Kiếp Sau
Chương 6
Peter giậm chân đi lại trong phòng chờ .Nếu như chuyến bay đi Boston không bị hoãn lại, có lẽ vào cuối giờ chiều Jonathan đã có mặt ở nhà .
- Cậu vẫn chưa hiểu điều gì ? Jonathan hỏi
- Sau hai mươi năm tớ theo cậu đi dự các buổi hội thảo, rồi hai đứa mình lang thang khắp những dãy hành lang các thư viện lớn nhỏ,lục hàng tấn tài liệu lưu trữ để tìm những dấu hiệu dù nhỏ nhất để cậu có thể khám phá bí ẩn về nhà danh hoạ của cậu ,từ hai mươi năm nay hầu như ngày nào chúng ta cũng bàn luận về vấn đề này, vậy mà cuối cùng cậu lại từ chối không muốn biết bức tranh đó có tồn tại hay không ư ?
- Có thể chẳng hề tồn tại bức tranh thứ năm nào cả, Peter ạ .
-Làm sao cậu biết được nếu như cậu chưa hề đặt chân vào toà lâu đài ấy ? Tớ cần nó, Jonathan , tớ cần nó để không bị các đồng sự của tớ sa thải.Tớ có cảm giác như đang bị giam trong một bể cá mà nước
Ở Luân Đôn, Peter đã hành động vô cùng liều lĩnh .Anh thành công trong việc thuyết phục hội đồng tạm hoãn in ấn cuốn Catalogue trứ danh của công ty , điều ấy ngang với việc phát một tín hiệu quan trọng trong giới nghệ thuật , giống như báo trước sự bùng nổ của sấm sét .Những cuốn Catalogue này thường được phát hành đều đặn và nội dung của nó góp phần không nhỏ đem lại danh tiếng cho công ty nơi anh làm việc .
- Nói cho tớ biết cậu vẫn chưa hề liên lạc lại với họ chứ ?
- Sau cú điện thoại của cậu sáng hôm qua , nghe cậu kể lại cuộc nói chuyện giữa cậu với Clara và việc cậu vội vàng đi về nông thôn, tớ đã gọi điện cho giám đốc văn phòng công ty tại Luân Đôn .
- Cậu không làm thế thật chứ ?Jonathan hỏi thật sự lo lắng .
- Hôm nay là thứ bảy,tớ đã gọi điện đến nhà ông ấy !Peter rên rỉ và vùi đầu vào giữa hai lòng bàn tay .
- Thế cậu đã nói gì với ông ta ?
-Tớ nói rằng tớ lấy danh dự cá nhân ra đảm bảo,nếu ông ấy dám tin tưởng ở tớ ,buổi đấu giá này sẽ trở thành một trong những buổi đấu giá lớn lao nhất thập kỷ .
Peter không hề nhầm lẫn .Nếu Jonathan và anh có thể đưa ra công bố tác phẩm? cuối cùng của Vladimir Radskin ,những người mua từ các bảo tàng lớn nhất thế giới sẽ đổ xô tới buổi đấu giá ,bất kể các nhà sưu tầm lớn xướng giá tới đâu .Jonathan sẽ đủ sức tặng cho nhà danh hoạ già của anh một tên tuổi lẫy lừng như anh vẫn hằng ao ước và Peter sẽ trở thành một trong những chuyên gia đấu giá " có hạng" nhất thời đại .
- Vẫn còn thiếu một chi tiết quan trọng trong bức tranh mơ ước của cậu, thế cậu đã chuẩn bị một giải pháp thay thế chưa ?
-Có chứ,cậu chuyển giúp tớ thư từ tới hòn đảo hoang nơi cậu đã đày ải tớ sau khi bắt tớ phải hứa sẽ không tự tử vị bị cả giới chuyên môn tẩy chay.
* * *
Dải bờ biển nước Mỹ dần hiện ra trước mắt và cuộc tranh luận giữa hai người bạn thân vẫn tiếp tục trong suốt chuyến bay, mặc cho những hành khách xung quanh không tài nào chợp mắt nổi. Khi cô tiếp viên đưa cho họ hai khay thức ăn ,Peter lơ đãng kéo lá cửa rập ở máy bay lên và nhìn những đám mây bên ngoài để tránh cái nhìn của Jonathan .Rồi anh quay lại nhanh như chớp , chộp lấy mẩu bánh sô-cô-la trên khay của Jonathan và nhét ngay vào miệng .
- Cậu sẽ phải công nhận với tớ là thức ăn này thật không thể nuốt nổi .
- Chúng ta đang ở độ cao ba mươi nghìn dặm với mặt nước biển ,chúng ta có thể đi từ lục địa này sang lục địa khác trong vòng 8 tiếng mà không hề sợ say sóng, cậu cũng đừng nên than phiền chỉ vì món gà không hợp khẩu vị của cậu chứ .
- Giá như trong miếng bánh mì kẹp này có thịt gà thật thì còn đỡ !
-Thì cậu cứ coi đó là thịt gà đi !
Peter nhìn chằm chằm vào Jonathan,cho tới khi anh ta phải chú ý .
- Cậu làm gì thế? Jonathan hỏi .
- Khi vào phòng cậu lấy hành lý sáng nay,tớ đã tìm thấy tờ giấy biên nhận bức thư cậu fax cho Anna .Lẽ ra tớ không nên đọc, nhưng những hàng chữ đập vào mắt tớ , cho nên ....
-Thế thì sao? Jonathan khô khốc cắt lời .
- Cậu đã viết tên Clara thay vì Anna! Tớ muốn nói cho cậu biết trước khi cậu được vị hôn thê thông báo điều đó .
Ánh mắt hai người giao nhau cảm thông, rồi Peter phá lên cười .
-Thật thế , tớ đang băn khoăn đây ! Anh vừa nói vừa lấy lại hơi thở .
-Cậu băn khoăn gì cơ ?
-Tớ tự hỏi không biết cậu ngồi trong máy bay này với tớ để làm gì ?
-Tớ về nhà !
-Tớ sẽ đặt câu hỏi theo cách khác ,cậu sẽ thấy rõ là chính bản thân cậu đã hiểu ! Tớ đang tự hỏi cậu sợ hãi điều gì ?
Jonathan suy nghĩ thật lâu trước khi trả lời .
- Chính tớ! Tớ sợ chính bản thân mình .
Peter lắc đầu và nhìn qua khung cửa ,bán đảo Manhattan hiện ra ở xa xa .
- Chính tớ nhiều lúc cũng thấy sợ cậu , song điều đó chẳng ngăn trở thành bạn thân nhất của cậu ! Hãy tự tạo cho mình nhiều cơ hội hơn nữa , rồi cậu cũng sẽ quen dần với những ý nghĩ ngông cuồng của bản thân , rồi cậu sẽ cảm thấy như tớ , lúc say mê một danh hoạ người Nga sau bao ngày tháng đằng đẵng ngồi nghe cậu ca ngợi về ông ta .Cậu đang tiếc công sức bỏ ra để chuẩn bị cho hôn lễ chứ gì .Không, tớ cam đoan với cậu , rồi cậu sẽ trở nên thân thiện với bản thân mình hơn ,cậu sẽ nhận ra bao nhiêu biến động trong cuộc sống của chính cậu !
Jonathan không trả lời, anh nhặt lấy cuốn tạp chí của hãng hàng không được gài trong chiếc túi ở lưng ghế trước mặt .Sự tình cờ đôi khi chứa đựng đầy khiêu khích .Khi máy bay cất cánh, trong lúc lật một vài trang của cuốn nguyệt san này , anh ngẫu nhiên dừng lại trước một bài phỏng vấn ngắn một nữ chủ phòng tranh đang rất nổi danh ở Luân Đôn. Một tấm ảnh của Clara minh hoạ cho bài báo , cô đang đứng trước trang viên của mình. Jonathan cúi người, nhét cuốn tạp chí vào túi .Peter liếc mắt dõi theo cử chỉ của anh .
- Cậu đồng ý chứ, Peter nói tiếp , cho dù có bị đày lên đảo hoang , thì nhất định phải để cho tớ đến đó một mình .
- Vậy à, sao lại thế ?
- Bởi vì nếu cậu nhất định theo tớ,thì ở đó sẽ chẳng còn là đảo hoang nữa !
- Tại sao tớ lại nhất định phải theo cậu ?
- Vì cậu đã hoàn toàn chọn nhầm cuộc sống ở Boston ,và cậu đã nhận ra điều đó quá muộn !
- Cậu đang ám chỉ gì thế Peter ?Jonathan tức tối hỏi .
- Có gì đâu ! Peter ranh mãnh đáp và tảng lờ cầm lấy cuốn tạp chí hàng không của mình .
Sau khi qua cửa hải quan ,Peter và Jonathan cùng đi tới khu để xe .Họ đi theo hành lang có mái che cắt ngang qua những dẫn đi vào các phòng chờ máy bay , Peter nhoài người qua lan can .
- Cậu có thấy những người xếp hàng dài chờ ta-xi không ? Phải cảm ơn ai đã nhanh trí tự mình lái xe tới đây ?
Trong hàng dài những hành khách đang chờ tới lượt trên vỉa hè ,Jonathan không nhận thấy một người đàn bà có mái tóc màu trắng bước lên chiếc xe đầu tiên .
Con đường ngoại vi thành phố bị tắc nghẽn ,Peter phải mất hơn một tiếng mới chở được bạn về tới nhà .Jonathan đặt chiếc va-li xuống và treo áo mưa lên móc .Đèn trong nhà bếp đều tắt hết .Anh đứng ở cầu thang cất tiếng gọi Anna nhưng không thấy ai trả lời .Phòng ngủ chìm trong bóng tối , chăn gối trên giường vẫn được xếp gọn gàng .Nghe có tiếng cót két phía trên đầu , anh liền bước lên tầng trên .Anh đẩy nhẹ cánh cửa khép hờ của xưởng vẽ .Căn phòng cũng trống trơn .Một bước tranh mới của Anna gác trên giá , Jonathan bước lại gần và chăm chú ngắm nhìn .Bức tranh vẽ phong cảnh từ xưởng vẽ trông ra song lại lấy không gian của thế kỷ trước .Anh nhận ra trên bức tranh một vài toà nhà tồn tại bất chấp thời gian và đến giờ vẫn trơ gan dưới cửa sổ căn nhà của họ .Ở chính giữa bức tranh , một chiếc thuyền buồm hai cột đang cập bến cảng cũ .Vài hành khách đang hối hả trên cầu tàu .Một gia đình đang bước đi trên lối dẫn ra bến tàu .Nếu như Jonathan tiến gần hơn chút nữa , anh đã có thể chiêm ngưỡng sự chân thực trong từng nét vẽ của Anna .Đường nét mờ tỏ của những thanh ván gỗ trên nền vỏ con thuyền .Một người đàn ông vóc dáng cao lớn dắt tay đứa con gái nhỏ , chiếc mũ trùm đầu che khuất gương mặt ông ta có màu xám hạt tai rất đẹp .Trên bàn tay đang bám vào lan can cầu tàu của người đàn bà có đeo một chiếc nhẫn rất lớn .
Jonathan nghĩ đến người bạn cố tri , giờ đang ở nhà một mình .Mặc dù Peter đã cố tỏ ra bình thản , song Jonathan hiểu bạn quá rõ để thờ ơ với nỗi lo lắng đang gặm nhấm tâm hồn Peter , và anh tự cảm thấy dằn vặt .Anh tiến lại gần bàn làm việc của Anna và nhấc điện thoại lên .Peter đang gọi điện .Jonathan nhìn quanh, căn phòng tràn ngập những tia nắng cuối ngày xuyên qua lớp cửa kính .Ánh sáng nhuốm lên những lá rèm vàng ruộm như màu những tấm thảm phủ trong một toà dinh thự kiểu anh . Trái tim anh thình lình rộn lên một ước muốn khiến tâm hồn anh bỗng như tràn ngập hạnh phúc . Anh bỏ máy, bước ra khỏi xưởng vẽ và lao nhanh xuống cầu thang .Anh chộp lấy chiếc va-li nhỏ để trên ghế ngoài cửa ra vào và đóng cửa lại phía sau lưng .Anh leo lên một chiếc ta-xi và nói với người lái xe :
- Sân bay Logan, làm ơn chạy càng nhanh càng tốt !
Người lái xe nhìn gương mặt của vị khách qua kính chiếu hậu và những bánh xe của chiếc Ford nghiến sin sít xuống mặt đường rải nhựa .
* * *
Khi chiếc ta-xi đã rẽ ở đầu phố , bàn tay Anna buông các lá gỗ của tấm rèm cửa sổ xuống .Từ sau lớp kính của xưởng vẽ, cô mỉm cười .Anna bước xuống cầu thang , bật nút tự động trả lời trên điện thoại trong bếp và nhặt chùm chìa khoá để vào một chiếc cốc nhỏ .Tới cửa ra vào ,cô thấy chiếc áo mưa Jonathan đã để quên trên mắc áo khoát .Cô nhún vai, ra khỏi nhà và đi bộ tới đầu phố .Đi được một quãng, cô lấy xe của mình và lái về phía Bắc .Cô đi qua cầu Harvard bắc ngang dòng sông Charles và tiếp tục chạy xe tới tận Cambrigde .Dòng xe tren đường chen chúc dày đặc .Cô lái xe xuyên đại lộ Mass, vòng qua khu học xá của trường đại học và rẽ ngang sang phố Garden .
Anna đậu xe không xa số nhà 27.Cô bước lên bậc tam cấp ở thềm cửa và nhấn chuông .Tiếng khoá điện tử reo lên và cánh cửa mở ra .Cô đi thang máy lên tận tầng cuối cùng .Cánh cửa cuối hành lang hé mở sẵn .
- Cửa mở đấy , tiếng một người đàn bà từ bên trong nói vọng ra .
Căn hộ trông thật trang nhã .Trong phòng khách , đồ gỗ được đánh vec-ni kỳ công rất đúng mốt và được tô điểm bởi những đồ trang trí bằng bạc .Những tấm màn cửa bằng vải mỏng che lớp kính đung đưa nhè nhẹ trên những thanh kim loại .
- Mẹ ở trong buồng tắm, mẹ sẽ ra ngay đây, giọng nói lại cất lên .Anna ngồi vào một chiếc ghế salon bọc nhung màu nâu .Từ chỗ đó , cô có thể nhìn bao quát quanh cảnh công viên Danehy .
Người đàn bà mà cô đến thăm , bước vào phòng , vắt chiếc khăn bà vừa dùng để lau tay lên thành một chiếc ghế tựa .
-Những chuyến đi này làm mẹ mệt mỏi quá, bà ta nói và ôm Anna trong vòng tay .
Rồi bà lấy ra từ trong chiếc cốc nhỏ chạm trổ tinh tế , một chiếc nhẫn có đính viên kim cương tuyệt đẹp được mài theo kiểu cổ xưa và đeo nó vào ngón tay .
* * *
Jonathan đã lại sức trong thời gian bay .Anh nhắm mắt ngay sau khi máy bay vừa rời khỏi đường băng và chỉ mở mắt khi những bánh xe được nhả từ bụng chiếc máy bay của hãng British Airways để chuẩn bị hạ cánh .Anh thuê một chiếc xe và chạy tới Heathrow để ra đường cao tốc .Cho tới khi nhìn thấy một quán rượu trước mặt ,anh nhấn bàn đạp tăng ga .Một lát sau , cổng sắt uy nghi của khu trang viên đã hiện ra trước mũi xe , hai cánh cổng mở rộng .Anh lái xe vào trong trang viên , xe lăn bánh chậm dần và dừng lại trước sân .
Mặt trước toà nhà nhuộm ánh mặt trời .Những nhánh hồng dại quấn quýt suốt dọc bờ tường màu hồng phấn .Ở chính giữa bãi cỏ hình tròn , một cây dương đu đưa trong gió , những cành cao mềm mại xoà trên mái nhà .Clara hiện ra trước bậc thềm và bước xuống .
- Đúng giữa trưa , cô vừa nói vừa đi đến chỗ anh , nếu như không chậm mất một ngày thì anh thật đúng hẹn -Tôi thật lòng xin lỗi ,đây là một câu chuyện hơi dài , anh lúng túng đáp .
Cô quay bước vào trong dinh thự .Jonathan bối rối giây lát rồi đi theo cô.Trong trang viên này, mọi thứ dường như đều không được chủ ý sắp đặt , nhưng lại rất đúng chỗ .Có những nơi , ngẫu nhiên , luôn tạo cho người ta cảm giác sảng khoái khi bước vào .Ngôi nhà mà Clara sống phần lớn cuộc sống của cô cũng là một nơi như vậy .Khung cảnh bên trong thật thân thiện, dường như theo năm tháng , cô đã truyền cho toà nhà những làn sóng tình cảm .
- Hãy đi theo tôi, cô nói .
Họ bước vào một gian bếp rộng có sàn lát gạch nâu .Thời gian dường như chẳng có chút dấu ấn tại nơi này .Một vài mẩu than cháy dở vẫn hồng lên trong lò sưởi .Clara cúi xuống nhặt một chiếc giỏ lớn đan bằng cành liễu , nhặt lên một nhánh củi và ném vào giữa đám tro .Ngọn lửa bùng lên ngay tức khắc .
