Emma
Chương 38
Không có chuyện bất thường gây trở ngại cho buổi dạ vũ. Ngày lại qua ngày, và sau một buổi sáng sốt ruột trông ngóng, Frank Churchill đi đến trước giờ dùng bữa tối, thế là mọi việc đều ổn thoả.
Anh và Emma chưa gặp lại lần thứ hai. Họ chỉ đối diện nhau ở Công xá, nhưng thế là tốt hơn cuộc gặp gỡ thông thường trong một đám đông. Ông Weston đã khẩn khoản Emma đến sớm hơn những người khác nhằm giúp cho ý kiến sắp xếp trong các gian phòng. Cô không thể chối từ, thế là cô phải gặp anh trong vài khoảnh khắc tĩnh lặng. Cô đi đón Harriet, rồi hai người đến Công xá kịp lúc nhà Randalls cũng đã đến.
Có vẻ như Frank Churchill đang nóng lòng trông ngóng. Dù anh không nói nhiều, ánh mắt anh cho thấy anh sẵn sàng hưởng một buổi tối vui thích. Họ đi bên nhau để rà soát mọi việc đâu ra đấy. Trong vòng vài phút, một cỗ xe khác chạy đến khiến cho Emma tỏ ra ngạc nhiên. Cô định thốt lên "Đến sớm thế!" nhưng kịp nhận ra đấy là một gia đình trong số những người bạn cũ. Giống như cô, họ đến sớm để phụ giúp ông Weston. Kế tiếp là một cỗ xe khác, cũng đến sớm với cùng mục đích. Dường như phân nửa số cư dân địa phương cùng tụ tập với nhau với mục đích sắp xếp chuẩn bị.
Emma nhận ra rằng ông Weston không chỉ dựa vào ý kiến của cô, và nghĩ nếu không được tin cậy hoàn toàn bởi một người đàn ông vốn có nhiều bạn thân và cố vấn thì đấy không phải là điều đáng phiền. Cô thích thái độ cởi mở của ông, nhưng nếu ông ít bộc trực một chút thì hẳn ông được lòng người hơn. Ông phải là mẫu người của lòng nhân từ nhưng không phải của tình thân hữu. Cô có thể muờng tượng ra một người như thế. Cả nhóm người đi vòng quanh, nhìn ngắm, ca ngợi, và rồi vì không còn việc gì phải làm, họ tụ tập quanh lò sưởi và nhận xét là đã tháng năm, một ánh lửa vẫn tỏ ra dễ chịu.
Emma thấy không phải do lỗi của ông Weston khiến cả nhóm tư vấn của ông không đông đảo hơn. Họ đã ghé qua nhà bà Bates để cho đi nhờ xe, nhưng hai vợ chồng Elton đã đón người dì và cô cháu đi cùng.
Frank đứng kế bên Emma nhưng có lúc anh tản ra nơi khác. Anh có vẻ bồn chồn, cho thấy đầu óc anh không được thoải mái. Anh nhìn quanh quất, đi đến cánh cửa, nghe ngóng âm thanh của những cỗ xe khác – sốt ruột muốn bắt đầu, hoặc ngại đứng gần cô.
Anh nói về cô Elton:
Tôi nghĩ cô ấy sắp đến. Tôi rất hiếu kỳ muốn gặp cô Elton. Tôi nghe nhiều về cô ấy. Tôi nghĩ không bao lâu thì cô ấy sẽ đến.
Có tiếng động của một cỗ xe đang đến gần. Anh vã đi ra, nhưng lại đi vào, nói:
Tôi quên là mình chưa quen biết với cô ấy. Tôi chưa từng gặp cả hai vợ chồng Elton. Tôi không nên đường đột.
Hai vợ chồng Elton xuất hiện, rồi mọi người tươi cười chào hỏi nhau.
Ông Weston nhìn quanh quất, nói:
Nhưng còn chị Bates và cô Fairfax. Chúng tôi nghĩ là anh đi đón họ.
Sự nhầm lẫn chỉ là nhỏ nhặt. Một cỗ xe bây giờ được phái đi đón họ. Emma muốn biết cảm nghĩ đầu tiên của Frank về cô Elton, muốn biết anh phản ứng như thế nào đối với bộ áo thanh lịch của cô Elton và nụ cười tử tế của cô này. Ngay lập tức anh có ý kiến bằng cách để ý ngay đến cô Elton sau những lời giới thiệu.
Trong vòng vài phút, cỗ xe kia quay lại. Có người nào đấy nói về trời mưa.
Frank nói với ông bố:
Không nên bỏ quên chị Bates.
Rồi anh đi ra. Ông Weston định ra theo, nhưng cô Elton giữ ông lại để ông nghe ngôn từ cô khen ngợi con trai ông. Cô nói một cách nhanh nhẩu khiến cho anh chàng tuy đi nhanh vẫn nghe lỏm được cô:
Ông Weston, anh ấy là người rất tốt. Hẳn ông còn nhớ tôi đã thẳng thắn bảo với ông là tôi có ý kiến của riêng mình, và tôi lấy làm vui mà nói rằng tôi rất mến anh ấy. Ông nên tin lời tôi. Tôi không bao giờ tâng bốc ai. Tôi nghĩ anh ấy rất đẹp trai, và tư thái của anh ấy chính là điểm tôi đánh giá cao – đúng là một quý ông, không hề có vẻ dối trá hoặc hợm hĩnh. Ông nên biết tôi rất ghét kẻ hợm hĩnh – thật là kinh! Ở Maple Grove người ta không bao giờ chấp nhận họ. Cả anh Suckling và tôi đều không thể kiên nhẫn với họ, và đôi lúc chúng tôi phải nói một cách gay gắt! Còn Selina vì có tâm tính hiền hoà nên chịu đựng giỏi hơn.
Khi cô nói về anh con trai, ông Weston còn chú ý lắng nghe. Nhưng khi đề cập đến Maple Grove, ông nhớ ra rằng phải lo đón tiếp những phụ nữ đang đi đến. Với nụ cười tươi, ông vội bước ra ngoài.
Cô Elton quay sang chị Weston:
Đấy là xe của chúng tôi đi đón chị Bates và Jane. Người phu xe và mấy con ngựa của chúng tôi thật là nhanh nhẹn! tôi nghĩ họ đi nhanh hơn bất kỳ ai khác. Cho xe của mình đi đón một người bạn là cả niềm vui! Tôi được biết chị định cho xe đi đón họ, nhưng vào cả những lúc khác thì việc này sẽ không cần thiết. Xin chị hãy tin là tôi sè luôn chăm sóc họ.
Được hai quý ông hộ tống, chị Bates và cô Fairfax bước vào. Có vẻ như cô Elton nghĩ mình có bổn phận giống như là chị Weston phải đón tiếp họ. Bất kỳ người nào như Emma nhìn cô đều hiểu ý nghĩ của những cử chỉ của cô, nhưng chẳng bao lâu ngôn từ của cô, ngôn từ của tất cả mọi người, đều bị mất hút vì chị Bates liến thoắng một hồi sau khi gia nhập đám người quanh lò sưởi.
Khi cánh cửa vừa mở, chị Bates mở miệng ngay:
Quý vị thật là tử tế! không có mưa gì cả. Không có gì đáng nói. Tôi không lo cho bản thân mình. Đôi giầy của tôi khá tốt. Và Jane cho biết…À! – khi cô vừa bước qua cánh cửa – Này! Này! Trông thật là lộng lẫy! thật đáng ca ngợi! rằng sáng sủa! này Jane, Jane, hãy nhìn xem! Cháu có thấy gì không? Ôi chao! Chị Weston, chị hẳn phải có cây đèn thần của Aladdin. Bà Stokes tốt bụng hẳn không nhận ra chính phòng của mình. Tôi gặp bà ấy khi mới đến, bà ấy đang ở cửa ra vào. Tôi nói "Ôi chao! Bà Stokes". Nhưng tôi không có thời giờ nói thêm gì.
