân huynh trưởng duy nhất, khẽ nở nụ cười. “Không lâu nữa, đệ sẽ được phong hào Bảo Thân vương."
Một câu nói long trời lở đất, Vân Chiếu Ảnh luôn luôn bình tĩnh, cũng không nhịn được nhìn tiểu đệ đệ vài lần.
“Thân thể phụ vương nếu không tĩnh dưỡng, sớm hay muộn sẽ ho ra máu lần nữa. Hiện tại trong triều quân yếu thần cường. (vua yếu, quần thần mạnh, ý chỉ bọn quan lại không coi vua ra gì.) bên người hoàng thượng cần có một nhóm tâm huyết trợ giúp. Cho nên, hai tháng sau, đại khái chiếu thư sẽ chính thức được ban xuống." Thiếu niên miêu tả cảnh tượng tương lai, vô hỉ vô bi. (không vui không buồn)
(thế nên Hiên Viên Dật mới thành hồ ly hoàng đế….)
“Nhưng…" Vân Chiếu Ảnh nhìn đệ đệ, mới mười bốn mười lăm tuổi, trên vai đã phải gánh tránh nhiệm nặng nề, không khỏi cảm thấy áy náy. “Chuyện này vốn lên là ta…"
“Đại ca, chuyện huynh không muốn làm, đệ sẽ làm thay huynh. Việc này đệ cũng không thấy có gì quá khó, hoặc là đệ trời sinh đã thích hợp với chốn quan trường." Thiếu niên cúi đầu. “Chúng ta như thế là đã đâu vào đấy. Huynh làm phú quý tán nhân của huynh, đệ có quyền sinh sát của đệ."
Lời này nếu một người ba bốn mươi tuổi nói ra, mới là ra dáng, hiện giờ lại từ một thiếu niên mười bốn, mười lăm tuổi. Vân Chiếu Ảnh đột nhiên cảm thấy, mình tránh đi cái hắc ám, đẩy sang toàn bộ cho đệ đệ nhận lấy. Rốt cuộc là đã tôi luyện như thế nào, mới làm cho nó nói ra như vậy.
“Hy nhi, lễ sắc phong của đệ… muốn ta tặng gì?" Cặp môi hồng mỏng thốt ra hứa hẹn.
“Ta không cần lễ vật gì. Đại ca, chỉ cần lúc đó huynh xuất hiện là được rồi." Như là lỡ lời thốt lên, ánh mắt rũ xuống, có chút ảm đạm. “Hai tháng sau, rất nhanh sẽ đến… Khi đó, đại ca tuyệt không được gọi ta là Hy nhi."
“Chỉ như vậy?"
Thiếu niên quật cường mím môi không nói.
Vân Chiếu Ảnh thở dài.
“Được, huynh đáp ứng đệ, cho tới khi đệ được sắc phong, hai tháng này huynh sẽ tới vương phủ cùng đệ."
Gió ngoài cửa sổ gào thét thổi qua.
Một câu nói, một thời điểm thay đổi, sự luân chuyển của vận mệnh chính thức lệch khỏi quỹ đạo.
Chỉ là lúc này, không ai biết.
Rất nhiều năm về sau, Vân Chiếu Ảnh hồi tưởng lại chuyện cũ, cũng từng nghĩ, nếu ngày đó không đáp ứng tiểu đệ đệ quay lại vương phủ hai tháng, mọi chuyện liệu sẽ khác hay không.
Vận mệnh không có nếu. Hết thảy đều là vọng tưởng.
“Thật sao?" Mắt thiếu niên sáng ngời, giống như muốn cười lại cố nhịn xuống, dùng sức cúi đầu. “Đại ca, đã nói là không được đổi ý! Huynh nghỉ ngơi tốt vào, đệ cũng đi ngủ đây." Nói xong, như sợ Vân Chiếu Ảnh có cơ hội đổi ý, vội vàng lui ra ngoài.