-Các bức tường ở đây dày tới mức bất kể mùa đông hay mùa hè , căn phòng này luôn luôn phải để lò sưởi .Buổi sáng mà bước vào đây , anh sẽ phải ngạc nhiên vì cái lạnh ngự trị trong này .
Cô đặt vài chiếc đĩa lên một cái bàn lớn .
-Anh có muốn dùng một tách trà không ?
Jonathan tựa lưng vào tường và nhìn cô .Ngay cả trong những cử chỉ bình thường nhất , Clara vẫn mang dáng vẻ cao sang .
- Thế là cô đã không tôn trọng bất cứ nguyện vọng nào của bà cô lúc sinh thời phải không? Jonathan nói .
- Ngược lại thì có .
- Chúng ta chẳng phải đang ở trong trang viên của bà sao ?
- Bà là một nhà tâm lý học tinh tế .Cách tốt nhất để khiến tôi thực hiện những điều bà muốn là bắt tôi cam kết những gì ngược lại .
Nước bắt đầu reo trong ấm .Clara rót trà còn Jonathan ngồi vào chiếc bàn lớn bằng gỗ.
-Trước khi tôi quay trở lại trường nội trú ,bà đã hỏi tôi có nhớ đan các ngón tay vào nhau khi hứa không ?
-Tôi nghĩ đó cũng là một cách để nhìn nhận sự việc .
Clara ngồi xuống đối diện với anh .
-Anh đã nghe chuyện Vladimir và người bảo trợ của ông ấy , Ngài Edward chưa?Clara hỏi .Ngày lại ngày, họ đã không thể tách rời nhau và thân thiết gần như anh em .Người ta còn kể rằng Vladimir đã qua đời trong vòng tay của ngài Edward .
Giọng cô đầy háo hức và phấn khích .Jonathan cảm thấy thực sự thoải mái và Clara bắt đầu kể .
Sau khi đã bỏ trốn khỏi Nga vào những năm 1860 ,Radskin đến Anh quốc .Luân Đôn vẫn luôn là nơi trú thân tám thời của tất cả những kẻ tha hương , ở đó người ta gặp những người Thổ Nhĩ Kỳ, Hy Lạp, Thuỵ Điển , Pháp, Tây Ban Nha, thậm chí cả những lữ khách tới từ Trung Hoa .Đô thị già nua này đông đầy những người từ mọi nơi đổ đến mức loại rượu thịnh hành nhất cũng được mang tên " thức uống cho mọi dân tộc " , nhưng Vladimir không uống rượu , ông không có tiền .Ông nương náu trong một căn phòng bẩn thỉu ở khu phố Lambeth gớm ghiếc .Radskin là một người đàn ông tự trọng và dũng cảm , và cho dù nghèo kiết xác , ông thà chết chứ không chịu ngửa tay xin . Ban ngày, đem theo những mẩu than được vót nhọn như đầu bút chì , ông ra khu chợ Covent Garden , rồi với những mẩu giấy cũ nhặt nhạnh được , ông phác hoạ khuôn mặt của những người qua đường .
Ông cố sức đẩy lùi sự cùng quẫn bằng cách bán những bức vẽ bằng lấy một vì đồng xu trong những ngày may mắn .Chính trong cảnh ngộ ấy ông đã gặp được ngài Edward. Đó chỉ có thể là bàn tay tài tình của định mệnh dàn xếp , vào buổi sáng mùa thu năm ấy , trên những con phố lộ thiên của khu Covent Garden .
Ngài Edward là một nhà kinh doanh nghệ thuật giàu có và nổi danh .
Lẽ ra ngài sẽ chẳng bao giờ phải đặt chân tới khu chợ ,song bệnh tật đã cướp đi một trong những người giúp việc của gia đình và phu nhân muốn ngài phải tìm ra được người thay thế ngay lập tức .Khi Vladimir Radskin giơ ra trước mặt ngài Edwar d bức ký hoạ ngài mà ông vừa hoàn thành khi ngài mới chỉ dừng chân trước một quầy rau , thì nhà sưu tầm lớn này đã nhận ra ngay tài năng của người đàn ông khốn khổ .Ngày hôm sau , ngài quay lại bằng xe ngựa , đi cùng tiểu thư , và yêu cầu người đàn ông vẽ cô .Vladimir từ chối .Ông không vẽ khuôn mặt phụ nữ .Vốn tiếng Anh còm cõi đã không cho phép ông có thể giải thích rõ ràng .Ngài Edward nổi giận .Cuộc gặp gỡ đầu tiên của hai người đàn ông mà sau này không thể rời nhau nửa bước thiếu chút nữa đã kết thúc bằng đụng độ .Song Vladimir bình tĩnh chìa ra cho ngài Edward xem một bức vẽ khác .Lại là một bức chân dung ngài , lần này là một bức tranh nhỏ hoàn thiện miêu tả ngài trong tư thế đứng , ông đã hoàn thành hôm trước hoàn toàn dựa vào trí nhớ ngay sau khi ngài rời bước .Bức chân dung sống động đến bất ngờ .
- Chính là bức chân dung của Sir Edward đang được trung bày tại San Francisco phải không ?
- Nói cho chính xác hơn , bức hoạ hôm đó chính là bản phác thảo của bức chân dung ấy ...
Clara nhíu mày .
-Anh đã biết tất cả những câu chuyện đó rồi , tôi đang tự biến mình thành trò cười , anh là chuyên gia thông thạo nhất về danh hoạ này , vậy mà tôi lại kể cho anh nghe những giai thoại mà ngươi ta có thể dễ dàng tìm thấy trong bất cứ cuốn sách nào viết về ông .
Bàn tay của Jonathan nhích lại gần bàn tay Clara .Anh vô cùng muốn nó đặt lên tay cô , song anh kìm lại .
-Trước tiên, có rất ít sách viết về Radskin ,và tôi cam đoan với cô rằng tôi chưa hề nghe nhắc tới giai thoại này .
-Anh lại giễu tôi phải không ?
-Không hề ,và có lẽ cô phải cho tôi biết làm thế nào những chi tiết quý giá ấy lại đến được với cô ,tôi sẽ công bố chúng trong bản chuyên khảo sắp tới của tôi .
Clara ngập ngừng một chút trước khi tiếp tục câu chuyện của mình .
- Thôi được ,tôi tin anh, cô nói và rót trà vào tách của Jonathan .Là một người đa nghi , ngài Edward đã yêu cầu Vladimir phải lập tức vẽ một bức chân dung cho người đánh xe của ngài .
-Và bản phác hoạ đó đã tạo cảm hứng cho bức tranh mà chúng ta vừa nhận được hôm thứ tư vừa rồi phải không ?Jonanthan phấn khích hỏi . -Đúng như vậy ,Vladimir và người đánh xe đã trở thành bạn của nhau , cùng gắn bó bởi một niềm đam mê .Nếu như anh đang giễu cợt tôi và nếu anh đã biết tất cả rồi ,thì tôi cam đoan với anh .....
- Đừng cam đoan gì cả , cô hãy kể tiếp đi .
Vladimir lúc còn trẻ từng là một kỵ sĩ giỏi .Nhiều năm sau , khi con ngựa cưng của người đánh xe chết gục trong lúc đang đi trên đường,Vladimir an ủi nỗi đau ấy bằng cách vẽ tặng ông một bức chân dung đứng trước chuồng ngựa .Lúc này người đánh xe đã già đi nhiều nên Vladimir đã vẽ khuôn mặt ông dựa vào bức ký hoạ nhanh của buổi sáng mùa thu ẩm ướt năm xưa trong khu chợ lộ thiên ở Covent Garden .
Jonathan không thể không nói cho Clara biết câu chuyện này đã nhân thêm một giá trị lớn cho bức tranh sẽ được đưa ra đấu giá .Máu nghề nghiệp nổi lên , anh nhiều lần thử tìm hiểu xem cô đã lấy thông tin từ đâu .Anh tìm cách sàng lọc hiện thực từ mông lung trong những câu chuyện của Clara .Suốt buổi chiều hôm đó , cô tiếp tục kể về Vladimir và ngài Edward .
Nhà sưu tầm nghệ thuật hầu như ngày nào cũng tới thăm Vladimir , cố tìm cách gây thiện cảm bằng cách quan tâm chăm sóc .Sau một vài tuần , ngài đề nghị hoạ sĩ dọn tới ở trong căn phòng có lò sưởi đàng hoàng trên gác xép của một trong những ngôi nhà quý phái mà ngài sở hữu gần khu chợ,mà không đòi hỏi bất cứ điều kiện nào .
Vậy là từ đó, Radskin không còn phải lang thang trên những đường phố lầy lội và bất an của Luân Đôn vào những buổi sáng mờ sương hay những lúc bóng chiều chập choạng .Hoạ sĩ không chấp nhận ở trọ không trả tiền .Ông bắt đầu vẽ tranh để thay tiền trọ .Ngay sau khi Radskin ổn định nơi ở ,Ngài Edward cho người mang tới chỗ ông dầu và bột màu loại hảo hạng mà ngài đã mua từ tận Florence về .Vladimir đích thân pha màu và ngay khi vừa nhận được những khung tranh đầu tiêncho Ngài Edward gửi tới, ông liền thôi vẽ bằng than và chuyển sang vẽtranh sơn dầu .Thế là bắt đầu giai thoại vẽ tranh tại nước Anh kéo dài tám năm ,cho tới tận khi ông qua đời .Sống trong căn phòng dành cho mình ở gần khu Covent Garden , danh hoạ vẽ tranh theo đặt hàng của nhà sưu tầm .Ngài Edward đích thân mang nguyên liệu tới cho ông .Mỗi lần tới,ngài đều nán lại hồi lâu để trò chuyện cùng danh hoạ .Cứ như thế ,sau nhiều tuần lễ ,ngài đã dần chiếm được cảm tình của người hoạ sĩ mà ngài muốn làm Mạnh Thường Quân .Trong vòng một năm ,người mà ngài vẫn thường gọi là " người bạn Nga của ta " đã vẽ sáu bức tranh lớn .Clara kể tên từng bức :Jonathan biết rõ tất cả những bức tranh đó và nói cho cô mỗi bức hiện đang được cất giữ ở nơi nào trên thế giới
Thế nhưng chuyến di tản và những ngày sống khốn khổ trong khu phố Lambeth đã làm sức khoẻ của Vladimir dần suy kiệt .Ông thường xuyên bị hành hạ bởi những con ho xé phổi ,các khớp xương trở mặt khiến ông mỗi ngày một thêm đau đớn . Một buổi sáng ghé tham Radskin ,Ngài Edward đã bắt gặp ông nằm sõng soài trên nền nhà .Bệnh thấp khớp đã làm ông tê liệt , không đủ sức để tự mình gượng dậy sau cú ngã .
Ngay lập tức Vladimir được chuyển ngay đến ngôi nhà trong thành phố của ngài Edward để hàng ngày ngài có thể đích thân theo dõi việc chăm sóc ông .Cho tới khi bác sĩ riêng của ngài Edward khẳng định danh hoạ đã bình phục , ngài liền ra lệnh đưa ông tới khu trang viên ngoại ô của ngài để ông tiện bề dưỡng bệnh .Ở đây,Vladimir đã hoàn toàn bình phục .Nhờ có ngài Edward ,ông đã vài lần tự mình du hành sang Florence mua bột màu để có thể tự pha chế những màu vẽ vô cùng tinh tuý .Ngài Edward đối với ông như một người anh em .Trong suốt những năm tháng đó ,tình cảm của hai người trở nên say nặng .Những khi không đi du lịch ,Vladimir tập trung vào việc vẽ tranh .Ngài Edward tổ chức triển lãm cho ông tại phòng tranh của mình ở Luân Đôn,và mỗi khi có một bức tranh nào không tìm được người mua ,ngài liền giữ lại treo tại một trong những toà nhà của mình và trả tiền cho danh hoạ,coi như bức tranh đã có chủ .Tám năm sau ,Vladimir lại ngã bệnh và lần này cơ thể của ông suy yếu rất nhanh .
-Ông qua đời vào một ngày đầu tháng sáu ,trong khi ngài Edward để ông ngồi nghỉ trên một chiếc ghế bành dưới bóng cây râm mát .
Giọng Clara trở nên buồn bã khi kết thúc câu chuyện .Cô đứng lên dọn bàn và Jonathan liền tự ý giúp một tay .Clara thu những tách trà ,Jonathan cầm lấy ấm và hia người mang tất cả tới hai bồn rửa men rạn ,phía trên chìa ra một vòi nước khá to bằng đồng .Từ đầu vòi nước tuôn dài thành dòng chảy .Jonathan thú thật với Clara anh chưa hề được biết những tình tiết về quãng đời của Vladimir ở đồng quê và kể cho cô nghe một vài chuyện đời khác của ông mà anh đã thu thập được trong quá trình nghiên cứu .
Đã đến cuối buổi chiều .Clara và Jonathan cùng nhau ngắm màn sương dày đặc của thành Luân Đôn cổ kính ,cùng hình dung về ngôi nhà nơi Vladimir đã sống gần khi Covent Garden,thăm vườn hồng nơi ông thích dạo chơi trong quãng thời gian ông sống tại đồng quê .Họ nói về danh hoạ nhiều tới mức gần như tưởng thấy tiếng chân của ông đao lạo xạo bước trên lối đi trải rơm của chuồng ngựa mỗi khi tới thăm người bạn đánh xe .Jonathan rửa tách,Clara đứng bên cạnh giúp anh lau khô .Cô đứng nhón trên đầu ngón chân để xếp bát đĩa trên một chiếc giá bằng gỗ treo cao phía trên đầu .Hàng trăm lần anh muốn ôm cô trong vòng tay ,bấy nhiêu lần anh đều phải ghìm mình lại .Clara đóng vòi nước lại .Co lau tay vào tạp dề ,tháo nó ra khỏi người và để bên cạnh chiếc bếp nấu ăn bằng gỗ kiểu cổ .Cô bước lại gần anh,căng tràn sức sống .
-Nào ,bây giờ thì đi theo tôi,cô nói .
Cô dẫn anh theo cửa bếp ra phía sau toà lâu đài .Họ đi ngang qua sân và dừng lại trước một nhà chứa đồ rất rộng .Trong lúc co xoay chìa khoá ,Jonathan thấy tim đập rộn ràng .Cô đẩy hai cánh cửa lớn thật mạnh .Phía trong nhà kho ,cột chiếc Morgan cổ có mũi xe bằng thép bóng láng đứng sừng sững .Clara ngồi vào sau tay lái cũ bằng gỗ rồi nổ máy .
-Anh đừng xịu mặt như thế, lên xe đi ! Tôi phải vào mua một ít đồ trong làng .Khi quay lại,anh sẽ được xem thứ đã khiến anh phải lặn lội tới nơi này .Suy cho cùng,ai là người đã đến chậm 24 giờ đồng hồ cơ chứ ? Cô nói, mắt lấp lánh vẻ ranh mãnh .
Jonathan ngồi vào cạnh cô và Clara cho xe lăn bánh .
Chiếc xe mui trần lao trên đường quê .Họ dừng lại trước cửa hàng thực phẩm .Clara mua thức ăn cho bữa tối .Jonathan hai tay bê sọt thức ăn bước ra để lên băng ghế nhỏ phía sau .Chặng đường về,Clara để anh cầm lái.Tâm trạng căng thẳng ,anh cài số một khiến động cơ khựng lại .
-Bộ ly hợp hơi cứng nếu không quen xe ! cô nói .
Jonathan cố nén tự ái và đánh lảng che giấu sự hồi hộp của mình .Khi đến trang viên ,anh đã lấy lại bình tĩnh .Clara để đồ ăn trong bếp rồi dẫn anh vào trong trang viên .Cô đưa anh đi theo một hành lang dài dẫn tới một phòng sách lớn .Những bậu cửa sổ bằng gỗ đã sói lở bởi thời gian được bọc lại bởi giấy gián tường kiểu cổ .Phía trên lò sưởi ,một chiếc đồng hồ treo tường lớn chỉ 6 giờ,không ai biết đó là giờ buổi chiều hay buổi sáng .Một vài cuốn sách bìa bọc cũ kỹ nằm rải rác trên chiếc bàn gỗ gụ ở chính giữa phòng .Qua những khung cửa sổ khung nhỏ ,có thể nhìn thấy nắng chiều đang tà dần trên các ngọn đồi .Jonathan thấy Clara tiến về phía cánh cửa nhỏ nằm khuất trong một hốc tường .Lối vào khá hẹp ,anh định lùi bước để nhường đường cho cô .Khi cô đặt tay trên nắm đấm cửa ,họ vô tình chạm nhẹ vào nhau ,và thế là cơn chóng mặt kỳ lạ lại tái diễn .
