Đại Đường Tiểu Lang Trung
Chương 6: Tả lang trung xem bệnh
Lương thị và Hồi Hương kinh ngạc nhìn Tả Thiếu Dương, không biết y dựa vào cái gì mà khẳng định chắc chắn như thế, Tả Quý thì nghĩ đây là kế hoãn binh, dù sao có vài ngày trì hoãn tính kế cũng hơn là bị đuổi đi trong đêm.
Triệu Tam Nương nhìn Tả Thiếu Dương từ trên xuống dưới một lượt: - Cậu thực sự gom được tiền à?
- Biện pháp không phải do người nghĩ ra sao, nếu như không có gì bất ngờ thì hẳn là được, có điều tam thẩm cho thêm vài ngày, dù sao 9.000 không phải là con số nhỏ.
- Không được, thời gian quá lâu không được.
- Tam thẩm, cháu cầu xin thẩm được không? Qua cuộc nói chuyện nãy giờ Tả Thiếu Dương nhìn ra Triệu Tam Nương mồm miệng ngoa ngoắt sắt đá nhưng lòng dạ lại mềm nhũn, nên mặt dầy van nài:
Triệu Tam Nương lườm y một cái, thở dài: - Thôi được...! Tam thẩm sợ cậu rồi đấy, tin cậu một lần, là lần cuối cùng đấy. Thế này đi, trưa 30 Tết ta tới thu tiền, các người nghe cho rõ, đúng 30 Tết, ta cũng không muốn hai nhà trở mặt với nhau, các người chừng không có tiền thì tự đi, thuốc men để lại. Thế nào?
- Không thành vấn đề. Tả Thiếu Dương sờ xạ hương trong lòng, hơi vững lòng đáp:
Triệu Tam Nương nhìn phu thê Tả Quý, hai người họ chỉ có thể gật đầu, chuyện tới nước này còn cách nào khác đâu.
- Được rồi, cứ quyết định như vậy. Triệu Tam Nương đi tới bên bàn dài ngồi xuống, đưa tay ra: - Được, xem bệnh cho ta đi.
Tả Thiếu Dương đang định đi tới xem bệnh cho Triệu Tam Nương thì Tả Quý đã vén trường bào ngồi xuống, định thần, đưa ba ngón tay gầy khô như củ ra đặt lên cổ tay Triệu Tam Nương, lát sau nhíu mày: - Mời đổi tay khác.
Nhìn Lương thị và Hồi Hương thấp thỏm là Tả Thiếu Dương hiểu, có lẽ bọn họ chỉ nghĩ vừa rồi thấy cả nhà sắp bị đuổi ra đường, nên y cấp sinh trí, kiếm bừa cớ mà thôi, coi bệnh bốc thuốc thì đương nhiên chưa đủ tư cách. Tả Thiếu Dương hiểu nghề y thời xưa nghiêm khắc vô cùng, nếu chưa học thành tài thì không được phép xem bệnh tùy tiện, đương nhiên đám lang băm không kể.
Triệu Tam Nương đổi hũ sơn trà sang tay kia, đặt lên bàn. Tả Quý cũng đổi tay bắt mạch, chốc lát sau thu tay lại, cầm bút nghĩ một lúc, bắt đầu kê đơn, vị đầu tiên là quế chi.
Có người từng hỏi ông ta vì sao kê đơn luôn vị đầu tiên là quế chi? Tả Quý cười mà không đáp, người thân thiết lắm mới biết sư phụ ông, cũng chính là cha ông dạy thế, nói là dùng quế nhiều cái lợi, rốt cuộc là lợi thế nào thì Tả Quý cũng nhận là không biết hết, dù sao chỉ cần biết có lợi là được, lâu dần thành thói quen.
Thực sự là vậy, trong 112 đơn thuốc của ( Thương hàn luận) có tới 42 đơn là dùng quế, chiếm tới hơn 1/3, quế chi có thể thông dương, điều khí, giảm ứ bổ trung, thông kinh mạch, tán phong hàn, là vị thuốc quan trọng hàng đầu để trị cảm.
Trong trăm thứ bệnh gấp, không cái nào bằng thương hàn, cổ kim trung ngoại đều thế cả, dù người khỏe mạnh đến đâu cũng có ít nhiều mầm bệnh cảm như sốt, ho. Người đi khám bệnh bị nhiều nhất luôn là cảm mạo phong hàn, dẫn tới bệnh khác. Cho nên cha Tả Quý để lại phương thuốc dùng quế chi, cho dù không nói ra được toàn bộ lợi ích của nó, nhưng phân tích kỹ càng thì rất có lý, đây cũng là một loại phản ánh y học theo chủ nghĩa kinh nghiệm của dân gian xưa.
