Emma
Chương 36
Ông Weston nói với cô Elton:
Tôi mong sẽ có vinh dự giới thiệu con trai tôi được biết cô.
Nghĩ rằng mong ước đó là lời đề cao, cô Elton nở nụ cười rất hoà nhã.
Ông tiếp:
Hẳn cô đã nghe nói đến Frank Churchill và biết nó là con trai tôi, dù nó không mang họ của tôi.
À vâng, và chúng tôi sẽ rất vui được quen biết anh ấy. Tôi tin anh Elton sẽ sớm đến thăm anh ấy và hai chúng tôi sẽ rất vui được tiếp anh ấy tại dinh Cha xứ.
Cô thật là tử tế. Tôi tin Frank sẽ rất vui. Nó sẽ đi thành phố chậm lắm là tuần tới. Hôm nay chúng tôi nhận được thư báo. Sáng nay tôi nhận được thư, và khi nhận ra nét chữ của con tôi, tôi mạo muội giở ra dù bì thư không đề tên tôi mà là tên bà Weston. Cô ấy là người chính yếu liên lạc thư từ với nó. Tôi ít khi nhận được lá thư nào.
Và thế là ông nhất quyết mở bì thư đề tên chị ấy! Ôi trời ! Ông Weston! – cô nói một cách thân mật – tôi phải phản đối chuyện này. Đúng là một tiền lệ rất nguy hiểm. Tôi mong ông đừng để những người hàng xóm của ông noi theo gương ông. Tôi nghĩ nếu chuyện này sẽ xảy ra với tôi, thì phụ nữ có chồng như chúng tôi phải bắt đầu nỗ lực. Ôi trời ! Ông Weston, tôi không thể tin được rằng ông làm chuyện đó.
Vâng, đàn ông chúng tôi là những người đáng trách. Cô Elton, cô nên bảo trọng lấy mình. Lá thư này báo cho chúng tôi – đấy là lá thư ngắn ngủi, được viết ra một cách vội vã, chỉ để báo tin – báo cho chúng tôi là họ sẽ đi thành phố vì lo cho bà Churchill, bà ấy không được khoẻ suốt mùa đông này, và nghĩ thời tiết ở Enscombe quá lạnh đối với bà, thế nên họ nhanh chóng đi về phía nam.
Thế thật ư! Tôi nghĩ từ Yorkshire, Enscombe nằm trong Yorkshire phải không ?
Vâng, cách London khoảng ba trăm cây số, một quãng đường khá dài.
Vâng, tôi nghĩ đúng là đáng kể. So với Maple Grove đến London còn xa hơn cả trăm cây số. Nhưng ông Weston ạ, đối với người có tiền của thì quãng đường có nghĩa lý gì? Ông hẳn sẽ ngạc nhiên nếu biết được anh Suckling của tôi đôi lúc cứ như bay ấy. Chắc ông không tin tôi, vì có lúc hai lần trong vòng một tuần anh ấy và ông Bragge đi London, rồi trở về bằng bốn con ngựa.
Ông Weston nói:
Quãng đường từ Enscombe có điều bất lợi là, theo chúng tôi hiểu, bà Churchill không thể xa rời chiếc ghế bành trong một tuần. Trong lá thư của Frank vừa rồi nó viết bà than quá yếu nên khi muốn đi vào nhà kính phải có Frank và ông bác của nó dìu đi! Cô biết đấy, việc này cho thấy bà ốm yếu như thế nào, nhưng bây giờ bà nôn nóng đi thành phố, chỉ ngủ hai đêm trên đường đi. Đấy là theo thư của Frank. Những phụ nữ mảnh khảnh đều có thể chất rất đặc biệt, cô Elton ạ. Cô phải đồng ý với tôi về điều này.
Không, tôi sẽ không đồng ý với ông về điều gì cả. Tôi luôn đứng về phía phụ nữ. Thật đấy. Cho ông hay nhé, ông sẽ thấy tôi là đối thủ đáng gờm về điểm này. Tôi luôn đứng lên tranh đấu cho phụ nữ. Nếu ông biết tôi cảm thấy thế nào khi ngủ trong một phòng trọ, ông sẽ không lấy làm ngạc nhiên nếu bà Churchill cố gắng tránh việc này. Selina kể đối với cô ấy, ngủ tại phòng trọ là chuyện khủng khiếp, và tôi hiểu ra ít điều tế nhị của cô ấy. Cô luôn mang theo khăn trải giường trên đường đi, là cách đề phòng rất hay. Bà Churchill có làm như thế không?
Chắc hẳn rồi. Bà Churchill làm mọi việc mà bất kỳ phụ nữ quý phái nào từng làm. Bà Churchill sẽ không thua kém bất kỳ quý bà nào khác về việc …
Cô Elton vội cắt ngang:
Ôi chao! Ông Weston, xin đừng hiểu lầm tôi. Selina không phải là phụ nữ quý phái. Ông đừng để cho ý nghĩ mình đi xa như thế.
