Đêm Trường Tăm Tối

Ngày 28 tháng 5 năm 2013, tòa án Nhân dân trung cấp thành phố Hàng Châu mở phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án Trương Siêu gϊếŧ hại Giang Dương.

Phiên tòa lần này nhận được sự quan tâm của rất nhiều người. Toàn bộ vụ án mang đậm tính tranh luận – yếu tố hàng đầu của việc đưa tin thời sự.

Ngay từ đầu, sau khi xảy ra vụ việc đưa xác chết đến ga tàu điện ngầm đã gây xôn xao cả nước, trên mạng có rất nhiều ảnh được cư dân mạng chụp được ở hiện trường đưa lên, hình ảnh Trương Siêu khua múa chiếc vợt bóng bàn trong tay bị chê thành đủ loại biểu tượng, giai điệu gây sốt "Bạn có sợ không" với nhịp điệu rap cũng được lan truyền rộng rãi, thông tin về vụ án nhiều ngày liền liên tục chiếm giữ vị trí đầu tiên trên các phương tiện truyền thông, thậm chí một số minh tinh muốn đăng thông cáo cũng đành tránh mấy ngày vô đối này ra.

Sau khi cảnh sát công bố tình tiết vụ án cho toàn xã hội, lại dấy lên một chủ đề tranh luận mới. "Bạn có người bạn nào vay tiền mà không trả không?", "Bạn thân của bạn vay tiền để đánh bạc, bạn có cho vay không?" Hầu hết mọi người đều đã từng trải qua tình cảnh bị người ta vay tiền nhưng không trả, cho dù là không thể nhớ được hình dáng của tình đầu, mọi người cũng không bao giờ quên mặt mũi kẻ vay tiền không trả. Thế là, dư luận bàn ra tán vào sôi nổi, thao thao bất tuyệt.

Người bị hại là Giang Dương tiếng tăm vô cùng xấu xa, nào là ăn hối lộ, cờ bạc, gái gú, lại từng vào tù ra tội, thậm chí khi truyền thông phỏng vấn, vợ cũ của anh ta cũng không hề nói đỡ cho anh ta câu nào, điều này càng khơi gợi được sự cảm thông của đại đa số mọi người, họ cho rằng Trương Siêu gϊếŧ người chỉ vì nóng giận nhất thời, nên xử nhẹ.

Sau khi tòa án công bố thời gian mở phiên tòa xét xử, tin thời sự trước đây lại sục sôi một lần nữa, rất nhiều trang mạng cho đưa tin trên trang chuyên mục. Phóng viên các cơ quan truyền thông lớn trên toàn quốc ồ ạt xin được dự thính, sánh ngang với các sao gây án – mà còn là đẳng cấp của sao hạng A.

Ngoài thu hút được đông đảo công chúng ra, vụ án này còn giành được sự chú ý của giới luật trong cả nước, vì luật sư bào chữa mà Trương Siêu mời quá đẳng cấp.

Bản thân anh ta chính là luật sư bào chữa hình sự, có thể coi là có chút tiếng tăm trong phạm vi thành phố Hàng Châu, không ít bạn bè nghĩ rằng lần này anh ta sẽ tự bào chữa cho mình, nhưng cuối cùng người nhà anh ta đã mời hai luật sư bào chữa hình sự rất nổi tiếng cho anh ta.

Một vị là giáo sư Thân – giáo viên hướng dẫn nghiên cứu sinh của Trương Siêu trước đây, giờ đã hơn sáu mươi tuổi, đã về hưu nghỉ ở nhà, giáo sư Thân là người đứng đầu trong giới luật, là ủy viên ủy ban dự án sửa đổi luật hình sự Quốc hội. Vị kia là đại luật sư Lý – sư huynh cùng thầy hướng dẫn của Trương Siêu, đệ tử tâm đắc của giáo sư Thân, được phong danh là anh cả trong giới luật sư bào chữa hình sự chiết Giang.

Giáo sư Thân đã nhiều năm không ra tòa bào chữa cho ai, đại luật sư Lý vẫn rất mẫn cán ở đẳng cấp bào chữa hình sự hàng đầu, có điều mức thu phí của ông ta rất cao, không nhiều người đủ tiền để mời ông ta, Trương Siêu mời được ông ta, hiển nhiên là nhờ giáo sư Thân. Hai vị luật sư đẳng cấp cùng xuất hiện trước tòa để bào chữa cho Trương Siêu, sự kiện như vậy rất hiếm, rất nhiều nhân vật trong giới luật đều xin tòa án cho phép dự thính, để học tập cách bào chữa của hai vị đại luật sự trong vụ án này.