Tả Quý kê đơn xong đưa cho Tả Thiếu Dương: - Theo đó mà bốc thuốc.
Triệu Tam Nương hỏi: - Ta bị bệnh gì thế?
- Hèm... Tả Quý trầm ngâm chốc lát nói: - Đau dạ dày, ợ chua, không muốn ăn, buồn nôn, đây là chứng ăn khó tiêu.
- Nhưng ông còn chưa xem lưỡi mà, cũng không hỏi ta đau bệnh thế nào đã kê đơn rồi. Triệu Tam Nương tỏ ra thiếu tin tưởng, nàng cũng có thể coi là bệnh lâu thành y, hiểu biết đôi chút:
May mà trời tối không ai thấy rõ cái mặt già của Tả Quý đỏ lên, vừa rồi chuyện tiền thuê nhà làm lòng ông ta loạn cực độ, nên vừa rồi khám bệnh quên không xem kỹ, có điều trước mặt người bệnh không thể thừa nhận, càng không thể khám lại nếu không mất lòng tin của người ta, lắc đầu tỉnh bơ đáp: - Bệnh của cô không có gì đáng ngại, đến Trung Nhi còn nhìn ra được nữa là, lão phu chỉ cần xem qua là đoán định được rồi.
Triệu Tam Nương vẫn nửa tin nửa ngờ: - Thật không?
- Yên tâm đi, uống thuốc của lão phu, nhất định trúng bệnh, chẳng phải cô thích ăn sơn trà sao?
- Đúng thế, ta thích nhất là sơn trà đấy, buồn mồm là ăn, nghe người ta bảo thứ này chữa đầy bụng, tôi thường chán ăn, ăn sơn trà vào mới ăn được cơm.
Tả Quý vuốt râu ung dung phán: - Vậy thì đúng rồi, trong đơn thuốc này vị thứ hai là sơn trà, là vị điều hòa, chắc chắn cô thích uống.
- Vậy tốt quá, bốc thuốc đi, ta còn về ăn cơm.
- Bệnh phải này phải điều dưỡng từ từ, uống thuốc một thời gian mới thấy hiệu quả.
Triệu Tam Nương trí nhớ rất tốt không dễ qua mặt: - Được, bốc mười mấy thang luôn đi, ta cũng lười chạy đi chạy lại. Vả lại, tới 30 nhà ông không không trả nổi tiền thì ta cũng đỡ phải tìm người khác bốc thuốc, phiền toái. Để Tả gia ông kiếm thêm chút tiền, bốc một lần nhiều thuốc chút cũng tốt.
Trong lúc bọn họ nói chuyện thì Tả Thiếu Dương cầm đơn đi bốc thuốc, cười méo miệng, giờ thì y đã hiểu vì sao cái hiệu thuốc này làm ăn kém như vậy, cho dù chưa khám cho Triệu Tam Nương thì Tả Thiếu Dương khẳng định được nguồn gây bệnh chính là do thích ăn sơn trà linh tinh, hại dạ dày, bất kể cuối cùng xem bệnh thế nào, trước tiên phải điều dưỡng dạ dày rồi hẵng tính, nhưng cha y kê đơn lại dùng sơn trà, chẳng phải làm bệnh tình càng trầm trọng thêm sao, nói rõ cha y chẳng biết bệnh nhân bị bệnh gì.
Tả Thiếu Dương chẳng thể nói đơn thuốc này chẳng những không đúng, lại còn làm bệnh nặng thêm, như thế cha y sẽ mất hết thể diện, cái chiêu bài Quý Chi Đường này cũng xong luôn.
Tả Quý thấy Tả Thiếu Dương cứ lần khân ở đó thì quát: - Sao còn chưa đi bốc thuốc?
- Dạ. Tả Thiếu Dương cầm đơn đi về phía quầy:
Giọng Tả Quý lại cao lên: - Không cầm đèn theo thì lấy thuốc thế nào, hồn vía để đâu vậy?