Thật à? Thế thì cô ấy không phải là mẫu mực cho bà Churchill, vì bà là một phụ nữ quý phái thực thụ.
Cô Elton nghĩ mình đã sai lầm khi phủ nhận một cách sôi nổi như thế. Cô không hề có ý muốn nói chị cô không phải là phụ nữ quý phái, có lẽ cô không thiếu cảm xúc khi giả vờ, nên cô định nói chữa lại, nhưng ông Weston đã tiếp:
Bà Churchill không chiếu cố đến tôi nhiều như cô hẳn đã đóan được. Nhưng đấy là chuyện giữa hai chúng tôi. Bà rất thương Frank, vì thế tôi không thể nói xấu về bà. Hơn nữa, bây giờ sức khoẻ bà yếu kém nhưng thật ra trước giờ bà ấy vẫn thế. Cô Elton ạ, tôi không muốn nói chuyện này với bất kỳ ai, nhưng tôi không tin bà Churchill bị bệnh.
Nếu bà ấy thật sự có bệnh, tại sao bà không đi Bath hở ông Weston? Đi Bath, hoặc đi Clifton?
Bà ấy đã mang ý nghĩ trong đầu là khí hậu Enscombe quá lạnh đối với bà. Tôi đoán bà cảm thấy chán Enscombe, bà đã chôn chân ở đấy quá lâu, nên bây giờ muốn thay đổi. Đấy là một vùng hẻo lánh. Một vùng đẹp, nhưng quá hẻo lánh.
Đúng, giống như Maple Grove. Không có nơi nào hẻo lánh như Maple Grove. Đồn điền bao la vây phủ chung quanh! Người ta có cảm tưởng như bị cô lập với mọi thứ. Và bà Churchill có lẽ không có sức khoẻ hoặc tinh thần như Selina để vui hưởng cuộc sống cô lập như thế. Hoặc có lẽ bà không có đủ điều kiện vật chất để sống đời thôn dã. Tôi luôn nói phụ nữ có bao nhiêu điều kiện vật chất cũng không đủ, và tôi cảm thấy mãn nguyện là riêng tôi đã có đủ để sống đời tự chủ.
Frank đã ở đây trong hai tuần.
Tôi nhớ có nghe nói. Khi đến đây, anh ấy sẽ thấy rõ hội Highbury có thêm thành viên, ấy là nếu tôi có thể gọi mình là thành viên. Nhưng có lẽ anh ấy chưa bao giờ nghe đến có người như thế trên đời.
Không thể nào bỏ qua lời lẽ của cô hiển nhiên có ý mong mỏi sự đề cao. Với vẻ hoà nhã tột độ, ông Weston lập tức thốt lên:
Chỉ có cô mới nghĩ như thế. Chưa bao giờ nghe đến nó! Tôi tin những lá thư gần đây của vợ tôi đều nói nhiều đến cô Elton.
Ông đã làm xong bổn phận và có thể quay lại đề tài về con trai ông:
Khi Frank ra đi kỳ rồi, chúng tôi không rõ bao giờ sẽ gặp lại nó, thế nên tin báo ngày hôm nay khiến tôi vui mừng gấp bội. Hoàn toàn bất ngờ, ý tôi muốn nói là, tôi luôn tin nó sẽ trở lại một ngày gần đây, nhưng không ai tin tôi. Cả nó và nhà tôi đều nản lòng. "Làm thế nào nó tìm cách đi đến đây? Làm thế nào tin được ông bà bác sẽ cho phép nó đi nữa", và đại loại như thế. Tôi luôn tin rằng có chuyện gì đấy sẽ xảy đến, và đúng như thế, cô thấy mà. Cô Elton ạ, tôi nghiệm thấy rằng trong đời tôi, nếu có việc bất như ý xảy ra thì sau đó sẽ có việc thuận lợi bù đắp lại.
Đúng thế, ông Weston ạ, thật đúng. Tôi thường nói với một người thân thiết trong thuở còn hẹn hò, khi sự việc xảy ra không ổn, không diễn tiến nhanh chóng như ý anh ấy muốn, anh ấy dễ chán nản và than là cho đến tháng Năm hẳn con tuổi manh vẫn chưa vui trở lại. Chao ôi, tôi đã dốc sức giúp anh ấy gạt bỏ những ý nghĩ ảm đạm để vực tinh thần anh ấy lên. Tôi còn nhớ có một buổi sáng, anh ấy đến tìm tôi với tâm trạng rất chán nản.