Những đụn mây trĩu nặng ùn ùn kéo tới khiến bầu trời tối sầm .Ánh sáng ban ngày tan biến và trận mưa đêm chợt đổ xuống . Một cơn lốc ập vào qua cửa sổ phòng sách .Jonathan chạy băng tới và muốn đóng nó lại ,nhưng cánh tay dường như không muốn tuân theo sự điều khiển của anh .Anh muốn cất tiếng gọi Clara nhưng miệng không thể thốt thành lời .Bên ngoài,mọi vật đều biến đổi ,nhừng cành hồng tươi tốt bám trên của toà lâu đài giờ bỗng lan khắp nơi hoang dã .Những cũ kỹ rít lên trên các tầng gác dưới những đợt tấn công của gió .một vài mảnh ngói lao từ trên xuống vỡ vụn giữa sân .Jonathan cảm thấy nghẹt thở ,phổi đau như xé .Cơn mưa rào táp ướt mặt anh ,Trước cửa trang viên,một cỗ xe tồi tàn đã được đóng ngựa đứng chờ .Những tiếng vó đập thình thịch xuống nền đất cho thấy lũ ngựa rất bồn chồn ,một người đánh xe đội mũ cao thành đang cố hết sức ghìm dây cương .Phía trong khoang xe ,lấp ló bóng một người trẻ tuổi trong bộ áo choàng màu xám với chiếc mũ rộng trùm kín trên đầu .Một cặp vợ chồng đã đứng tuổi vội vã chạy từ trong lâu đài ra .Người đàn ông vóc dáng cao lớn dùng cánh tay che người đàn bà bà giúp bà ta trèo lên xe .Ông đóng của khoang xe lại ,nhỏ dần ra cửa sổ và hét lên : " Chạy vào rừng,nhanh lên ,họ sắp đuổi tới rồi ! "
Người đánh xe quất roi và chiếc xe chạy vòng qua thân cây to .Cây mọc trong vườn giờ đã rụng trụi lá .Mùa hè vừa mới bắt đầu giờ đã như sắp tàn.Gọng nói xa lạ lại vang lên bên tai anh:"Nhanh,nhanh,khẩn trương lên ! " tiếng nói thì thầm lẫn trong tiếng gào thét của gió .
Khó nhọc lắm Jonathan mới có thể quay lại nhìn vào trong phòng khách .Khung cảnh bên trong cũng biến đổi .Ở đầu kia căn phòng,cánh cửa ra hành lang đột ngột mở toang. Jonathan nhìn thấy hai bóng người chạy lên cầu thang .Một trong hai bóng người cắp dưới nách một gói lớn bọc trong tấm chăn .Jonathan biết chi? trong vài giây nữa anh sẽ không còn không khí để thở .Anh hít thật sâu và dùng hết sức chống lại sự rệu rã của cơ thể ,anh lùi lại một bước và cơn chóng mặt tan biến ngay lập tức .Clara vẫn đứng trước mặt anh .Anh lại đang đứng bên hốc cửa .
-Mọi thứ lại tái diễn phải không ? Cô hỏi .
-Đúng vậy,Jonathan vừa đáp vừa lấy lại bình tĩnh .
-Đúng vậy,Jonathan vừa đáp vừa lấy lại bình tĩnh .
Mọi việc dường như trở nên kỳ quái hơn khi họ thú nhận điều này với nhau .Cô nhìn anh chăm chăm và không nói thêm một lời,cô bước vào trong căn phòng làm việc nhỏ .
Cái giá được đặt giữa phòng .Khi Clara nhấc tấm vải phủ trên bức tranh ,cô đã trao cho anh giây phút vô song mà anh vẫn hằng mơ tưởng .Anh nhìn bức tranh mà không thể tin vào đôi mắt mình .
Đứng quay lưng lại, bất động trong sự vĩnh viễn của bức tranh, cô gái khoác trên người chiếc váy xếp ly màu đỏ đậm và sâu lắng, một màu đỏ mà Jonathan chưa từng nhìn thấy. Anh lướt hờ ngón tay trên mặt tranh. Tác phẩm đẹp hơn cả những gì anh có thể tưởng tượng. Trước hết là chủ đề bức tranh đã vượt lên mọi quy tắc mà Vladimir tự đặt ra, rồi sắc đỏ đến khôn tả khiến anh nhìn ra đích thân Vladimir đã tự nghiền và pha chế những màu sắc mà ông sử dụng theo lối cổ xưa.
Anh chuếnh choáng ngây ngất. Cách bố trí ngược sáng mà danh họa sử dụng trong bức tranh là của khuynh hướng cận đại. Đó không chỉ đơn thuần là những xung động mà còn là sự hiện hữu của ánh sáng, một tiến bộ vượt bậc báo hiệu xu thế hội họa cuả thế kỷ XX. Ở phần bối cảnh, một cây dương phơn phớt xanh hiện lên trên, một bầu trời xanh ngọc là bước tiên phong cho lối vẽ trước phái fô-vít (một trường phái hội họa ra đời năm 1905, do một số nghệ sĩ hiện đại thể hiện, điển hình sử dụng màu sắc trong sáng và ngược với tự nhiên, đã gây được ảnh hưởng tới những phái nghệ thuật ấn tượng) .Jonathan càng ý thức rõ rệt về tầm vóc của nhà danh họa. Vladimir đã vượt lên mọi thời đại. Từ trước tới nay, và có lẽ sẽ chẳng bao giờ có bức tranh nào sánh được với tác phẩm này. - Nghĩa là ông đã làm được điều đó, ông bạn già thân mến! Anh thì thào. Ông đã hoàn thành một tác phẩm bất hủ. Anh cứ đứng như vậy hàng giờ liền ngắm bức tranh Thiếu nữ áo đỏ, và Clara sau khi đã rời khỏi căn phòng, đến hết đêm cũng không hề quay lại khuấy động sự yên tĩnh vây bọc quanh nhà danh họa và người viết sử của ông.
Chỉ tới rạng sáng hôm sau cô mới bước chân vào phòng làm việc. Cô đặt khay lên bàn viết, kéo rèm để ánh sáng lùa vào trong phòng qua cửa sổ mở hé. Jonathan nheo mắt rồi vươn vai. Anh ngồi xuống đối diện cô bên bàn và rót trà. Họ nhìn nhau hồi lâu không nói gì, rồi anh phá vỡ sự yên lặng đồng cảm giữa hai người.
- Cô định thế nào?
Chủ yếu là tùy vào anh, cô nói trước khi bước ra khỏi phòng.
Jonathan nán lại một mình trong chốc lát. Giờ thì anh biết bức tranh mà anh nghiền ngẫm suố đêm rốt cuộc trả lại cho Radskin sự lẫy lừng mà ông đáng được hưởng. Bức tranh Thiếu nữ áo đỏ sẽ đưa ông vào hàng ngũ những danh họa cùng thời với ông. Các quản đốc của những bảo tàng lớn như Metropolitan tại New York, Tare Galeric tại Luân-Đôn, Orsay tại Paris, Prado tại Madrid, Offices tại Florence, Bridgestone tại Tokyo. Jonathan thoáng nghĩ tới Peter sẽ rất lúng túng khi đoán xem ai trong số họ sẽ ra giá cao nhất để giành quyền treo bức tranh này trên tường bảo tàng của mình. Anh lấy điện thoại di động trong túi áo vest, bấm số của Peter và để cho thằng bạn một tin nhắn.
- Tớ đây, anh nói, tớ có tin muốn chia sẻ với cậu. Tớ đang đứng trước một bức tranh mà chúng ta đã tìm kiếm bấy lâu nay, và cậu có thể tin là nó vượt lên mọi mong đợi của chúng ta. Nó sẽ làm cậu trở thành hạnh phúc nhất và bị ghen tị nhiều nhất trong các chuyên gia đấu giá.
- Trừ một chi tiết nhỏ, Clara nói sau lưng anh.
- Chi tiết nào? Jonathan nói và cất điện thoại lại vào túi.
Rõ ràng anh đã quá sốc nên mới bỏ qua chi tiết này.
Cô đứng lên và chìa tay muốn kéo anh lại gần bức tranh. Họ lúng túng đưa mắt nhìn nhau rồi cô lập tức rút tay lại giấu ra sau lưng. Họ bước đến bên giá tranh. Jonathan lại xem xét bức tranh của Vladimir. Khi nhận ra sai sót của mình, anh mở to mắt, nhấc bức tranh lên khỏi giá và nhìn mặt sau. Trong giây lát anh chợt nhận ra một điều vô cùng hệ trọng mà mình đã không hề để ý tới: Vladimir Radskin đã không để lại chữ ký trên tác phẩm cuối cùng của ông.
Clara bước lại gần anh và định đặt tay lên vai anh để trấn an, nhưng cô kìm lại.
- Anh đừng tự trách mình, anh không phải là người đầu tiên bị bức tranh đánh lừa như vậy. Chính ngài Edward cũng hoàn toàn bị chinh phục như anh và cũng không nhận ra điều này. Thôi, đừng đứng đây nữa. Tôi nghĩ ra ngoài đi dạo một lát sẽ giúp anh nhẹ nhõm hơn.
Trong khi đi dạo ngoài vườn, cô kể tiếp câu chuyện của danh họa và vị Mạnh Thường Quân.
Vladimir đã bị căn bệnh cướp đi quá bất ngờ, ông qua đời ngay khi vừa hoàn thành bức tranh Thiếu nữ áo đỏ. Ngài Edward không thể chấp nhận cái chết của người bạn. Đau đớn và khủng hoảng vì sự nghiệp của danh họa vẫn chưa được thừa nhận một cách xứng đáng, một năm sau đó, ông đã bảo đảm bằng chính danh tiếng của mình, bức tranh cuối cùng của Vladimir Radskin là một trong những tác phẩm lớn nhất thế kỷ. Nhân kỉ niệm một năm ngày mất của danh họa, ông tổ chức một buổi đấu giá rất lớn với mục đích công bố bức tranh. Rất nhiều nhà sưu tầm lớn trên thế giới đã đổ xô tới. Trước ngày hôm đó, ông lấy bức tranh ra khỏi két nơi vẫn được cất giữ và chuẩn bị mang tới phòng đấu giá.
Khi ông chợt nhận ra bức tranh không hề có chữ ký, tất cả đã quá muộn. Điều kỳ diệu mà ông chờ đợi trong buổi đại lễ được cử hành để vinh danh cho tác phẩm của nhà danh họa đã phản lại ông. Tất cả những nhà kinh doanh và các nhà phê bình của thời ấy đã dùng chính điểm này để công kích ông. Toàn bộ giới nghệ thuật thời đó chế nhạo ông. Ngài Edward bị kết tội đã mưu đồ trưng bày tác phẩm giả mạo một cách vụng về. Mất danh dự, khánh kiệt, ông bỏ lại các dinh thự cuả mình và rời khỏi nước Anh ngay lập tức. Ông đã cùng vợ và con gái sang Mỹ sinh sống và qua đời sau đó một vài năm, không còn được biết đến.
- Nhưng làm thế nào mà cô biết được tất cả những điều đó? Jonathan hỏi.
- Anh vẫn chưa hiểu ra hiện giờ anh đang đứng ở đâu ư?
Nhìn vẻ bối rối của Jonathan, Clara không thể nhịn được và bật cười.
- Anh đang đứng ở trong dinh thự của ngài Edward. Chính tại nơi đây nhà danh họa của anh đã sống những năm tháng cuối cùng của cuộc đời, tại đây ông đã vẽ phần lớn các tác phẩm của mình.
Lúc này Jonathan mới nhìn quanh và nhận ra tòa lâu đài dường như khác hẳn so với trước. Khi họ đi ngang qua cây dương, anh thử hình dung danh họa đang làm việc dưới gốc cây. Anh tìm cách đoán vị trí mà Vladimir đã đặt giá vẽ để vẽ một trong những bức tranh mà anh tâm đắc nhất. Tác phẩm lấy chủ đề là phong cảnh đang hiện ra trước mắt anh, theo anh biết, hiện đang được trưng bày trong một bảo tàng nhỏ tại New England.
Jonathan nhìn bờ rào sơn màu trắng bao quanh tòa lâu đài tới tận hút tầm mắt. Ngọn đồi hiện lên trong bức tranh có vẻ như cao hơn so với thực tế. Nghĩ vậy, Jonathan quỳ gối xuống và hiểu ra Vladimir đã vẽ bức tranh trong tư thế ngồi chứ không phải đứng. Clara có lẽ đã nhầm lẫn về khoảng cách thời gian trong câu chuyện của cô. Hai năm sau khi chuyển tới đây có lẽ Vladimir đã yếu đi rất nhiều. Họ quay trở vào trong ánh nắng chiều hè rực rỡ.
Suốt buổi chiều Jonathan ở trong phòng làm việc. Khi trời vừa tối, anh tới tìm Clara, cô đang hát khe khẽ trong nhà bếp. Anh lặng lẽ bước vào, đứng tựa lưng vào khung cửa nhìn cô.
- Lạ thật, anh lúc nào cũng chắp tay sau lưng và hễ cứ nghĩ gì lại nheo mắt. Anh đang băn khoăn điều gì chăng? Cô hỏi.
- Rất nhiều điều! Ở trong làng có quán ăn nào khả dĩ để rồi có thể mời cô tới dùng bữa không, tôi muốn rèn luyện tay lái với chiếc Morgan của cô, hơn nữa tôi bắt đầu đói, cô có đói không?
- Tôi sắp chết đói tới nơi rồi!_Cô nói và thả nắm dao nĩa đang cầm trong tay vào bồn rửa. Tôi lên gác thay đồ, hai phút nữa sẽ sẵn sàng.
Cô nói không sai. Jonathan chỉ kịp bấm số thử gọi Peter nhưng không có ai bắt máy, và kịp nhận ra điện thoại di động vừa hết pin, thì nghe tiếng Clara gọi anh từ tầng sảnh tầng dưới.
- Tôi xong rồi đây!
Chiếc xe lăn bánh trong ánh sáng nhàn nhạt của vầng trăng hình lưỡi liềm. Clara đã trùm lên tóc một chiếc khăn mỏng để gió khỏi thổi tung. Jonathan nghĩ không biết đã bao lâu rồi anh chưa cảm thấy trái tim mình ngập tràn cảm xúc rạo rực như lúc này. Anh lại nghĩ tới Peter, anh cần phải báo để bạn mình biết bức tranh Thiếu nữ áo đỏ không có chữ ký. Anh hình dung ra vẻ mặt của Peter cũng như những việc mà anh phải hoàn thành để khả dĩ cứu được bạn mình. Nội trong một vài ngày, anh phải tìm cho ra những cách thức có thể xác thực một bức tranh có rất nhiều điểm khác biệt với khuynh hướng sáng tạo của nhà danh họa.
Cho dù đối với anh, mỗi nét vẽ trên bức tranh còn có giá trị thực tế hơn rất nhiều so với một chữ ký, việc thiếu một nét ký trên tác phẩm sẽ gây nhiều nghi vấn trong giới hội họa. Trước hết, cần phải tìm ra nguyên do vì đâu Vladimir đã không đề tên mình trên bức tranh. Phải chăng là do ông đã phản lại hai quy tắc bất di bất dịch của chính mình: không bao giờ dùng màu đỏ và không bao giờ vẽ phụ nữ? Nếu như đó là hai đáp án duy nhất giải thích cho sự vô danh của bức tranh, thì vô tình ông đã đặt ra thách thức lớn nhất đối với nhà thẩm định, hơn một thế kỷ cộng vài thập kỷ sau, vốn mang trong tâm trí ước vọng trả lại cho ông một vị trí và danh tiếng xứng đáng.
“Tại sao ông lại làm như vậy, Vladimir?" Jonathan nghĩ thầm.
- Đó chính là câu hỏi mà tôi vẫn thường xuyên đặt ra, Clara nói.
Chiếc đèn bàn nhỏ mà người chủ quán trọ mang tới cho họ kín đáo hắt ánh sáng lên khuôn mặt Clara. Jonathan ngẩng đầu lên và không thể kiềm chế nổi khát khao muốn nhìn thẳng vào mắt cô.
- Cô đọc được ý nghĩ của tôi sao?
- Tôi chia sẻ với anh những ý nghĩ đó! Hơn nữa cũng chẳng có gì khó khăn cả, có lẽ anh đã không nhận thấy môi mình mấp máy khi thì thầm những lời đó.
- Không có chữ ký, bức tranh sẽ gây rất nhiều tranh cãi. Chúng ta sẽ cần những bằng chứng cụ thể để chứng minh Radskin chính là tác giả của bức tranh.
- Anh định sẽ bắt đầu như thế nào?
- Tôi sẽ bắt đầu từ sự cấu thành của màu vẽ, và tôi sẽ phải tìm được xuất xứ của những màu được dùng trong Thiếu nữ áo đỏ để có thể so sánh với những loại màu mà ông sử dụng trong các bức tranh khác của mình. Điều này sẽ cho chúng ta những manh mối đầu tiên.