Vân Chiếu Ảnh im lặng nhìn cánh cửa được đóng lại dưới ngọn lửa nhỏ không ngừng lại động, đưa tay dập tắt.
“Tuy biết là khổ nhục kế của đệ, nhưng ta vốn đâu phải người tâm sắt đá."
───────────────
“Thấy khổ nhục kế của ta hiệu quả không?" Hoàng y thiếu niên còn chưa ngủ, nhìn thấy đồng bọn trở về liên lăn lông lốc từ chăn ra, cũng không thua xa việc quét đường phố. “Ta luôn luôn hành động trăm phát trăm trúng, nếu không thành công, đó là tại kỹ thuật ngươi không tốt."
Thiếu niên trừng mắt nhìn hắn liếc mắt một cái, cười lạnh. “Thì ra là thế, xem ra lần sau mặc kệ ngươi lải nhải thương tâm thế nào, ta cũng không thể tin."
“Uy uy, đây đâu phải cùng một chuyện!" Bất ngờ rước họa vào thân, hoàng y thiếu niên cười gượng, chuyển đề tài. “Vân huynh đồng ý không?"
“Đồng ý rồi." Thiếu niên cởi áo, lên một cái giường khác, nhắm mắt lại. “Tuy rằng luôn cảm thấy hình như đã bị huynh ấy nhìn thấu…"
“Đây không phải rất tốt sao?" Hoàng y thiếu niên cũng chui vào chăn mình, cười tủm tỉm nói: “Khổ nhục kế cũng phải do nguyện mắc câu mà thành. Huynh ấy nếu không có ý đó, ngươi giả bộ đến khổ cũng vô dụng."
________
“Lưu ly chung, hổ phách nùng,
Tiểu tao tửu tích chân châu hồng
Phanh long, bào phượng ngọc chi khấp
La vi tú mạc vi xuân phong
Xuy long địch, kích đà cổ
Hạo xỉ ca, tế yêu vũ
Huống thị thanh xuân nhật tương mộ
Đào hoa loạn lạc như hồng vũ
Khuyến quân chung nhật mính đính túy
Tửu bất đáo Lưu Linh phần thượng thổ." (*)
Mưa rơi lạnh tay áo, gió thảm mưa sầu, ca từ ấm áp, cảnh xuân vui vẻ, trong Vũ Nguyệt Lưu Tạ, (tạ có nghĩa là nhà sàn, hoặc đài.) nhất thủy tương cách, ca vũ chính hoan, bên trong tiểu các, ngồi mấy người, một người ngồi giữa ngắm ca múa, miệng cười lớn, vỗ tay vang xa.
“Trường Cát đúng là thiên tài, một yến hội bình thường phàm phàm này, cũng có thể được hắn miêu tả thành hoa lệ muôn màu, hết sức đẹp đẽ. Hơn nữa, lại có mỹ nhân của Vũ Nguyệt Lưu Tạ như thế, tại hạ cảm thấy được, giờ phút này như ở bên trong Dao Trì."
“Hàn thiếu hiệp quá khen, không nghĩ huynh cũng thích thứ này — đào hoa chi nguyên (nguồn gốc hoa đào?), ha ha! Thật là, nếu tiểu đệ sớm biết, tiểu đệ đã sớm chủ động mời Hàn huynh dạo chơi. Hàn thiếu hiệp vừa mới về đến nhà, ghế còn chưa ấm chỗ liền đến chỗ tiểu đệ, tệ xá tiểu đệ chỉ như mui thuyền vách tường, sao dám so với Dao Trì." Ngồi ở đối diện Hàn Kinh Hồng, nước miếng tung bay, nói không hề ngừng – chính là “tiểu đệ" ba mươi tuổi, chủ nhân của Vũ Nguyệt Lưu Tạ, Dương Liễu Chi. Sắc mặt của hắn lúc vàng lúc xanh, vẻ mặt bệnh lao vô cùng, vẫn cứ cho mình là phong lưu, ăn mặc trang điểm lộng lẫy, rét sắp chết còn phe phẩy cái quạt ở tay, nhất thời cười rộ lên, liền thở không ra hơi.