Bây giờ chị Bates gặp chị Weston, chị tiếp:
Tốt lắm, tôi xin cảm ơn chị. Tôi mong chị vẫn khoẻ. Tôi rất vui được nghe thế. Tôi rất lo chị bị nhức đầu! tôi thấy chị thường đi ngang qua và biết chị phải tất bật nhiều. Đúng là thật vui được nghe như thế.
À, cô Elton thân yêu, cảm ơn cô đã tử tế cho xe đến đón rất kịp lúc. Jane và tôi đã chuẩn bị xong. Mấy con ngựa không phải chờ đợi gì cả. Cỗ xe thật là tiện nghi. Ôi! Và chị Weston ạ, chúng tôi phải cảm ơn chị về việc nà. Cô Elton đã tử tế mà gửi thiếp mời cho Jane, nếu không chúng tôi đã…nhưng hai lời mời cùng ngày! Chưa có bao giờ có láng giềng như thế! Tôi nói với mẹ tôi "Mẹ ạ, con tin rằng…" Xin cảm ơn, mẹ tôi vẫn khoẻ. Đã đi đến nhà ông Woodhouse. Tôi xin bà ấy phải đội khăn choàng đầu, vì buổi tối không được ấm…tấm khăn choàng lớn còn mới của bà. Quà cưới của cô Dixon. Cô ấy rất tử tế mà có lòng nghĩ đến mẹ tôi ! mua ở Weymouth, chị biết đấy…anh Dixon chọn giúp, Jane nói có ba tấm khăn choàng khác khiến cho họ phải phân vân hồi lâu. Đại tá Campbell thích màu xanh ô liu.
Cháu Jane thân yêu, cháu có chắc chân không bị ướt chứ? Chỉ có vài giọt, nhưng dì vẫn lo…nhưng anh Frank Churchill thật là..và có tấm thảm để lau giày..Dì sẽ không bao giờ quên lòng tử tế tột độ của anh ấy.
Ôi chao! Anh Frank Churchill, tôi phải cho anh từ lúc anh giúp sửa đến nay cặp kính của mẹ tôi không hề hư hỏng nữa, cái đinh ốc không bao giờ sút ra nữa. Mẹ tôi thường nhắc đến lòng tốt của anh. Có phải thế không hở Jane? Chúng ta thường nhắc đến anh Frank Churchill phải không?
À, cô Woodhouse đây rồi. Cô Woodhouse thân yêu, cô vẫn khoẻ chứ? Rất cảm ơn cô, tôi vẫn khoẻ. Đây giống như là xứ thần tiên! Quả là sự chuyển đổi! tôi biết không nên đề cao – nhìn Emma với giọng tự mãn – như thế là thô lỗ, nhưng cô Woodhouse ạ, hãy tin tôi đi, cô trông thật là.. Cô có thích kiểu tóc của Jane không ? Cô là người phán quyết. Con nhỏ tự làm tóc lấy. Quả là diệu kỳ khi nó tự làm tóc! Tôi nghĩ thợ làm tóc nào ở London vẫn không bằng. À! Tôi nha6.nó ra bác sĩ Hughes và bà vợ. Tôi đến đến chào hai ông bà Hughes.
Ông có khoẻ không? Bà có khoẻ không? Rất khoẻ, xin cảm ơn. Thật là vui, phải không? Anh Richard ở đâu? À, anh ấy đàng kia. Xin đừng làm phiền anh ấy. Nên để anh trò chuyện với các cô gái trẻ.
Anh có khoẻ không anh Richard? Ngày nọ tôi trông thấy anh đi qua thành phố…Bà Otway, tôi ngạc nhiên quá! Còn có ông Otway tốt bụng với cô Otway và cô Caroline. Thật là vui được gặp đủ bạn bè! Còn có ông George và ông Arthur.
Ông có khoẻ không ? Ông có khoẻ không? Vẫn thường… Tôi rất cảm kích. Chưa bao giờ thấy vui như hôm nay. Có phải tôi nghe tiếng một cỗ xe nữa? Ai thế? Có lẽ là nhà Coles. Thật là vui đứng giữa những người bạn như thế này. Và lò sưởi trông thật sang! Tôi thấy gần như bị nướng….Không, cảm ơn. Tôi không dùng cà phê – không bao giờ dùng cà phê. Nhân tiện, xin ông vui lòng cho một tí trà…Không cần vội. À! đây rồi. Mọi thứ đều thật ngon.
Frank Churchill trở lại đứng kế bên Emma. Ngay khi chị Bates ngừng lại, Emma nghe lỏm được những lời trao đổi giữa cô Elton và cô Fairfax, vì hai người đứng phía sau cô không xa. Anh có vẻ nghĩ ngợi. Cô không thể xác định anh cũng nghe lỏm hay không.
Sau nhiều lời khen ngợi Jane về dáng vẻ và trang phục, những lời khen ngợi thật nhỏ nhẹ và đúng mức, hiển nhiên là cô Elton muốn mình được khen lại:
Em thấy chiếc áo cô chị thế nào? Em thấy hoa văn trang trí thế nào? Wright làm tóc cho chị thế này trông ra sao?
Với những câu hỏi khác, cô đều được trả lời với sự lịch sự pha chút kiên nhẫn.
Cô Elton lại nói:
Những người khác đều chú trọng đến ăn mặc hơn chị, nhưng trong những dịp như thế này, khi mọi cặp mắt đều đổ dồn về chị, và để tỏ ra trọng vọng nhà Weston – vốn tổ chức buổi dạ vũ này để dành vinh hạnh cho chị - thì chị không muốn tỏ ra thua kém người khác. Và chị thấy ngoài chị ra, ít người khác mang ngọc trai. Chị nghe nói Frank Churchill khiêu vũ giỏi. Chị sẽ xem sở thích của anh ấy và chị có hợp nhau không. Frank Churchill đúng là người tốt. Chị rất mến anh ấy.
Đúng lúc này, Frank bắt đầu ăn nói một cách sôi nổi khiến cho Emma đóan anh đã nghe lỏm được những lời đề cao anh nhưng cô không muốn nghe thêm. Tiếng của các phụ nữ khác bị chìm lấp một lúc, cho đến khi giọng nói của cô Elton lại cất lên mồn một. Anh Elton vừa nhập bọn, và cô vợ anh đang ba hoa:
Ôi chao! Cuối cùng anh tìm ra được bọn này đang ẩn náu ở đây, phải không? Em đang bảo Jane, em nghĩ anh hẳn đã bắt đầu hết kiên nhẫn với tin tức của đám phụ nữ này.
Frank tỏ vẻ ngạc nhiên và bất bình:
Jane! Nói thì dễ, nhưng tôi nghĩ hẳn cô Fairfax không đồng ý.
Emma thầm thì:
Anh có thích cô Elton không?
Không thích tí nào.
Anh vô tâm.
Vô tâm! Cô có ý gì?
Rồi khuôn mặt anh mất vẻ nhíu mày, thay vào đó là một nụ cười:
Không, đừng nói cho tôi biết. Tôi không muốn biết ý cô nói gì. Bố tôi đâu? Lúc nào thì ta bắt đầu khiêu vũ?
Ema không thể hiểu được anh: có vẻ anh đang bực tức. Anh bước đi tìm ông bố, nhưng quay lại ngay cùng với vợ chồng Weston. Anh đã bàn với hai người một chuyện rắc rối, nên họ phải đến gặp Emma. Chị Weston được biết rằng phải mời cô Elton bắt đầu buổi dạ vũ vì cô này trông mong việc ấy, đi ngược lại với ý muốn của họ là dành cho Emma vinh dự này. Emma đón nhận tin báo với tính ngoan cường.
Ông Weston hỏi:
Rồi chúng ta sắp xếp bạn nhảy của cô ấy ra sao? Cô ấy hẳn nghĩ Frank phải mời cô.