Bàn tay của họ để gần nhau tới mức tưởng chỉ cần vượt qua được vài xăng-ti-mét ngượng ngùng hay sợ hãi, chúng sẽ quyện làm một. Và ai biết được, nếu chạm vào nhau, chúng sẽ chẳng hé mở lời giải đáp cho những băn khoăn cả hai người cùng trăn trở mà không dám cùng thổ lộ.
* * *
Tại dinh thự, Jonathan được bố trí ở một căn phòng dành cho khách tới thăm. Anh đặt túi của mình lên một chiếc ghế bành và ngồi chống tay trên giường có lọng che bằng vải mộc. Rồi anh tiến tới một trong hai cửa sổ trông ra vườn và dường như cảm thấy mùi hương tỏa ra từ cây dương đang neo mình trong bóng đêm. Anh rùng mình, đóng hai cánh cửa sổ phía trong và bước vào buồng tắm. Clara đi ngang ngoài hành lang, cô dừng lại giây lát trước cửa phòng anh, rồi về phòng cô nằm ở cuối dãy.
Anh dậy từ rất sớm. Chuẩn bị xong, anh xuống bếp. Khắp phòng thơm mùi gỗ cháy dở. Clara đã không hề nói quá, căn phòng buổi sáng sớm thật giá lạnh. Hai chiếc bát to được đặt trên bàn, cạnh một cái giỏ lớn. Jonathan viết vài chữ để vào giỏ. Anh thổi cho lửa bùng lên rồi đi ra bằng lối sau, khép cửa và cố không gây tiếng động. Cả khu vườn như chìm trong giấc ngủ dưới một màn sương mai. Jonathan hít đầy phổi làn không khí mát lạnh của buổi sớm, anh thích nhất thời điểm này trong mối ngày, khi hai thế giới hoàn toàn khác biệt gần như nối vào nhau trong giây lát. Không một cành cây, không một ngọn hồng dại nào bám trên tường lay động. Những viên sỏi lạo xạo dưới chân anh. Anh lên xe, nổ máy và ra khỏi trang viên. Ra tới con đường nhỏ có hai hàng cây cao, anh nhìn lại tòa nhà đang thu mình dần trong kính chiếu hậu. Khi xe anh tới khúc quanh của con đường cũng là lúc Clara mở toang các cửa sổ tầng trên.
Một làn mưa rơi nhẹ trên sân bay Heathrow. Jonathan trả chiếc xe và lên xe buýt đi tới khu có các quầy vé của hãng hàng không Italia. Chuyến bay đi Florence sẽ cất cánh trong hai giờ nữa, anh liền đi lang thang khắp các quầy hàng.
Clara bước vào bếp, cô tới bên ngọn lửa đang nổ lốp đốp trong lò sưởi và mỉm cười. Rồi cô lại gần bếp ga, đặt ấm đun trà lên một ngăn bếp và ngồi vào bàn. Bà quản gia hàng ngày vẫn lo việc chăm sóc trang viên đã mang báo và bánh mì tới. Cô có thể nghe thấy tiếng bước đi tự tin của bà ở tầng trên. Clara nhìn thấy lá thư mà Jonathan đã để lại cho cô. Cô bỏ tờ báo xuống và bóc phong bì.
Clara
Sớm nay tôi phải đi. Tôi đã định gõ cửa để chào cô, nhưng cô vẫn còn đang ngủ. Khi cô đọc được những dòng này, tôi đang trên đường đi Florence, lần theo dấu nhà danh họa của chúng ta. Thật lạ, tôi đã phải chờ chừng ấy thời gian để có được khám phá quan trọng nhất mà cuộc đời dành tặng. Tôi muốn chia sẻ với cô một ý nghĩ đã xuất hiện trong tâm trí tôi ngay khi vừa tỉnh giấc. Khám phá này cũng giống như một chuyến du khảo, tôi nghĩ nó sẽ xảy đến từ giây phút đầu tiên khi tôi gặp cô. Song thực chất giây phút đó là từ lúc nào?Cô có biết không?
Tôi sẽ điện cho cô vào tối nay, hy vọng cô có một ngày tốt đẹp. Tôi thực lòng muốn được ở bên cô ngày hôm nay, tôi biết mình sẽ nhớ cô nhiều.
Chúc mọi điều tốt lành,
Jonathan
Clara gấplá thư lại và chậm rãi cất nó vào túi áo khoác dài. Cô hít một hơi thật sâu, bình thản ngước nhìn chùm đèn treo trần, rồi đưa hai tay lên trời và thốt kêu lên vui sướng.
Gương mặt ngạc nhiên của Dorothy Blaxton, bà quản gia, ngó vào qua cánh cửa hé mở.
- Cô gọi tôi phải không, thưa cô chủ?
Clara lấy tay che miệng giả vờ ho.
- Không, Dorothy, có lẽ đó là tiếng nước sôi tôi đun để pha trà thôi.
- Có lẽ thế, bà trả lời, và nhìn sang ngăn bếp ga để ấm nước mà Clara đã quên không bật lửa. Clara đứng dậy và quay một vòng mà hoàn toàn không để ý mình đang làm gì.
Cô bảo bà Blaxton dọn nhà sạch sẽ và cắm vài bông hoa trong phòng dành cho khách, cô ra Luân-đôn nhưng sẽ về ngay. -
Vâng, thưa cô chủ, bà quản gia trả lời và đi lên cầu thang.
Ngay khi Dorothy Blaxton khuất bên ngoài hành lang, cô ngước mắt lên trời rồi cũng đi lên tầng.
Đúng vào lúc máy bay của Jonathan rời đường băng, Clara lái chiếc Morgan rời khỏi trang viên. Mặt trời tròn vạnh và nóng bỏng tỏa sáng trên bầu trời.
Hai tiếng sau, cô đậu xe trước cửa phòng tranh.
* * *
Ở cách đó vài ngàn cây số, một chiếc ta-xi thả Jonathan xuống trước Piazza della Repubblica (Quảng trường Cộng hòa nằm ở trung tâm thành phố Florence và là một trong những khu thương mại lớn cuả thành phố) , trước cửa khách sạn Savoy. Anh lên ngay phòng và ngay lập tức gọi cho người bạn đã lâu không gặp. Lorenzo nhấc máy sau hồi chuông đầu tiên và nhận ngay ra giọng anh.
- Cơn gió nào đã mang cậu tới đây? Lorenzo hỏi bằng giọng Toscane.
- Cậu có rỗi để ăn trưa cùng tớ không? Jonathan hỏi lại
- Với cậu thì lúc nào tớ cũng rỗi! Thế cậu ở khách sạn nào, sao không tới nhà tớ?
- Khách sạn Savoy.
- Vậy thì tớ sẽ gặp cậu ở quán cà phê Gilli trong nửa giờ nữa nhé.
Đa số các bàn ngoài sân đều đã có người ngồi nhưng Lorenzo là khách quen của tất cả các quán đông người lui tới. Người phục vụ bàn thân mật ôm vai anh, bắt tay Jonathan rồi dọn ngay cho họ một bàn trước ánh mắt giận dữ của đám khách du lịch đang đứng xếp hàng chờ trước cửa. Jonathan nhã nhặn từ chối thực đơn mà người phục vụ đã đưa cho anh.
- Tôi cũng dùng như Lorenzo.
Những câu chuyện liên miên không dứt quanh chiếc bàn, nơi hai người bạn tận hưởng niềm vui hội ngộ.
- Thế nào, cậu tin là cậu đã tìm thấy bức tranh trứ danh của mình rồi phải không?
- Tớ chắc chắn, nhưng tớ rất cần sự giúp đỡ của cậu để cả thế giới có thể đồng tình với tớ.
- Nhưng tại sao ông ta không để lại chữ ký trên bức tranh, cái ông họa sĩ chết tiệt của cậu?
Tớ còn chưa biết, mà chính vì thế nên tớ mới cần đến cậu.
- Cậu chẳng thay đổi chút nào! Lúc nào cậu cũng điên rồ. Từ lúc còn ngồi trên ghế trường mỹ thuật, rồi lúc chúng mình thực tập tại Paris, cậu đã nói mãi với tớ đến nhàm tai về Vladimir Radskin của cậu.
- Cậu thì hơn gì, cậu cũng chẳng thay đối chút nào, Lorenzo.
- Tớ đã già đi hai mươi tuổi, như thế cũng đã là thay đổi rồi.
- Thế còn Luciana?
- Vẫn là vợ tớ, kiêm mẹ của những đứa con tớ, cậu biết rồi đấy, ở nước Ý này gia đình là cả một thể chế. Thế cậu lập gia đình chưa?
-Sắp.
- Tớ cũng đoán như vậy, cậu vẫn chẳng thay đổi gì.
Người phục vụ đặt phiếu tính tiền và hai ly cà phê đậm đặc lên bàn. Jonathan rút ví ra nhưng Lorenzo lập tức chụp lấy tay anh.
- Cậu cất ngay đi cho tớ, tiền đô-la của cậu chẳng còn chút giá trị nào ở Châu Âu nữa, cậu không biết sao? Được rồi, tớ sẽ đưa cậu đến chỗ gia đình Zecchi, xưởng của họ nằm ngay gần đây. Có thể ở đó chúng ta sẽ biết được thêm tin tức gì về những loại bột màu mà ông người Nga của cậu đã sử dụng. Họ còn giữ lại những loại xuất hiện từ thế kỷ trước. Cửa hiệu này chính là ký ức của nền hội họa đương đại.
Tớ cũng biết chỗ của gia đình Zecchi rồi, Lorenzo!
- Đúng thế, nhưng cậu chẳng quen biết ai làm việc ở đó, còn tớ thì có!
Họ rời khỏi Pizza della Republica. Chiếc ta-xi chở họ tới số 19 via della Studio. Lorenzo đến trước quầy tiếp tân. Một người phụ nữ tóc nâu tươi tắn tên Grazilla dang rộng hai tay chào đón họ. Lorenzo thì thầm vào tai cô, cô liên tục đáp “Vâng" và dường như có vẻ thích thú. Cô nháy mắt với anh và kéo hai người ra phía sau quầy. Ở đó, họ đi lên một cầu thang cũ kỹ bằng gỗ kêu cót két theo mỗi bước chân. Graziella cầm theo một chiếc chìa khóa có hình thù rất kỳ quặc. Cô tra chìa vào ổ khóa của cánh cửa dẫn vào một gian phòng xép rộng mênh mông không có chút ánh sáng nào lọt tới. Dưới những thanh rầm, dãy giá sách như kéo dài vô tận, trên đó hàng ngàn cuốn sách đứng thẳng hàng dưới một lớp bụi mỏng. Graziella quay về phía Jonathan và nói với anh bằng giọng gần như không có trọng âm:
- Nhà danh họa của anh đã đến đây vào năm nào?
- Khoảng từ 1862 đến 1865
- Nếu vậy thì đi theo tôi, những cuốn sổ ghi chép của thời kỳ đó nằm hơi sâu phía trong kia.
Cô lướt các ngón tay trên giá và dừng lại trước những cuốn sổ có gáy đóng bằng da rạn nứt rồi rút ra năm cuốn.
Cô đặt những cuốn sổ to kềnh lên trên một chiếc bàn trống. Tất cả đơn đặt hàng gửi tới các cửa hiệu của gia đình Zecchi trong vòng bốn thế kỷ qua đều được ghi chép trong những cuốn sổ này.
-Trước kia, đây là nơi người ta chuẩn bị bột màu và các loại dầu tinh khiết, Graziella nói. Những bậc thầy nổi danh nhất đều đặt chân tới đây. Giờ nơi này trở thành phòng lưu trữ tài liệu trực thuộc bảo tàng Florence. Lẽ ra phải có giấy phép của quân đốc bảo tàng, anh mới được vào trong này. Nếu bố tôi biết, thế nào ông cũng sẽ nổi cáu. Nhưng anh là bạn của Lorenzo, thành ra anh cứ coi đây là nhà của mình. Tôi sẽ cùng tìm giúp anh.
Jonathan, Lorenzo và Graziella ngồi xuống quanh bàn. Vừa lần theo những trang giấy viết tay, Jonathan vừa hình dung Vladimir đi đi lại lại nơi gian phòng này, trong lúc chờ người ta chuẩn bị cho các đơn hàng của ông. Radskin cho rằng trách nhiệm của một ông họa sĩ không chỉ dừng lại ở chất lượng tuyệt hảo cũng như nghệ thuật pha chế màu, mà còn phải biết bảo tồn sắc màu trước sự tàn phá của thời gian. Khi còn dạy học ở Nga, bao lần ông luôn phải luyến tiếc trước những tổn thất do việc phục chế vụng về trên những bức tranh của các nhà danh họa yêu thích. Jonathan biết có nhiều nhà phục chế ở Paris sẵn sàng chia sẻ quan điểm với Radskin. Chợt họ nghe tiếng cầu thang kêu cọt kẹt, ai nấy đều cảm thấy máu trong người đông cứng lại, có ai đó đang đi lên. Graziella chộp lấy những cuốn sổ và chạy vội đi xếp chúng lại chỗ cũ. Tiếng nắm đấm cửa rít lên, Graziella chỉ kịp làm ra vẻ ngây thơ trước khi cha cô bước vào phòng, nét mặt sa sầm. Giovanni đưa tay vuốt bộ râu quai nón và lên tiếng quở mắng Lorenzo.
- Cậu làm gì ở đây thế này? Chúng ta có hẹn nhau đâu nhỉ.
- Giovanni, lúc nào tôi cũng cảm thấy vui mừng khi được gặp ông, Lorenzo đáp và vui vẻ tiến lại gần ông.
Anh giới thiệu Jonathan với ông. Các nếp nhăn trên mặt người cha của Graziella giãn dần khi ông nhận ra, không chỉ có con gái mình với Lorenzo trong căn phòng xép.
- Đừng trách cô con gái của ông, chính tôi đã năn nỉ cô bé cho một trong những người bạn thân nhất cuả tôi xem chốn độc nhất vô nhị này của Florence. Cậu ta từ Mỹ tới, thành phố Boston. Giới thiệu với ông, Jonathan Gardner, chúng tôi biết nhau từ khi còn ngồi trên ghế đại học ở Paris. Anh ta là một trong những chuyên gia có tiếng nhất trên thế giới.
- Thói quen phóng đại không phải là một tính cách cố hữu của dân tộc ta, Lorenzo, cậu đừng quá lời như thế! Cha của Graziellla đáp.
- Kìa bố! Cô con gái nói giọng hơi trách móc.
Giovanni nhìn Jonathan dò xét, ông đưa tay vuốt lên bộ râu quai nón, nhíu mày và cuối cùng chìa tay ra.
- Chào mừng anh đến chỗ chúng tôi, nếu như anh là bạn của Lorenzo, thì chúng tôi cũng sẽ coi anh là bạn. Bây giờ, tốt nhất là chúng ta xuống nhà tiếp tục câu chuyện. Các chủ nhân của gian phòng này sẽ không Các chủ nhân của gian phòng này sẽ không thích thú chút nào nếu có gió lùa vào đây. Đi theo tôi.
Ông dẫn họ vào trong một gian bếp rất rộng. Một người phụ nữ có mái tóc được buộc túm bên dưới chiếc khăn mỏng, đang đứng trước các bếp lò. Bà thắt chặt dây buộc tạp dề và quay lại, dang rộng tay đón chào những vị khách của cô con gái. Jonathan nhìn bà và chớp mi mắt, anh ngạc nhiên khi nhận ra mình bỗng cảm thấy nhớ Clara. Một tiếng sau, Lorenzo và Jonathan rời khỏi nhà Giovanni.
- Cậu sẽ ở lại tối nay chứ? Lorenzo hỏi trong lúc tiễn anh qua những con phố.
- Ừ, tớ muốn chờ kết quả tìm kiếm mà tớ đã nhờ cô bạn của cậu giúp.
- Graziella sẽ tìm ra, cậu yên tâm đi.
- Nếu như bố cô ấy để cho cô ấy được vào khu lưu trữ.
- Cậu đừng lo, tớ biết ông ấy rất rõ, thoạt nhìn ông có vẻ đáng sợ vậy thôi, song đối với cô con gái, ông ấy mềm như tuyết.
- Tớ không biết phải làm gì để cám ơn cậu, Lorenzo.
- Nếu vậy thì hãy tới nhà tớ dùng bữa, Luciana rất vui nếu được gặp cậu, mà chúng mình lại có thêm thời gian bàn công việc.
Lorenzo chia tay Jonathan ở trước cửa khách sạn và quay lại tiếp tục công việc ở viện hàn lâm nghệ thuật, nơi anh phụ trách một phòng nghiên cứu. Thoạt tiên, Jonathan muốn đi tới Offices song bảo tàng lại đóng cửa. Bồn chồn vì phải chờ đợi lâu, anh bèn đi dạo qua Ponte Vecchio và thả bộ tới tận Piazza Pitti. Anh mua vé vào công viên Boboli.