“Dương Liễu huynh, huynh quá khiêm tốn rồi." Ngửa đầu uống cạn chén rượu lớn, Hàn Kinh Hồng tiếp tục cười to. “Vũ Nguyệt Lưu Tạ của huynh lừng danh, sao cần tại hạ tăng vinh quang? Đến đến đến, uống thêm một chén."
Dương Liễu Chi cùng uống một ly, lau đi rượu trên môi, nháy nháy đôi mắt bị thịt chen tới nỗi rất nhỏ. “Nghe nói trong sơn trang có vị khách quý, không biết Hàn huynh đã gặp chưa?"
“Khách quý?" Hàn Kinh Hồng hơi hơi ngả về phía sau, không giấu giếm việc mình tránh bị nước miếng phun lên áo. “Huynh đang nói…"
“Đương nhiên là Nguyệt Hoa quận chúa Oánh Vô Trần." Dương Liễu Chi được thế lấn tới. “Nếu nói tiếp, trừ bỏ hoàng cung đại nội, danh hoa trên thiên hạ tiểu đệ cũng có chút ít kiến thức. Luận về dung mạo khuynh quôc, vị trí đầu tiên tất nhiên thuộc về Liễu đại tiểu thư Liễu Y Y của Võ Thánh Trang, tính tình của nàng, mặc dù nóng nảy đến kinh người, nhưng dung mạo của nàng thì đúng là quốc sắc vô song! Đáng tiếc nàng quá cứng rắn, chỉ có quan sát từ xa, ai cũng không dám lại gần thưởng thức. Lại nói, Nguyệt Hoa quận chúa mặc dù không danh tiếng lan xa như Y Y cô nương, nàng là giai nhân hậu duệ hoàng thất, dưỡng ở khuê phòng, không dễ dàng xuất đầu lộ diện. Nhưng về vẻ đẹp của nàng, kinh sư cũng có không ít đồn đại. Nghe nói nàng vốn không phải họ Oánh, nhưng Hoàng Thượng gặp nàng, khen nàng thanh nguyệt oánh Vô Trần (thanh cao như ánh trăng.), vì thế nàng mới đổi danh Oánh Vô Trần, phong hào Nguyệt Hoa quận chúa."
Hàn Kinh Hồng không tập trung nghe Dương Liễu Chi thao thao bất tuyệt, chợt nghĩ nếu là trước kia, có người không thức thời cỡ này, chẳng cần tới hắn đuổi, chỉ cần Vân đảo mắt qua liếc một cái, tuyệt đối có thể khiến người nọ đông cứng tới nỗi đưa vào lò lửa còn nung không được. Hiện giờ hắn chỉ có một mình, chỉ là không để ý đến vậy, nên lười động thủ. Chén rượu trong tay hắn cứ uống từng ly từng ly, đôi mắt hổ phách càng ngày càng sáng, sáng đến nỗi dấy lên nghiệp hỏa ngút trời.
Lời nói của sư phụ vang vọng bên tai, rượu trong chén càng khó uống.
Phô trương tin tức nửa ngày, thấy Hàn Kinh Hồng thờ ơ, Dương Liễu Chi đành phải ngậm miệng. Sau một lát, lại cười nói: “Kỳ thật còn một chuyện rất thú vị. Nghe nói quý trang sau khi nghênh đón quận chúa Vô Trần, vài vị huynh đệ của Hàn thiếu hiệp liền đều bị thương, cũng không biết là như thế nào. Đương nhiên, đây là lời nói bên ngoài, chứ đều ngầm truyền, mấy vị huynh đệ Hàn gia, vì tranh một cái nhìn của mỹ nhân, ngầm ra tay với bao thủ đoạn không cần nói đến, lại đổ tội cho nhau vạch rõ ngọn ngành, mới nháo thành như vậy… Hắc hắc, tâm hồn mỹ nhân không có được, lại còn bị xem thường. Oánh quận chúa tức giận muốn về kinh, lại bị Hàn trang chủ cực lực giữ lại, đại khái là muốn đợi Ngũ thiếu gia ngài trở về."