Lập tức Frank quay sang Emma để nhắc lại lời hứa trước đây của cô , và khoe rằng anh là người bận rộn, khiến cho ông bố anh rất thoả dạ. Và rồi có vẻ như chị Weston muốn ông khiêu vũ với cô Elton, nên họ phải giúp thuyết phục ông. Việc sắp xếp được thông qua nhanh chóng.
Ông Weston và cô Elton bước đi dẫn đầu, anh Frank Churchill và cô Woodhouse theo sau. Emma phải chấp nhận vị thế của mình đứng thứ nhì sau cô Elton, dù cô luôn nghĩ buổi dạ vũ này là dành vinh dự cho cô. Điều này gần như là ép buộc cô phải kết hôn. Hiển nhiên là vào lúc này cô Elton có lợi thế, trong tính phù phiếm cô được hoàn toàn mãn nguyện, vì dù cô đã định bắt đầu buổi dạ vũ với Frank, sự thay đổi không làm cô mất mát gì. Ông Weston có danh giá cao hơn con trai ông.
Cho dù bị cản trở một ít, Emma vẫn thích thú tươi cười để xem sự thể diễn ra thế nào, và cảm thấy trước mắt mình còn nhiều tiếng đồng hồ của một buổi tụ họp bất thường. Cô lấy làm bứt rứt hơn bất kỳ nguyên do nào khác khi thấy anh Knightley không khiêu vũ. Anh đứng đây, trong số những người bàng quan, đó không phải là chỗ của anh. Đúng ra anh phải khiêu vũ, không nên nhập bọn với những ông chồng, ông bố vợ, người chơi bài – những người không quan tâm gì đến khiêu vũ. Có lẽ không như nơi nào khác, nơi đây anh có lợi thế nhất. Dáng người cao, rắn chắc của anh nổi bật trong số những thân người kềnh càng, những bờ vai lòm khòm, khiến cho Emma nghĩ mọi người hẳn phải hướng tầm mắt về anh. Không có ai so sánh được với anh ngoại trừ bạn nhảy của cô. Anh di chuyển ít bước gần hơn, với chỉ ít bước đó – với tư thái phong nhã và dáng đi tự nhiên – đủ để chứng tỏ anh phải khiêu vũ nếu anh chịu khó. Mỗi khi bắt gặp ánh mắt của anh, cô đều mỉm cười nhưng anh lại tỏ ra nghiêm nghị. Cô ước gì anh thích phòng khiêu vũ hơn, và mến Frank Churchill hơn. Có vẻ như anh đang quan sát cô. Cô không nên tự mãn khi anh nghĩ cô khiêu vũ đẹp, nhưng dù anh có phê phán hành vi của cô, cô vẫn không e ngại. Giữa cô và bạn nhảy không có vẻ gì như đang tán tỉnh nhau. Hai người chỉ là hai người bạn vui vẻ thoải mái hơn là hai người đang yêu nhau. Hiển nhiên là bây giờ Frank Churchill nghĩ về cô ít hơn trước .
Buổi khiêu vũ diễn ra trong bầu không khí vui vẻ. Chị Weston vẫn luôn ân cần phục vụ mọi người. Ai nấy đều tỏ vẻ thích thú. Thường thì khi chấm dứt người ta mới lên tiếng khen ngợi tài tổ chức của gia chủ, nhưng ở đây, ngay từ lúc bắt đầu họ đã tán thưởng không ngớt. Tuy nhiên, có một sự việc mà Emma phải nghĩ ngợi: hai bài nhạc trước khi ăn tối đã bắt đầu mà Harriet không có bạn nhảy – cô là phụ nữ trẻ duy nhất ngồi xem người ta khiêu vũ. Họ đã sắp xếp cho đủ cặp, thế nên đáng ngạc nhiên khi có một người dư thừa! nhưng chỉ ít lâu sau Emma hiểu ra, khi thấy anh Elton đang đi quanh quẩn. Hẳn anh không muốn mời Harriet khiêu vũ, Emma biết thế, và nghĩ anh đang muốn trốn lánh trong phòng chơi bài.
Nhưng anh không có ý định trốn lánh. Anh đi đến nơi có một nhóm người đang ngồi trò chuyện với vài người, rồi đi qua laị trước mặt họ như thể cho họ thấy anh đang được tự do và muốn được tự do như thế. Đôi khi anh đi đến trước mặt cô Smith hoặc trò chuyện với những người quanh cô. Emma thấy rõ tất cả. Cô chưa khiêu vũ tiếp, cô được sắp xếp khiêu vũ bản nhạc cuối nên vì vậy có thể nhàn nhã nhìn quanh, chỉ cần quay đầu đi một tí là cô thấy tất cả. Khi cô đi đến, cả nhóm người đứng ngay phía sau cô, và cô không còn nhìn thấy gì nhưng anh Elton đang ở gần, thế nên cô nghe được từng lời trao đổi giữa anh và chị Weston. Cô nhận ra vợ anh đang đứng gần, không chỉ nghe lỏm mà khuyến khích anh bằng tia nhìn đầy ý nghĩa.
Chị Weston tốt bụng đứng lên, đi đến anh và nói:
Anh Elton, anh có thích khiêu vũ không?
Anh trả lời ngay:
Có, chị Weston à, nếu chị khiêu vũ với tôi.
Tôi? À, không! Tôi sẽ giới thiệu cho anh một bạn nhảy giỏi hơn tôi. Tôi không biết khiêu vũ.
Anh nói:
Nếu bà Gilbert muốn khiêu vũ, tôi sẽ rất hân hạnh vì dù cho tôi có cảm tưởng mình là một ông già đã kết hôn và đã qua thời nhảy nhót, tôi vẫn lấy làm vui khi bước ra cùng với một người bạn đứng tuổi như bà Gilbert.
Bà Gilbert không có ý định khiêu vũ, nhưng có một tiểu thư trẻ đang cô độc mà tôi rất vui nếu được ngắm cô khiêu vũ. Đấy là cô Smith.
Cô Smith! Ôi chao! Tôi đã không thấy. Chị rất tử tế, và nếu tôi không phải là một ông già đã kết hôn. Nhưng thời nhảy nhót của tôi qua rồi, chị Weston ạ. Xin chị thứ lỗi cho tôi, bất kỳ chuyện gì khác chị sai bảo tôi sẽ tuân theo, nhưng thời nhảy nhót của tôi qua rồi.
Chị Weston không nói gì thêm. Emma nghĩ chị hẳn phải ngạc nhiên và bực bội. Anh Elton là thế đấy! Cái anh Elton thường ngày dễ mến, thích chiều lòng người, hiền hoà. Cô nhìn quanh quất, anh Elton đã đến gần anh Knightley ở một khoảng xa, đang bắt chuyện, trong khi anh và cô vợ trao đổi những nụ cười hân hoan.
Cô không muốn nhìn nữa. Con tim cô đang bỏng cháy, và cô e gương mặt mình cũng đang bừng bừng lên.
Trong khoảnh khắc kế tiếp, cô nhận ra một cảnh tượng đáng yêu: anh Knightley đang dìu Harriet ra sàn nhảy! Cô chưa bao giờ kinh ngạc hơn, ít khi vui miệng hơn, so với giây phút này. Cô thấy rộn rã niềm vui vì cảm kích, cả cho Harriet và cho chính cô, và muốn cảm ơn anh Knightley. Dù khoảng cách quá xa nên cô không thể cất tiếng với anh, nét mặt của cô đã nói lên tất cả ngay khi cô bắt được ánh mắt của anh.
Đúng như cô vẫn tin, anh khiêu vũ thật đẹp. Nếu không vì chuyện buồn trước kia và ý thức rõ ràng về sự đối xử đặc biệt thể hiện trên khuôn mặt tươi vui, hẳn Harriet đã được xem là quá may mắn. Harriet không bỏ lỡ dịp may này, cô lả lướt hơn bao giờ, lượn vào giữa sàn nhảy, và môi luôn nở nụ cười.