Anh đi ngang qua khoảng sân trong và leo lên những bận thang dẫn tới sân thượng được ngăn cách với tòa lâu đài bằng đài phun nước Carciofo. Khung cảnh Florence thấy được chốn này thật dễ khiến cho người ta xúc động. Nóc nhà thờ lớn và gác chuông nhô lên giữa những mái nhà như trải dài không cùng. Anh chợt nhớ tới bức tranh được
- Cậu vẫn chưa hiểu điều gì ? Jonathan hỏi
- Sau hai mươi năm tớ theo cậu đi dự các buổi hội thảo, rồi hai đứa mình lang thang khắp những dãy hành lang các thư viện lớn nhỏ,lục hàng tấn tài liệu lưu trữ để tìm những dấu hiệu dù nhỏ nhất để cậu có thể khám phá bí ẩn về nhà danh hoạ của cậu ,từ hai mươi năm nay hầu như ngày nào chúng ta cũng bàn luận về vấn đề này, vậy mà cuối cùng cậu lại từ chối không muốn biết bức tranh đó có tồn tại hay không ư ?
- Có thể chẳng hề tồn tại bức tranh thứ năm nào cả, Peter ạ .
-Làm sao cậu biết được nếu như cậu chưa hề đặt chân vào toà lâu đài ấy ? Tớ cần nó, Jonathan , tớ cần nó để không bị các đồng sự của tớ sa thải.Tớ có cảm giác như đang bị giam trong một bể cá mà nước
Ở Luân Đôn, Peter đã hành động vô cùng liều lĩnh .Anh thành công trong việc thuyết phục hội đồng tạm hoãn in ấn cuốn Catalogue trứ danh của công ty , điều ấy ngang với việc phát một tín hiệu quan trọng trong giới nghệ thuật , giống như báo trước sự bùng nổ của sấm sét .Những cuốn Catalogue này thường được phát hành đều đặn và nội dung của nó góp phần không nhỏ đem lại danh tiếng cho công ty nơi anh làm việc .
- Nói cho tớ biết cậu vẫn chưa hề liên lạc lại với họ chứ ?
- Sau cú điện thoại của cậu sáng hôm qua , nghe cậu kể lại cuộc nói chuyện giữa cậu với Clara và việc cậu vội vàng đi về nông thôn, tớ đã gọi điện cho giám đốc văn phòng công ty tại Luân Đôn .
- Cậu không làm thế thật chứ ?Jonathan hỏi thật sự lo lắng .
- Hôm nay là thứ bảy,tớ đã gọi điện đến nhà ông ấy !Peter rên rỉ và vùi đầu vào giữa hai lòng bàn tay .
- Thế cậu đã nói gì với ông ta ?
-Tớ nói rằng tớ lấy danh dự cá nhân ra đảm bảo,nếu ông ấy dám tin tưởng ở tớ ,buổi đấu giá này sẽ trở thành một trong những buổi đấu giá lớn lao nhất thập kỷ .
Peter không hề nhầm lẫn .Nếu Jonathan và anh có thể đưa ra công bố tác phẩm? cuối cùng của Vladimir Radskin ,những người mua từ các bảo tàng lớn nhất thế giới sẽ đổ xô tới buổi đấu giá ,bất kể các nhà sưu tầm lớn xướng giá tới đâu .Jonathan sẽ đủ sức tặng cho nhà danh hoạ già của anh một tên tuổi lẫy lừng như anh vẫn hằng ao ước và Peter sẽ trở thành một trong những chuyên gia đấu giá " có hạng" nhất thời đại .
- Vẫn còn thiếu một chi tiết quan trọng trong bức tranh mơ ước của cậu, thế cậu đã chuẩn bị một giải pháp thay thế chưa ?
-Có chứ,cậu chuyển giúp tớ thư từ tới hòn đảo hoang nơi cậu đã đày ải tớ sau khi bắt tớ phải hứa sẽ không tự tử vị bị cả giới chuyên môn tẩy chay.
* * *
Dải bờ biển nước Mỹ dần hiện ra trước mắt và cuộc tranh luận giữa hai người bạn thân vẫn tiếp tục trong suốt chuyến bay, mặc cho những hành khách xung quanh không tài nào chợp mắt nổi. Khi cô tiếp viên đưa cho họ hai khay thức ăn ,Peter lơ đãng kéo lá cửa rập ở máy bay lên và nhìn những đám mây bên ngoài để tránh cái nhìn của Jonathan .Rồi anh quay lại nhanh như chớp , chộp lấy mẩu bánh sô-cô-la trên khay của Jonathan và nhét ngay vào miệng .
- Cậu sẽ phải công nhận với tớ là thức ăn này thật không thể nuốt nổi .
- Chúng ta đang ở độ cao ba mươi nghìn dặm với mặt nước biển ,chúng ta có thể đi từ lục địa này sang lục địa khác trong vòng 8 tiếng mà không hề sợ say sóng, cậu cũng đừng nên than phiền chỉ vì món gà không hợp khẩu vị của cậu chứ .
- Giá như trong miếng bánh mì kẹp này có thịt gà thật thì còn đỡ !
-Thì cậu cứ coi đó là thịt gà đi !
Peter nhìn chằm chằm vào Jonathan,cho tới khi anh ta phải chú ý .
- Cậu làm gì thế? Jonathan hỏi .
- Khi vào phòng cậu lấy hành lý sáng nay,tớ đã tìm thấy tờ giấy biên nhận bức thư cậu fax cho Anna .Lẽ ra tớ không nên đọc, nhưng những hàng chữ đập vào mắt tớ , cho nên ....
-Thế thì sao? Jonathan khô khốc cắt lời .
- Cậu đã viết tên Clara thay vì Anna! Tớ muốn nói cho cậu biết trước khi cậu được vị hôn thê thông báo điều đó .
Ánh mắt hai người giao nhau cảm thông, rồi Peter phá lên cười .
-Thật thế , tớ đang băn khoăn đây ! Anh vừa nói vừa lấy lại hơi thở .
-Cậu băn khoăn gì cơ ?
-Tớ tự hỏi không biết cậu ngồi trong máy bay này với tớ để làm gì ?
-Tớ về nhà !
-Tớ sẽ đặt câu hỏi theo cách khác ,cậu sẽ thấy rõ là chính bản thân cậu đã hiểu ! Tớ đang tự hỏi cậu sợ hãi điều gì ?
Jonathan suy nghĩ thật lâu trước khi trả lời .
- Chính tớ! Tớ sợ chính bản thân mình .
Peter lắc đầu và nhìn qua khung cửa ,bán đảo Manhattan hiện ra ở xa xa .
- Chính tớ nhiều lúc cũng thấy sợ cậu , song điều đó chẳng ngăn trở thành bạn thân nhất của cậu ! Hãy tự tạo cho mình nhiều cơ hội hơn nữa , rồi cậu cũng sẽ quen dần với những ý nghĩ ngông cuồng của bản thân , rồi cậu sẽ cảm thấy như tớ , lúc say mê một danh hoạ người Nga sau bao ngày tháng đằng đẵng ngồi nghe cậu ca ngợi về ông ta .Cậu đang tiếc công sức bỏ ra để chuẩn bị cho hôn lễ chứ gì .Không, tớ cam đoan với cậu , rồi cậu sẽ trở nên thân thiện với bản thân mình hơn ,cậu sẽ nhận ra bao nhiêu biến động trong cuộc sống của chính cậu !
Jonathan không trả lời, anh nhặt lấy cuốn tạp chí của hãng hàng không được gài trong chiếc túi ở lưng ghế trước mặt .Sự tình cờ đôi khi chứa đựng đầy khiêu khích .Khi máy bay cất cánh, trong lúc lật một vài trang của cuốn nguyệt san này , anh ngẫu nhiên dừng lại trước một bài phỏng vấn ngắn một nữ chủ phòng tranh đang rất nổi danh ở Luân Đôn. Một tấm ảnh của Clara minh hoạ cho bài báo , cô đang đứng trước trang viên của mình. Jonathan cúi người, nhét cuốn tạp chí vào túi .Peter liếc mắt dõi theo cử chỉ của anh .
- Cậu đồng ý chứ, Peter nói tiếp , cho dù có bị đày lên đảo hoang , thì nhất định phải để cho tớ đến đó một mình .
- Vậy à, sao lại thế ?
- Bởi vì nếu cậu nhất định theo tớ,thì ở đó sẽ chẳng còn là đảo hoang nữa !
- Tại sao tớ lại nhất định phải theo cậu ?
- Vì cậu đã hoàn toàn chọn nhầm cuộc sống ở Boston ,và cậu đã nhận ra điều đó quá muộn !
- Cậu đang ám chỉ gì thế Peter ?Jonathan tức tối hỏi .
- Có gì đâu ! Peter ranh mãnh đáp và tảng lờ cầm lấy cuốn tạp chí hàng không của mình .
Sau khi qua cửa hải quan ,Peter và Jonathan cùng đi tới khu để xe .Họ đi theo hành lang có mái che cắt ngang qua những dẫn đi vào các phòng chờ máy bay , Peter nhoài người qua lan can .
- Cậu có thấy những người xếp hàng dài chờ ta-xi không ? Phải cảm ơn ai đã nhanh trí tự mình lái xe tới đây ?
Trong hàng dài những hành khách đang chờ tới lượt trên vỉa hè ,Jonathan không nhận thấy một người đàn bà có mái tóc màu trắng bước lên chiếc xe đầu tiên .
Con đường ngoại vi thành phố bị tắc nghẽn ,Peter phải mất hơn một tiếng mới chở được bạn về tới nhà .Jonathan đặt chiếc va-li xuống và treo áo mưa lên móc .Đèn trong nhà bếp đều tắt hết .Anh đứng ở cầu thang cất tiếng gọi Anna nhưng không thấy ai trả lời .Phòng ngủ chìm trong bóng tối , chăn gối trên giường vẫn được xếp gọn gàng .Nghe có tiếng cót két phía trên đầu , anh liền bước lên tầng trên .Anh đẩy nhẹ cánh cửa khép hờ của xưởng vẽ .Căn phòng cũng trống trơn .Một bước tranh mới của Anna gác trên giá , Jonathan bước lại gần và chăm chú ngắm nhìn .Bức tranh vẽ phong cảnh từ xưởng vẽ trông ra song lại lấy không gian của thế kỷ trước .Anh nhận ra trên bức tranh một vài toà nhà tồn tại bất chấp thời gian và đến giờ vẫn trơ gan dưới cửa sổ căn nhà của họ .Ở chính giữa bức tranh , một chiếc thuyền buồm hai cột đang cập bến cảng cũ .Vài hành khách đang hối hả trên cầu tàu .Một gia đình đang bước đi trên lối dẫn ra bến tàu .Nếu như Jonathan tiến gần hơn chút nữa , anh đã có thể chiêm ngưỡng sự chân thực trong từng nét vẽ của Anna .Đường nét mờ tỏ của những thanh ván gỗ trên nền vỏ con thuyền .Một người đàn ông vóc dáng cao lớn dắt tay đứa con gái nhỏ , chiếc mũ trùm đầu che khuất gương mặt ông ta có màu xám hạt tai rất đẹp .Trên bàn tay đang bám vào lan can cầu tàu của người đàn bà có đeo một chiếc nhẫn rất lớn .
Jonathan nghĩ đến người bạn cố tri , giờ đang ở nhà một mình .Mặc dù Peter đã cố tỏ ra bình thản , song Jonathan hiểu bạn quá rõ để thờ ơ với nỗi lo lắng đang gặm nhấm tâm hồn Peter , và anh tự cảm thấy dằn vặt .Anh tiến lại gần bàn làm việc của Anna và nhấc điện thoại lên .Peter đang gọi điện .Jonathan nhìn quanh, căn phòng tràn ngập những tia nắng cuối ngày xuyên qua lớp cửa kính .Ánh sáng nhuốm lên những lá rèm vàng ruộm như màu những tấm thảm phủ trong một toà dinh thự kiểu anh . Trái tim anh thình lình rộn lên một ước muốn khiến tâm hồn anh bỗng như tràn ngập hạnh phúc . Anh bỏ máy, bước ra khỏi xưởng vẽ và lao nhanh xuống cầu thang .Anh chộp lấy chiếc va-li nhỏ để trên ghế ngoài cửa ra vào và đóng cửa lại phía sau lưng .Anh leo lên một chiếc ta-xi và nói với người lái xe :
- Sân bay Logan, làm ơn chạy càng nhanh càng tốt !
Người lái xe nhìn gương mặt của vị khách qua kính chiếu hậu và những bánh xe của chiếc Ford nghiến sin sít xuống mặt đường rải nhựa .
* * *
Khi chiếc ta-xi đã rẽ ở đầu phố , bàn tay Anna buông các lá gỗ của tấm rèm cửa sổ xuống .Từ sau lớp kính của xưởng vẽ, cô mỉm cười .Anna bước xuống cầu thang , bật nút tự động trả lời trên điện thoại trong bếp và nhặt chùm chìa khoá để vào một chiếc cốc nhỏ .Tới cửa ra vào ,cô thấy chiếc áo mưa Jonathan đã để quên trên mắc áo khoát .Cô nhún vai, ra khỏi nhà và đi bộ tới đầu phố .Đi được một quãng, cô lấy xe của mình và lái về phía Bắc .Cô đi qua cầu Harvard bắc ngang dòng sông Charles và tiếp tục chạy xe tới tận Cambrigde .Dòng xe tren đường chen chúc dày đặc .Cô lái xe xuyên đại lộ Mass, vòng qua khu học xá của trường đại học và rẽ ngang sang phố Garden .
Anna đậu xe không xa số nhà 27.Cô bước lên bậc tam cấp ở thềm cửa và nhấn chuông .Tiếng khoá điện tử reo lên và cánh cửa mở ra .Cô đi thang máy lên tận tầng cuối cùng .Cánh cửa cuối hành lang hé mở sẵn .
- Cửa mở đấy , tiếng một người đàn bà từ bên trong nói vọng ra .
Căn hộ trông thật trang nhã .Trong phòng khách , đồ gỗ được đánh vec-ni kỳ công rất đúng mốt và được tô điểm bởi những đồ trang trí bằng bạc .Những tấm màn cửa bằng vải mỏng che lớp kính đung đưa nhè nhẹ trên những thanh kim loại .
- Mẹ ở trong buồng tắm, mẹ sẽ ra ngay đây, giọng nói lại cất lên .Anna ngồi vào một chiếc ghế salon bọc nhung màu nâu .Từ chỗ đó , cô có thể nhìn bao quát quanh cảnh công viên Danehy .
Người đàn bà mà cô đến thăm , bước vào phòng , vắt chiếc khăn bà vừa dùng để lau tay lên thành một chiếc ghế tựa .
-Những chuyến đi này làm mẹ mệt mỏi quá, bà ta nói và ôm Anna trong vòng tay .
Rồi bà lấy ra từ trong chiếc cốc nhỏ chạm trổ tinh tế , một chiếc nhẫn có đính viên kim cương tuyệt đẹp được mài theo kiểu cổ xưa và đeo nó vào ngón tay .
* * *
Jonathan đã lại sức trong thời gian bay .Anh nhắm mắt ngay sau khi máy bay vừa rời khỏi đường băng và chỉ mở mắt khi những bánh xe được nhả từ bụng chiếc máy bay của hãng British Airways để chuẩn bị hạ cánh .Anh thuê một chiếc xe và chạy tới Heathrow để ra đường cao tốc .Cho tới khi nhìn thấy một quán rượu trước mặt ,anh nhấn bàn đạp tăng ga .Một lát sau , cổng sắt uy nghi của khu trang viên đã hiện ra trước mũi xe , hai cánh cổng mở rộng .Anh lái xe vào trong trang viên , xe lăn bánh chậm dần và dừng lại trước sân .
Mặt trước toà nhà nhuộm ánh mặt trời .Những nhánh hồng dại quấn quýt suốt dọc bờ tường màu hồng phấn .Ở chính giữa bãi cỏ hình tròn , một cây dương đu đưa trong gió , những cành cao mềm mại xoà trên mái nhà .Clara hiện ra trước bậc thềm và bước xuống .
- Đúng giữa trưa , cô vừa nói vừa đi đến chỗ anh , nếu như không chậm mất một ngày thì anh thật đúng hẹn -Tôi thật lòng xin lỗi ,đây là một câu chuyện hơi dài , anh lúng túng đáp .
Cô quay bước vào trong dinh thự .Jonathan bối rối giây lát rồi đi theo cô.Trong trang viên này, mọi thứ dường như đều không được chủ ý sắp đặt , nhưng lại rất đúng chỗ .Có những nơi , ngẫu nhiên , luôn tạo cho người ta cảm giác sảng khoái khi bước vào .Ngôi nhà mà Clara sống phần lớn cuộc sống của cô cũng là một nơi như vậy .Khung cảnh bên trong thật thân thiện, dường như theo năm tháng , cô đã truyền cho toà nhà những làn sóng tình cảm .
- Hãy đi theo tôi, cô nói .
Họ bước vào một gian bếp rộng có sàn lát gạch nâu .Thời gian dường như chẳng có chút dấu ấn tại nơi này .Một vài mẩu than cháy dở vẫn hồng lên trong lò sưởi .Clara cúi xuống nhặt một chiếc giỏ lớn đan bằng cành liễu , nhặt lên một nhánh củi và ném vào giữa đám tro .Ngọn lửa bùng lên ngay tức khắc .