“Sao?" Nghe được đề tài hứng thú, Hàn Kinh Hồng rốt cuộc khôi phục thần thái, nhận ra mình đã uống nhiều rượu, không khỏi day day trán. “Lời đồn hơn phân nửa đều không đáng tin, huynh đệ kia của ta đều là những nam nhân tốt, trung hiếu nhân nghĩa đều đủ. Chỉ có ta mới là kẻ ngoại tộc duy nhất của nhà này…"
“Ngũ thiếu gia ngài nói gì vậy, người nào không biết trong Thùy Hồng sơn trang, thanh danh vang dội nhất chính là Ngũ thiếu gia ngươi." Dương Liễu Chi một câu Ngũ thiếu gia, lập tức đem quan hệ hai người gần lại không ít. Hướng tới Hàn Kinh Hồng bật ngón cái. “Văn võ song toàn, hiệp nghĩa can đảm, trừ gian diệt ác, danh chấn thiên hạ. Hàn trang chủ trông đợi ngài thì đợi ai?"
Hàn Kinh Hồng nghe vậy, lại cười lớn, cười đến gập cả thắt lưng, thở cũng không thở nổi, hơn nửa ngày mới đứng thẳng dậy. Thế nhân quả nhiên chỉ có thế này, quan sát sự tình, vĩnh viễn chỉ thấy bề ngoài. “Được lắm, được lắm, không nói nữa, nói thêm nữa, tại hạ sẽ bò lên trời không tìm được thang xuống."
(anh Hàn miêu tả cái chết vì cười thật hoa mỹ…)
Dương Liễu Chi không biết mình nói gì khiến Hàn Kinh Hồng cười như vậy, nghe thế cũng vui vẻ dời sang chuyện khác. “Sao Hàn thiếu hiệp không đi gặp Oánh quận chúa?"
“Đừng đùa." Hàn không biết có phải do cười nhiều quá không, rượu mạnh xông lên não, lắc đầu nói: “Thiên kim tiểu thư kiểu này, chỉ có thiên kim đại thiếu gia mới tiếp nhận nổi, ta cũng không có hơi sức đi lấy lòng thiên kim tiểu thư tùy hứng điêu ngoa đến không thể nói lý."
“Có thể như vậy sao?" Dương Liễu Chi sờ sờ đầu.
Khóe môi Hàn Kinh Hồng động đậy, đột nhiên đập bàn mà xướng.
“Kinh hoa du hiệp quật,
Sơn lâm ẩn độn thê,
Chu môn hà túc vinh,
Vị nhược thác Bồng lai,
Lâm nguyên ấp thanh ba,
Lăng cương xuyết đan di,
Linh khê khả tiền bàn,
An sự đng vân thê.
Tât viên hữu ngạo lại.
Lai thị hữu dật thê,
Tiến tắc bảo long hiện,
Thoái tắc xúc phiên đê.
Cao đạo phong trần ngoại,
Trường A áp tạ Di,Tề." (**)
Tiếng ca của Hàn Kinh Hồng trầm thấp, khàn khàn, khúc bất thành khúc, mặc dù không thể nói khó nghe, nhưng phường luôn luôn thông thạo âm luật như Dương Liễu Chi nghe thì không đành lòng. Hắn đang muốn cắt ngang, lại nghe có người nhẹ giọng bảo: “Hay."