Cô ngưng lại để hắng giọng, và ông Weston lập tức bắt lấy cơ hội để tiếp nối:
Cô đang nói đến tháng Năm, đấy chính là tháng mà bà Churchill được lệnh – hoặc chính bà ra lệnh – đi đến nơi ấm hơn Enscombe, tóm lại là đi London. Thế là chúng tôi được vui vì Frank có dịp đi đến đây thường xuyên cả mùa hè. Đây chính là mùa mà người ta nên đi thăm nhaum, ngày dài hơn, khí hậu ôn hoà, không quá nóng khi người ta phải vận động. Khi nó đến đây kỳ rồi, chúng tôi phải tuỳ nghi, nhưng khí hậu rất ẩm ướt, trời mù mịt. Cô biết tháng Hai luôn là như thế, nên chúng tôi không thể làm đến phân nửa những gì muốn làm. Bây giờ là đúng lúc. Cô Elton ạ, tôi không rõ liệu sự hồ nghi và bồn chồn – tự hỏi nó sẽ đến ngày hôm nay hoặc ngày mai hoặc bất kỳ giờ nào – có khiến cho chúng tôi hạnh phúc hơn là khi thật sự có nó trong ngôi nhà hay không. Tôi nghĩ là có. Tôi nghĩ chính tâm trạng của ta khiến cho ta được phấn khởi và vui sướng nhất. Tôi mong cô sẽ mến con trai tôi, nhưng cô không nên nghĩ nó là con nhà nòi. Nói chung nó là một thanh niên tốt, nó cô đừng nghĩ nó là con nhà nòi. Nhà tôi cũng mến thích nó, cho nên cô hẳn hiểu được tôi lấy làm cảm kích như thế nào. Cô ấy nghĩ không ai bằng nó.
Ông Weston, tôi tin chắc tôi sẽ có cảm nghĩ tốt với anh ấy. Tôi đã nghe nhiều người khen anh Frank Churchill. Cùng lúc, cần nói là tôi luôn tự mình phán xét và không hề chịu để cho người khác dẫn dắt. Tôi xin hứa cho ông biết rằng khi tôi gặp anh ấy, tự tôi sẽ phán xét. Tôi không thích tâng bốc ai.
Ông Weston trầm ngâm rồi trả lời:
Tôi mong mình đã không khắt khe với bà Churchill tội nghiệp. Nếu bà thực sự bị bệnh, tôi sẽ lấy làm buồn vì mình đã thiếu công tâm với bà, nhưng cá tính bà có nét nào đấy khiến cho tôi thấy khó mà nói về bà với lòng độ lượng như tôi muốn. Cô Elton, cô hẳn đã biết về mối quan hệ giữa tôi với gia tộc, hoặc cách đối xử với tôi, và nói riêng cho cô nghe, tất cả là do bà ấy. Bà là người chủ mưu. Nếu không do bà, mẹ của Frank đã không bị khinh rẻ như thế. Ông Churchill có niềm hãnh diện nhưng niềm hãnh diện của ông không thấm gì so với của bà, ông là người ít ăn ít nói, biếng nhác, với niềm hãnh diện như là một quý ông vốn không làm hại ai mà chỉ biến ông thành người bất lực và khó chịu, nhưng niềm hãnh diện của bà là tật kênh kiệu và xấc xược! và điều khiến cho người ta không chịu nổi là về dòng dõi. Bà không là gì cả khi cưới ông ấy, chỉ đơn thuần là con gái một nhà quý tộc, nhưng từ khi là thành viên trong dòng họ Churchill, bà ra vẻ mình như là người vượt trội hơn những người khác mang họ Churchill, trong khi bản thân bà chỉ là người mới phất lên.
Chỉ nghĩ thế mà kinh! Tôi cảm thấy sợ người mới phất. Maple Grove có đầy những người như thế, vì có một gia đình hay ra vẻ kiêu kỳ khiến cho anh chị tôi rất khó chịu. Việc ông mô tả họ Churchill khiến cho tôi nghĩ ngay đến những người đó. Người trong họ Tupman mới đến định cư, có những mối quan hệ thấp kém, lại làm ra vẻ quan trọng, xem mình ngang hàng với danh gia vọng tộc lâu đời. Họ mới đến ở tại West Hall cùng lắm được một năm rưỡi, không ai biết họ tạo dựng gia sản bằng cách gì. Họ đến từ Birmingham, là nơi không có gì hứa hẹn cả, như ông đã biết. Người ta không trong mong gì tại Birmingham. Tôi luôn nói có điều gì đấy kinh khiếp trong cái tên, nhưng không ai biết điều gì tốt lành về họ Tupman, dù người ta ức đoán nhiều chuyện. Thế mà họ cứ ra vẻ ngang hàng với anh Suckling của tôi, là một trong những láng giềng gần nhất của họ. Thật là tệ hại. Anh Suckling đã từng sống ở Maple Grove mười một năm, trước đó là cha anh ấy – tôi nghĩ ít nhất là thế - tôi hầu như chắc chắn ông cụ đã thanh toán xong xuôi cho điền trang trước khi qua đời.