-Các bức tường ở đây dày tới mức bất kể mùa đông hay mùa hè , căn phòng này luôn luôn phải để lò sưởi .Buổi sáng mà bước vào đây , anh sẽ phải ngạc nhiên vì cái lạnh ngự trị trong này .
Cô đặt vài chiếc đĩa lên một cái bàn lớn .
-Anh có muốn dùng một tách trà không ?
Jonathan tựa lưng vào tường và nhìn cô .Ngay cả trong những cử chỉ bình thường nhất , Clara vẫn mang dáng vẻ cao sang .
- Thế là cô đã không tôn trọng bất cứ nguyện vọng nào của bà cô lúc sinh thời phải không? Jonathan nói .
- Ngược lại thì có .
- Chúng ta chẳng phải đang ở trong trang viên của bà sao ?
- Bà là một nhà tâm lý học tinh tế .Cách tốt nhất để khiến tôi thực hiện những điều bà muốn là bắt tôi cam kết những gì ngược lại .
Nước bắt đầu reo trong ấm .Clara rót trà còn Jonathan ngồi vào chiếc bàn lớn bằng gỗ.
-Trước khi tôi quay trở lại trường nội trú ,bà đã hỏi tôi có nhớ đan các ngón tay vào nhau khi hứa không ?
-Tôi nghĩ đó cũng là một cách để nhìn nhận sự việc .
Clara ngồi xuống đối diện với anh .
-Anh đã nghe chuyện Vladimir và người bảo trợ của ông ấy , Ngài Edward chưa?Clara hỏi .Ngày lại ngày, họ đã không thể tách rời nhau và thân thiết gần như anh em .Người ta còn kể rằng Vladimir đã qua đời trong vòng tay của ngài Edward .
Giọng cô đầy háo hức và phấn khích .Jonathan cảm thấy thực sự thoải mái và Clara bắt đầu kể .
Sau khi đã bỏ trốn khỏi Nga vào những năm 1860 ,Radskin đến Anh quốc .Luân Đôn vẫn luôn là nơi trú thân tám thời của tất cả những kẻ tha hương , ở đó người ta gặp những người Thổ Nhĩ Kỳ, Hy Lạp, Thuỵ Điển , Pháp, Tây Ban Nha, thậm chí cả những lữ khách tới từ Trung Hoa .Đô thị già nua này đông đầy những người từ mọi nơi đổ đến mức loại rượu thịnh hành nhất cũng được mang tên " thức uống cho mọi dân tộc " , nhưng Vladimir không uống rượu , ông không có tiền .Ông nương náu trong một căn phòng bẩn thỉu ở khu phố Lambeth gớm ghiếc .Radskin là một người đàn ông tự trọng và dũng cảm , và cho dù nghèo kiết xác , ông thà chết chứ không chịu ngửa tay xin . Ban ngày, đem theo những mẩu than được vót nhọn như đầu bút chì , ông ra khu chợ Covent Garden , rồi với những mẩu giấy cũ nhặt nhạnh được , ông phác hoạ khuôn mặt của những người qua đường .
Ông cố sức đẩy lùi sự cùng quẫn bằng cách bán những bức vẽ bằng lấy một vì đồng xu trong những ngày may mắn .Chính trong cảnh ngộ ấy ông đã gặp được ngài Edward. Đó chỉ có thể là bàn tay tài tình của định mệnh dàn xếp , vào buổi sáng mùa thu năm ấy , trên những con phố lộ thiên của khu Covent Garden .
Ngài Edward là một nhà kinh doanh nghệ thuật giàu có và nổi danh .
Lẽ ra ngài sẽ chẳng bao giờ phải đặt chân tới khu chợ ,song bệnh tật đã cướp đi một trong những người giúp việc của gia đình và phu nhân muốn ngài phải tìm ra được người thay thế ngay lập tức .Khi Vladimir Radskin giơ ra trước mặt ngài Edwar d bức ký hoạ ngài mà ông vừa hoàn thành khi ngài mới chỉ dừng chân trước một quầy rau , thì nhà sưu tầm lớn này đã nhận ra ngay tài năng của người đàn ông khốn khổ .Ngày hôm sau , ngài quay lại bằng xe ngựa , đi cùng tiểu thư , và yêu cầu người đàn ông vẽ cô .Vladimir từ chối .Ông không vẽ khuôn mặt phụ nữ .Vốn tiếng Anh còm cõi đã không cho phép ông có thể giải thích rõ ràng .Ngài Edward nổi giận .Cuộc gặp gỡ đầu tiên của hai người đàn ông mà sau này không thể rời nhau nửa bước thiếu chút nữa đã kết thúc bằng đụng độ .Song Vladimir bình tĩnh chìa ra cho ngài Edward xem một bức vẽ khác .Lại là một bức chân dung ngài , lần này là một bức tranh nhỏ hoàn thiện miêu tả ngài trong tư thế đứng , ông đã hoàn thành hôm trước hoàn toàn dựa vào trí nhớ ngay sau khi ngài rời bước .Bức chân dung sống động đến bất ngờ .
- Chính là bức chân dung của Sir Edward đang được trung bày tại San Francisco phải không ?
- Nói cho chính xác hơn , bức hoạ hôm đó chính là bản phác thảo của bức chân dung ấy ...
Clara nhíu mày .
-Anh đã biết tất cả những câu chuyện đó rồi , tôi đang tự biến mình thành trò cười , anh là chuyên gia thông thạo nhất về danh hoạ này , vậy mà tôi lại kể cho anh nghe những giai thoại mà ngươi ta có thể dễ dàng tìm thấy trong bất cứ cuốn sách nào viết về ông .
Bàn tay của Jonathan nhích lại gần bàn tay Clara .Anh vô cùng muốn nó đặt lên tay cô , song anh kìm lại .
-Trước tiên, có rất ít sách viết về Radskin ,và tôi cam đoan với cô rằng tôi chưa hề nghe nhắc tới giai thoại này .
-Anh lại giễu tôi phải không ?
-Không hề ,và có lẽ cô phải cho tôi biết làm thế nào những chi tiết quý giá ấy lại đến được với cô ,tôi sẽ công bố chúng trong bản chuyên khảo sắp tới của tôi .
Clara ngập ngừng một chút trước khi tiếp tục câu chuyện của mình .
- Thôi được ,tôi tin anh, cô nói và rót trà vào tách của Jonathan .Là một người đa nghi , ngài Edward đã yêu cầu Vladimir phải lập tức vẽ một bức chân dung cho người đánh xe của ngài .
-Và bản phác hoạ đó đã tạo cảm hứng cho bức tranh mà chúng ta vừa nhận được hôm thứ tư vừa rồi phải không ?Jonanthan phấn khích hỏi . -Đúng như vậy ,Vladimir và người đánh xe đã trở thành bạn của nhau , cùng gắn bó bởi một niềm đam mê .Nếu như anh đang giễu cợt tôi và nếu anh đã biết tất cả rồi ,thì tôi cam đoan với anh .....
- Đừng cam đoan gì cả , cô hãy kể tiếp đi .
Vladimir lúc còn trẻ từng là một kỵ sĩ giỏi .Nhiều năm sau , khi con ngựa cưng của người đánh xe chết gục trong lúc đang đi trên đường,Vladimir an ủi nỗi đau ấy bằng cách vẽ tặng ông một bức chân dung đứng trước chuồng ngựa .Lúc này người đánh xe đã già đi nhiều nên Vladimir đã vẽ khuôn mặt ông dựa vào bức ký hoạ nhanh của buổi sáng mùa thu ẩm ướt năm xưa trong khu chợ lộ thiên ở Covent Garden .
Jonathan không thể không nói cho Clara biết câu chuyện này đã nhân thêm một giá trị lớn cho bức tranh sẽ được đưa ra đấu giá .Máu nghề nghiệp nổi lên , anh nhiều lần thử tìm hiểu xem cô đã lấy thông tin từ đâu .Anh tìm cách sàng lọc hiện thực từ mông lung trong những câu chuyện của Clara .Suốt buổi chiều hôm đó , cô tiếp tục kể về Vladimir và ngài Edward .
Nhà sưu tầm nghệ thuật hầu như ngày nào cũng tới thăm Vladimir , cố tìm cách gây thiện cảm bằng cách quan tâm chăm sóc .Sau một vài tuần , ngài đề nghị hoạ sĩ dọn tới ở trong căn phòng có lò sưởi đàng hoàng trên gác xép của một trong những ngôi nhà quý phái mà ngài sở hữu gần khu chợ,mà không đòi hỏi bất cứ điều kiện nào .
Vậy là từ đó, Radskin không còn phải lang thang trên những đường phố lầy lội và bất an của Luân Đôn vào những buổi sáng mờ sương hay những lúc bóng chiều chập choạng .Hoạ sĩ không chấp nhận ở trọ không trả tiền .Ông bắt đầu vẽ tranh để thay tiền trọ .Ngay sau khi Radskin ổn định nơi ở ,Ngài Edward cho người mang tới chỗ ông dầu và bột màu loại hảo hạng mà ngài đã mua từ tận Florence về .Vladimir đích thân pha màu và ngay khi vừa nhận được những khung tranh đầu tiêncho Ngài Edward gửi tới, ông liền thôi vẽ bằng than và chuyển sang vẽtranh sơn dầu .Thế là bắt đầu giai thoại vẽ tranh tại nước Anh kéo dài tám năm ,cho tới tận khi ông qua đời .Sống trong căn phòng dành cho mình ở gần khu Covent Garden , danh hoạ vẽ tranh theo đặt hàng của nhà sưu tầm .Ngài Edward đích thân mang nguyên liệu tới cho ông .Mỗi lần tới,ngài đều nán lại hồi lâu để trò chuyện cùng danh hoạ .Cứ như thế ,sau nhiều tuần lễ ,ngài đã dần chiếm được cảm tình của người hoạ sĩ mà ngài muốn làm Mạnh Thường Quân .Trong vòng một năm ,người mà ngài vẫn thường gọi là " người bạn Nga của ta " đã vẽ sáu bức tranh lớn .Clara kể tên từng bức :Jonathan biết rõ tất cả những bức tranh đó và nói cho cô mỗi bức hiện đang được cất giữ ở nơi nào trên thế giới
Thế nhưng chuyến di tản và những ngày sống khốn khổ trong khu phố Lambeth đã làm sức khoẻ của Vladimir dần suy kiệt .Ông thường xuyên bị hành hạ bởi những con ho xé phổi ,các khớp xương trở mặt khiến ông mỗi ngày một thêm đau đớn . Một buổi sáng ghé tham Radskin ,Ngài Edward đã bắt gặp ông nằm sõng soài trên nền nhà .Bệnh thấp khớp đã làm ông tê liệt , không đủ sức để tự mình gượng dậy sau cú ngã .
Ngay lập tức Vladimir được chuyển ngay đến ngôi nhà trong thành phố của ngài Edward để hàng ngày ngài có thể đích thân theo dõi việc chăm sóc ông .Cho tới khi bác sĩ riêng của ngài Edward khẳng định danh hoạ đã bình phục , ngài liền ra lệnh đưa ông tới khu trang viên ngoại ô của ngài để ông tiện bề dưỡng bệnh .Ở đây,Vladimir đã hoàn toàn bình phục .Nhờ có ngài Edward ,ông đã vài lần tự mình du hành sang Florence mua bột màu để có thể tự pha chế những màu vẽ vô cùng tinh tuý .Ngài Edward đối với ông như một người anh em .Trong suốt những năm tháng đó ,tình cảm của hai người trở nên say nặng .Những khi không đi du lịch ,Vladimir tập trung vào việc vẽ tranh .Ngài Edward tổ chức triển lãm cho ông tại phòng tranh của mình ở Luân Đôn,và mỗi khi có một bức tranh nào không tìm được người mua ,ngài liền giữ lại treo tại một trong những toà nhà của mình và trả tiền cho danh hoạ,coi như bức tranh đã có chủ .Tám năm sau ,Vladimir lại ngã bệnh và lần này cơ thể của ông suy yếu rất nhanh .
-Ông qua đời vào một ngày đầu tháng sáu ,trong khi ngài Edward để ông ngồi nghỉ trên một chiếc ghế bành dưới bóng cây râm mát .
Giọng Clara trở nên buồn bã khi kết thúc câu chuyện .Cô đứng lên dọn bàn và Jonathan liền tự ý giúp một tay .Clara thu những tách trà ,Jonathan cầm lấy ấm và hia người mang tất cả tới hai bồn rửa men rạn ,phía trên chìa ra một vòi nước khá to bằng đồng .Từ đầu vòi nước tuôn dài thành dòng chảy .Jonathan thú thật với Clara anh chưa hề được biết những tình tiết về quãng đời của Vladimir ở đồng quê và kể cho cô nghe một vài chuyện đời khác của ông mà anh đã thu thập được trong quá trình nghiên cứu .
Đã đến cuối buổi chiều .Clara và Jonathan cùng nhau ngắm màn sương dày đặc của thành Luân Đôn cổ kính ,cùng hình dung về ngôi nhà nơi Vladimir đã sống gần khi Covent Garden,thăm vườn hồng nơi ông thích dạo chơi trong quãng thời gian ông sống tại đồng quê .Họ nói về danh hoạ nhiều tới mức gần như tưởng thấy tiếng chân của ông đao lạo xạo bước trên lối đi trải rơm của chuồng ngựa mỗi khi tới thăm người bạn đánh xe .Jonathan rửa tách,Clara đứng bên cạnh giúp anh lau khô .Cô đứng nhón trên đầu ngón chân để xếp bát đĩa trên một chiếc giá bằng gỗ treo cao phía trên đầu .Hàng trăm lần anh muốn ôm cô trong vòng tay ,bấy nhiêu lần anh đều phải ghìm mình lại .Clara đóng vòi nước lại .Co lau tay vào tạp dề ,tháo nó ra khỏi người và để bên cạnh chiếc bếp nấu ăn bằng gỗ kiểu cổ .Cô bước lại gần anh,căng tràn sức sống .
-Nào ,bây giờ thì đi theo tôi,cô nói .
Cô dẫn anh theo cửa bếp ra phía sau toà lâu đài .Họ đi ngang qua sân và dừng lại trước một nhà chứa đồ rất rộng .Trong lúc co xoay chìa khoá ,Jonathan thấy tim đập rộn ràng .Cô đẩy hai cánh cửa lớn thật mạnh .Phía trong nhà kho ,cột chiếc Morgan cổ có mũi xe bằng thép bóng láng đứng sừng sững .Clara ngồi vào sau tay lái cũ bằng gỗ rồi nổ máy .
-Anh đừng xịu mặt như thế, lên xe đi ! Tôi phải vào mua một ít đồ trong làng .Khi quay lại,anh sẽ được xem thứ đã khiến anh phải lặn lội tới nơi này .Suy cho cùng,ai là người đã đến chậm 24 giờ đồng hồ cơ chứ ? Cô nói, mắt lấp lánh vẻ ranh mãnh .
Jonathan ngồi vào cạnh cô và Clara cho xe lăn bánh .
Chiếc xe mui trần lao trên đường quê .Họ dừng lại trước cửa hàng thực phẩm .Clara mua thức ăn cho bữa tối .Jonathan hai tay bê sọt thức ăn bước ra để lên băng ghế nhỏ phía sau .Chặng đường về,Clara để anh cầm lái.Tâm trạng căng thẳng ,anh cài số một khiến động cơ khựng lại .
-Bộ ly hợp hơi cứng nếu không quen xe ! cô nói .
Jonathan cố nén tự ái và đánh lảng che giấu sự hồi hộp của mình .Khi đến trang viên ,anh đã lấy lại bình tĩnh .Clara để đồ ăn trong bếp rồi dẫn anh vào trong trang viên .Cô đưa anh đi theo một hành lang dài dẫn tới một phòng sách lớn .Những bậu cửa sổ bằng gỗ đã sói lở bởi thời gian được bọc lại bởi giấy gián tường kiểu cổ .Phía trên lò sưởi ,một chiếc đồng hồ treo tường lớn chỉ 6 giờ,không ai biết đó là giờ buổi chiều hay buổi sáng .Một vài cuốn sách bìa bọc cũ kỹ nằm rải rác trên chiếc bàn gỗ gụ ở chính giữa phòng .Qua những khung cửa sổ khung nhỏ ,có thể nhìn thấy nắng chiều đang tà dần trên các ngọn đồi .Jonathan thấy Clara tiến về phía cánh cửa nhỏ nằm khuất trong một hốc tường .Lối vào khá hẹp ,anh định lùi bước để nhường đường cho cô .Khi cô đặt tay trên nắm đấm cửa ,họ vô tình chạm nhẹ vào nhau ,và thế là cơn chóng mặt kỳ lạ lại tái diễn .