Hay?! Dương Liễu Chi không nhịn được trừng mắt về cái người lỗ tai có vấn đề kia. Nhưng cái trừng mắt này, tròng mắt cũng không quay xong.
Hàn Kinh Hồng cũng nghe tiếng khen hay kia. Trình độ tự xướng của mình như thế nào thì trong lòng hiểu rõ, cười ha ha quay đầu lại xem vị 『 Bá Nhạc 』 kia. (***)
Người nọ đứng ở một nơi bí mật gần đó, hắn lại uống nhiều rượu quá, tuy là cố gắng chớp mắt, nhưng thấy không rõ, chỉ thấy được một thân tố bạch la y (áo thêu trắng thuần.) Màu sắc này làm hắn nhớ tới một người, không khỏi lại cười rộ lên. “Hay? Hay ở chỗ nào?"
“Có khí tiết, như là danh sĩ tự phong lưu. Có lẽ các hạ nghèo túng, khí không thay đổi, cho nên, chí không thảy đổi." Âm thanh trả lời mềm mỏng, nhỏ nhẹ mà thanh thúy. Thân dưới của Hàn Kinh Hồng khẽ động, có chút đứng không vững mà ho:
“Ngươi là nữ tử?"
“Thì làm sao?"
“Hảo kiến thức, đáng tiếc đọa lạc (sa đọa, lưu lạc) phong trần.
Âm thanh kia hơi dừng lại chút. Sau một lát, lại mang theo ý cười. “Cám ơn khen ngợi." Nói xong, chậm rãi đi ra.
Chúng lý tầm tha thiên bách độ,
Mạch nhiên hồi thủ,
Na nhân khước tại,
Đăng hoả lan san xứ. (****)
Giá hiên chi tâm, Hàn Kinh Hồng đột nhiên có thể hiểu được. Đây là nhất kiến chung tình sao? Hắn không biết, đã luôn đạm tình như vậy, lúc này lại càng không thể động tâm; chỉ là, lần đầu tiên gặp mặt này, hắn lại say mê, chìm đắm trong ánh mắt trong trẻo nhưng lạnh lùng trầm tĩnh của nàng, trong con ngươi không gợn sóng. Chìm đắm trong sự cô phương tự thưởng (mèo khen mèo dài đuôi.), di thế độc lập, trong cái cao thượng không có nửa điểm trần tục.
(ok, hiểu rồi, Vô Trần là người đẹp!!!!)
——————————————————————-
Chú thích:
(*) Tương Tiến Tửu – Lý Hạ
將進酒 – 李賀
琉璃鐘，琥珀濃，
小槽酒滴真珠紅。
烹龍炮鳳玉脂泣，
羅幃繡幕圍香風。
吹龍笛，擊鼉鼓，
皓齒歌，細腰舞。
況是青春日將暮，
桃花亂落如紅雨。
勸君終日酩酊醉，
酒不到劉伶墳上土。
Tương tiến tửu – Lý Hạ
Lưu ly chung, hổ phách nùng,
Tiểu tao tửu tích chân châu hồng
Phanh long, bào phượng ngọc chi khấp
La vi tú mạc vi xuân phong
Xuy long địch, kích đà cổ
Hạo xỉ ca, tế yêu vũ
Huống thị thanh xuân nhật tương mộ
Đào hoa loạn lạc như hồng vũ
Khuyến quân chung nhật mính đính túy
Tửu bất đáo Lưu Linh phần thượng thổ.
Dịch nghĩa:
Chén rượu bằng lưu ly làm rượu màu hổ phách thêm đậm đà
Chút rượu còn lại, rơi từng giọt, có màu hồng như ngọc châu
Hãy xẻ thịt rồng, nướng thịt chim phụng cho mỡ trắng như ngọc trong nồi phải khóc than
Màn lụa, rèm thẹu vây quanh ngọn gió xuân
Hãy thổi ống địch làm bằng xương loài rồng, hãy vỗ tiếng trống làm bằng da cá sấu
Hãy nhìn những hàm răng đang ca hát, hãy nhìn những chiếc eo thon đang nhảy múa
Huống gì giữa ngày xuân, bóng chiều đang phủ xuống
Hoa đào rơi lả tả như một cơn mưa màu hồng
Khuyên ngài suốt ngày cứ say tuý lý
Bởi vì rượu đâu có đến được trên nấm mộ của Lưu Linh.