Tình tiết vụ án vốn rất đơn giản, không liên quan đến những chuyện cá nhân không tiện công khai, tòa án đã trưng cầu ý kiến của người nhà Trương Siêu và Giang Dương, cả hai bên đều đồng ý công khai xét xử, vì vậy tòa án đã chuẩn bị riêng một phòng xét xử lớn để có thể đáp ứng tối đa số lượng người xin dự thính.

Trước khi mở phiên tòa xét xử, công tố viên và luật sư bào chữa của bị cáo đã trao đổi chứng cứ trước khi xét xử, tòa án đã tiến hành xét xử thực nghiệm ba lần, Trương Siêu đều không có bất cứ ý kiến gì khác.

Sau khi phiên tòa bắt đầu, rất nhanh chóng, kiểm sát viên đọc cáo trạng, đưa ra chứng cứ luận tội, hỏi bị cáo có thắc mắc gì về nội dung bản cáo trạng hay không. Tất cả mọi người đều biết rằng thái độ nhận tội của anh ta rất thành khẩn, tình tiết toàn bộ vụ án đơn giản, quá trình phạm tội rõ ràng, tất nhiên đều cho rằng anh ta sẽ không có ý kiến gì. Đây chẳng qua là tiến hành cho đủ các bước theo hình thức mà thôi, mấu chốt là lát nữa luật sư và công tố viên sẽ bào chữa thế nào đối với mức độ ác ý chủ quan của Trương Siêu, là cố ý gϊếŧ ngưòi hay vô ý gϊếŧ người.

Lúc này, Trương Siêu ho lên một tiếng, cầm chiếc kính mấy hôm trước vừa xin trại giam cho đeo, từ từ bình thản đeo kính vào, tiếp đó kéo lại chiếc áo tù màu vàng để bộ trang phục tù nhân ngay ngắn hơn, người trông cũng khí thế hơn.

Anh ta hơi nhắm mắt lại, mấy giây sau, lại mở mắt ra, thẳng lưng lên, chậm rãi lên tiếng: "Về nội dung định tội của công tố viên, cá nhân tôi rất không tán đồng."

Mọi người bắt đầu cảm thấy hiếu kỳ, hai vị luật sư nổi tiếng của anh ta nhìn nhau, nhưng cũng đều cho rằng anh ta định phản bác nội dung định tội của kiểm sát viên về mức độ ác ý chủ quan trong việc gϊếŧ người, chỉ có điều lời mở màn của anh ta nghe có vẻ hơi kì quặc.

"Mời bị cáo nói rõ." Quan tòa nói.

Trương Siêu cúi đầu, không ai nhận thấy nét cười thoáng hiện nơi khóe miệng anh ta, anh ta khẽ sờ tay lên trán, sau đó từ từ ngẩng đầu lên, đảo mắt nhìn một lượt tất cả những người dự thính phía sau, rồi nói: "Hôm nay đứng ở đây, tôi rất sợ, nhưng phần nhiều là không hiểu, tôi không biết tại sao tôi phải đứng đây để chịu xét xử. Bởi vì tôi chưa bao giờ gϊếŧ người."

Vẻ mặt anh ta đầy sự vô tội, như thể đang phải mang "nỗi oan nàng Đậu Nga*" , nhưng tiếp sau đó, toàn bộ phiên tòa bị bao trùm bởi sự kinh ngạc và những tiếng xì xào xôn xao, quan tòa gõ đến suýt gãy búa.

(*) "Nỗi oan nàng Đậu Nga" là vở ca kịch nổi tiếng của nhà văn Quan Hán Khanh đời nhà Nguyên, tác phẩm được sáng tác dựa trên câu chuyện oan khuất "Đông Hải Hiếu Phụ" trong "Liệt Nữ truyện". Truyện kể Đậu Nga bị bọn vô lại hãm hại, lại bị thái thú Đào Ngột phán tội chém đầu một cách oan uổng.

"Cái gì... Bị cáo không gϊếŧ người?" Kiểm sát viên hơi sốc, không kịp phản ứng. Kiểm sát viên đã ứng phó với việc định tội trong rất nhiều vụ án cố ý gϊếŧ người, bị cáo thường cũng chỉ có thể đưa ra lời biện hộ từ góc độ cố ý hay là vô ý, chưa từng gặp bị cáo nào không hề có bất cứ ý kiến phản đối nào đối với chứng cứ luận tội, nhưng lại đột ngột phủ nhận hoàn toàn tội gϊếŧ người.