Anh Elton đã rút vào phòng chơi bài, lộ vẻ - trong ý nghĩ của Emma – rất ngu xuẩn. Cô nghĩ anh không cứng cỏi như vợ anh, dù tâm tính rất giống vợ anh. Cô thầm thì với bạn nhảy của mình về cảm nghĩ của cô:
Knightley có lòng thương cảm đối với cô bé Smith tội nghiệp! Rất có tình nghĩa!
Gia chủ mời dùng bữa ăn nhẹ. Mọi người rục rịch di chuyển. Từ lúc này người ta lại nghe giọng nói của chị Bates liến thoắng cho đến khi chị ngồi vào bàn và cầm lấy chiếc thìa.
Jane, Jane, cháu Jane thân yêu, cháu ở đâu? Khăn choàng của cháu đây. Chị Weston nài nỉ cháu khoác khăn vào. Chị ấy nói chị e có gió lùa trong hành lang, dù đã sửa sang mọi việc. Một cánh cửa được đóng chặt..Sàn trải nhiều thảm...cháu yêu ạ, cháu nên khoác khăn choàng vào.
Anh Churchill, chao ôi! Anh quá tử tế! anh choàng dùm rất hay! thật đáng hài lòng! Buổi khiêu vũ thật tuyệt!
Vâng, cháu yêu, dì chạy về nhà như đã hứa để đưa bà ngoại lên giọng rồi dì quay lại mà không ai cảm thấy thiếu vắng dì. Dì đi về mà không nói cho ai biết, như dì đã bảo cháu. Bà ngoại vẫn khoẻ, có một buổi tối ấm cúng với ông Woodhouse, trò chuyện nhiều, và còn chơi cờ nữa. Dưới nhà người ta dọn trà, bánh quy, bánh táo nướng, và rượu vang trước khi bà trở về. Bà hỏi han nhiều về cháu, hỏi cháu có vui không, khiêu vũ với những ai. Dì nói "Ôi chao, con không thể ngăn cấm Jane. Con để cháu khiêu vũ với ông George Otway, ngày mai cháu nó sẽ tự kể cho bà nghe, bạn nhảy đầu tiên là anh Elton. Con không biết ai là người kế tiếp mời cháu nó khiêu vũ, có lẽ là ông William Cox".
Thưa ông, ông thật là tử tế. Còn có ai mà ông không đối xử tử tế ? Tôi tự lo được mà. Ông ạ, ông quá tốt bụng. Jane ở một bên cánh tay, còn tôi bên cánh tay kia! Dừng, dừng lại. Để chúng tôi nán lại một chút, cô Elton đang đi tới. Cô Elton thân yêu trông thanh lịch làm sao! Dải đăng ten trông thật đẹp! bây giờ chúng ta đi theo cô. Quả là nữ hoàng trong đêm! À, ta ra tới hành lang rồi. Hai bậc dưới chân, Jane, coi chừng hai bậc ấy. Ôi! Không, chỉ có một bậc. Thế mà tôi cứ nghĩ có hai bậc. Lạ thật! tôi đã tin chắc có hai bậc, thế mà chỉ có một. Tôi chưa bao giờ thấy không khí thoải mái và kiểu dáng như thế này. Đèn nến cùng khắp.
Jane, dì kể cho cháu nghe về bà ngoại. Thất vọng một tí! Bánh táo nướng và bánh quy thật ngon! Cháu biết mà, nhưng món thịt hầm dùng với măng tây và bánh mì ngọt được dọn lên trước. Ông Woodhouse nghĩ măng tây chưa được nấu kỹ nên chưa cho mang vào phòng ăn. Bà ngoại không thích gì hơn là bánh mì ngọt và măng tây nên bà khá thất vọng, nhưng bà và dì đồng ý không nên cho ai biết vì e chuyện sẽ đến tai cô Woodhouse yêu dấu, kẻo cô lo lắng…
Này, thật là lộng lẫy! dì lấy làm ngạc nhiên! Không nghĩ ra việc gì…Thật thanh lịch và phong phú! Dì không thấy như thế bao giờ kể từ..Này, ta ngồi ở đâu đây? Ngồi ở đâu? Ở đâu cũng được, để Jane không bị gió lùa. Tôi ngồi ở đâu cũng không sao.
À, anh đề nghị phía này hở? Được đấy, anh Churchill..chỗ này quá tốt, nhưng anh đã muốn thế. Anh mà chỉ dẫn trong ngôi nhà này thì không thể chê được .
Cháu Jane thân yêu, làm thế nào chúng ta nhờ mang về phân nửa các món ăn cho bà ngoại? Còn có xúp nữa! trời ạ! Đáng lẽ không nên dọn cho tôi sớm quá nhưng món này có mùi thật là thơm, tôi phải bắt đầu dùng ngay.
Emma không có cơ hội trò chuyện với anh Knightley cho đến khi bữa ăn nhẹ kết thúc. Khi họ trở về phòng khiêu vũ, cô dõi đôi mắt đến anh khiến anh không thể làm ngơ, phải tiến đến bên cô và được nghe cô cảm ơn. Anh chê bai thậm tệ cách cư xử của anh Elton, cho rằng đấy là sự xúc phạm không thể tha thứ được. Cô Elton càng bị anh chê trách. Anh nói:
Họ nhắm đến làm thương tổn không chỉ Harriet. Emma, làm thế nào mà họ trở thành kẻ thù của em vậy?
Anh nở nụ cười đầy ý nghĩa, và khi không nghe câu trả lời, anh tiếp:
Cô ấy không nên tức giận đối với em, dù cho anh ấy có như thế nào. Dĩ nhiên là em không nói gì về ức đóan ấy, nhưng Emma ạ, em nên thú nhận là em muốn anh ấy cưới Harriet.
Đúng là em muốn, và họ không thể tha thứ cho em.
Anh lắc đầu, nhưng với nụ cười bao dung chỉ nói:
Anh không thể trách em. Anh để tuỳ em suy nghĩ.
Anh có tin em qua những lời tâng bốc như thế không? Liệu tinh thần phù phiếm của em có từng bảo em là em sai không?
Không phải tinh thần phù phiếm, mà là tinh thần nghiêm túc của em. Nếu tinh thần này dẫn dắt em đi đến sai lầm thì tinh thần kia báo cho em biết.
Em không tự nhận ra mình đã lầm to về anh Elton. Anh ấy có tính hẹp hòi mà anh đã nhận ra nhưng em không nhìn thấy, nên em hoàn toàn tin anh ấy yêu Harriet. Đấy là một loạt những sai lầm ngớ ngẩn.
Để đáp lại việc em nhìn nhận nhiều điều như thế , anh sẽ công tâm mà nói với em rằng người em chọn cho anh ấy còn tốt hơn người do anh ấy tự chọn. Harriet Smith có những phẩm chất hàng đầu mà cô Elton không hề có. Một cô gái tự nhiên, chân chất, không cảnh vẻ - chắc chắn là đàn ông có ý thức và sự tinh tế phải thích hơn so với một phụ nữ như cô Elton. Anh thấy Harriet nói chuyện hay hơn là anh nghĩ lúc đầu .
Emma vô cùng cảm kích. Hai người bị cắt ngang vì tiếng ông Weston gọi mọi người tiếp tục khiêu vũ:
Này cô Woodhouse, cô Otway, cô Fairfax, các cô đang làm gì thế? Này Emma, cô nêu gương cho những người khác đi. Mọi người đều lười biếng. Mọi người đều buồn ngủ!
Emma đáp:
Tôi đã sẵn sàng khi có ai đấy mời tôi.
Anh Knightley nói:
Em định sẽ khiêu vũ với ai?
Cô do dự rồi trả lời:
Với anh, nếu anh mời em.
Anh đưa bàn tay ra:
Với anh hả?
Đúng thế. Anh đã cho em thấy là anh có thể khiêu vũ. Anh đã biết chúng ta không thực sự là anh em với nhau nên không có gì là thiếu hợp cách khi khiêu vũ với nhau.