Những đụn mây trĩu nặng ùn ùn kéo tới khiến bầu trời tối sầm .Ánh sáng ban ngày tan biến và trận mưa đêm chợt đổ xuống . Một cơn lốc ập vào qua cửa sổ phòng sách .Jonathan chạy băng tới và muốn đóng nó lại ,nhưng cánh tay dường như không muốn tuân theo sự điều khiển của anh .Anh muốn cất tiếng gọi Clara nhưng miệng không thể thốt thành lời .Bên ngoài,mọi vật đều biến đổi ,nhừng cành hồng tươi tốt bám trên của toà lâu đài giờ bỗng lan khắp nơi hoang dã .Những cũ kỹ rít lên trên các tầng gác dưới những đợt tấn công của gió .một vài mảnh ngói lao từ trên xuống vỡ vụn giữa sân .Jonathan cảm thấy nghẹt thở ,phổi đau như xé .Cơn mưa rào táp ướt mặt anh ,Trước cửa trang viên,một cỗ xe tồi tàn đã được đóng ngựa đứng chờ .Những tiếng vó đập thình thịch xuống nền đất cho thấy lũ ngựa rất bồn chồn ,một người đánh xe đội mũ cao thành đang cố hết sức ghìm dây cương .Phía trong khoang xe ,lấp ló bóng một người trẻ tuổi trong bộ áo choàng màu xám với chiếc mũ rộng trùm kín trên đầu .Một cặp vợ chồng đã đứng tuổi vội vã chạy từ trong lâu đài ra .Người đàn ông vóc dáng cao lớn dùng cánh tay che người đàn bà bà giúp bà ta trèo lên xe .Ông đóng của khoang xe lại ,nhỏ dần ra cửa sổ và hét lên : " Chạy vào rừng,nhanh lên ,họ sắp đuổi tới rồi ! "
Người đánh xe quất roi và chiếc xe chạy vòng qua thân cây to .Cây mọc trong vườn giờ đã rụng trụi lá .Mùa hè vừa mới bắt đầu giờ đã như sắp tàn.Gọng nói xa lạ lại vang lên bên tai anh:"Nhanh,nhanh,khẩn trương lên ! " tiếng nói thì thầm lẫn trong tiếng gào thét của gió .
Khó nhọc lắm Jonathan mới có thể quay lại nhìn vào trong phòng khách .Khung cảnh bên trong cũng biến đổi .Ở đầu kia căn phòng,cánh cửa ra hành lang đột ngột mở toang. Jonathan nhìn thấy hai bóng người chạy lên cầu thang .Một trong hai bóng người cắp dưới nách một gói lớn bọc trong tấm chăn .Jonathan biết chi? trong vài giây nữa anh sẽ không còn không khí để thở .Anh hít thật sâu và dùng hết sức chống lại sự rệu rã của cơ thể ,anh lùi lại một bước và cơn chóng mặt tan biến ngay lập tức .Clara vẫn đứng trước mặt anh .Anh lại đang đứng bên hốc cửa .
-Mọi thứ lại tái diễn phải không ? Cô hỏi .
-Đúng vậy,Jonathan vừa đáp vừa lấy lại bình tĩnh .
-Đúng vậy,Jonathan vừa đáp vừa lấy lại bình tĩnh .
Mọi việc dường như trở nên kỳ quái hơn khi họ thú nhận điều này với nhau .Cô nhìn anh chăm chăm và không nói thêm một lời,cô bước vào trong căn phòng làm việc nhỏ .
Cái giá được đặt giữa phòng .Khi Clara nhấc tấm vải phủ trên bức tranh ,cô đã trao cho anh giây phút vô song mà anh vẫn hằng mơ tưởng .Anh nhìn bức tranh mà không thể tin vào đôi mắt mình .
Đứng quay lưng lại, bất động trong sự vĩnh viễn của bức tranh, cô gái khoác trên người chiếc váy xếp ly màu đỏ đậm và sâu lắng, một màu đỏ mà Jonathan chưa từng nhìn thấy. Anh lướt hờ ngón tay trên mặt tranh. Tác phẩm đẹp hơn cả những gì anh có thể tưởng tượng. Trước hết là chủ đề bức tranh đã vượt lên mọi quy tắc mà Vladimir tự đặt ra, rồi sắc đỏ đến khôn tả khiến anh nhìn ra đích thân Vladimir đã tự nghiền và pha chế những màu sắc mà ông sử dụng theo lối cổ xưa.
Anh chuếnh choáng ngây ngất. Cách bố trí ngược sáng mà danh họa sử dụng trong bức tranh là của khuynh hướng cận đại. Đó không chỉ đơn thuần là những xung động mà còn là sự hiện hữu của ánh sáng, một tiến bộ vượt bậc báo hiệu xu thế hội họa cuả thế kỷ XX. Ở phần bối cảnh, một cây dương phơn phớt xanh hiện lên trên, một bầu trời xanh ngọc là bước tiên phong cho lối vẽ trước phái fô-vít (một trường phái hội họa ra đời năm 1905, do một số nghệ sĩ hiện đại thể hiện, điển hình sử dụng màu sắc trong sáng và ngược với tự nhiên, đã gây được ảnh hưởng tới những phái nghệ thuật ấn tượng) .Jonathan càng ý thức rõ rệt về tầm vóc của nhà danh họa. Vladimir đã vượt lên mọi thời đại. Từ trước tới nay, và có lẽ sẽ chẳng bao giờ có bức tranh nào sánh được với tác phẩm này. - Nghĩa là ông đã làm được điều đó, ông bạn già thân mến! Anh thì thào. Ông đã hoàn thành một tác phẩm bất hủ. Anh cứ đứng như vậy hàng giờ liền ngắm bức tranh Thiếu nữ áo đỏ, và Clara sau khi đã rời khỏi căn phòng, đến hết đêm cũng không hề quay lại khuấy động sự yên tĩnh vây bọc quanh nhà danh họa và người viết sử của ông.
Chỉ tới rạng sáng hôm sau cô mới bước chân vào phòng làm việc. Cô đặt khay lên bàn viết, kéo rèm để ánh sáng lùa vào trong phòng qua cửa sổ mở hé. Jonathan nheo mắt rồi vươn vai. Anh ngồi xuống đối diện cô bên bàn và rót trà. Họ nhìn nhau hồi lâu không nói gì, rồi anh phá vỡ sự yên lặng đồng cảm giữa hai người.
- Cô định thế nào?
Chủ yếu là tùy vào anh, cô nói trước khi bước ra khỏi phòng.
Jonathan nán lại một mình trong chốc lát. Giờ thì anh biết bức tranh mà anh nghiền ngẫm suố đêm rốt cuộc trả lại cho Radskin sự lẫy lừng mà ông đáng được hưởng. Bức tranh Thiếu nữ áo đỏ sẽ đưa ông vào hàng ngũ những danh họa cùng thời với ông. Các quản đốc của những bảo tàng lớn như Metropolitan tại New York, Tare Galeric tại Luân-Đôn, Orsay tại Paris, Prado tại Madrid, Offices tại Florence, Bridgestone tại Tokyo. Jonathan thoáng nghĩ tới Peter sẽ rất lúng túng khi đoán xem ai trong số họ sẽ ra giá cao nhất để giành quyền treo bức tranh này trên tường bảo tàng của mình. Anh lấy điện thoại di động trong túi áo vest, bấm số của Peter và để cho thằng bạn một tin nhắn.
- Tớ đây, anh nói, tớ có tin muốn chia sẻ với cậu. Tớ đang đứng trước một bức tranh mà chúng ta đã tìm kiếm bấy lâu nay, và cậu có thể tin là nó vượt lên mọi mong đợi của chúng ta. Nó sẽ làm cậu trở thành hạnh phúc nhất và bị ghen tị nhiều nhất trong các chuyên gia đấu giá.
- Trừ một chi tiết nhỏ, Clara nói sau lưng anh.
- Chi tiết nào? Jonathan nói và cất điện thoại lại vào túi.
Rõ ràng anh đã quá sốc nên mới bỏ qua chi tiết này.
Cô đứng lên và chìa tay muốn kéo anh lại gần bức tranh. Họ lúng túng đưa mắt nhìn nhau rồi cô lập tức rút tay lại giấu ra sau lưng. Họ bước đến bên giá tranh. Jonathan lại xem xét bức tranh của Vladimir. Khi nhận ra sai sót của mình, anh mở to mắt, nhấc bức tranh lên khỏi giá và nhìn mặt sau. Trong giây lát anh chợt nhận ra một điều vô cùng hệ trọng mà mình đã không hề để ý tới: Vladimir Radskin đã không để lại chữ ký trên tác phẩm cuối cùng của ông.
Clara bước lại gần anh và định đặt tay lên vai anh để trấn an, nhưng cô kìm lại.
- Anh đừng tự trách mình, anh không phải là người đầu tiên bị bức tranh đánh lừa như vậy. Chính ngài Edward cũng hoàn toàn bị chinh phục như anh và cũng không nhận ra điều này. Thôi, đừng đứng đây nữa. Tôi nghĩ ra ngoài đi dạo một lát sẽ giúp anh nhẹ nhõm hơn.
Trong khi đi dạo ngoài vườn, cô kể tiếp câu chuyện của danh họa và vị Mạnh Thường Quân.
Vladimir đã bị căn bệnh cướp đi quá bất ngờ, ông qua đời ngay khi vừa hoàn thành bức tranh Thiếu nữ áo đỏ. Ngài Edward không thể chấp nhận cái chết của người bạn. Đau đớn và khủng hoảng vì sự nghiệp của danh họa vẫn chưa được thừa nhận một cách xứng đáng, một năm sau đó, ông đã bảo đảm bằng chính danh tiếng của mình, bức tranh cuối cùng của Vladimir Radskin là một trong những tác phẩm lớn nhất thế kỷ. Nhân kỉ niệm một năm ngày mất của danh họa, ông tổ chức một buổi đấu giá rất lớn với mục đích công bố bức tranh. Rất nhiều nhà sưu tầm lớn trên thế giới đã đổ xô tới. Trước ngày hôm đó, ông lấy bức tranh ra khỏi két nơi vẫn được cất giữ và chuẩn bị mang tới phòng đấu giá.
Khi ông chợt nhận ra bức tranh không hề có chữ ký, tất cả đã quá muộn. Điều kỳ diệu mà ông chờ đợi trong buổi đại lễ được cử hành để vinh danh cho tác phẩm của nhà danh họa đã phản lại ông. Tất cả những nhà kinh doanh và các nhà phê bình của thời ấy đã dùng chính điểm này để công kích ông. Toàn bộ giới nghệ thuật thời đó chế nhạo ông. Ngài Edward bị kết tội đã mưu đồ trưng bày tác phẩm giả mạo một cách vụng về. Mất danh dự, khánh kiệt, ông bỏ lại các dinh thự cuả mình và rời khỏi nước Anh ngay lập tức. Ông đã cùng vợ và con gái sang Mỹ sinh sống và qua đời sau đó một vài năm, không còn được biết đến.
- Nhưng làm thế nào mà cô biết được tất cả những điều đó? Jonathan hỏi.
- Anh vẫn chưa hiểu ra hiện giờ anh đang đứng ở đâu ư?
Nhìn vẻ bối rối của Jonathan, Clara không thể nhịn được và bật cười.
- Anh đang đứng ở trong dinh thự của ngài Edward. Chính tại nơi đây nhà danh họa của anh đã sống những năm tháng cuối cùng của cuộc đời, tại đây ông đã vẽ phần lớn các tác phẩm của mình.
Lúc này Jonathan mới nhìn quanh và nhận ra tòa lâu đài dường như khác hẳn so với trước. Khi họ đi ngang qua cây dương, anh thử hình dung danh họa đang làm việc dưới gốc cây. Anh tìm cách đoán vị trí mà Vladimir đã đặt giá vẽ để vẽ một trong những bức tranh mà anh tâm đắc nhất. Tác phẩm lấy chủ đề là phong cảnh đang hiện ra trước mắt anh, theo anh biết, hiện đang được trưng bày trong một bảo tàng nhỏ tại New England.
Jonathan nhìn bờ rào sơn màu trắng bao quanh tòa lâu đài tới tận hút tầm mắt. Ngọn đồi hiện lên trong bức tranh có vẻ như cao hơn so với thực tế. Nghĩ vậy, Jonathan quỳ gối xuống và hiểu ra Vladimir đã vẽ bức tranh trong tư thế ngồi chứ không phải đứng. Clara có lẽ đã nhầm lẫn về khoảng cách thời gian trong câu chuyện của cô. Hai năm sau khi chuyển tới đây có lẽ Vladimir đã yếu đi rất nhiều. Họ quay trở vào trong ánh nắng chiều hè rực rỡ.
Suốt buổi chiều Jonathan ở trong phòng làm việc. Khi trời vừa tối, anh tới tìm Clara, cô đang hát khe khẽ trong nhà bếp. Anh lặng lẽ bước vào, đứng tựa lưng vào khung cửa nhìn cô.
- Lạ thật, anh lúc nào cũng chắp tay sau lưng và hễ cứ nghĩ gì lại nheo mắt. Anh đang băn khoăn điều gì chăng? Cô hỏi.
- Rất nhiều điều! Ở trong làng có quán ăn nào khả dĩ để rồi có thể mời cô tới dùng bữa không, tôi muốn rèn luyện tay lái với chiếc Morgan của cô, hơn nữa tôi bắt đầu đói, cô có đói không?
- Tôi sắp chết đói tới nơi rồi!_Cô nói và thả nắm dao nĩa đang cầm trong tay vào bồn rửa. Tôi lên gác thay đồ, hai phút nữa sẽ sẵn sàng.
Cô nói không sai. Jonathan chỉ kịp bấm số thử gọi Peter nhưng không có ai bắt máy, và kịp nhận ra điện thoại di động vừa hết pin, thì nghe tiếng Clara gọi anh từ tầng sảnh tầng dưới.
- Tôi xong rồi đây!
Chiếc xe lăn bánh trong ánh sáng nhàn nhạt của vầng trăng hình lưỡi liềm. Clara đã trùm lên tóc một chiếc khăn mỏng để gió khỏi thổi tung. Jonathan nghĩ không biết đã bao lâu rồi anh chưa cảm thấy trái tim mình ngập tràn cảm xúc rạo rực như lúc này. Anh lại nghĩ tới Peter, anh cần phải báo để bạn mình biết bức tranh Thiếu nữ áo đỏ không có chữ ký. Anh hình dung ra vẻ mặt của Peter cũng như những việc mà anh phải hoàn thành để khả dĩ cứu được bạn mình. Nội trong một vài ngày, anh phải tìm cho ra những cách thức có thể xác thực một bức tranh có rất nhiều điểm khác biệt với khuynh hướng sáng tạo của nhà danh họa.
Cho dù đối với anh, mỗi nét vẽ trên bức tranh còn có giá trị thực tế hơn rất nhiều so với một chữ ký, việc thiếu một nét ký trên tác phẩm sẽ gây nhiều nghi vấn trong giới hội họa. Trước hết, cần phải tìm ra nguyên do vì đâu Vladimir đã không đề tên mình trên bức tranh. Phải chăng là do ông đã phản lại hai quy tắc bất di bất dịch của chính mình: không bao giờ dùng màu đỏ và không bao giờ vẽ phụ nữ? Nếu như đó là hai đáp án duy nhất giải thích cho sự vô danh của bức tranh, thì vô tình ông đã đặt ra thách thức lớn nhất đối với nhà thẩm định, hơn một thế kỷ cộng vài thập kỷ sau, vốn mang trong tâm trí ước vọng trả lại cho ông một vị trí và danh tiếng xứng đáng.
“Tại sao ông lại làm như vậy, Vladimir?" Jonathan nghĩ thầm.
- Đó chính là câu hỏi mà tôi vẫn thường xuyên đặt ra, Clara nói.
Chiếc đèn bàn nhỏ mà người chủ quán trọ mang tới cho họ kín đáo hắt ánh sáng lên khuôn mặt Clara. Jonathan ngẩng đầu lên và không thể kiềm chế nổi khát khao muốn nhìn thẳng vào mắt cô.
- Cô đọc được ý nghĩ của tôi sao?
- Tôi chia sẻ với anh những ý nghĩ đó! Hơn nữa cũng chẳng có gì khó khăn cả, có lẽ anh đã không nhận thấy môi mình mấp máy khi thì thầm những lời đó.
- Không có chữ ký, bức tranh sẽ gây rất nhiều tranh cãi. Chúng ta sẽ cần những bằng chứng cụ thể để chứng minh Radskin chính là tác giả của bức tranh.
- Anh định sẽ bắt đầu như thế nào?
- Tôi sẽ bắt đầu từ sự cấu thành của màu vẽ, và tôi sẽ phải tìm được xuất xứ của những màu được dùng trong Thiếu nữ áo đỏ để có thể so sánh với những loại màu mà ông sử dụng trong các bức tranh khác của mình. Điều này sẽ cho chúng ta những manh mối đầu tiên.
Bàn tay của họ để gần nhau tới mức tưởng chỉ cần vượt qua được vài xăng-ti-mét ngượng ngùng hay sợ hãi, chúng sẽ quyện làm một. Và ai biết được, nếu chạm vào nhau, chúng sẽ chẳng hé mở lời giải đáp cho những băn khoăn cả hai người cùng trăn trở mà không dám cùng thổ lộ.