Vị giáo sư già vội khẽ lên tiếng nhắc: "Anh làm cái gì thế! Chứng cứ xác đáng, bây giờ anh phản bác lại toàn bộ lời khai thì không kịp nữa rồi, chỉ có làm hình phạt nặng thêm! Chúng ta chẳng đã bàn bạc xong đối sách rồi sao, anh chỉ có thể biện hộ từ góc độ phạm tội chủ quan, tôi và luật sư Lý sẽ giúp anh!"

Trương Siêu nói nhỏ xin lỗi thầy hướng dẫn: "Em xin lỗi, có những sự thật em chỉ có thể nói bây giờ, nếu không nói thì sẽ không kịp nữa."

Anh ta mặc kệ hai vị luật sư nổi tiếng, đưa mắt nhìn thẳng về phía đông đảo phóng viên và những người làm công việc chính pháp, hít một hơi thở sâu, giọng nói đột ngột to lên gấp nhiều lần, nói một cách bình thản, điểm tĩnh: "Tôi nói, tôi không gϊếŧ người! Bác sĩ pháp y xuất báo cáo khám nghiệm thi thể là Giang Dương bị gϊếŧ hại vào khoảng từ 8 giờ đến 12 giờ tối ngày 1 tháng 3, nhưng thực tế là, trưa ngày 1 tháng 3 tôi đáp máy bay đi Bắc Kinh, sáng ngày hôm sau cũng chính là ngày 2 tháng 3 đi máy bay về Hàng Châu, trong khoảng thời gian Giang Dương bị gϊếŧ hại, tôi không hề có thời gian gây án. Về tình hình ở Bắc Kinh của tôi, có thể kiểm tra qua vé máy bay, camera giám sát, thông tin lưu trữ về việc lên máy bay, tình hình phòng ở khách sạn hai nơi, đồng thời, hôm tôi ở Bắc Kinh, đã đi gặp hai khách hàng của văn phòng luật của tôi, ăn tối với một người, một người nói chuyện với tôi ở quán cà phê đến rất muộn. Trong khoảng thời gian ngắn ngủi chưa đến một ngày, tôi có thể chứng minh là hầu hết thời gian tôi đều ở Bắc Kinh, thời gian ở một mình không thể chứng minh được chỉ có vài tiếng đồng hồ, trong vài tiếng đồng hồ ngắn ngủi đó, tôi không thể từ Bắc Kinh về Hàng Châu gϊếŧ người rồi lại quay lại Bắc Kinh được. Giang Dương bị thắt cổ chết tại Hàng Châu, cả ngày hôm đó tôi ở Bắc Kinh, làm sao có thể là tôi gϊếŧ người được? Tôi viết đơn nhận tội ở cục công an là vì lúc ở trong đó, tôi phải chịu một áp lực vô cùng lớn. Nhưng, tôi không gϊếŧ ngưòi, tôi hoàn toàn vô tội, tôi tin tưởng vào pháp luật! Tôi tin rằng pháp luật sẽ trả lại sự trong sạch cho tôi! Tôi yêu cầu xuất trình chứng cứ liên quan!"

Bốn bề đều im phăng phắc, anh ta nhìn một lượt xung quanh, vươn thẳng người, mắt nhìn thẳng về phía tất cả mọi người, không hề né tránh.

Tối hôm đó, thông tin thời sự rúng động bậc nhất này bùng nổ trên các trang mạng. Hung thủ gϊếŧ người định vứt xác bị bắt sống tại ga tàu điện ngầm, hiện trường có hàng trăm nghìn người chứng kiến, sau đó hung thủ đã khai nhận toàn bộ quá trình phạm tội, còn lên cả truyền hình để nhận tội. Kết quả đến hôm nay khi ra tòa, anh ta đột ngột chối bỏ lời khai, nói một tràng lật đổ toàn bộ chuỗi chứng cứ của kiểm sát viên, quan tòa cho tạm dừng xử án giữa phiên tòa với lí do sự thực chưa rõ ràng.

Vụ án vốn đơn giản rõ ràng, trong phút chốc trở nên rối bời, phức tạp.

Sau phiên tòa, hai vị luật sư nổi tiếng của anh ta nói với phóng viên, sự việc xảy ra đột ngột, trong những lần gặp mặt trước đó Trương Siêu chưa từng tiết lộ cho họ biết những thông tin này, nhưng theo như tình hình hiện tại, thì có đầy đủ chứng cứ cho thấy Trương Siêu ở Bắc Kinh vào hôm Giang Dương bị gϊếŧ hại, còn về việc rốt cuộc ở trong cục công an Trương Siêu có phải chịu sức ép nào đó hay không, họ không tiện đưa ra quá nhiều suy đoán và phân tích.