Anh em! Không phải thế đâu.
Anh và Emma chưa gặp lại lần thứ hai. Họ chỉ đối diện nhau ở Công xá, nhưng thế là tốt hơn cuộc gặp gỡ thông thường trong một đám đông. Ông Weston đã khẩn khoản Emma đến sớm hơn những người khác nhằm giúp cho ý kiến sắp xếp trong các gian phòng. Cô không thể chối từ, thế là cô phải gặp anh trong vài khoảnh khắc tĩnh lặng. Cô đi đón Harriet, rồi hai người đến Công xá kịp lúc nhà Randalls cũng đã đến.
Có vẻ như Frank Churchill đang nóng lòng trông ngóng. Dù anh không nói nhiều, ánh mắt anh cho thấy anh sẵn sàng hưởng một buổi tối vui thích. Họ đi bên nhau để rà soát mọi việc đâu ra đấy. Trong vòng vài phút, một cỗ xe khác chạy đến khiến cho Emma tỏ ra ngạc nhiên. Cô định thốt lên "Đến sớm thế!" nhưng kịp nhận ra đấy là một gia đình trong số những người bạn cũ. Giống như cô, họ đến sớm để phụ giúp ông Weston. Kế tiếp là một cỗ xe khác, cũng đến sớm với cùng mục đích. Dường như phân nửa số cư dân địa phương cùng tụ tập với nhau với mục đích sắp xếp chuẩn bị.
Emma nhận ra rằng ông Weston không chỉ dựa vào ý kiến của cô, và nghĩ nếu không được tin cậy hoàn toàn bởi một người đàn ông vốn có nhiều bạn thân và cố vấn thì đấy không phải là điều đáng phiền. Cô thích thái độ cởi mở của ông, nhưng nếu ông ít bộc trực một chút thì hẳn ông được lòng người hơn. Ông phải là mẫu người của lòng nhân từ nhưng không phải của tình thân hữu. Cô có thể muờng tượng ra một người như thế. Cả nhóm người đi vòng quanh, nhìn ngắm, ca ngợi, và rồi vì không còn việc gì phải làm, họ tụ tập quanh lò sưởi và nhận xét là đã tháng năm, một ánh lửa vẫn tỏ ra dễ chịu.
Emma thấy không phải do lỗi của ông Weston khiến cả nhóm tư vấn của ông không đông đảo hơn. Họ đã ghé qua nhà bà Bates để cho đi nhờ xe, nhưng hai vợ chồng Elton đã đón người dì và cô cháu đi cùng.
Frank đứng kế bên Emma nhưng có lúc anh tản ra nơi khác. Anh có vẻ bồn chồn, cho thấy đầu óc anh không được thoải mái. Anh nhìn quanh quất, đi đến cánh cửa, nghe ngóng âm thanh của những cỗ xe khác – sốt ruột muốn bắt đầu, hoặc ngại đứng gần cô.
Anh nói về cô Elton:
Tôi nghĩ cô ấy sắp đến. Tôi rất hiếu kỳ muốn gặp cô Elton. Tôi nghe nhiều về cô ấy. Tôi nghĩ không bao lâu thì cô ấy sẽ đến.
Có tiếng động của một cỗ xe đang đến gần. Anh vã đi ra, nhưng lại đi vào, nói:
Tôi quên là mình chưa quen biết với cô ấy. Tôi chưa từng gặp cả hai vợ chồng Elton. Tôi không nên đường đột.
Hai vợ chồng Elton xuất hiện, rồi mọi người tươi cười chào hỏi nhau.
Ông Weston nhìn quanh quất, nói:
Nhưng còn chị Bates và cô Fairfax. Chúng tôi nghĩ là anh đi đón họ.
Sự nhầm lẫn chỉ là nhỏ nhặt. Một cỗ xe bây giờ được phái đi đón họ. Emma muốn biết cảm nghĩ đầu tiên của Frank về cô Elton, muốn biết anh phản ứng như thế nào đối với bộ áo thanh lịch của cô Elton và nụ cười tử tế của cô này. Ngay lập tức anh có ý kiến bằng cách để ý ngay đến cô Elton sau những lời giới thiệu.
Trong vòng vài phút, cỗ xe kia quay lại. Có người nào đấy nói về trời mưa.
Frank nói với ông bố:
Không nên bỏ quên chị Bates.
Rồi anh đi ra. Ông Weston định ra theo, nhưng cô Elton giữ ông lại để ông nghe ngôn từ cô khen ngợi con trai ông. Cô nói một cách nhanh nhẩu khiến cho anh chàng tuy đi nhanh vẫn nghe lỏm được cô:
Ông Weston, anh ấy là người rất tốt. Hẳn ông còn nhớ tôi đã thẳng thắn bảo với ông là tôi có ý kiến của riêng mình, và tôi lấy làm vui mà nói rằng tôi rất mến anh ấy. Ông nên tin lời tôi. Tôi không bao giờ tâng bốc ai. Tôi nghĩ anh ấy rất đẹp trai, và tư thái của anh ấy chính là điểm tôi đánh giá cao – đúng là một quý ông, không hề có vẻ dối trá hoặc hợm hĩnh. Ông nên biết tôi rất ghét kẻ hợm hĩnh – thật là kinh! Ở Maple Grove người ta không bao giờ chấp nhận họ. Cả anh Suckling và tôi đều không thể kiên nhẫn với họ, và đôi lúc chúng tôi phải nói một cách gay gắt! Còn Selina vì có tâm tính hiền hoà nên chịu đựng giỏi hơn.
Khi cô nói về anh con trai, ông Weston còn chú ý lắng nghe. Nhưng khi đề cập đến Maple Grove, ông nhớ ra rằng phải lo đón tiếp những phụ nữ đang đi đến. Với nụ cười tươi, ông vội bước ra ngoài.
Cô Elton quay sang chị Weston:
Đấy là xe của chúng tôi đi đón chị Bates và Jane. Người phu xe và mấy con ngựa của chúng tôi thật là nhanh nhẹn! tôi nghĩ họ đi nhanh hơn bất kỳ ai khác. Cho xe của mình đi đón một người bạn là cả niềm vui! Tôi được biết chị định cho xe đi đón họ, nhưng vào cả những lúc khác thì việc này sẽ không cần thiết. Xin chị hãy tin là tôi sè luôn chăm sóc họ.
Được hai quý ông hộ tống, chị Bates và cô Fairfax bước vào. Có vẻ như cô Elton nghĩ mình có bổn phận giống như là chị Weston phải đón tiếp họ. Bất kỳ người nào như Emma nhìn cô đều hiểu ý nghĩ của những cử chỉ của cô, nhưng chẳng bao lâu ngôn từ của cô, ngôn từ của tất cả mọi người, đều bị mất hút vì chị Bates liến thoắng một hồi sau khi gia nhập đám người quanh lò sưởi.
Khi cánh cửa vừa mở, chị Bates mở miệng ngay:
Quý vị thật là tử tế! không có mưa gì cả. Không có gì đáng nói. Tôi không lo cho bản thân mình. Đôi giầy của tôi khá tốt. Và Jane cho biết…À! – khi cô vừa bước qua cánh cửa – Này! Này! Trông thật là lộng lẫy! thật đáng ca ngợi! rằng sáng sủa! này Jane, Jane, hãy nhìn xem! Cháu có thấy gì không? Ôi chao! Chị Weston, chị hẳn phải có cây đèn thần của Aladdin. Bà Stokes tốt bụng hẳn không nhận ra chính phòng của mình. Tôi gặp bà ấy khi mới đến, bà ấy đang ở cửa ra vào. Tôi nói "Ôi chao! Bà Stokes". Nhưng tôi không có thời giờ nói thêm gì.