Tả Thiếu Dương quay lại lấy cái đèn dầu, suy nghĩ một lúc vẫn quyết định bốc thuốc theo đơn của mình, dù sao thì đơn thuốc cũng không đưa cho người bệnh, Triệu Tam Nương cũng chẳng biết rốt cuộc Tả Quý kê đơn gì.
Bốc thuốc xong, gói cẩn thận đưa cho Triệu Tam Nương, Triệu Tam Nương hỏi: - Bao nhiêu tiền?
Tả Thiếu Dương nhìn Tả Quý, bị Tả Quý từng mắt lên: - Vừa rồi không tính à?
- Con tính? Ở phòng bệnh trước kia Tả Thiếu Dương làm việc, nơi thu phí và phòng thuốc là tách bạch, Tả Thiếu Dương chỉ lo bốc thuốc, không để ý tới tính tiến nên không có thói quen này.
- Thừa lời! Không phải ngươi tính thì vi phụ tính thay cho hay sao? Tả Quý nóng máu rồi:
- Dạ. Tả Thiếu Dương lại quay về quầy, cầm đơn thuốc lên, thuốc không ghi giá, tính toán thế nào bây giờ?
Hồi Hương thấy đệ đệ lúng ta lúng túng thì đi tới hỏi nhỏ: - Làm sao vậy?
- Đệ không biết giá. Tả Thiếu Dương nhỏ giọng đáp lại:
Hồi Hương cho rằng chứng mất trí của đệ đệ chưa khôi phục hoàn toàn, lo lắm, quay đầu nhìn Tả Quý, thấy Tả Quý cũng đang nhìn bọn họ, nói nhỏ hơn không để cha mình nghe thấy: - Giá thuốc viết ở trên quầy, sổ sách ở trong ngăn kéo cũng có.
Tả Thiếu Dương cầm đèn soi, quả nhiên mỗi ngăn kéo đều có dán nhãn nhỏ ghi giá, thế này không thể tính theo đơn của mình rồi, nếu không cha mình biết ngay là không phải đơn thuốc của ông ấy. Cầm lấy đơn của Tả Quý lên, đọc được hai vị thuốc liền mắc kẹt, có một vị không biết là cái gì, phải biết rằng Trung y có vài vạn loại, bình thường nhớ được mấy trăm thứ là giỏi rồi, chẳng ai nhớ hết được. Y cầm đơn hoang mang nhìn lên nhìn xuống tủ thuốc tìm kiếm, nhưng trăm cái ngăn kéo thuốc lớn nhỏ thế kia tìm sao được ngay.
Triệu Tam Nương nhìn Tả Thiếu Dương từ trên xuống dưới một lượt: - Cậu thực sự gom được tiền à?
- Biện pháp không phải do người nghĩ ra sao, nếu như không có gì bất ngờ thì hẳn là được, có điều tam thẩm cho thêm vài ngày, dù sao 9.000 không phải là con số nhỏ.
- Không được, thời gian quá lâu không được.
- Tam thẩm, cháu cầu xin thẩm được không? Qua cuộc nói chuyện nãy giờ Tả Thiếu Dương nhìn ra Triệu Tam Nương mồm miệng ngoa ngoắt sắt đá nhưng lòng dạ lại mềm nhũn, nên mặt dầy van nài:
Triệu Tam Nương lườm y một cái, thở dài: - Thôi được...! Tam thẩm sợ cậu rồi đấy, tin cậu một lần, là lần cuối cùng đấy. Thế này đi, trưa 30 Tết ta tới thu tiền, các người nghe cho rõ, đúng 30 Tết, ta cũng không muốn hai nhà trở mặt với nhau, các người chừng không có tiền thì tự đi, thuốc men để lại. Thế nào?
- Không thành vấn đề. Tả Thiếu Dương sờ xạ hương trong lòng, hơi vững lòng đáp:
Triệu Tam Nương nhìn phu thê Tả Quý, hai người họ chỉ có thể gật đầu, chuyện tới nước này còn cách nào khác đâu.
- Được rồi, cứ quyết định như vậy. Triệu Tam Nương đi tới bên bàn dài ngồi xuống, đưa tay ra: - Được, xem bệnh cho ta đi.
Tả Thiếu Dương đang định đi tới xem bệnh cho Triệu Tam Nương thì Tả Quý đã vén trường bào ngồi xuống, định thần, đưa ba ngón tay gầy khô như củ ra đặt lên cổ tay Triệu Tam Nương, lát sau nhíu mày: - Mời đổi tay khác.