Mời rượu (Nguyễn Tôn Nhan dịch)
Chén lưu ly, rượu ngon nồng
Thùng rượu tuôn giọt trân châu hồng
Giết rồng nướng phụng mỡ khóc nấc
Màn là trướng vũ vây xuân phong
Thổi sáo rồng, vỗ trống lụa
Cùng hát lên, eo thon múa
Huống hồ tuổi xuân đang tàn úa
Hoa đào rơi loạn mưa tua tủa
Mời anh suốt ngày say mệt mê
Đừng mong rượu tưới Lưu Linh mộ.
(**) Quách Phác là một nhà thơ nổi tiếng,người Hà Đông, là người uyên bác. Từ phú của ông được liệt vào hàng đầu thời Trung Hưng,niên hiệu vua Hoàng đế Nam Tề. Dưới đây là một trong 14 bài Du Tiên thi
Kinh hoa du hiệp quật,
Sơn lâm ẩn độn thê,
Chu môn hà túc vinh,
Vị nhược thác Bồng lai,
Lâm nguyên ấp thanh ba,
Lăng cương xuyết đan di,
Linh khê khả tiền bàn,
An sự đng vân thê.
Tât viên hữu ngạo lại.
Lai thị hữu dật thê,
Tiến tắc bảo long hiện,
Thoái tắc xúc phiên đê.
Cao đạo phopng trần ngoại,
Trường Aáp tạ Di,Tề.
Có người dịch:
Người trọng nghĩa lánh xa đô hội,
Tìm về nơi rừng rú ẩn tài,
Đem thân gửi chốn Bồng lai vui nhàn.
XuôÁng nguồn nước,giỡn làn sóng biếd,’
Hái lộc non ta vượt qua dsồi,
Linh khê lánh khỏi cuộc đời,
Thang mây nào có thảnh thơi vui vầy.
Nơi Tất viên,có thấy Trqng Tử,
Vợ Lão Lai,vui thú cánh rường,
Tìm tiên,giữ được mạng rồng,
Vào đời như chú dê trong giậu rào.
Đời gió bụi,ta mau rảo bước,
Ta lạy dài,bắt chước Di,Tề.
(***) “Thế hữu Bá Nhạc, nhiên hậu hữu thiên lý mã. Thiên lý mã thường hữu, nhi Bá Nhạc bất thường hữu". Đây là câu nói nổi tiếng của Hàn Dũ đời Đường. Ý tứ của câu này là ở trên đời này có Bá Nhạc là người có tài năng phân biệt được ngựa tốt xấu, thì sau đó mới phát hiện ra được ngựa hay ngàn dặm. Ngựa thiên lý vốn vẫn tồn tại như thế, như Bá Nhạc thì không phải lúc nào cũng có. Điều này nói rõ một chân lý hiển nhiên: Khi đã có người tài nhận biết được tài, thì sẽ phát hiện ra được vô số nhân tài. Về sau để chỉ người có khả năng nhận biết nhân tài, càng hiếm hoi hơn nhân tài và rất đáng quý. Ở đây chắc anh Hàn dùng với nghĩa mỉa mai, ờ nhưng mà…
(****) Trích từ Thanh ngọc án – Tân Khí Tật
Đông phong dạ phóng hoa thiên thụ,
Cánh xuy lạc, tinh như vũ.
Bảo mã điêu xa hương mãn lộ.