Cuộc trò chuyện giữa hai người bị gián đoạn, gia nhân mang trà ra phục vụ. Sau khi đã nói hết những điều muốn nói, ông Weston nhân cơ hội này tản đi nơi khác.
Sau tiệc trà, hai vợ chồng Weston và anh Elton cùng ngồi chơi bài với ông Woodhouse. Năm người còn lại được tự do. Emma nghĩ họ không hợp với nhau, vì anh Knightley có vẻ như không thích trò chuyện, cô Elton mong được để ý đến nhưng không ai đáp ứng.
Anh John Knightley chứng tỏ mình ăn nói hoạt bát hơn người em trai. Anh sẽ ra đi vào ngày hôm sau, và dặn dò:
Này Emma, anh không còn gì để nói thêm về mấy đứa trẻ, em đã nhận được thư chị em kể mọi chuyện rồi. Mấy đứa mà anh lo thì đơn giản hơn mấy đứa khác cần cô ấy, và có vẻ như không theo cùng một cung cách, kể cả lời khuyên của anh là không làm hư bọn trẻ và không tống thuốc men cho chúng.
Emma đáp:
Em mong sẽ làm cả hai anh chị được hài lòng, và em sẽ cố hết sự mình cho chúng nó được vui, thế là đủ đối với Isabella. Tạo nguồn vui phải đi trước thói quen chiều chuộng sai lầm và cho thuốc men vô tội vạ.
Nếu thấy tụi nó quấy rầy quá thì em phải gửi chúng nó về nhà.
Rất có thể như vậy. Anh nghĩ thế, phải không?
Anh e chúng nó gây ồn ào cho bố em, hoặc thậm chí có thể làm phiền đến em, nếu em bận bịu thêm vì những cuộc thăm viếng như mấy lúc gần đây.
Bận bịu thêm!
Đúng rồi, em phải nhớ lại rằng trong vòng nửa năm qua lối sống của em đã khác biệt nhiều…
Khác biệt! thật ra không phải thế.
Đúng là em bận bịu nhiều với bạn bè hơn lúc trước. Hãy xem hiện tại đi. Anh mới đến đây được một ngày mà em đã bận trong một bữa tiệc! lúc trước có khi nào như thế? Láng giềng của em đông đúc thêm, em giao du với họ thêm. Lúc gần đây, mỗi lá thư em viết cho Isabella đều kể nhiều chuyện vui, ăn tối ở nhà ông Cole, hoặc dạ vũ ở Công xá. Sự khác biệt mà Randalls tạo ra – chỉ tính riêng Randalls thôi – đã là đáng kể.
Anh Knightley nhanh chóng chen vào:
Vâng, đúng là Randalls đã tạo ra mọi sự khác biệt.
Anh John Knightley nói:
Được rồi. Anh nghĩ Randalls hẳn gây ảnh hưởng nhiều hơn lúc trước, thế nên Emma ạ, anh chợt nghĩ Harry và John có thể gây phiền phức cho em. Nếu vậy, anh chỉ mong em gởi chúng nó trở về nhà.
Anh Knightley thốt lên:
Không, không cần phải thế. Nên gửi chúng nó đến Dunwell. Chắc chắn em sẽ được khoẻ thân.
Emma than:
Anh làm em buồn cười quá! Em muốn biết có bao nhiêu cuộc tụ họp mà anh không tham dự, và tại sao anh lại lo em muốn khoẻ thân nên không chăm sóc đến hai đứa trẻ? Những dịp em tham dự là gì? Ăn bữa tối một lần với nhà Cole, rồi có một buổi dạ vũ mà chỉ bàn bạc chứ không hề xảy ra. Em có thể hiểu anh – cô gật đầu về phía anh John Knightley – anh được may mắn gặp gỡ nhiều người quen biết cùng một lúc ở đây khiến cho anh quá vui nên hay để ý đến mọi chuyện. Nhưng anh – cô quay sang anh Knightley – Anh đã biết em rất ít khi đi ra khỏi nhà quá hai tiếng đồng hồ, thế thì em không hiểu tại sao anh tiên đoán là em sẽ bận bịu nhiều. Còn về hai đứa trẻ đáng yêu, nếu dì Emma không có thời giờ cho chúng, em không nghĩ chú Knightley sẽ chăm sóc chúng nó tốt hơn vì dì bận một tiếng thì chú bận năm tiếng, và khi ở nhà thì chú chỉ lo đọc sách một mình hoặc tính toán chuyện riêng.
Anh Knightley ra vẻ như cố kìm hãm một nụ cười.