Nhìn Lương thị và Hồi Hương thấp thỏm là Tả Thiếu Dương hiểu, có lẽ bọn họ chỉ nghĩ vừa rồi thấy cả nhà sắp bị đuổi ra đường, nên y cấp sinh trí, kiếm bừa cớ mà thôi, coi bệnh bốc thuốc thì đương nhiên chưa đủ tư cách. Tả Thiếu Dương hiểu nghề y thời xưa nghiêm khắc vô cùng, nếu chưa học thành tài thì không được phép xem bệnh tùy tiện, đương nhiên đám lang băm không kể.
Triệu Tam Nương đổi hũ sơn trà sang tay kia, đặt lên bàn. Tả Quý cũng đổi tay bắt mạch, chốc lát sau thu tay lại, cầm bút nghĩ một lúc, bắt đầu kê đơn, vị đầu tiên là quế chi.
Có người từng hỏi ông ta vì sao kê đơn luôn vị đầu tiên là quế chi? Tả Quý cười mà không đáp, người thân thiết lắm mới biết sư phụ ông, cũng chính là cha ông dạy thế, nói là dùng quế nhiều cái lợi, rốt cuộc là lợi thế nào thì Tả Quý cũng nhận là không biết hết, dù sao chỉ cần biết có lợi là được, lâu dần thành thói quen.
Thực sự là vậy, trong 112 đơn thuốc của ( Thương hàn luận) có tới 42 đơn là dùng quế, chiếm tới hơn 1/3, quế chi có thể thông dương, điều khí, giảm ứ bổ trung, thông kinh mạch, tán phong hàn, là vị thuốc quan trọng hàng đầu để trị cảm.
Trong trăm thứ bệnh gấp, không cái nào bằng thương hàn, cổ kim trung ngoại đều thế cả, dù người khỏe mạnh đến đâu cũng có ít nhiều mầm bệnh cảm như sốt, ho. Người đi khám bệnh bị nhiều nhất luôn là cảm mạo phong hàn, dẫn tới bệnh khác. Cho nên cha Tả Quý để lại phương thuốc dùng quế chi, cho dù không nói ra được toàn bộ lợi ích của nó, nhưng phân tích kỹ càng thì rất có lý, đây cũng là một loại phản ánh y học theo chủ nghĩa kinh nghiệm của dân gian xưa.
Tả Quý kê đơn xong đưa cho Tả Thiếu Dương: - Theo đó mà bốc thuốc.
Triệu Tam Nương hỏi: - Ta bị bệnh gì thế?
- Hèm... Tả Quý trầm ngâm chốc lát nói: - Đau dạ dày, ợ chua, không muốn ăn, buồn nôn, đây là chứng ăn khó tiêu.
- Nhưng ông còn chưa xem lưỡi mà, cũng không hỏi ta đau bệnh thế nào đã kê đơn rồi. Triệu Tam Nương tỏ ra thiếu tin tưởng, nàng cũng có thể coi là bệnh lâu thành y, hiểu biết đôi chút:
May mà trời tối không ai thấy rõ cái mặt già của Tả Quý đỏ lên, vừa rồi chuyện tiền thuê nhà làm lòng ông ta loạn cực độ, nên vừa rồi khám bệnh quên không xem kỹ, có điều trước mặt người bệnh không thể thừa nhận, càng không thể khám lại nếu không mất lòng tin của người ta, lắc đầu tỉnh bơ đáp: - Bệnh của cô không có gì đáng ngại, đến Trung Nhi còn nhìn ra được nữa là, lão phu chỉ cần xem qua là đoán định được rồi.
Triệu Tam Nương vẫn nửa tin nửa ngờ: - Thật không?
- Yên tâm đi, uống thuốc của lão phu, nhất định trúng bệnh, chẳng phải cô thích ăn sơn trà sao?
- Đúng thế, ta thích nhất là sơn trà đấy, buồn mồm là ăn, nghe người ta bảo thứ này chữa đầy bụng, tôi thường chán ăn, ăn sơn trà vào mới ăn được cơm.
Tả Quý vuốt râu ung dung phán: - Vậy thì đúng rồi, trong đơn thuốc này vị thứ hai là sơn trà, là vị điều hòa, chắc chắn cô thích uống.
- Vậy tốt quá, bốc thuốc đi, ta còn về ăn cơm.
- Bệnh phải này phải điều dưỡng từ từ, uống thuốc một thời gian mới thấy hiệu quả.