Bây giờ chị Bates gặp chị Weston, chị tiếp:
Tốt lắm, tôi xin cảm ơn chị. Tôi mong chị vẫn khoẻ. Tôi rất vui được nghe thế. Tôi rất lo chị bị nhức đầu! tôi thấy chị thường đi ngang qua và biết chị phải tất bật nhiều. Đúng là thật vui được nghe như thế.
À, cô Elton thân yêu, cảm ơn cô đã tử tế cho xe đến đón rất kịp lúc. Jane và tôi đã chuẩn bị xong. Mấy con ngựa không phải chờ đợi gì cả. Cỗ xe thật là tiện nghi. Ôi! Và chị Weston ạ, chúng tôi phải cảm ơn chị về việc nà. Cô Elton đã tử tế mà gửi thiếp mời cho Jane, nếu không chúng tôi đã…nhưng hai lời mời cùng ngày! Chưa có bao giờ có láng giềng như thế! Tôi nói với mẹ tôi "Mẹ ạ, con tin rằng…" Xin cảm ơn, mẹ tôi vẫn khoẻ. Đã đi đến nhà ông Woodhouse. Tôi xin bà ấy phải đội khăn choàng đầu, vì buổi tối không được ấm…tấm khăn choàng lớn còn mới của bà. Quà cưới của cô Dixon. Cô ấy rất tử tế mà có lòng nghĩ đến mẹ tôi ! mua ở Weymouth, chị biết đấy…anh Dixon chọn giúp, Jane nói có ba tấm khăn choàng khác khiến cho họ phải phân vân hồi lâu. Đại tá Campbell thích màu xanh ô liu.
Cháu Jane thân yêu, cháu có chắc chân không bị ướt chứ? Chỉ có vài giọt, nhưng dì vẫn lo…nhưng anh Frank Churchill thật là..và có tấm thảm để lau giày..Dì sẽ không bao giờ quên lòng tử tế tột độ của anh ấy.
Ôi chao! Anh Frank Churchill, tôi phải cho anh từ lúc anh giúp sửa đến nay cặp kính của mẹ tôi không hề hư hỏng nữa, cái đinh ốc không bao giờ sút ra nữa. Mẹ tôi thường nhắc đến lòng tốt của anh. Có phải thế không hở Jane? Chúng ta thường nhắc đến anh Frank Churchill phải không?
À, cô Woodhouse đây rồi. Cô Woodhouse thân yêu, cô vẫn khoẻ chứ? Rất cảm ơn cô, tôi vẫn khoẻ. Đây giống như là xứ thần tiên! Quả là sự chuyển đổi! tôi biết không nên đề cao – nhìn Emma với giọng tự mãn – như thế là thô lỗ, nhưng cô Woodhouse ạ, hãy tin tôi đi, cô trông thật là.. Cô có thích kiểu tóc của Jane không ? Cô là người phán quyết. Con nhỏ tự làm tóc lấy. Quả là diệu kỳ khi nó tự làm tóc! Tôi nghĩ thợ làm tóc nào ở London vẫn không bằng. À! Tôi nha6.nó ra bác sĩ Hughes và bà vợ. Tôi đến đến chào hai ông bà Hughes.
Ông có khoẻ không? Bà có khoẻ không? Rất khoẻ, xin cảm ơn. Thật là vui, phải không? Anh Richard ở đâu? À, anh ấy đàng kia. Xin đừng làm phiền anh ấy. Nên để anh trò chuyện với các cô gái trẻ.
Anh có khoẻ không anh Richard? Ngày nọ tôi trông thấy anh đi qua thành phố…Bà Otway, tôi ngạc nhiên quá! Còn có ông Otway tốt bụng với cô Otway và cô Caroline. Thật là vui được gặp đủ bạn bè! Còn có ông George và ông Arthur.
Ông có khoẻ không ? Ông có khoẻ không? Vẫn thường… Tôi rất cảm kích. Chưa bao giờ thấy vui như hôm nay. Có phải tôi nghe tiếng một cỗ xe nữa? Ai thế? Có lẽ là nhà Coles. Thật là vui đứng giữa những người bạn như thế này. Và lò sưởi trông thật sang! Tôi thấy gần như bị nướng….Không, cảm ơn. Tôi không dùng cà phê – không bao giờ dùng cà phê. Nhân tiện, xin ông vui lòng cho một tí trà…Không cần vội. À! đây rồi. Mọi thứ đều thật ngon.
Frank Churchill trở lại đứng kế bên Emma. Ngay khi chị Bates ngừng lại, Emma nghe lỏm được những lời trao đổi giữa cô Elton và cô Fairfax, vì hai người đứng phía sau cô không xa. Anh có vẻ nghĩ ngợi. Cô không thể xác định anh cũng nghe lỏm hay không.
Sau nhiều lời khen ngợi Jane về dáng vẻ và trang phục, những lời khen ngợi thật nhỏ nhẹ và đúng mức, hiển nhiên là cô Elton muốn mình được khen lại:
Em thấy chiếc áo cô chị thế nào? Em thấy hoa văn trang trí thế nào? Wright làm tóc cho chị thế này trông ra sao?
Với những câu hỏi khác, cô đều được trả lời với sự lịch sự pha chút kiên nhẫn.
Cô Elton lại nói:
Những người khác đều chú trọng đến ăn mặc hơn chị, nhưng trong những dịp như thế này, khi mọi cặp mắt đều đổ dồn về chị, và để tỏ ra trọng vọng nhà Weston – vốn tổ chức buổi dạ vũ này để dành vinh hạnh cho chị - thì chị không muốn tỏ ra thua kém người khác. Và chị thấy ngoài chị ra, ít người khác mang ngọc trai. Chị nghe nói Frank Churchill khiêu vũ giỏi. Chị sẽ xem sở thích của anh ấy và chị có hợp nhau không. Frank Churchill đúng là người tốt. Chị rất mến anh ấy.
Đúng lúc này, Frank bắt đầu ăn nói một cách sôi nổi khiến cho Emma đóan anh đã nghe lỏm được những lời đề cao anh nhưng cô không muốn nghe thêm. Tiếng của các phụ nữ khác bị chìm lấp một lúc, cho đến khi giọng nói của cô Elton lại cất lên mồn một. Anh Elton vừa nhập bọn, và cô vợ anh đang ba hoa:
Ôi chao! Cuối cùng anh tìm ra được bọn này đang ẩn náu ở đây, phải không? Em đang bảo Jane, em nghĩ anh hẳn đã bắt đầu hết kiên nhẫn với tin tức của đám phụ nữ này.
Frank tỏ vẻ ngạc nhiên và bất bình:
Jane! Nói thì dễ, nhưng tôi nghĩ hẳn cô Fairfax không đồng ý.
Emma thầm thì:
Anh có thích cô Elton không?
Không thích tí nào.
Anh vô tâm.
Vô tâm! Cô có ý gì?
Rồi khuôn mặt anh mất vẻ nhíu mày, thay vào đó là một nụ cười:
Không, đừng nói cho tôi biết. Tôi không muốn biết ý cô nói gì. Bố tôi đâu? Lúc nào thì ta bắt đầu khiêu vũ?
Ema không thể hiểu được anh: có vẻ anh đang bực tức. Anh bước đi tìm ông bố, nhưng quay lại ngay cùng với vợ chồng Weston. Anh đã bàn với hai người một chuyện rắc rối, nên họ phải đến gặp Emma. Chị Weston được biết rằng phải mời cô Elton bắt đầu buổi dạ vũ vì cô này trông mong việc ấy, đi ngược lại với ý muốn của họ là dành cho Emma vinh dự này. Emma đón nhận tin báo với tính ngoan cường.
Ông Weston hỏi:
Rồi chúng ta sắp xếp bạn nhảy của cô ấy ra sao? Cô ấy hẳn nghĩ Frank phải mời cô.
Lập tức Frank quay sang Emma để nhắc lại lời hứa trước đây của cô , và khoe rằng anh là người bận rộn, khiến cho ông bố anh rất thoả dạ. Và rồi có vẻ như chị Weston muốn ông khiêu vũ với cô Elton, nên họ phải giúp thuyết phục ông. Việc sắp xếp được thông qua nhanh chóng.