Tôi mong sẽ có vinh dự giới thiệu con trai tôi được biết cô.
Nghĩ rằng mong ước đó là lời đề cao, cô Elton nở nụ cười rất hoà nhã.
Ông tiếp:
Hẳn cô đã nghe nói đến Frank Churchill và biết nó là con trai tôi, dù nó không mang họ của tôi.
À vâng, và chúng tôi sẽ rất vui được quen biết anh ấy. Tôi tin anh Elton sẽ sớm đến thăm anh ấy và hai chúng tôi sẽ rất vui được tiếp anh ấy tại dinh Cha xứ.
Cô thật là tử tế. Tôi tin Frank sẽ rất vui. Nó sẽ đi thành phố chậm lắm là tuần tới. Hôm nay chúng tôi nhận được thư báo. Sáng nay tôi nhận được thư, và khi nhận ra nét chữ của con tôi, tôi mạo muội giở ra dù bì thư không đề tên tôi mà là tên bà Weston. Cô ấy là người chính yếu liên lạc thư từ với nó. Tôi ít khi nhận được lá thư nào.
Và thế là ông nhất quyết mở bì thư đề tên chị ấy! Ôi trời ! Ông Weston! – cô nói một cách thân mật – tôi phải phản đối chuyện này. Đúng là một tiền lệ rất nguy hiểm. Tôi mong ông đừng để những người hàng xóm của ông noi theo gương ông. Tôi nghĩ nếu chuyện này sẽ xảy ra với tôi, thì phụ nữ có chồng như chúng tôi phải bắt đầu nỗ lực. Ôi trời ! Ông Weston, tôi không thể tin được rằng ông làm chuyện đó.
Vâng, đàn ông chúng tôi là những người đáng trách. Cô Elton, cô nên bảo trọng lấy mình. Lá thư này báo cho chúng tôi – đấy là lá thư ngắn ngủi, được viết ra một cách vội vã, chỉ để báo tin – báo cho chúng tôi là họ sẽ đi thành phố vì lo cho bà Churchill, bà ấy không được khoẻ suốt mùa đông này, và nghĩ thời tiết ở Enscombe quá lạnh đối với bà, thế nên họ nhanh chóng đi về phía nam.
Thế thật ư! Tôi nghĩ từ Yorkshire, Enscombe nằm trong Yorkshire phải không ?
Vâng, cách London khoảng ba trăm cây số, một quãng đường khá dài.
Vâng, tôi nghĩ đúng là đáng kể. So với Maple Grove đến London còn xa hơn cả trăm cây số. Nhưng ông Weston ạ, đối với người có tiền của thì quãng đường có nghĩa lý gì? Ông hẳn sẽ ngạc nhiên nếu biết được anh Suckling của tôi đôi lúc cứ như bay ấy. Chắc ông không tin tôi, vì có lúc hai lần trong vòng một tuần anh ấy và ông Bragge đi London, rồi trở về bằng bốn con ngựa.
Ông Weston nói:
Quãng đường từ Enscombe có điều bất lợi là, theo chúng tôi hiểu, bà Churchill không thể xa rời chiếc ghế bành trong một tuần. Trong lá thư của Frank vừa rồi nó viết bà than quá yếu nên khi muốn đi vào nhà kính phải có Frank và ông bác của nó dìu đi! Cô biết đấy, việc này cho thấy bà ốm yếu như thế nào, nhưng bây giờ bà nôn nóng đi thành phố, chỉ ngủ hai đêm trên đường đi. Đấy là theo thư của Frank. Những phụ nữ mảnh khảnh đều có thể chất rất đặc biệt, cô Elton ạ. Cô phải đồng ý với tôi về điều này.
Không, tôi sẽ không đồng ý với ông về điều gì cả. Tôi luôn đứng về phía phụ nữ. Thật đấy. Cho ông hay nhé, ông sẽ thấy tôi là đối thủ đáng gờm về điểm này. Tôi luôn đứng lên tranh đấu cho phụ nữ. Nếu ông biết tôi cảm thấy thế nào khi ngủ trong một phòng trọ, ông sẽ không lấy làm ngạc nhiên nếu bà Churchill cố gắng tránh việc này. Selina kể đối với cô ấy, ngủ tại phòng trọ là chuyện khủng khiếp, và tôi hiểu ra ít điều tế nhị của cô ấy. Cô luôn mang theo khăn trải giường trên đường đi, là cách đề phòng rất hay. Bà Churchill có làm như thế không?
Chắc hẳn rồi. Bà Churchill làm mọi việc mà bất kỳ phụ nữ quý phái nào từng làm. Bà Churchill sẽ không thua kém bất kỳ quý bà nào khác về việc …
Cô Elton vội cắt ngang:
Ôi chao! Ông Weston, xin đừng hiểu lầm tôi. Selina không phải là phụ nữ quý phái. Ông đừng để cho ý nghĩ mình đi xa như thế.