Phụng tiêu thanh động,
Ngọc hồ quang chuyển,
Nhất dạ ngư long vũ.
Nga nhi tuyết liễu hoàng kim lũ,
Tiếu ngữ doanh doanh ám hương khứ.
Chúng lý tầm tha thiên bách độ,
Mạch nhiên hồi thủ,
Na nhân khước tại,
Đăng hoả lan san xứ.
Dịch thơ
Đêm xuân gió thổi ngàn hoa nở,
Rụng như mưa, sao rực rỡ.
Ngựa quý, hương đưa, xe trạm trổ.
Phụng tiêu uyển chuyển,
Ánh trăng lay động,
Suốt đêm rồng cá rộn.
Ngài tằm, liễu tuyết, tơ vàng rủ,
Phảng phất hương bay, cười nói rộ.
Giữa đám tìm người trăm ngàn độ,
Bỗng quay đầu lại,
Người ngay trước mắt,
Dưới lửa tàn đứng đó.
Bài thơ này được viết về đêm Nguyên Tiêu, giữa Hàng Châu phồn hoa thời Nam Tống, pháo hoa được phóng lên giữa không trung, rực rỡ như ngàn hoa giữa đêm, trong nháy mắt lại tan biến như ánh sao rơi. Trên đường phố, đàn nhạc rộn rã, đèn màu tranh nhau khoe sắc, du khách vui vẻ nhộn nhịp, cả ánh trăng cũng như đang say mê cảnh đêm hoa lệ này. Các tiểu thư khuê các, tiểu gia bích ngọc ngày thường khuê môn bất xuất cũng cùng nhau đi xem náo nhiệt, y phục lộng lẫy, oanh thanh yến ngữ, nhưng người mà thi nhân muốn tìm lại mãi không thấy, bất chợt quay đầu lại, người đang đứng tại một góc vắng lặng dưới ánh lửa tàn.
Bài thơ này ai cũng thích, được ca tụng nhiều nhất là ba câu cuối cùng. Ba câu này cũng chỉ như một câu nói bình thường không trau chuốt cầu kì, ý nghĩa cũng chỉ là một trải nghiệm mà dường như mọi người đều từng có, nhưng lại cũng ý nhị vô cùng, khiến cho rất nhiều nhà phê bình phải trăn trở. Lời trong thơ dường như chỉ nói về một bóng dáng nhã nhặn thanh tao không thích nơi phồn hoa ồn ã, nhưng nhiều người cho rằng đây là lời tác giả mượn để thể hiện sự lạnh nhạt của mình với chốn quan trường. Cũng có học giả cho rằng đây là một triết lý nhân sinh; con người phải trải qua sự phồn hoa náo nhiệt, mới cảm nhận được giá trị của sự yên ả êm đềm. Mặt khác còn có một tầng ý nghĩa là: khi theo đuổi một việc gì đó người ta luôn phải trải qua trăm cay nghìn đắng, nhưng kết quả cuối cùng lại có vẻ rất bình thường. Nhưng chỉ có trải qua gian khổ, mới có thể biết được cái gì là “hạnh phúc". Không có loại hạnh phúc nào tự nhiên mà đến, không trải qua quá trình “Y đái tiệm khoan chung bất hối, vi y tiêu đắc nhân tiều tụy", làm sao hiểu sự sự vui mừng khi “Chúng lý tầm tha thiên bách độ, mạch nhiên hồi thủ, na nhân khước tại đăng hỏa lan san xứ."?
Y đái tiệm khoan chung bất hối, vi y tiêu đắc nhân tiều tụy: đai áo lỏng cài không hối hận, tương tư héo úa cả thân gầy, đây là 2 câu cuối trong vịnh “Điệp luyến hoa"( 蝶恋花) của thi nhân đời Bắc Tống. Nguyên từ là biểu hiện tác giả đối với gian khổ của tình yêu là không hối hận.
Tác giả :
Thanh Tĩnh