Triệu Tam Nương trí nhớ rất tốt không dễ qua mặt: - Được, bốc mười mấy thang luôn đi, ta cũng lười chạy đi chạy lại. Vả lại, tới 30 nhà ông không không trả nổi tiền thì ta cũng đỡ phải tìm người khác bốc thuốc, phiền toái. Để Tả gia ông kiếm thêm chút tiền, bốc một lần nhiều thuốc chút cũng tốt.
Trong lúc bọn họ nói chuyện thì Tả Thiếu Dương cầm đơn đi bốc thuốc, cười méo miệng, giờ thì y đã hiểu vì sao cái hiệu thuốc này làm ăn kém như vậy, cho dù chưa khám cho Triệu Tam Nương thì Tả Thiếu Dương khẳng định được nguồn gây bệnh chính là do thích ăn sơn trà linh tinh, hại dạ dày, bất kể cuối cùng xem bệnh thế nào, trước tiên phải điều dưỡng dạ dày rồi hẵng tính, nhưng cha y kê đơn lại dùng sơn trà, chẳng phải làm bệnh tình càng trầm trọng thêm sao, nói rõ cha y chẳng biết bệnh nhân bị bệnh gì.
Tả Thiếu Dương chẳng thể nói đơn thuốc này chẳng những không đúng, lại còn làm bệnh nặng thêm, như thế cha y sẽ mất hết thể diện, cái chiêu bài Quý Chi Đường này cũng xong luôn.
Tả Quý thấy Tả Thiếu Dương cứ lần khân ở đó thì quát: - Sao còn chưa đi bốc thuốc?
- Dạ. Tả Thiếu Dương cầm đơn đi về phía quầy:
Giọng Tả Quý lại cao lên: - Không cầm đèn theo thì lấy thuốc thế nào, hồn vía để đâu vậy?
Tả Thiếu Dương quay lại lấy cái đèn dầu, suy nghĩ một lúc vẫn quyết định bốc thuốc theo đơn của mình, dù sao thì đơn thuốc cũng không đưa cho người bệnh, Triệu Tam Nương cũng chẳng biết rốt cuộc Tả Quý kê đơn gì.
Bốc thuốc xong, gói cẩn thận đưa cho Triệu Tam Nương, Triệu Tam Nương hỏi: - Bao nhiêu tiền?
Tả Thiếu Dương nhìn Tả Quý, bị Tả Quý từng mắt lên: - Vừa rồi không tính à?
- Con tính? Ở phòng bệnh trước kia Tả Thiếu Dương làm việc, nơi thu phí và phòng thuốc là tách bạch, Tả Thiếu Dương chỉ lo bốc thuốc, không để ý tới tính tiến nên không có thói quen này.
- Thừa lời! Không phải ngươi tính thì vi phụ tính thay cho hay sao? Tả Quý nóng máu rồi:
- Dạ. Tả Thiếu Dương lại quay về quầy, cầm đơn thuốc lên, thuốc không ghi giá, tính toán thế nào bây giờ?
Hồi Hương thấy đệ đệ lúng ta lúng túng thì đi tới hỏi nhỏ: - Làm sao vậy?
- Đệ không biết giá. Tả Thiếu Dương nhỏ giọng đáp lại:
Hồi Hương cho rằng chứng mất trí của đệ đệ chưa khôi phục hoàn toàn, lo lắm, quay đầu nhìn Tả Quý, thấy Tả Quý cũng đang nhìn bọn họ, nói nhỏ hơn không để cha mình nghe thấy: - Giá thuốc viết ở trên quầy, sổ sách ở trong ngăn kéo cũng có.
Tả Thiếu Dương cầm đèn soi, quả nhiên mỗi ngăn kéo đều có dán nhãn nhỏ ghi giá, thế này không thể tính theo đơn của mình rồi, nếu không cha mình biết ngay là không phải đơn thuốc của ông ấy. Cầm lấy đơn của Tả Quý lên, đọc được hai vị thuốc liền mắc kẹt, có một vị không biết là cái gì, phải biết rằng Trung y có vài vạn loại, bình thường nhớ được mấy trăm thứ là giỏi rồi, chẳng ai nhớ hết được. Y cầm đơn hoang mang nhìn lên nhìn xuống tủ thuốc tìm kiếm, nhưng trăm cái ngăn kéo thuốc lớn nhỏ thế kia tìm sao được ngay.
Tác giả :
Mộc Dật