Thật à? Thế thì cô ấy không phải là mẫu mực cho bà Churchill, vì bà là một phụ nữ quý phái thực thụ.
Cô Elton nghĩ mình đã sai lầm khi phủ nhận một cách sôi nổi như thế. Cô không hề có ý muốn nói chị cô không phải là phụ nữ quý phái, có lẽ cô không thiếu cảm xúc khi giả vờ, nên cô định nói chữa lại, nhưng ông Weston đã tiếp:
Bà Churchill không chiếu cố đến tôi nhiều như cô hẳn đã đóan được. Nhưng đấy là chuyện giữa hai chúng tôi. Bà rất thương Frank, vì thế tôi không thể nói xấu về bà. Hơn nữa, bây giờ sức khoẻ bà yếu kém nhưng thật ra trước giờ bà ấy vẫn thế. Cô Elton ạ, tôi không muốn nói chuyện này với bất kỳ ai, nhưng tôi không tin bà Churchill bị bệnh.
Nếu bà ấy thật sự có bệnh, tại sao bà không đi Bath hở ông Weston? Đi Bath, hoặc đi Clifton?
Bà ấy đã mang ý nghĩ trong đầu là khí hậu Enscombe quá lạnh đối với bà. Tôi đoán bà cảm thấy chán Enscombe, bà đã chôn chân ở đấy quá lâu, nên bây giờ muốn thay đổi. Đấy là một vùng hẻo lánh. Một vùng đẹp, nhưng quá hẻo lánh.
Đúng, giống như Maple Grove. Không có nơi nào hẻo lánh như Maple Grove. Đồn điền bao la vây phủ chung quanh! Người ta có cảm tưởng như bị cô lập với mọi thứ. Và bà Churchill có lẽ không có sức khoẻ hoặc tinh thần như Selina để vui hưởng cuộc sống cô lập như thế. Hoặc có lẽ bà không có đủ điều kiện vật chất để sống đời thôn dã. Tôi luôn nói phụ nữ có bao nhiêu điều kiện vật chất cũng không đủ, và tôi cảm thấy mãn nguyện là riêng tôi đã có đủ để sống đời tự chủ.
Frank đã ở đây trong hai tuần.
Tôi nhớ có nghe nói. Khi đến đây, anh ấy sẽ thấy rõ hội Highbury có thêm thành viên, ấy là nếu tôi có thể gọi mình là thành viên. Nhưng có lẽ anh ấy chưa bao giờ nghe đến có người như thế trên đời.
Không thể nào bỏ qua lời lẽ của cô hiển nhiên có ý mong mỏi sự đề cao. Với vẻ hoà nhã tột độ, ông Weston lập tức thốt lên:
Chỉ có cô mới nghĩ như thế. Chưa bao giờ nghe đến nó! Tôi tin những lá thư gần đây của vợ tôi đều nói nhiều đến cô Elton.
Ông đã làm xong bổn phận và có thể quay lại đề tài về con trai ông:
Khi Frank ra đi kỳ rồi, chúng tôi không rõ bao giờ sẽ gặp lại nó, thế nên tin báo ngày hôm nay khiến tôi vui mừng gấp bội. Hoàn toàn bất ngờ, ý tôi muốn nói là, tôi luôn tin nó sẽ trở lại một ngày gần đây, nhưng không ai tin tôi. Cả nó và nhà tôi đều nản lòng. "Làm thế nào nó tìm cách đi đến đây? Làm thế nào tin được ông bà bác sẽ cho phép nó đi nữa", và đại loại như thế. Tôi luôn tin rằng có chuyện gì đấy sẽ xảy đến, và đúng như thế, cô thấy mà. Cô Elton ạ, tôi nghiệm thấy rằng trong đời tôi, nếu có việc bất như ý xảy ra thì sau đó sẽ có việc thuận lợi bù đắp lại.
Đúng thế, ông Weston ạ, thật đúng. Tôi thường nói với một người thân thiết trong thuở còn hẹn hò, khi sự việc xảy ra không ổn, không diễn tiến nhanh chóng như ý anh ấy muốn, anh ấy dễ chán nản và than là cho đến tháng Năm hẳn con tuổi manh vẫn chưa vui trở lại. Chao ôi, tôi đã dốc sức giúp anh ấy gạt bỏ những ý nghĩ ảm đạm để vực tinh thần anh ấy lên. Tôi còn nhớ có một buổi sáng, anh ấy đến tìm tôi với tâm trạng rất chán nản.