* * *
Tại dinh thự, Jonathan được bố trí ở một căn phòng dành cho khách tới thăm. Anh đặt túi của mình lên một chiếc ghế bành và ngồi chống tay trên giường có lọng che bằng vải mộc. Rồi anh tiến tới một trong hai cửa sổ trông ra vườn và dường như cảm thấy mùi hương tỏa ra từ cây dương đang neo mình trong bóng đêm. Anh rùng mình, đóng hai cánh cửa sổ phía trong và bước vào buồng tắm. Clara đi ngang ngoài hành lang, cô dừng lại giây lát trước cửa phòng anh, rồi về phòng cô nằm ở cuối dãy.
Anh dậy từ rất sớm. Chuẩn bị xong, anh xuống bếp. Khắp phòng thơm mùi gỗ cháy dở. Clara đã không hề nói quá, căn phòng buổi sáng sớm thật giá lạnh. Hai chiếc bát to được đặt trên bàn, cạnh một cái giỏ lớn. Jonathan viết vài chữ để vào giỏ. Anh thổi cho lửa bùng lên rồi đi ra bằng lối sau, khép cửa và cố không gây tiếng động. Cả khu vườn như chìm trong giấc ngủ dưới một màn sương mai. Jonathan hít đầy phổi làn không khí mát lạnh của buổi sớm, anh thích nhất thời điểm này trong mối ngày, khi hai thế giới hoàn toàn khác biệt gần như nối vào nhau trong giây lát. Không một cành cây, không một ngọn hồng dại nào bám trên tường lay động. Những viên sỏi lạo xạo dưới chân anh. Anh lên xe, nổ máy và ra khỏi trang viên. Ra tới con đường nhỏ có hai hàng cây cao, anh nhìn lại tòa nhà đang thu mình dần trong kính chiếu hậu. Khi xe anh tới khúc quanh của con đường cũng là lúc Clara mở toang các cửa sổ tầng trên.
Một làn mưa rơi nhẹ trên sân bay Heathrow. Jonathan trả chiếc xe và lên xe buýt đi tới khu có các quầy vé của hãng hàng không Italia. Chuyến bay đi Florence sẽ cất cánh trong hai giờ nữa, anh liền đi lang thang khắp các quầy hàng.
Clara bước vào bếp, cô tới bên ngọn lửa đang nổ lốp đốp trong lò sưởi và mỉm cười. Rồi cô lại gần bếp ga, đặt ấm đun trà lên một ngăn bếp và ngồi vào bàn. Bà quản gia hàng ngày vẫn lo việc chăm sóc trang viên đã mang báo và bánh mì tới. Cô có thể nghe thấy tiếng bước đi tự tin của bà ở tầng trên. Clara nhìn thấy lá thư mà Jonathan đã để lại cho cô. Cô bỏ tờ báo xuống và bóc phong bì.
Clara
Sớm nay tôi phải đi. Tôi đã định gõ cửa để chào cô, nhưng cô vẫn còn đang ngủ. Khi cô đọc được những dòng này, tôi đang trên đường đi Florence, lần theo dấu nhà danh họa của chúng ta. Thật lạ, tôi đã phải chờ chừng ấy thời gian để có được khám phá quan trọng nhất mà cuộc đời dành tặng. Tôi muốn chia sẻ với cô một ý nghĩ đã xuất hiện trong tâm trí tôi ngay khi vừa tỉnh giấc. Khám phá này cũng giống như một chuyến du khảo, tôi nghĩ nó sẽ xảy đến từ giây phút đầu tiên khi tôi gặp cô. Song thực chất giây phút đó là từ lúc nào?Cô có biết không?
Tôi sẽ điện cho cô vào tối nay, hy vọng cô có một ngày tốt đẹp. Tôi thực lòng muốn được ở bên cô ngày hôm nay, tôi biết mình sẽ nhớ cô nhiều.
Chúc mọi điều tốt lành,
Jonathan
Clara gấplá thư lại và chậm rãi cất nó vào túi áo khoác dài. Cô hít một hơi thật sâu, bình thản ngước nhìn chùm đèn treo trần, rồi đưa hai tay lên trời và thốt kêu lên vui sướng.
Gương mặt ngạc nhiên của Dorothy Blaxton, bà quản gia, ngó vào qua cánh cửa hé mở.
- Cô gọi tôi phải không, thưa cô chủ?
Clara lấy tay che miệng giả vờ ho.
- Không, Dorothy, có lẽ đó là tiếng nước sôi tôi đun để pha trà thôi.
- Có lẽ thế, bà trả lời, và nhìn sang ngăn bếp ga để ấm nước mà Clara đã quên không bật lửa. Clara đứng dậy và quay một vòng mà hoàn toàn không để ý mình đang làm gì.
Cô bảo bà Blaxton dọn nhà sạch sẽ và cắm vài bông hoa trong phòng dành cho khách, cô ra Luân-đôn nhưng sẽ về ngay. -
Vâng, thưa cô chủ, bà quản gia trả lời và đi lên cầu thang.
Ngay khi Dorothy Blaxton khuất bên ngoài hành lang, cô ngước mắt lên trời rồi cũng đi lên tầng.
Đúng vào lúc máy bay của Jonathan rời đường băng, Clara lái chiếc Morgan rời khỏi trang viên. Mặt trời tròn vạnh và nóng bỏng tỏa sáng trên bầu trời.
Hai tiếng sau, cô đậu xe trước cửa phòng tranh.
* * *
Ở cách đó vài ngàn cây số, một chiếc ta-xi thả Jonathan xuống trước Piazza della Repubblica (Quảng trường Cộng hòa nằm ở trung tâm thành phố Florence và là một trong những khu thương mại lớn cuả thành phố) , trước cửa khách sạn Savoy. Anh lên ngay phòng và ngay lập tức gọi cho người bạn đã lâu không gặp. Lorenzo nhấc máy sau hồi chuông đầu tiên và nhận ngay ra giọng anh.
- Cơn gió nào đã mang cậu tới đây? Lorenzo hỏi bằng giọng Toscane.
- Cậu có rỗi để ăn trưa cùng tớ không? Jonathan hỏi lại
- Với cậu thì lúc nào tớ cũng rỗi! Thế cậu ở khách sạn nào, sao không tới nhà tớ?
- Khách sạn Savoy.
- Vậy thì tớ sẽ gặp cậu ở quán cà phê Gilli trong nửa giờ nữa nhé.
Đa số các bàn ngoài sân đều đã có người ngồi nhưng Lorenzo là khách quen của tất cả các quán đông người lui tới. Người phục vụ bàn thân mật ôm vai anh, bắt tay Jonathan rồi dọn ngay cho họ một bàn trước ánh mắt giận dữ của đám khách du lịch đang đứng xếp hàng chờ trước cửa. Jonathan nhã nhặn từ chối thực đơn mà người phục vụ đã đưa cho anh.
- Tôi cũng dùng như Lorenzo.
Những câu chuyện liên miên không dứt quanh chiếc bàn, nơi hai người bạn tận hưởng niềm vui hội ngộ.
- Thế nào, cậu tin là cậu đã tìm thấy bức tranh trứ danh của mình rồi phải không?
- Tớ chắc chắn, nhưng tớ rất cần sự giúp đỡ của cậu để cả thế giới có thể đồng tình với tớ.
- Nhưng tại sao ông ta không để lại chữ ký trên bức tranh, cái ông họa sĩ chết tiệt của cậu?
Tớ còn chưa biết, mà chính vì thế nên tớ mới cần đến cậu.
- Cậu chẳng thay đổi chút nào! Lúc nào cậu cũng điên rồ. Từ lúc còn ngồi trên ghế trường mỹ thuật, rồi lúc chúng mình thực tập tại Paris, cậu đã nói mãi với tớ đến nhàm tai về Vladimir Radskin của cậu.
- Cậu thì hơn gì, cậu cũng chẳng thay đối chút nào, Lorenzo.
- Tớ đã già đi hai mươi tuổi, như thế cũng đã là thay đổi rồi.
- Thế còn Luciana?
- Vẫn là vợ tớ, kiêm mẹ của những đứa con tớ, cậu biết rồi đấy, ở nước Ý này gia đình là cả một thể chế. Thế cậu lập gia đình chưa?
-Sắp.
- Tớ cũng đoán như vậy, cậu vẫn chẳng thay đổi gì.
Người phục vụ đặt phiếu tính tiền và hai ly cà phê đậm đặc lên bàn. Jonathan rút ví ra nhưng Lorenzo lập tức chụp lấy tay anh.
- Cậu cất ngay đi cho tớ, tiền đô-la của cậu chẳng còn chút giá trị nào ở Châu Âu nữa, cậu không biết sao? Được rồi, tớ sẽ đưa cậu đến chỗ gia đình Zecchi, xưởng của họ nằm ngay gần đây. Có thể ở đó chúng ta sẽ biết được thêm tin tức gì về những loại bột màu mà ông người Nga của cậu đã sử dụng. Họ còn giữ lại những loại xuất hiện từ thế kỷ trước. Cửa hiệu này chính là ký ức của nền hội họa đương đại.
Tớ cũng biết chỗ của gia đình Zecchi rồi, Lorenzo!
- Đúng thế, nhưng cậu chẳng quen biết ai làm việc ở đó, còn tớ thì có!
Họ rời khỏi Pizza della Republica. Chiếc ta-xi chở họ tới số 19 via della Studio. Lorenzo đến trước quầy tiếp tân. Một người phụ nữ tóc nâu tươi tắn tên Grazilla dang rộng hai tay chào đón họ. Lorenzo thì thầm vào tai cô, cô liên tục đáp “Vâng" và dường như có vẻ thích thú. Cô nháy mắt với anh và kéo hai người ra phía sau quầy. Ở đó, họ đi lên một cầu thang cũ kỹ bằng gỗ kêu cót két theo mỗi bước chân. Graziella cầm theo một chiếc chìa khóa có hình thù rất kỳ quặc. Cô tra chìa vào ổ khóa của cánh cửa dẫn vào một gian phòng xép rộng mênh mông không có chút ánh sáng nào lọt tới. Dưới những thanh rầm, dãy giá sách như kéo dài vô tận, trên đó hàng ngàn cuốn sách đứng thẳng hàng dưới một lớp bụi mỏng. Graziella quay về phía Jonathan và nói với anh bằng giọng gần như không có trọng âm:
- Nhà danh họa của anh đã đến đây vào năm nào?
- Khoảng từ 1862 đến 1865
- Nếu vậy thì đi theo tôi, những cuốn sổ ghi chép của thời kỳ đó nằm hơi sâu phía trong kia.
Cô lướt các ngón tay trên giá và dừng lại trước những cuốn sổ có gáy đóng bằng da rạn nứt rồi rút ra năm cuốn.
Cô đặt những cuốn sổ to kềnh lên trên một chiếc bàn trống. Tất cả đơn đặt hàng gửi tới các cửa hiệu của gia đình Zecchi trong vòng bốn thế kỷ qua đều được ghi chép trong những cuốn sổ này.
-Trước kia, đây là nơi người ta chuẩn bị bột màu và các loại dầu tinh khiết, Graziella nói. Những bậc thầy nổi danh nhất đều đặt chân tới đây. Giờ nơi này trở thành phòng lưu trữ tài liệu trực thuộc bảo tàng Florence. Lẽ ra phải có giấy phép của quân đốc bảo tàng, anh mới được vào trong này. Nếu bố tôi biết, thế nào ông cũng sẽ nổi cáu. Nhưng anh là bạn của Lorenzo, thành ra anh cứ coi đây là nhà của mình. Tôi sẽ cùng tìm giúp anh.
Jonathan, Lorenzo và Graziella ngồi xuống quanh bàn. Vừa lần theo những trang giấy viết tay, Jonathan vừa hình dung Vladimir đi đi lại lại nơi gian phòng này, trong lúc chờ người ta chuẩn bị cho các đơn hàng của ông. Radskin cho rằng trách nhiệm của một ông họa sĩ không chỉ dừng lại ở chất lượng tuyệt hảo cũng như nghệ thuật pha chế màu, mà còn phải biết bảo tồn sắc màu trước sự tàn phá của thời gian. Khi còn dạy học ở Nga, bao lần ông luôn phải luyến tiếc trước những tổn thất do việc phục chế vụng về trên những bức tranh của các nhà danh họa yêu thích. Jonathan biết có nhiều nhà phục chế ở Paris sẵn sàng chia sẻ quan điểm với Radskin. Chợt họ nghe tiếng cầu thang kêu cọt kẹt, ai nấy đều cảm thấy máu trong người đông cứng lại, có ai đó đang đi lên. Graziella chộp lấy những cuốn sổ và chạy vội đi xếp chúng lại chỗ cũ. Tiếng nắm đấm cửa rít lên, Graziella chỉ kịp làm ra vẻ ngây thơ trước khi cha cô bước vào phòng, nét mặt sa sầm. Giovanni đưa tay vuốt bộ râu quai nón và lên tiếng quở mắng Lorenzo.
- Cậu làm gì ở đây thế này? Chúng ta có hẹn nhau đâu nhỉ.
- Giovanni, lúc nào tôi cũng cảm thấy vui mừng khi được gặp ông, Lorenzo đáp và vui vẻ tiến lại gần ông.
Anh giới thiệu Jonathan với ông. Các nếp nhăn trên mặt người cha của Graziella giãn dần khi ông nhận ra, không chỉ có con gái mình với Lorenzo trong căn phòng xép.
- Đừng trách cô con gái của ông, chính tôi đã năn nỉ cô bé cho một trong những người bạn thân nhất cuả tôi xem chốn độc nhất vô nhị này của Florence. Cậu ta từ Mỹ tới, thành phố Boston. Giới thiệu với ông, Jonathan Gardner, chúng tôi biết nhau từ khi còn ngồi trên ghế đại học ở Paris. Anh ta là một trong những chuyên gia có tiếng nhất trên thế giới.
- Thói quen phóng đại không phải là một tính cách cố hữu của dân tộc ta, Lorenzo, cậu đừng quá lời như thế! Cha của Graziellla đáp.
- Kìa bố! Cô con gái nói giọng hơi trách móc.
Giovanni nhìn Jonathan dò xét, ông đưa tay vuốt lên bộ râu quai nón, nhíu mày và cuối cùng chìa tay ra.
- Chào mừng anh đến chỗ chúng tôi, nếu như anh là bạn của Lorenzo, thì chúng tôi cũng sẽ coi anh là bạn. Bây giờ, tốt nhất là chúng ta xuống nhà tiếp tục câu chuyện. Các chủ nhân của gian phòng này sẽ không Các chủ nhân của gian phòng này sẽ không thích thú chút nào nếu có gió lùa vào đây. Đi theo tôi.
Ông dẫn họ vào trong một gian bếp rất rộng. Một người phụ nữ có mái tóc được buộc túm bên dưới chiếc khăn mỏng, đang đứng trước các bếp lò. Bà thắt chặt dây buộc tạp dề và quay lại, dang rộng tay đón chào những vị khách của cô con gái. Jonathan nhìn bà và chớp mi mắt, anh ngạc nhiên khi nhận ra mình bỗng cảm thấy nhớ Clara. Một tiếng sau, Lorenzo và Jonathan rời khỏi nhà Giovanni.
- Cậu sẽ ở lại tối nay chứ? Lorenzo hỏi trong lúc tiễn anh qua những con phố.
- Ừ, tớ muốn chờ kết quả tìm kiếm mà tớ đã nhờ cô bạn của cậu giúp.
- Graziella sẽ tìm ra, cậu yên tâm đi.
- Nếu như bố cô ấy để cho cô ấy được vào khu lưu trữ.
- Cậu đừng lo, tớ biết ông ấy rất rõ, thoạt nhìn ông có vẻ đáng sợ vậy thôi, song đối với cô con gái, ông ấy mềm như tuyết.
- Tớ không biết phải làm gì để cám ơn cậu, Lorenzo.
- Nếu vậy thì hãy tới nhà tớ dùng bữa, Luciana rất vui nếu được gặp cậu, mà chúng mình lại có thêm thời gian bàn công việc.
Lorenzo chia tay Jonathan ở trước cửa khách sạn và quay lại tiếp tục công việc ở viện hàn lâm nghệ thuật, nơi anh phụ trách một phòng nghiên cứu. Thoạt tiên, Jonathan muốn đi tới Offices song bảo tàng lại đóng cửa. Bồn chồn vì phải chờ đợi lâu, anh bèn đi dạo qua Ponte Vecchio và thả bộ tới tận Piazza Pitti. Anh mua vé vào công viên Boboli.
Anh đi ngang qua khoảng sân trong và leo lên những bận thang dẫn tới sân thượng được ngăn cách với tòa lâu đài bằng đài phun nước Carciofo. Khung cảnh Florence thấy được chốn này thật dễ khiến cho người ta xúc động. Nóc nhà thờ lớn và gác chuông nhô lên giữa những mái nhà như trải dài không cùng. Anh chợt nhớ tới bức tranh được
Tác giả :
Marc Levy