Ông Weston và cô Elton bước đi dẫn đầu, anh Frank Churchill và cô Woodhouse theo sau. Emma phải chấp nhận vị thế của mình đứng thứ nhì sau cô Elton, dù cô luôn nghĩ buổi dạ vũ này là dành vinh dự cho cô. Điều này gần như là ép buộc cô phải kết hôn. Hiển nhiên là vào lúc này cô Elton có lợi thế, trong tính phù phiếm cô được hoàn toàn mãn nguyện, vì dù cô đã định bắt đầu buổi dạ vũ với Frank, sự thay đổi không làm cô mất mát gì. Ông Weston có danh giá cao hơn con trai ông.
Cho dù bị cản trở một ít, Emma vẫn thích thú tươi cười để xem sự thể diễn ra thế nào, và cảm thấy trước mắt mình còn nhiều tiếng đồng hồ của một buổi tụ họp bất thường. Cô lấy làm bứt rứt hơn bất kỳ nguyên do nào khác khi thấy anh Knightley không khiêu vũ. Anh đứng đây, trong số những người bàng quan, đó không phải là chỗ của anh. Đúng ra anh phải khiêu vũ, không nên nhập bọn với những ông chồng, ông bố vợ, người chơi bài – những người không quan tâm gì đến khiêu vũ. Có lẽ không như nơi nào khác, nơi đây anh có lợi thế nhất. Dáng người cao, rắn chắc của anh nổi bật trong số những thân người kềnh càng, những bờ vai lòm khòm, khiến cho Emma nghĩ mọi người hẳn phải hướng tầm mắt về anh. Không có ai so sánh được với anh ngoại trừ bạn nhảy của cô. Anh di chuyển ít bước gần hơn, với chỉ ít bước đó – với tư thái phong nhã và dáng đi tự nhiên – đủ để chứng tỏ anh phải khiêu vũ nếu anh chịu khó. Mỗi khi bắt gặp ánh mắt của anh, cô đều mỉm cười nhưng anh lại tỏ ra nghiêm nghị. Cô ước gì anh thích phòng khiêu vũ hơn, và mến Frank Churchill hơn. Có vẻ như anh đang quan sát cô. Cô không nên tự mãn khi anh nghĩ cô khiêu vũ đẹp, nhưng dù anh có phê phán hành vi của cô, cô vẫn không e ngại. Giữa cô và bạn nhảy không có vẻ gì như đang tán tỉnh nhau. Hai người chỉ là hai người bạn vui vẻ thoải mái hơn là hai người đang yêu nhau. Hiển nhiên là bây giờ Frank Churchill nghĩ về cô ít hơn trước .
Buổi khiêu vũ diễn ra trong bầu không khí vui vẻ. Chị Weston vẫn luôn ân cần phục vụ mọi người. Ai nấy đều tỏ vẻ thích thú. Thường thì khi chấm dứt người ta mới lên tiếng khen ngợi tài tổ chức của gia chủ, nhưng ở đây, ngay từ lúc bắt đầu họ đã tán thưởng không ngớt. Tuy nhiên, có một sự việc mà Emma phải nghĩ ngợi: hai bài nhạc trước khi ăn tối đã bắt đầu mà Harriet không có bạn nhảy – cô là phụ nữ trẻ duy nhất ngồi xem người ta khiêu vũ. Họ đã sắp xếp cho đủ cặp, thế nên đáng ngạc nhiên khi có một người dư thừa! nhưng chỉ ít lâu sau Emma hiểu ra, khi thấy anh Elton đang đi quanh quẩn. Hẳn anh không muốn mời Harriet khiêu vũ, Emma biết thế, và nghĩ anh đang muốn trốn lánh trong phòng chơi bài.
Nhưng anh không có ý định trốn lánh. Anh đi đến nơi có một nhóm người đang ngồi trò chuyện với vài người, rồi đi qua laị trước mặt họ như thể cho họ thấy anh đang được tự do và muốn được tự do như thế. Đôi khi anh đi đến trước mặt cô Smith hoặc trò chuyện với những người quanh cô. Emma thấy rõ tất cả. Cô chưa khiêu vũ tiếp, cô được sắp xếp khiêu vũ bản nhạc cuối nên vì vậy có thể nhàn nhã nhìn quanh, chỉ cần quay đầu đi một tí là cô thấy tất cả. Khi cô đi đến, cả nhóm người đứng ngay phía sau cô, và cô không còn nhìn thấy gì nhưng anh Elton đang ở gần, thế nên cô nghe được từng lời trao đổi giữa anh và chị Weston. Cô nhận ra vợ anh đang đứng gần, không chỉ nghe lỏm mà khuyến khích anh bằng tia nhìn đầy ý nghĩa.
Chị Weston tốt bụng đứng lên, đi đến anh và nói:
Anh Elton, anh có thích khiêu vũ không?
Anh trả lời ngay:
Có, chị Weston à, nếu chị khiêu vũ với tôi.
Tôi? À, không! Tôi sẽ giới thiệu cho anh một bạn nhảy giỏi hơn tôi. Tôi không biết khiêu vũ.
Anh nói:
Nếu bà Gilbert muốn khiêu vũ, tôi sẽ rất hân hạnh vì dù cho tôi có cảm tưởng mình là một ông già đã kết hôn và đã qua thời nhảy nhót, tôi vẫn lấy làm vui khi bước ra cùng với một người bạn đứng tuổi như bà Gilbert.
Bà Gilbert không có ý định khiêu vũ, nhưng có một tiểu thư trẻ đang cô độc mà tôi rất vui nếu được ngắm cô khiêu vũ. Đấy là cô Smith.
Cô Smith! Ôi chao! Tôi đã không thấy. Chị rất tử tế, và nếu tôi không phải là một ông già đã kết hôn. Nhưng thời nhảy nhót của tôi qua rồi, chị Weston ạ. Xin chị thứ lỗi cho tôi, bất kỳ chuyện gì khác chị sai bảo tôi sẽ tuân theo, nhưng thời nhảy nhót của tôi qua rồi.
Chị Weston không nói gì thêm. Emma nghĩ chị hẳn phải ngạc nhiên và bực bội. Anh Elton là thế đấy! Cái anh Elton thường ngày dễ mến, thích chiều lòng người, hiền hoà. Cô nhìn quanh quất, anh Elton đã đến gần anh Knightley ở một khoảng xa, đang bắt chuyện, trong khi anh và cô vợ trao đổi những nụ cười hân hoan.
Cô không muốn nhìn nữa. Con tim cô đang bỏng cháy, và cô e gương mặt mình cũng đang bừng bừng lên.
Trong khoảnh khắc kế tiếp, cô nhận ra một cảnh tượng đáng yêu: anh Knightley đang dìu Harriet ra sàn nhảy! Cô chưa bao giờ kinh ngạc hơn, ít khi vui miệng hơn, so với giây phút này. Cô thấy rộn rã niềm vui vì cảm kích, cả cho Harriet và cho chính cô, và muốn cảm ơn anh Knightley. Dù khoảng cách quá xa nên cô không thể cất tiếng với anh, nét mặt của cô đã nói lên tất cả ngay khi cô bắt được ánh mắt của anh.
Đúng như cô vẫn tin, anh khiêu vũ thật đẹp. Nếu không vì chuyện buồn trước kia và ý thức rõ ràng về sự đối xử đặc biệt thể hiện trên khuôn mặt tươi vui, hẳn Harriet đã được xem là quá may mắn. Harriet không bỏ lỡ dịp may này, cô lả lướt hơn bao giờ, lượn vào giữa sàn nhảy, và môi luôn nở nụ cười.