Cô ngưng lại để hắng giọng, và ông Weston lập tức bắt lấy cơ hội để tiếp nối:
Cô đang nói đến tháng Năm, đấy chính là tháng mà bà Churchill được lệnh – hoặc chính bà ra lệnh – đi đến nơi ấm hơn Enscombe, tóm lại là đi London. Thế là chúng tôi được vui vì Frank có dịp đi đến đây thường xuyên cả mùa hè. Đây chính là mùa mà người ta nên đi thăm nhaum, ngày dài hơn, khí hậu ôn hoà, không quá nóng khi người ta phải vận động. Khi nó đến đây kỳ rồi, chúng tôi phải tuỳ nghi, nhưng khí hậu rất ẩm ướt, trời mù mịt. Cô biết tháng Hai luôn là như thế, nên chúng tôi không thể làm đến phân nửa những gì muốn làm. Bây giờ là đúng lúc. Cô Elton ạ, tôi không rõ liệu sự hồ nghi và bồn chồn – tự hỏi nó sẽ đến ngày hôm nay hoặc ngày mai hoặc bất kỳ giờ nào – có khiến cho chúng tôi hạnh phúc hơn là khi thật sự có nó trong ngôi nhà hay không. Tôi nghĩ là có. Tôi nghĩ chính tâm trạng của ta khiến cho ta được phấn khởi và vui sướng nhất. Tôi mong cô sẽ mến con trai tôi, nhưng cô không nên nghĩ nó là con nhà nòi. Nói chung nó là một thanh niên tốt, nó cô đừng nghĩ nó là con nhà nòi. Nhà tôi cũng mến thích nó, cho nên cô hẳn hiểu được tôi lấy làm cảm kích như thế nào. Cô ấy nghĩ không ai bằng nó.
Ông Weston, tôi tin chắc tôi sẽ có cảm nghĩ tốt với anh ấy. Tôi đã nghe nhiều người khen anh Frank Churchill. Cùng lúc, cần nói là tôi luôn tự mình phán xét và không hề chịu để cho người khác dẫn dắt. Tôi xin hứa cho ông biết rằng khi tôi gặp anh ấy, tự tôi sẽ phán xét. Tôi không thích tâng bốc ai.
Ông Weston trầm ngâm rồi trả lời:
Tôi mong mình đã không khắt khe với bà Churchill tội nghiệp. Nếu bà thực sự bị bệnh, tôi sẽ lấy làm buồn vì mình đã thiếu công tâm với bà, nhưng cá tính bà có nét nào đấy khiến cho tôi thấy khó mà nói về bà với lòng độ lượng như tôi muốn. Cô Elton, cô hẳn đã biết về mối quan hệ giữa tôi với gia tộc, hoặc cách đối xử với tôi, và nói riêng cho cô nghe, tất cả là do bà ấy. Bà là người chủ mưu. Nếu không do bà, mẹ của Frank đã không bị khinh rẻ như thế. Ông Churchill có niềm hãnh diện nhưng niềm hãnh diện của ông không thấm gì so với của bà, ông là người ít ăn ít nói, biếng nhác, với niềm hãnh diện như là một quý ông vốn không làm hại ai mà chỉ biến ông thành người bất lực và khó chịu, nhưng niềm hãnh diện của bà là tật kênh kiệu và xấc xược! và điều khiến cho người ta không chịu nổi là về dòng dõi. Bà không là gì cả khi cưới ông ấy, chỉ đơn thuần là con gái một nhà quý tộc, nhưng từ khi là thành viên trong dòng họ Churchill, bà ra vẻ mình như là người vượt trội hơn những người khác mang họ Churchill, trong khi bản thân bà chỉ là người mới phất lên.
Chỉ nghĩ thế mà kinh! Tôi cảm thấy sợ người mới phất. Maple Grove có đầy những người như thế, vì có một gia đình hay ra vẻ kiêu kỳ khiến cho anh chị tôi rất khó chịu. Việc ông mô tả họ Churchill khiến cho tôi nghĩ ngay đến những người đó. Người trong họ Tupman mới đến định cư, có những mối quan hệ thấp kém, lại làm ra vẻ quan trọng, xem mình ngang hàng với danh gia vọng tộc lâu đời. Họ mới đến ở tại West Hall cùng lắm được một năm rưỡi, không ai biết họ tạo dựng gia sản bằng cách gì. Họ đến từ Birmingham, là nơi không có gì hứa hẹn cả, như ông đã biết. Người ta không trong mong gì tại Birmingham. Tôi luôn nói có điều gì đấy kinh khiếp trong cái tên, nhưng không ai biết điều gì tốt lành về họ Tupman, dù người ta ức đoán nhiều chuyện. Thế mà họ cứ ra vẻ ngang hàng với anh Suckling của tôi, là một trong những láng giềng gần nhất của họ. Thật là tệ hại. Anh Suckling đã từng sống ở Maple Grove mười một năm, trước đó là cha anh ấy – tôi nghĩ ít nhất là thế - tôi hầu như chắc chắn ông cụ đã thanh toán xong xuôi cho điền trang trước khi qua đời.