Bản tin thời sự hôm đó đã dẫn lời của Trương Siêu nói rằng do bị một sức ép rất lớn nên mới viết đơn nhận tội, trên thực tế, anh ta không hề có thời gian phạm tội, mọi người có đầy đủ lí do để nghi ngờ Trương Siêu đã bị công an dùng nhục hình ép cung.

Ngay mấy tháng trước đó, tòa án Nhân dân cao cấp tỉnh Chiết Giang đã xét xử, đòi lại công lí cho một vụ án oan sai hai chú cháu ở Tiêu Sơn gϊếŧ người chấn động toàn quốc, "nữ thám tử thần kì" Nhiếp Hải Phấn phá vụ án năm đó đã rớt khỏi đàn tế thần, bị cáo buộc sử dụng nhục hình ép cung để lấy lời khai phạm tội hoàn toàn không có thực của nghi phạm. Đã có tiền sự như vậy, phân cục công an quận Hạ Thành càng không thể nào thanh minh được về vụ án của Trương Siêu.

Sau khi xem tin thời sự, đông đảo các nhà nghiên cứu pháp luật, thậm chí có cả đại biểu quốc hội đều bày tỏ ý kiến là cần tiến hành điều tra nghiêm ngặt đối với những cán bộ nhân viên liên quan đến quá trình phá án.

Cùng với đó, lãnh đạo viện kiểm sát hai cấp tỉnh và thành phố đều hết sức bực bội, cho rằng trong quá trình phá án, công an đã có những hành vi mờ ám nghiêm trọng, gây ảnh hưởng lớn đến hình ảnh cơ quan tư pháp của tỉnh nhà, bộ phận kiểm tra giám sát yêu cầu thẩm vấn riêng từng cảnh sát tham gia phá án.

Phân cục công an quận Hạ Thành bỗng cảm thấy vô cùng áp lực, cục phó, cục trưởng cùng đến gặp lãnh đạo thành phố để báo cáo tình hình, mặc dù họ đã nhiều lần nói rõ là trong vụ án này, họ không hề sử dụng nhục hình để ép cung Trương Siêu, trong suốt quá trình, Trương Siêu luôn nhận tội với thái độ rất hợp tác, chuỗi chứng cứ cũng rất chắc chắn, nhưng lãnh đạo cấp trên vẫn giữ thái độ nửa tin nửa ngờ đối với công việc của họ.

Một vị lãnh đạo hỏi họ, hôm đó Trương Siêu đáp máy bay đi Bắc Kinh, tại sao các anh lại không biết, tại sao không điều tra vé máy bay và thông tin lưu trữ về tình hình phòng ở khách sạn của anh ta? Phó cục trưởng chỉ muốn chửi đối phương là đồ ngu, nếu Trương Siêu không thừa nhận là mình gϊếŧ người, thì cảnh sát tất nhiên sẽ yêu cầu anh ta đưa ra bằng chứng không có mặt ở hiện trường; nhưng anh ta tự nhận là mình gϊếŧ người, không lẽ cảnh sát còn phải chứng minh là lúc phạm tội anh ta không có mặt ở Bắc Kinh, ở Thượng Hải, ở các nơi khác trên thế giới, mới có thể định tội? Huống hồ khi tra hỏi, Trương Siêu khai là tối hôm xảy ra vụ án, anh ta đã đi gặp Giang Dương, cảnh sát đã lấy camera giám sát ở cổng khu dân cư, thấy ô tô của anh ta đi vào trong khu dân cư vào khoảng hơn 7 giờ tối, ai ngờ được giờ Trương Siêu lại chối bỏ lời khai, rồi nói là chiếc xe đó đã cho Giang Dương mượn, người ngồi trong xe chắc là Giang Dương, không phải là anh ta!

Một vị phó chủ tịch thành phố khác phụ trách về tư pháp ném thẳng vào mặt họ một câu, là nếu chuỗi chứng cứ của các anh chắc chắn, thì tại sao giờ Trương Siêu lại có thể chối bỏ lời khai được? Một câu hỏi càng khiến họ im bặt không thể nói gì.

Cuối cùng, để đưa ra một lời giải thích với xã hội, công an tỉnh, công an thành phố, viện kiểm sát thành phố quyết định thành lập ban điều tra chuyên án kết hợp ba bên cấp cao, đội trưởng đội điều tra hình sự thành phố Hàng Châu Triệu Thiết Dân làm trưởng ban, các đơn vị khác đều điểu động nhân viên cốt cán, tiến hành thẩm vấn số cảnh sát tham gia phá án, điều tra lại tỉ mỉ vụ án này.