Anh Elton đã rút vào phòng chơi bài, lộ vẻ - trong ý nghĩ của Emma – rất ngu xuẩn. Cô nghĩ anh không cứng cỏi như vợ anh, dù tâm tính rất giống vợ anh. Cô thầm thì với bạn nhảy của mình về cảm nghĩ của cô:
Knightley có lòng thương cảm đối với cô bé Smith tội nghiệp! Rất có tình nghĩa!
Gia chủ mời dùng bữa ăn nhẹ. Mọi người rục rịch di chuyển. Từ lúc này người ta lại nghe giọng nói của chị Bates liến thoắng cho đến khi chị ngồi vào bàn và cầm lấy chiếc thìa.
Jane, Jane, cháu Jane thân yêu, cháu ở đâu? Khăn choàng của cháu đây. Chị Weston nài nỉ cháu khoác khăn vào. Chị ấy nói chị e có gió lùa trong hành lang, dù đã sửa sang mọi việc. Một cánh cửa được đóng chặt..Sàn trải nhiều thảm...cháu yêu ạ, cháu nên khoác khăn choàng vào.
Anh Churchill, chao ôi! Anh quá tử tế! anh choàng dùm rất hay! thật đáng hài lòng! Buổi khiêu vũ thật tuyệt!
Vâng, cháu yêu, dì chạy về nhà như đã hứa để đưa bà ngoại lên giọng rồi dì quay lại mà không ai cảm thấy thiếu vắng dì. Dì đi về mà không nói cho ai biết, như dì đã bảo cháu. Bà ngoại vẫn khoẻ, có một buổi tối ấm cúng với ông Woodhouse, trò chuyện nhiều, và còn chơi cờ nữa. Dưới nhà người ta dọn trà, bánh quy, bánh táo nướng, và rượu vang trước khi bà trở về. Bà hỏi han nhiều về cháu, hỏi cháu có vui không, khiêu vũ với những ai. Dì nói "Ôi chao, con không thể ngăn cấm Jane. Con để cháu khiêu vũ với ông George Otway, ngày mai cháu nó sẽ tự kể cho bà nghe, bạn nhảy đầu tiên là anh Elton. Con không biết ai là người kế tiếp mời cháu nó khiêu vũ, có lẽ là ông William Cox".
Thưa ông, ông thật là tử tế. Còn có ai mà ông không đối xử tử tế ? Tôi tự lo được mà. Ông ạ, ông quá tốt bụng. Jane ở một bên cánh tay, còn tôi bên cánh tay kia! Dừng, dừng lại. Để chúng tôi nán lại một chút, cô Elton đang đi tới. Cô Elton thân yêu trông thanh lịch làm sao! Dải đăng ten trông thật đẹp! bây giờ chúng ta đi theo cô. Quả là nữ hoàng trong đêm! À, ta ra tới hành lang rồi. Hai bậc dưới chân, Jane, coi chừng hai bậc ấy. Ôi! Không, chỉ có một bậc. Thế mà tôi cứ nghĩ có hai bậc. Lạ thật! tôi đã tin chắc có hai bậc, thế mà chỉ có một. Tôi chưa bao giờ thấy không khí thoải mái và kiểu dáng như thế này. Đèn nến cùng khắp.
Jane, dì kể cho cháu nghe về bà ngoại. Thất vọng một tí! Bánh táo nướng và bánh quy thật ngon! Cháu biết mà, nhưng món thịt hầm dùng với măng tây và bánh mì ngọt được dọn lên trước. Ông Woodhouse nghĩ măng tây chưa được nấu kỹ nên chưa cho mang vào phòng ăn. Bà ngoại không thích gì hơn là bánh mì ngọt và măng tây nên bà khá thất vọng, nhưng bà và dì đồng ý không nên cho ai biết vì e chuyện sẽ đến tai cô Woodhouse yêu dấu, kẻo cô lo lắng…
Này, thật là lộng lẫy! dì lấy làm ngạc nhiên! Không nghĩ ra việc gì…Thật thanh lịch và phong phú! Dì không thấy như thế bao giờ kể từ..Này, ta ngồi ở đâu đây? Ngồi ở đâu? Ở đâu cũng được, để Jane không bị gió lùa. Tôi ngồi ở đâu cũng không sao.
À, anh đề nghị phía này hở? Được đấy, anh Churchill..chỗ này quá tốt, nhưng anh đã muốn thế. Anh mà chỉ dẫn trong ngôi nhà này thì không thể chê được .
Cháu Jane thân yêu, làm thế nào chúng ta nhờ mang về phân nửa các món ăn cho bà ngoại? Còn có xúp nữa! trời ạ! Đáng lẽ không nên dọn cho tôi sớm quá nhưng món này có mùi thật là thơm, tôi phải bắt đầu dùng ngay.
Emma không có cơ hội trò chuyện với anh Knightley cho đến khi bữa ăn nhẹ kết thúc. Khi họ trở về phòng khiêu vũ, cô dõi đôi mắt đến anh khiến anh không thể làm ngơ, phải tiến đến bên cô và được nghe cô cảm ơn. Anh chê bai thậm tệ cách cư xử của anh Elton, cho rằng đấy là sự xúc phạm không thể tha thứ được. Cô Elton càng bị anh chê trách. Anh nói:
Họ nhắm đến làm thương tổn không chỉ Harriet. Emma, làm thế nào mà họ trở thành kẻ thù của em vậy?
Anh nở nụ cười đầy ý nghĩa, và khi không nghe câu trả lời, anh tiếp:
Cô ấy không nên tức giận đối với em, dù cho anh ấy có như thế nào. Dĩ nhiên là em không nói gì về ức đóan ấy, nhưng Emma ạ, em nên thú nhận là em muốn anh ấy cưới Harriet.
Đúng là em muốn, và họ không thể tha thứ cho em.
Anh lắc đầu, nhưng với nụ cười bao dung chỉ nói:
Anh không thể trách em. Anh để tuỳ em suy nghĩ.
Anh có tin em qua những lời tâng bốc như thế không? Liệu tinh thần phù phiếm của em có từng bảo em là em sai không?
Không phải tinh thần phù phiếm, mà là tinh thần nghiêm túc của em. Nếu tinh thần này dẫn dắt em đi đến sai lầm thì tinh thần kia báo cho em biết.
Em không tự nhận ra mình đã lầm to về anh Elton. Anh ấy có tính hẹp hòi mà anh đã nhận ra nhưng em không nhìn thấy, nên em hoàn toàn tin anh ấy yêu Harriet. Đấy là một loạt những sai lầm ngớ ngẩn.
Để đáp lại việc em nhìn nhận nhiều điều như thế , anh sẽ công tâm mà nói với em rằng người em chọn cho anh ấy còn tốt hơn người do anh ấy tự chọn. Harriet Smith có những phẩm chất hàng đầu mà cô Elton không hề có. Một cô gái tự nhiên, chân chất, không cảnh vẻ - chắc chắn là đàn ông có ý thức và sự tinh tế phải thích hơn so với một phụ nữ như cô Elton. Anh thấy Harriet nói chuyện hay hơn là anh nghĩ lúc đầu .
Emma vô cùng cảm kích. Hai người bị cắt ngang vì tiếng ông Weston gọi mọi người tiếp tục khiêu vũ:
Này cô Woodhouse, cô Otway, cô Fairfax, các cô đang làm gì thế? Này Emma, cô nêu gương cho những người khác đi. Mọi người đều lười biếng. Mọi người đều buồn ngủ!
Emma đáp:
Tôi đã sẵn sàng khi có ai đấy mời tôi.
Anh Knightley nói:
Em định sẽ khiêu vũ với ai?
Cô do dự rồi trả lời:
Với anh, nếu anh mời em.
Anh đưa bàn tay ra:
Với anh hả?
Đúng thế. Anh đã cho em thấy là anh có thể khiêu vũ. Anh đã biết chúng ta không thực sự là anh em với nhau nên không có gì là thiếu hợp cách khi khiêu vũ với nhau.
Anh em! Không phải thế đâu.
Tác giả :
Jane Austen