Cuộc trò chuyện giữa hai người bị gián đoạn, gia nhân mang trà ra phục vụ. Sau khi đã nói hết những điều muốn nói, ông Weston nhân cơ hội này tản đi nơi khác.
Sau tiệc trà, hai vợ chồng Weston và anh Elton cùng ngồi chơi bài với ông Woodhouse. Năm người còn lại được tự do. Emma nghĩ họ không hợp với nhau, vì anh Knightley có vẻ như không thích trò chuyện, cô Elton mong được để ý đến nhưng không ai đáp ứng.
Anh John Knightley chứng tỏ mình ăn nói hoạt bát hơn người em trai. Anh sẽ ra đi vào ngày hôm sau, và dặn dò:
Này Emma, anh không còn gì để nói thêm về mấy đứa trẻ, em đã nhận được thư chị em kể mọi chuyện rồi. Mấy đứa mà anh lo thì đơn giản hơn mấy đứa khác cần cô ấy, và có vẻ như không theo cùng một cung cách, kể cả lời khuyên của anh là không làm hư bọn trẻ và không tống thuốc men cho chúng.
Emma đáp:
Em mong sẽ làm cả hai anh chị được hài lòng, và em sẽ cố hết sự mình cho chúng nó được vui, thế là đủ đối với Isabella. Tạo nguồn vui phải đi trước thói quen chiều chuộng sai lầm và cho thuốc men vô tội vạ.
Nếu thấy tụi nó quấy rầy quá thì em phải gửi chúng nó về nhà.
Rất có thể như vậy. Anh nghĩ thế, phải không?
Anh e chúng nó gây ồn ào cho bố em, hoặc thậm chí có thể làm phiền đến em, nếu em bận bịu thêm vì những cuộc thăm viếng như mấy lúc gần đây.
Bận bịu thêm!
Đúng rồi, em phải nhớ lại rằng trong vòng nửa năm qua lối sống của em đã khác biệt nhiều…
Khác biệt! thật ra không phải thế.
Đúng là em bận bịu nhiều với bạn bè hơn lúc trước. Hãy xem hiện tại đi. Anh mới đến đây được một ngày mà em đã bận trong một bữa tiệc! lúc trước có khi nào như thế? Láng giềng của em đông đúc thêm, em giao du với họ thêm. Lúc gần đây, mỗi lá thư em viết cho Isabella đều kể nhiều chuyện vui, ăn tối ở nhà ông Cole, hoặc dạ vũ ở Công xá. Sự khác biệt mà Randalls tạo ra – chỉ tính riêng Randalls thôi – đã là đáng kể.
Anh Knightley nhanh chóng chen vào:
Vâng, đúng là Randalls đã tạo ra mọi sự khác biệt.
Anh John Knightley nói:
Được rồi. Anh nghĩ Randalls hẳn gây ảnh hưởng nhiều hơn lúc trước, thế nên Emma ạ, anh chợt nghĩ Harry và John có thể gây phiền phức cho em. Nếu vậy, anh chỉ mong em gởi chúng nó trở về nhà.
Anh Knightley thốt lên:
Không, không cần phải thế. Nên gửi chúng nó đến Dunwell. Chắc chắn em sẽ được khoẻ thân.
Emma than:
Anh làm em buồn cười quá! Em muốn biết có bao nhiêu cuộc tụ họp mà anh không tham dự, và tại sao anh lại lo em muốn khoẻ thân nên không chăm sóc đến hai đứa trẻ? Những dịp em tham dự là gì? Ăn bữa tối một lần với nhà Cole, rồi có một buổi dạ vũ mà chỉ bàn bạc chứ không hề xảy ra. Em có thể hiểu anh – cô gật đầu về phía anh John Knightley – anh được may mắn gặp gỡ nhiều người quen biết cùng một lúc ở đây khiến cho anh quá vui nên hay để ý đến mọi chuyện. Nhưng anh – cô quay sang anh Knightley – Anh đã biết em rất ít khi đi ra khỏi nhà quá hai tiếng đồng hồ, thế thì em không hiểu tại sao anh tiên đoán là em sẽ bận bịu nhiều. Còn về hai đứa trẻ đáng yêu, nếu dì Emma không có thời giờ cho chúng, em không nghĩ chú Knightley sẽ chăm sóc chúng nó tốt hơn vì dì bận một tiếng thì chú bận năm tiếng, và khi ở nhà thì chú chỉ lo đọc sách một mình hoặc tính toán chuyện riêng.
Anh Knightley ra vẻ như cố kìm hãm một nụ cười.
Tác giả :
Jane Austen